اخبار سیاست گذاری - روزنامه شماره ۶۱۴۵

• بازار شام آمار «رشد»

  دنیای اقتصاد: پژوهشکده پولی و بانکی به تازگی تخمینی جدید از رشد اقتصادی در سه‌ماه تابستان ارائه داده است. مرکز پژوهش‌های مجلس نیز پیش از این تخمین خود را از رشد اقتصادی با روشی مشابه ارائه داده بود. تخمین پژوهشکده پولی و بانکی از رشد تابستان برابر با ۳.۱درصد و تخمین مرکز پژوهش‌ها برابر با ۲.۴درصد است. هر دو نهاد، هدف اصلی خود را از ارائه این تخمین‌ها تسهیل سیاستگذاری و بهبود اطلاع‌رسانی اعلام کرده‌اند؛ هرچند که هنوز در آمارهای اصلی نیز تشکیک وجود دارد.
• 

  دفاع از استقلال بانک مرکزی

  دنیای اقتصاد: روز گذشته نامه‌ای از رئیس کل بانک مرکزی خطاب به وزیر راه و شهرسازی توسط خبرگزاری تسنیم منتشر شد. محمدرضا فرزین در این نامه بر دو موضوع مهم تاکید کرده است. نخست آنکه در این نامه فرزین دلخوری خود را نسبت به «موظف» دانستن بانک مرکزی در مصوبات شورای عالی مسکن اعلام کرده و توجه به استقلال بانک مرکزی را ضروری دانسته است. همچنین رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به زیاد بودن بار تسهیلات تکلیفی بر شبکه بانکی کشور، بیان کرد افزایش سقف این تسهیلات در شرایط حاضر موجب افزایش مشکل کسری بانک‌ها، تشدید ناترازی، اضافه‌برداشت بانک‌ها از حساب جاری نزد بانک مرکزی و متعاقبا رشد نقدینگی و تورم خواهد شد.
• 

  سرپرست جدید گمرک تعیین شد

  دنیای اقتصاد: فرود عسگری با حکم وزیر امور اقتصادی و دارایی سرپرست گمرک جمهوری اسلامی ایران شد. به گزارش شادا، در حکم صادره از سوی عبدالناصر همتی برای عسگری آمده است: «نظر به تعهد، صلاحیت، تخصص و توانمندی‌های ارزنده جنابعالی، به موجب این حکم به عنوان سرپرست گمرک جمهوری اسلامی منصوب می‌شوید. عزت، توفیق و سربلندی جنابعالی را در انجام ماموریت‌های محوله از خداوند متعال خواستارم.» فرود عسگری متولد ۱۳۴۵ است. او فارغ‌التحصیل رشته اقتصاد بازرگانی و فوق‌لیسانس مدیریت است. عسگری سابقا مدیرکل گمرکات استان‌های اصفهان، مازندران، بوشهر و یزد بوده است. در سوابق اجرایی او مدیرکل مرکز واردات امور مناطق آزاد و ویژه گمرک جمهوری اسلامی ایران، معاون فنی و امور گمرکی و سرپرست گمرک جمهوری اسلامی ایران به چشم می‌خورد.
• 

  «رئیس هیات نظار بانک مرکزی» انتخاب شد

  دنیای اقتصاد: با حکم وزیر اقتصاد و برای نخستین بار در تاریخ وزارت اقتصاد، یک زن «رئیس هیات نظار بانک مرکزی» شد. به گزارش نور نیوز، در راستای سیاست دولت چهاردهم مبنی بر انتصاب به‌کارگیری زنان در سطوح مدیریتی و برای نخستین بار در تاریخ وزارت اقتصاد با حکم وزیر امور اقتصادی و دارایی، «کوثریوسفی» به عنوان نخستین زن به سمت «رئیس هیات نظار بانک مرکزی» منصوب شد. هیات نظار بانک مرکزی، مرکب از سه عضو حسابرس از میان حسابرسان خبره مطلع در امور بانکی با داشتن حداقل ده سال سابقه مرتبط و دو عضو اقتصاددان متخصص بانکداری است که به پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی و تایید مجمع عمومی بانک مرکزی برای مدت دو سال انتخاب می‌شوند.

• عزل مدیران ارشد مبارزه با پول‌شویی سه بانک کشور

  بانک مرکزی: بانک مرکزی به دنبال هشدار هفته پیش به شبکه بانکی و مستند به ماده ۲۱ دستورالعمل نحوه تشکیل و ساماندهی واحد مبارزه با پول‌شویی و تامین مالی تروریسم در بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی و به دلیل قصور در اجرای وظایف، مدیران ارشد مبارزه با پول‌شویی سه بانک کشور حائز شرایط عزل از مسوولیت مذکور را شناسایی و از سمت خود برکنار کرد.

• نقش جهانی برنده ۵ نوامبر

  دنیای اقتصاد-علیرضا کتانی: انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا رویدادی مهم است که پیامدهای گسترده‌ای برای اقتصاد آمریکا و سایر کشورهای جهان دارد. اکونومیست اشاره کرده است رقابت تنگاتنگ بین معاون رئیس جمهور فعلی دموکرات، کامالا هریس، و رئیس‌جمهور سابق جمهوری خواه، دونالد ترامپ همچون یک پرتاب سکه شیر یا خط است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در صورت پیروزی هر کدام از دو نامزد در انتخابات، در نهایت اقتصاد آمریکا همچنان قدرتمند باقی می‌ماند. با‌این‌حال، در دوران ترامپ، ما انتظار رشد اقتصادی کمی ضعیف‌تر، تورم بالاتر و کسری بودجه گسترده‌تری نسبت به دوره هریس داریم. در نتیجه، در دوران ترامپ مسیری دشوارتر برای کاهش نرخ بهره آمریکا نسبت به دوران رقیب او وجود خواهد داشت. به این ترتیب می‌توان گفت احتمالا دلار آمریکا در صورت پیروزی ترامپ ارزش بالاتری خواهد داشت.

