دوگانگی وزارت صمت در ماجرای بورس سیمان
نکته مهم دیگر اینکه صنعت سیمان همواره نسبت به قیمت‌گذاری دستوری گله مند بوده و خروج از دایره قیمت‌گذاری عمده‌ترین هدف شرکت‌های سیمانی بوده و هست. به این منظور شرکت‌های تولیدکننده یکی پس از دیگری بخشی از تولیدشان را در بورس کالا عرضه می‌کنند. سیمانی‌ها اعتقاد دارند نه تنها بورس کالا دلالان و واسطه‌ها را کنار می‌زند، بلکه قیمت‌ها هم با نرخ عادلانه‌تری به دست مردم می‌رسد و سود آن به جای واسطه‌ها نصیب تولیدکننده می‌شود. با این وجود ظاهرا دولت چندان موافق عرضه سیمان در بورس کالا نیست و انتقاداتی مطرح می‌کند.
وزارت صمت مخالف بورس کالا
فرهاد رحمانی، معاون غیرفلزی دفتر صنایع معدنی با بیان اینکه وزارت صمت مخالف عرضه سیمان در بورس کالا است، چون سازوکار لازم فراهم نشده، گفت: موضوع قیمت‌گذاری سنتی در سیمان در سال‌های پیش بوده و از چند سال گذشته هم از سبد حمایتی خارج شده به گونه‌ای که بر اساس صورت‌های مالی واحد‌های سیمان و توسط سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده نظارت می‌شود تا قیمت بیش از اندازه افزایش پیدا نکند. حضور در بورس کالا بنابر اصرار واحد‌های سیمانی مبنی بر عرضه سیمان در بورس کالا و با توجه به مخالفت وزارت صمت اتفاق افتاد.
رحمانی با اشاره به اینکه دلیل مخالفت صمت، نبود سازوکار لازم در عرضه سیمان در بورس کالا بود اظهار کرد: هنوز هم معتقدیم این سازوکار وجود ندارد و باید ساماندهی شود. به دلیل ماهیت سیمان هنوز قیمت‌گذاری سنتی سیمان وجود دارد و یک‌باره نمی‌توان همه ظرفیت را در بورس کالا عرضه کرد.
معاون غیر فلزی دفتر صنایع معدنی با بیان اینکه قیمت‌گذاری دستوری نداریم، ادامه داد: در حال حاضر واحد‌های سیمانی مجاز هستند که قیمت سیمان را تعیین کنند، اما سازمان نظارت بر اساس سازوکار خود ورود می‌کند که اگر قیمت از یک درصدی بالاتر باشد به تعزیرات معرفی می‌کند و واحد‌های سیمان به دلیل اینکه نمی‌خواهند تعزیراتی شوند، سعی می‌کنند به توافقی با سازمان حمایت برسند.
وی با بیان اینکه وزارت صمت مخالف ورود سیمان به بورس کالا است، تصریح کرد: تا زمانی که سازوکار حضور سیمان در بورس کالا نهایی نشود، مخالف این عرضه هستیم. مشکل در افرادی است که با کد بورسی خرید سیمان انجام می‌دهند و رصد نمی‌شوند، چرا با این عجله سیمان در بورس کالا عرضه شد، بلکه باید اول سازوکار را تعریف می‌کردیم بعد سیمان را در بورس کالا عرضه می‌کردیم.
راهی جز بورس کالا نیست
همچنین مدیر عامل سیمان داراب در رابطه با بورس کالای سیمان به خبرنگار «دنیای اقتصاد» گفت: صنعت سیمان راهی جز بورس کالا ندارد، چون علاوه بر اینکه بازار را به سمت شفافیت پیش می‌برد، سیمان ارزان‌تر در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌گیرد، اما این اتفاق مبارک با قطع برق همزمان شد که جهش قیمت‌ها را در بازار به همراه داشت. هفته گذشته نیز قیمت سیمان به دلیل حجم اندک عرضه به طور غیرمنتظره‌ای بالا رفت. هر چند که معاملات مذکور ابطال شد، اما با توجه به عرضه بالایی که در مرحله پیش رو در نظر گرفته‌ایم، این اتفاق دیگر نخواهد افتاد.
حمیدرضا متقاعدی ادامه داد: اینکه مسوولان وزارت صمت عنوان می‌کنند که از ابتدا مخالف بورس کالا بوده‌اند، با واقعیت‌ها منطبق نیست، چرا که اتفاقا سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده هم در نامه‌ای عنوان کرده‌اند که باید بازار سیمان بر اساس بورس کالا تعیین شود.
متقاعدی اظهار کرد: اگر برق صنعت سیمان وصل شود و اجازه بدهند محصول تمام شرکت‌های صنعت سیمان در بورس کالا عرضه شود می‌تواند قیمت‌ها را به نقطه تعادل برساند و تقریبا هر تن سیمان بر خلاف امروز به ۵۵۰ هزار تومان می‌رسد.
صحبتی برای رفع تکلیف
مدیرعامل سیمان آبیک نیز در پاسخ به این سوال که ظاهرا وزارت صمت مخالف عرضه سیمان در بورس کالا بوده است، به «دنیای‌اقتصاد» گفت: اینکه معاون غیر فلزی دفتر صنایع معدنی عنوان کرده‌اند ما مخالف ورود به بورس کالا بوده‌ایم، صحت ندارد و حتی آقای مفتح، قائم مقام وزیر صمت در پاسخ به نامه مسوولان بورس، عنوان کرده‌اند که سیمان مشمول قیمت‌گذاری نمی‌شود، اما اینکه چرا این‌گونه بحث‌ها را مطرح می‌کنند، از نظر من به خاطر بالا رفتن قیمت سیمان و به نوعی رفع تکلیف از خودشان است.