• کلید شکوفایی در دوران رکود اقتصادی

  مهدیه نجفی‌زاده/پژوهشگر و کارشناس توسعه پایدار

  «در این بحبوحه اقتصادی، دولت با اصلاح نظام پرداخت یارانه انرژی در زمانی که نرخ بیکاری در اوج، تورم فزاینده و شهروندان برای تامین نیازهای اولیه خود در حال تقلا و کوشش‌اند، به نوعی تصمیم جسورانه گرفته ‌است. منتقدان و رسانه‌ها با نیت‌های مختلف، دولت را به اولویت دادن ایدئولوژی‌های آرمان‌گرایانه محیط زیستی بر نیازهای فوری مردم متهم می‌کنند. مخالفان هشدار می‌دهند که قیمت انرژی سر به فلک خواهد کشید و صنایع دچار بحران می‌شوند. اما انتظار می‌رفت در عرض چند ماه ورق برگردد و پس از پذیرش تاب‌آوری توسط مردم و صاحبان صنایع کشور به دلیل داشتن برنامه‌ای درست و همه‌جانبه شروع به سرمایه‌گذاری گسترده در انرژی‌های تجدیدپذیر، بهره‌وری انرژی و زیرساخت‌های توسعه‌ای سبز کند.
• 

  نبرد پل‌های پولی

  دنیای اقتصاد: بانک تسویه‌های بین‌المللی (BIS) در سال ۲۰۲۱ پروژه ام‌بریج (mBridge) را راه‌اندازی کرد و هدف آن را انقلابی در پرداخت‌های بین‌المللی اعلام کرد. این پروژه با هیاهوی زیادی همراه بود و انتظارات فراوانی را در میان برخی‌ها ایجاد کرد. این سیستم جدید که با حضور چین همراه بود، قرار بود از قدرت ارزهای دیجیتال و اعتبار بانک‌های مرکزی بهره‌برداری کند تا نقل و انتقالات مالی بین‌المللی را سریع‌تر، ساده‌تر و ارزان‌تر کند. با این حال، زمانی که BIS از این پروژه کنار رفت، کل این پروژه نیز به آرامی و در میان تنش‌های ژئوپلیتیک به حاشیه رفت. در تاریخ ۳۱ اکتبر، آگوستین کارستنس، رئیس BIS، اعلام کرد که این سازمان قرار است از ام‌بریج خارج شود.
• 

  سنجش انتظارات تورمی

  دنیای اقتصاد: انتظارات تورمی به‌طور گسترده بر قیمت‌ها و تصمیمات اقتصادی افراد و کسب‌وکارها تاثیر دارد. در بسیاری از کشورها، شاخص انتظارات تورمی توسط بانک مرکزی و سازمان‌ آمار دولتی برآورد می‌شود و داده‌های آن به سیاستگذاران کمک می‌کند تا با تنظیم سیاست‌های پولی، انتظارات تورمی را مدیریت کنند. در ایران تاکنون این شاخص به‌صورت عمومی اعلام یا محاسبه نشده است. براساس گزارش بازوی پژوهشی مجلس، موسسه افکارسنجی ملت وابسته به مرکز پژوهش‌ها، از پاییز ۱۴۰۰ نظرسنجی‌های دوره‌ای را برای برآورد شاخص انتظارات تورمی آغاز کرده است. این گزارش بیان می‌کند که مرکز پژوهش‌ها قصد دارد گزارش‌های آن را از تابستان ۱۴۰۳ به‌صورت دوره‌ای منتشر کند؛ با‌این‌حال تاکنون آماری از آن منتشر نشده است.

• به‌زودی سامانه وثایق به بهره‌داری می‌رسد

  شادا: وزیر اقتصاد گفت: اصلاحات لازم در سامانه وثایق انجام شده و در آینده نزدیک از آن به صورت وسیع بهره‌برداری خواهیم کرد. عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، در حاشیه آیین معارفه مدیرعامل شرکت سهامی بیمه ایران در جمع خبرنگاران، با اشاره به پرداخت صندوق حوادث غیرطبیعی ساختمان اظهار کرد: بحث صندوق بیمه حوادث طبیعی ساختمان اکنون در کشور در جریان است و از مدت‌ها پیش دنبال آن بودیم.
• 

  نقد کارشناسی بودجه ۱۴۰۴

  دنیای اقتصاد: نشست بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۴ در مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران برگزار شد. در این نشست ابراهیم بهادرانی، مقام سابق سازمان برنامه و بودجه و مشاور عالی اتاق تهران، و حجت‌اله میرزایی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی و رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران، حضور داشتند. صاحب‌نظران حاضر در این جلسه تاکید داشتند که اگرچه لایحه بودجه امسال در حوزه‌های مختلف به سوی شفافیت گام برداشته است، با‌این‌حال ضعف‌های مهمی در رابطه با استقراض از صندوق توسعه ملی، انتشار بیش از حد اوراق قرضه و در اختیار گرفتن صندوق‌های بازنشستگی توسط دولت در لایحه وجود دارد.

• مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی منصوب شد

  وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی: به پیشنهاد هیات امنای سازمان تامین اجتماعی و صندوق‌های تابعه و طی حکمی از سوی احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، «مصطفی سالاری» که پیش از این سرپرست سازمان تامین اجتماعی بود، به عنوان مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی منصوب شد.

• تابستان پاییزی «رشد»؟

  دنیای اقتصاد: بازوی پژوهشی مجلس دومین گزارش برآورد ماهانه رشد اقتصادی را برای آخرین ماه تابستان۱۴۰۳ منتشر کرد. این گزارش با استفاده از داده‌های ماهانه در دسترس و بهره‌گیری از مدل‌های کنون‌بینی، رشد اقتصادی را قبل از آمار رسمی تخمین می‌زند. این آمار نشان می‌دهد که رشد اقتصادی شهریورماه سال جاری نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱.۹درصد و بدون نفت ۱.۶درصد برآورد شده است. نکته جالب توجه این است که رشد ارزش افزوده همه گروه‌ها در شهریور ماه نسبت به ماه گذشته کاهشی بود. طبق آخرین آمار بانک مرکزی در فصل بهار سال۱۴۰۳، تولید ناخالص داخلی رشد ۳.۲درصد را ثبت کرده بود. حال مرکز پژوهش‌های مجلس تخمین می‌زند این رقم در کل تابستان به ۲.۴درصد کاهش یابد. به نظر می‌رسد قطعی برق، کاهش سرمایه‌گذاری در بخش ساختمان، کاهش شاخص فروش نهاده‌های عمدتا ساختمانی بورسی و گذر اثر نفتی مهم‌ترین دلایل کاهش رشد اقتصادی در شهریور ماه باشند.
• 

  سکه‌ها شناسنامه‌دار می‌شوند

  ایسنا: علی سعیدی، مدیرعامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران، در رابطه با چرایی عرضه سکه طلا در مرکز مبادله، به صورت غیرپلمب، گفت: برای عرضه سکه طلا به صورت پلمب، به دنبال راه کار و تکنولوژی هستیم که غیر‌قابل‌جعل باشد. زمانی که شخصی سکه را به صورت باز و بدون پلمب خریداری می‌کند، برخی قابلیت‌ها برای کنترل و سنجش اصالت آن وجود دارد.

• نقش طلای سیاه در بودجه

  دنیای اقتصاد: در لایحه بودجه ۱۴۰۴، حجم صادرات نفت‌خام و میعانات گازی ۱.۳ میلیون بشکه در روز با قیمت هر بشکه ۶۳ دلار است و سهم دولت از محل صادرات نفت ۵۰۹هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. اما چه سناریوهای جایگزین و محتملی، امکان دارد که در بودجه سال آینده رخ دهد؟

• سهم خوراکی‌ها در سبد خانوار

  دنیای اقتصاد: مرکز آمار متوسط قیمت کالاهای خوراکی منتخب در مهرماه را منتشر کرد. براساس محاسبات «دنیای اقتصاد» نسبت هزینه‌های ماهانه اقلام خوراکی برای یک خانوار ۴نفره در مهر‌ماه به حداقل حقوق به ۵۵درصد رسید. این عدد در مدت مشابه سال گذشته معادل ۶۴درصد بوده است. با‌این‌حال در ماه گذشته نسبت هزینه‌های ماهانه تهیه اقلام خوراکی خانوار به حداقل حقوق برابر با ۵۴درصد بود که رشد یک‌درصدی را تجربه کرده است. بنابر‌این سهم خوراکی‌ها از سبد مخارج خانوار نسبت به سال گذشته بهبود داشته است ولی در مقایسه با شهریورماه افزایش را نشان می‌دهد. دلیل این افزایش این است که تورم خوراکی‌های مصرفی خانوار به صورت ماهانه تعدیل می‌شود اما حداقل دستمزد به صورت سالانه افزایش می‌یابد.

• فرزین در میرداماد ماند

  دنیای اقتصاد: رئیس‌جمهور با صدور حکمی محمدرضا فرزین را به سمت رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران منصوب کرد. به گزارش بانک مرکزی به نقل از نهاد ریاست جمهوری، مسعود پزشکیان در این حکم از محمدرضا فرزین خواسته است در چارچوب قانون اساسی، اهداف سند چشم‌انداز و سیاست‌های کلی مصوب مقام معظم رهبری در تحقق اهداف دولت و حل مشکلات کشور مجدانه بکوشد.

• نقدی بر محرومیت‌زدایی در برنامه‌های توسعه

  دنیای اقتصاد: مرکز پژوهش‌های مجلس در یک گزارش به برنامه‌های توسعه اول تا چهارم پس از انقلاب از منظر محرومیت‌زدایی پرداخته است. براساس این گزارش در برنامه‌های توسعه‌ اول و دوم، دولت با رویکردی مسوولیت‌پذیر به کاهش محرومیت توجه داشته اما از برنامه‌ سوم به بعد، این مسوولیت‌پذیری کاهش یافته و تمرکز بر محرومیت‌زدایی کمرنگ شده است.