حمید فرمانی باروق، در عین حال به وجود مشکلاتی در بورس کالا هم اشاره و اظهار کرد: منکر برخی ضعف‌ها در فرآیند کار نیستیم، اما این مشکلات قابل رفع هستند. به طور نمونه هفته گذشته قیمت سیمان در بورس کالا از ۶۸۰ هزار تومان به یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسید در حالی که می‌شد دامنه نوسان مشخصی برای قیمت‌ها تعیین کرد، اما اینکه به طور کلی بورس کالا را کنار بگذاریم پاک کردن صورت مساله است.
وی با اشاره به قطع برق شرکت‌های سیمانی افزود: واقعا در شرایط کنونی که به دلیل قطع برق امکان تولید فراهم نیست بازار با کمبود سیمان مواجه شده و پیامد این کمبود خود را به شکل جهش قیمت‌ها نشان داده است و در صورت وصل برق قطعا تب بازار پایین می‌آید چون سیمان کالایی نیست که قابل احتکار باشد.
فرمانی افزود: گران شدن سیمان ربطی به عرضه آن در بورس کالا ندارد بلکه نتیجه قطع برق است. کما اینکه از دهه آخر خرداد برق ما را تا ۶۰ درصد تقلیل دادند و ۱۳ تیر سال‌جاری برق ما قطع شده و قطع و وصل‌های مکرر برق باعث آسیب به آجرهای نسوز خط یک ما شده که از ۸ اردیبهشت راه‌اندازی شده و با عمر کمتر از دو ماه به دلیل قطع مکرر برق حدود ۲۰میلیارد برای ما هزینه خواهد داشت در حالی که حداقل باید ۶ ماه این آجر‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفتند. نکته تاسف‌بارتر اینکه با اخبار ضد و نقیض از زمان وصل شدن برق، تولیدکننده‌ها را دچار سرگردانی کرده‌اند. در غیر این صورت و اطلاع از اینکه چندین ماه برق مجموعه تامین نمی‌شود، می‌توانیم سراغ تعمیرات خطوط تولید برویم.وی در مورد تسهیل خرید در بورس کالای سیمان گفت: تمهیداتی در نظر گرفته شده که خریداران با داشتن کد بورسی بتوانند در بورس کالا سیمان مورد نیازشان را خریداری کنند.
دوگانگی وزارت صمت
معاون عملیات و نظارت بورس کالا با بیان اینکه در حال حاضر ۴۴ شرکت سیمانی در بورس کالا پذیرش شدند، گفت: این تعداد ۷۰درصد ظرفیت تولید سیمان کشور را در اختیار دارند.
سیدجواد جهرمی درباره دوگانگی قیمت سیمان و لطمه‌ای که به بازار وارد می‌کند، اظهار کرد: موضوع سیمان و ورود آن به بورس به پیگیری‌های ریاست سازمان بورس برمی‌گردد، چون از زمان ورود ایشان کالا‌هایی که مشمول قیمت‌گذاری دستوری بودند و سهام کارخانه‌های تولید آن کالا‌ها در بورس و فرابورس عرضه می‌شد جزو اولویت‌ها قرار دارند تا کالاهایشان از شمول قیمت‌گذاری خارج شوند.
معاون عملیات و نظارت بورس کالا با بیان اینکه عرضه سیمان در بورس در سال‌های قبل هم پیگیری شده بود که نتیجه‌ای نداشت، گفت: این امر به دلیل مقاومتی که از طرف ذی‌نفعان و برخی شرکت‌ها وجود داشت بود، ولی این بار تلاش شد که با هلدینگ‌ها به نتیجه برسد.
جهرمی با اشاره به اینکه اگر قرار بود صبر کنیم تا ۳۰درصد باقی مانده شرکت‌ها را هم برای ورود به بورس کالا راضی کنیم هیچ وقت این بازار شکل نمی‌گرفت، ادامه داد: منافع به اندازه‌ای هست که نخواهند وارد بورس شوند به همین دلیل گام به گام پیش رفتیم و توافق شد مابقی شرکت‌ها طی هفته‌های آینده پذیرش شوند، ولی وزارت صمت در این زمینه همراهی نکرده، چون بخشی از وزارت صمت مخالف و بخشی دیگر موافق عرضه سیمان در بورس هستند.
وی با بیان اینکه بازار سیمان شبیه بازار میلگرد است، چون در این بازار هم تاجر، هم مصرف‌کننده نهایی و هم پروژه وجود دارد و دولت و شهرداری‌ها خرید می‌کنند، ادامه داد: اگر رانتی در قیمت‌ها وجود نداشته باشد قطعا هیچ گونه نگرانی از خرید همگانی وجود نخواهد داشت. در حال حاضر بالای ۳ هزار نفر کد برای خرید سیمان دریافت و ۱۴۰۰ نفر خرید کرده‌اند و با موافقت سازمان بورس هر فردی که کد بورسی دارد می‌تواند سیمان خریداری کند. معاون عملیات و نظارت بورس کالا با بیان اینکه سهامداران سیمانی به خاطر این قیمت‌گذاری متضرر می‌شوند، گفت: مشکل ما با وزارت صمت این است که تصمیم گیرنده در وزارتخانه مشخص نیست و در معاونت معدنی طی یک‌سال گذشته چند معاون تغییر کرده‌اند.