• حراج بعدی سکه طلا ۱۲ آبان ماه برگزار می‌شود

  مرکز مبادله ایران: بیست‌‌‌‌‌‌‌ونهمین جلسه حراج سکه طلای مرکز مبادله ایران در روز شنبه مورخ ۱۲ آبان‌‌‌‌‌‌‌ماه ۱۴۰۳، برگزار می‌شود. بر اساس شیوه‌نامه نحوه بر‌‌گزاری حراج سکه طلا در سامانه مرکز مبادله ارز و طلای ایران مورخ ۱۳شهریورماه ماه ۱۴۰۳ منتشره در تارنمای رسمی (www.ice.ir)، بیست‌‌‌‌‌‌‌ونهمین جلسه حراج سکه طلا در روز شنبه مورخ ۱۲ آبان ماه ۱۴۰۳، از طریق سامانه معاملات این مرکز به آدرس اینترنتی market.ice.ir برگزار می‌شود و دارایی موضوع حراج، تمام سکه، نیم‌سکه و ربع سکه بهار آزادی ضرب سال‌۱۳۸۶ بانک‌مرکزی و بدون بسته‌بندی است. کلیه اشخاص حقیقی با تابعیت ایرانی بالای ۱۸ سال‌تمام شمسی می‌توانند در این حراج شرکت کنند و حداکثر حجم سفارش و خرید برای هر متقاضی مجموعا ۵ قطعه سکه است، به‌نحوی‌که می‌توان ۵قطعه ربع سکه یا ۵قطعه نیم‌سکه یا ۵قطعه تمام سکه، یا ترکیبی از هر سه شامل تمام سکه، نیم‌سکه و ربع سکه باشد که جمع هر سه باهم نباید بیش از ۵ قطعه باشد.

• تعدیل بار مالیاتی در ۱۴۰۴؟

  دنیای اقتصاد: مسوولان دولتی در هفته‌های اخیر تاکید کردند که قرار است در سال آینده سقف معافیت مالیاتی افزایش یابد تا از میزان بار مالیاتی بر حقوق‌بگیران کاسته شود. اما این معافیت مالیاتی باعث خواهد شد که درآمدهای دولت از این مسیر کاهش یابد و این کاهش، به دو روش جبران شود. بخشی از این منابع قرار است از طریق جلوگیری از فرارهای مالیاتی و بخش دیگر نیز قرار است از افزایش مالیات بر واردات جبران شود. نکته دیگر اینکه روندهای مالیاتی مورد بررسی نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر، سهم مالیات از منابع بودجه روندی صعودی داشته است و بیش از نیمی از منابع دولت از مالیات تامین می‌شود. در سال‌های اخیر نیز نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی مسیر افزایشی را طی کرده، هرچند هنوز نسبت به سال۱۳۹۵ پایین‌تر بوده است. نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که در قبال افزایش سهم مالیات از مخارج دولت، سیاستگذاران نیز باید محل هزینه‌های مالیاتی را برای مردم و فعالان اقتصادی شفاف کنند.

• اهمیت پایش آنلاین علت عدم تحقق بودجه

  دیوان محاسبات کشور: معاون فنی و حسابرسی امور اقتصادی و زیربنایی دیوان محاسبات کشور گفت: دولت باید با پایش عملکرد بودجه، علت عدم تحقق آن را به صورت آنلاین پیگیری و از ابراز‌های بودجه برای شفافیت مالی استفاده و نظام برنامه‌ریزی را اصلاح کند. محسن برزوزاده با بیان اینکه کشور دارای منابع اعتباری مناسب است اظهار کرد: مدیریت مالی ضعیف، سبب ایجاد ضعف در سیستم مالی شده و در پی آن منابع به‌درستی شناسایی و هزینه نمی‌شود؛ در صورتی که با برآوردهای خوب مالی می‌توان از کسری بودجه نیز جلوگیری کرد.

• شکاف جنسیتی در بازار کار

  دنیای اقتصاد: درحالی‌که نیمی از جمعیت کشور را زنان تشکیل می‌دهند، اما نرخ مشارکت اقتصادی آنها در مقایسه با مردان همچنان پایین است. چنانچه بر اساس نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در بهار۱۴۰۳، نرخ مشارکت مردان ۶۸.۳ و نرخ مشارکت زنان ۱۴.۴درصد است. این فاصله چشمگیر در مشارکت نشان از چالش‌های متعددی از جمله توزیع نابرابر فرصت‏های شغلی دارد که زنان در مسیر ورود به بازار کار با آن مواجهند. با توجه به شرایط اقتصادی کشور و اهمیت افزایش تولید و ضرورت توجه به بخش صنعت، منصور عسگری، دانشیار موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، در مقاله‌ای به وضعیت اشتغال زنان در این بخش پرداخته است. براساس این پژوهش، ایران در مقایسه با چند کشور منتخب از نظر بالابودن نرخ‌ بیکاری زنان جایگاه نگران‌کننده‏ای دارد. پیشنهادهای سیاستی برای تغییر این وضعیت رفع شکاف‌های دستمزدی زن و مرد، اصلاح فرهنگ عمومی و دیدگاه‌های سنتی نسبت به زنان و اتخاذ سیاست‌های حمایتی برای برای بهبود شرایط شغلی و سازگاری با برخی مسائل مانند بارداری و فرزندآوری بیان شده‏ است.
• 

  لزوم تدوین شیوه‌نامه اجرای طرح ملی شناسایی اموال مازاد

  رئیس کل دیوان محاسبات کشور با اشاره به اجرای طرح شفافیت و عملکرد نامناسب برخی دستگاه‌ها در معرفی اموال مازاد دستور داد که شیوه‌نامه اجرای طرح ملی شناسایی اموال مازاد دستگاه‌های اجرایی توسط شورای فنی این نهاد نظارتی تدوین و در پی آن اموال بیت‌المال در سراسر کشور شناسایی و ساماندهی شود.

• رشد ۱۸۸درصدی وصولی مالیات از محل کتمان درآمدها

  سازمان امور مالیاتی:‌ رئیس مرکز بازرسی، مبارزه با فرار مالیاتی و پول‌شویی از وصول ۱۲هزار و ۳۴۰میلیارد تومانی ناشی از جرایم عدم تسلیم اظهارنامه، کتمان درآمد، کتمان فعالیت و هزینه غیرواقعی و اصل مالیات متناظر در هفت ماهه امسال خبر داد. شاهین مستوفی به رشد ۱۸۸درصدی این بخش در هفت ماه ابتدایی ۱۴۰۳نسبت به مدت مشابه سال قبل اشاره کرد و گفت: مطابق گزارش اخذ‌شده از سامانه گزارش‌های عملکردی سازمان امور مالیاتی، میزان جرایم وصول‌شده موضوع ماده (۱۹۲) قانون مالیات‌های مستقیم (عدم تسلیم اظهارنامه، کتمان درآمد، کتمان فعالیت، هزینه غیرواقعی) به انضمام اصل مالیات متناظر مربوطه، حدود ۱۲هزار و ۳۴۰میلیارد تومان بوده است. رئیس مرکز بازرسی، مبارزه با فرار مالیاتی و پول‌شویی سازمان امور مالیاتی کشور خاطرنشان کرد: در هفت ماه ابتدایی سال گذشته از این محل حدود ۴هزار و ۲۸۲میلیارد تومان وصول شده بود.
• 

  نشست فرزین با فرهیختگان ایرانی در واشنگتن

  پژوهشکده پولی و بانکی: محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی و علی طیب‌نیا مشاور عالی رئیس‌جمهور که برای شرکت در اجلاس صندوق بین‌المللی پول در واشنگتن به سر می‌برند، با فرهیختگان ایرانی دیدار و گفت‌وگو کردند. به گزارش «ایرنا» نشست محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و علی طیب‌نیا مشاور عالی رئیس‌جمهور با اساتید و فرهیختگان ایرانی در حوزه‌های اقتصادی و تجاری روز شنبه به وقت محلی در دفتر حفاظت منافع ایران در واشنگتن با حضور ابوالفضل مهرآبادی سرپرست این دفتر برگزار شد. در این نشست، ضمن محکوم کردن حمله تروریستی اخیر رژیم صهیونیستی به جمهوری اسلامی ایران، علی طیب‌نیا، مشاور عالی رئیس جمهور با تشریح سیاست‌های دولت جدید جمهوری اسلامی ایران گفت که وعده‌های دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در حال پیگیری است. محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی ایران، نیز از فرهیختگان ایرانی در حوزه‌های مختلف به‌ویژه تجارت و سرمایه‌گذاری خواست به دولت کمک کنند.

• چالش بزرگ معافیت مالیاتی

  دنیای اقتصاد: روز سه شنبه یک آبان‌ماه، لایحه بودجه ۱۴۰۴ منتشر شد. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، به عنوان بازوی پژوهشی این نهاد، به بررسی ابعاد مختلف بودجه سال آینده می‌پردازد و نتایج را در اختیار نمایندگان مجلس قرار می‌دهد تا بتوانند تصمیم‌گیری صحیح در خصوص قانون بودجه سال آینده داشته باشند. براساس گزارش مرکز پژوهش‌ها سه رویکرد اصلی بخشنامه بودجه سال آینده در حوزه مالیاتی «کاهش فشار مالیاتی بر اقشار متوسط» در کنار «افزایش درآمدهای مالیاتی از طریق هوشمندسازی نظام مالیاتی» و «کاهش فرار مالیاتی» است. این گزارش مطرح می‌کند به منظور حمایت از اقشار متوسط جامعه، در بخشنامه بودجه سال ۱۴۰۴، افزایش دوبرابری معافیت مالیاتی بر مجموع حقوق و دستمزد و سه‌برابری معافیت مالیاتی مشاغل در نظر گرفته شده است. پیش‌بینی می‌شود افزایش سه‌برابری معافیت مالیاتی مشاغل منجر به از دست رفتن درآمد ۴۸هزار میلیارد تومانی دولت در سال ۱۴۰۵ خواهد شد.
• 

  مالیات‌ستانی داده‌محور

  دنیای اقتصاد: دومین همایش ملی امنیت اقتصادی، روز گذشته با حضور جمعی از فرماندهان پلیس امنیت اقتصادی فراجا، بازرگانان اتاق ایران و نمایندگان بخش خصوصی، روسای اتاق اصناف، اتاق تعاون، سازمان امور مالیاتی و کمیسیون اقتصادی مجلس در مرکز همایش‌های صداوسیما برگزار شد. در این همایش بر همکاری و تعامل بیشتر پلیس امنیت اقتصادی و اتاق‌های سه‌گانه بازرگانی، اصناف و تعاون تاکید شد. محمدهادی سبحانیان، رئیس سازمان امور مالیاتی کشور، اعلام کرد که سهم درآمدهای مالیاتی از تولید ناخالص داخلی و همچنین نسبت درآمدهای مالیاتی به هزینه‌های جاری دولت افزایش یافته است. سبحانیان همچنین بر لزوم کاهش هزینه وصول مالیات از طریق حسابرسی سیستمی، تسهیل در انجام تکالیف مؤدیان، اعتبارسنجی بانکی از طریق پرداخت‌های مالیاتی و گسترش نظام مالیاتی داده‌محور تاکید کرد.

• ضرورت وجود ارز تک‌نرخی

  شادا: یک اقتصاددان، ارز چند نرخی را تجربه‌ای ناخوشایند برای اقتصاد ایران دانست که نه تنها هزینه مصرف‌کننده را پایین نبرده، بلکه تکرار آن موجب بروز رانت و فساد شده است. بنابراین باید با اولویت به سمت حذف ارز چندنرخی برویم. علی اکبر نیکواقبال، اقتصاددان و استاد دانشگاه دستور کار دولت در نزدیک کردن نرخ ارز نیما و بازار آزاد را سیاستی درست دانست و گفت: در هیچ اقتصاد مترقی و در هیچ‌یک از کشورهای پیشرفته و حتی نیمه‌پیشرفته با پدیده ارز چندنرخی مواجه نیستیم؛ چراکه وجود شکاف در نرخ ارز موجب بروز رانت و فساد می‌شود.

• تجربه جهانی سیاست‌های حمایتی

  دنیای اقتصاد: افزایش جهانی قیمت غذا و انرژی ناشی از جنگ روسیه و اوکراین و بحران‌های اقلیمی فشار زیادی بر کشورهای مختلف، از جمله کشورهای منطقه خاورمیانه وارد کرده است. به همین منظور پژوهشکده امور اقتصادی، با مطالعه گزارشی جهانی، به بررسی واکنش‌های کوتاه‌مدت سیاستی کشورها به افزایش قیمت مواد غذایی و انرژی طی دوره ژوئن تا ژوئیه سال ۲۰۲۲ پرداخته است. براساس این گزارش، اقدامات سیاستی کشورها در چهار گروه «مخارج»، «درآمدها»، «غیرمالی» و «زیر خط» طبقه‌بندی شده‌اند که بیشتر کشورها حداقل از دو گروه اقدامات استفاده کرده‌اند. با‌این‌حال ایران در خاورمیانه تنها کشوری است که فقط از یک اقدام استفاده کرده است. در ایران در دهه‌های گذشته، ابزارهای حمایتی متعددی مورد استفاده قرار گرفته که برخی از این سیاست‌ها به صورت موقتی تاثیرگذار بوده‌اند، اما در بلندمدت همچنان قیمت مواد غذایی افزایش پیدا کرده است. این گزارش پیشنهاد می‌‌کند که موضوع امنیت غذایی به طور جدی‌تر در سیاستگذاری‌های کلان اقتصادی با رعایت نکاتی از تجارب کشورهای توسعه‌یافته مورد توجه قرار گیرد.

• سد نفوذناپذیر تورم

  دنیای اقتصاد: آمار تورم مهرماه، روز جمعه اعلام شد. نرخ تورم نقطه به نقطه برابر با ۳۱.۶درصد و نرخ تورم ماهانه برابر با ۲.۷درصد شده است. براساس آمارها تورم نقطه‌ای در ۷ماه اخیر در کریدور ۳۱درصد تا ۳۳درصد قرار گرفته است. این رقم در فروردین امسال به کف ۴۵ماهه رسید و نرخ حدود ۳۱درصد را ثبت کرد. با این حال پس از فروردین روند کاهشی تورم نقطه‌ای متوقف شد و تورم در کریدوری خاص شروع به درجا زدن کرد. به نظر می‌رسد نرخ تورم نقطه‌ای با سدی مقاوم در سطح ۳۰درصد روبه‌رو شده است؛ درحالی‌که هدف بانک مرکزی تا پایان سال، رساندن نرخ نقطه‌ای تورم به سطح زیر ۳۰درصد است. برای رسیدن تورم به سطح زیر ۳۰درصد میانگین تورم ماهانه تا پایان سال باید حدود ۲.۲درصد باشد. با این حال، این رقم در ۷ماه اخیر برابر با ۲.۳درصد بوده و تورم ماهانه پس از طی کردن روندی کاهشی در پنج ماه اخیر، در مهرماه بار دیگر روندی افزایشی به خود گرفته است. با توجه به ریسک‌های غیراقتصادی در ماه‌های آینده به نظر می‌رسد بانک مرکزی ماموریتی دشوار برای تحقق هدف خود در نیمه دوم سال دارد.

• تکلیف شرعی «سود سپرده»

  دنیای اقتصاد: به گفته آیت‌الله غلامرضا مصباحی‌مقدم، رئیس شورای فقهی بانک مرکزی، دریافت سود سپرده از بانک‌ها از نظر شرعی اشکالی ندارد، زیرا بسیاری از عملیات‌های بانکی ما بدون شبهه انجام می‌شود. حکم شرعی سود پرداختی به سپرده‌گذاران بانکی همواره یکی از موضوعات مهم و مورد توجه در نظام بانکداری اسلامی بوده است. از دیدگاه شرع، سودی که به سپرده‌گذاران پرداخت می‌شود باید مطابق با اصول اسلامی و بدون ربا باشد. در بانکداری اسلامی، قراردادهای مختلفی به‌منظور مشروع‌سازی سودهای پرداختی تعریف شده‌اند؛ به طوری که بانک و سپرده‌گذار به‌عنوان شریک وارد سرمایه‌گذاری شده و بانک از طرف سپرده‌گذار، سرمایه را در فعالیت‌های اقتصادی به کار می‌گیرد. همچنین سود پرداختی تنها در صورتی شرعی است که از منابع مشروع و حلال به دست آمده باشد و در فعالیت‌های اقتصادی مبتنی بر ربا دخالتی نداشته باشد.

• اطلاعیه وزارت کار درباره مصوبه اخیر دولت

  وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد: انتشار تصویر مصوبه هیات وزیران درباره واریز ۹درصد سهم درمان موضوع ماده ۲۹ بیمه‌شدگان تامین اجتماعی نزد خزانه‌داری کل کشور با عنوان «بیمه درمان مشمولان تامین اجتماعی» و جزئیات مربوط به آن، موجب نگرانی شماری از کارشناسان تامین اجتماعی، بازنشستگان و کارگران عزیز شده است. روابط‌عمومی و امور بین‌الملل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مواردی را به اطلاع تمامی ذی‌نفعان می‌رساند:

• وضعیت پرداخت وام قرض‌الحسنه ازدواج و فرزندآوری

  به گزارش ایسنا: معاون اداره عملیات اعتباری بانک مرکزی گفت: شبکه بانکی کشور از ابتدای امسال تا ۳ آبان‌ماه ۱۴۰۳، مبلغ ۱۴۳ هزار میلیارد تومان تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و فرزندآوری به ۶۶۰ هزار متقاضی پرداخت کرده است. سارا جلالی، معاون اداره عملیات اعتباری بانک مرکزی، گفت: از ابتدای امسال بیش از ۱۱۸هزار میلیارد تومان تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج به ۳۵۵ هزار متقاضی پرداخت شده است. او همچنین عنوان کرد: از ابتدای امسال تا ۲۵مهرماه مبلغ ۲۵هزار میلیارد تومان تسهیلات فرزندآوری به ۳۰۵ هزار متقاضی پرداخت شده است.

• سکانس آخر خط فقر

  دنیای اقتصاد: ‌آخرین بررسی‌های نهادهای پژوهشی نشان می‌دهد که نرخ فقر در سال۱۴۰۲ به رقم ۳۰.۱درصد جمعیت ایران رسیده است. این رقم نسبت به سال قبل از آن ۰.۴واحد درصد بیشتر شده است. نرخ فقر در ابتدای دهه۹۰ در سطح ۲۰درصد قرار گرفت؛ اما پس از سال۱۳۹۸ با توجه به افزایش نرخ تورم و کاهش رشد اقتصادی، نرخ فقر تا ۳۱درصد بالا رفت. در پنج سال اخیر نیز معجزه‌ای در کاهش نرخ فقر اتفاق نیفتاد و همچنان یک‌سوم از جمعیت ایران در فقر به سر می‌برند؛ اما برای کاهش نرخ فقر و بهتر شدن وضعیت اقتصادی مردم چه باید کرد؟ مرکز پژوهش‌های مجلس در یک گزارش با بررسی آخرین تحولات اقتصاد ایران تاکید می‌کند که سیاستگذار باید از بی‌عملی و به تاخیر انداختن دوری کند و سیاست‌های اصلاحات تدریجی را برای حل بخشی از ناترازی‌های موجود در پیش گیرد. این گزارش تاکید می‌کند که برای ناترازی انرژی، ناترازی بانکی، کسری بودجه و سیاست‌های تثبیت قیمتی باید راه‌حل‌های متناسب اتخاذ کرد.

• بهبود رتبه آزادی اقتصادی ایران

  دنیای اقتصاد - گروه اقتصاد بین‌الملل: بر اساس شاخص آزادی اقتصادی فریزر که روز چهارشنبه منتشر شد، جایگاه ایران در میان ۱۶۵ کشور، با دو پله ارتقا در رتبه ۱۵۸ جهان قرار گرفته است. موسسه فریزر تازه‌ترین گزارش خود از «شاخص آزادی اقتصادی» در جهان را منتشر کرد. بر اساس گزارش موسسه فریزر که آزادی اقتصادی در ۱۶۵ کشور جهان را در سال ۲۰۲۲ بررسی کرده است، نمره شاخص آزادی اقتصادی ایران به ۴.۶۳ رسیده است. این در حالی است که این نمره در سال ۲۰۲۱، ۴.۵۳ بوده است.

• درمان سالمندان بالای ۶۵ سال رایگان می‌شود

  صندوق بازنشستگی کشوری: مدیر عامل بیمه سلامت گفت: با همکاری سازمان برنامه و بودجه و پیشنهادی که به شورای عالی بیمه داده شده است، مقرر شد درمان و بستری سالمندان بالای ۶۵ سال رایگان شود. محمدمهدی ناصحی در سی امین سالگرد تاسیس قانون بیمه همگانی که در مرکز همایش‌های بین‌المللی سازمان صداوسیما در حال برگزاری است، گفت: به شورای عالی بیمه پیشنهاد شده و منابع آن هم در نظر گرفته شده است که افراد سالمند و بالای ۶۵سال به صورت رایگان خدمات درمانی را دریافت کنند.

• بستر امن برای خرید سکه

  ایبنا: سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلا با اشاره به ویژگی‌‌‌های حراج سکه گفت: حراج‌‌‌های مرکز مبادله، بستر امن و مناسبی برای خرید سکه طلا است. او افزود: نکته اساسی این است که حراج‌‌‌های مرکز مبادله بر اساس آنچه که بانک مرکزی ابلاغ کرده است صورت می‌‌‌گیرد و با استاندارد‌‌‌ها و ضرب بانک مرکزی است مساله بعدی این است که در حراج‌‌‌های سکه مرکز مبادله این هدف وجود دارد که دسترسی عمومی برای خرید سکه طلا بستر‌سازی شود و سامانه حراج سکه طلا به آدرس market.ice.ir یک سامانه جامع و مناسب است که دسترسی خرید تمام عموم برای خرید سکه را فراهم کرده است. کسانی که قصد خرید سکه دارند، در هر جلسه حراج امکان ثبت سفارش تا حداکثر پنج سکه طلا را داشته و از آنجا که مقرر است از هفته آینده طی هر هفته سه جلسه حراج سکه طلا برگزار شود، متقاضیان اطمینان خاطر داشته باشند که در هر جلسه و به عبارتی در همه جلسات حراج می‌‌‌توانند شرکت کنند، اما سقف سفارش و خرید آنها برای هر جلسه پنچ قطعه انواع سکه است.
• 

  ۴ پیام در ۱۰ رقم کلیدی

  دنیای اقتصاد: رئیس‌جمهور به‌تازگی لایحه بودجه ۱۴۰۴ را به مجلس ارائه کرد و این لایحه به صورت همزمان منتشر شد. براساس بررسی‌ها، جمع منابع عمومی دولت در بودجه سال ۱۴۰۴ به حدود ۵۹۸۷هزار میلیارد تومان رسیده است که نشان از افزایش ۶۸درصدی منابع عمومی دولت دارد. این افزایش به علت وارد شدن منابع هدفمندی یارانه‌ها و جدول ۲۱ قانون بودجه درکنار سایر موارد مربوط به فرابودجه در ارقام سال ۱۴۰۴ وارد شده است. این موضوع گام مثبتی در راستای شفافیت بیشتر بودجه دولت محسوب می‌شود.

• اقتصاد ایران از لنز IMF

  دنیای اقتصاد-گروه اقتصاد بین‌الملل : صندوق بین‌المللی پول در جدیدترین گزارش، چشم‌انداز رشد اقتصادی ایران و جهان را به‌روز کرد. نکته جالب این است که پیش‌بینی از ارقام رشد اقتصادی بهبود یافته است؛ هرچند که مطابق پیش‌بینی‌ها روند رشد اقتصادی ایران در سال جاری و سال آینده میلادی کاهشی خواهد بود. مطابق پیش‌بینی، رشد اقتصادی ایران در سال۲۰۲۴ به سطح ۳.۷درصد برآورد شده که این رقم در سال آینده به ۳.۱درصد کاهش خواهد یافت. همچنین بر اساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، نرخ تورم در پایان سال۲۰۲۴ معادل با ۳۱.۷درصد برآورد شده است. پیش‌بینی صندوق بین المللی پول این است که این ارقام در سال آینده به سطح ۲۹.۵درصد کاهش یابد. ارقام تورم نیز نسبت به گزارش قبلی صندوق بین‌المللی پول، کاهشی‌تر گزارش شده است. به نظر می‌رسد مهم‌ترین عامل در کاهش رشد اقتصادی ایران، گذر اثر نفتی است که در آمارهای داخلی نیز منعکس شده است. از سوی دیگر، کاهش انتظارات تورمی نیز در پایین آمدن پیش‌بینی نرخ تورم موثر بوده است.
• 

  دوئل بریکس با دلار

  دنیای اقتصاد: اجلاس سران بریکس امروز در کازان روسیه برگزار می‌شود. گفته می‌شود، یکی از مهم‌ترین اهداف این اجلاس، گسترش سیستم پرداختی مشترک کشورهای بریکس موسوم به «بریکس پی» خواهد بود. با وجود تلاش‌ها برای گسترش بریکس پی، این ساختار پرداختی، همچنان با چالش‌های زیادی مواجه است.

• خدمت دولتی در انحصار شرکت‌ها

  حکمرانی هوشمند که با هدف بهبود تصمیم‌گیری و خدمات عمومی از طریق فناوری اجرا می‌شود، با خطر انحصار شرکت‌های معدود نرم‌افزاری روبه‌رو است. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به بررسی زیست‌بوم نرم‌افزاری دولت و چالش‌های موجود در زمینه انحصار ارائه خدمات نرم‌افزاری در سازمان‌های دولتی ایران پرداخته است. این گزارش تاکید می‌کند که بیش از ۳۰درصد اطلاعات کارکنان دولت در اختیار پنج شرکت است. این موضوع می‌تواند منجر به تهدیدهای امنیتی، نابرابری‌های اجتماعی و جلوگیری از ورود شرکت‌های دانش‌بنیان شود. راهکارهای پیشنهادی این گزارش شامل تدوین استانداردهای امنیتی و استفاده از ظرفیت شرکت‌های مختلف برای کاهش انحصار و ارتقای امنیت داده‌هاست.

• تامین ۳۸.۸ میلیارد دلار ارز واردات

  دنیای اقتصاد: بانک مرکزی از اول فروردین ماه تا ۳۰مهر ماه امسال، ۳۸میلیارد و ۸۵۲میلیون دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی، دارو، کالاهای تجاری و بازرگانی، واردات در مقابل صادرات و خدمات تامین کرده است. به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، در این مدت برای کالاهای اساسی و دارو ۸میلیارد و ۴۷۸میلیون دلار، برای کالاهای تجاری و بازرگانی مبلغ ۲۰میلیارد و ۹۳۶میلیون دلار، برای خدمات ۸۸۴میلیون دلار و برای واردات در مقابل صادرات ۸میلیارد و ۵۵۴میلیون دلار تامین ارز صورت گرفته است.

• رصد خوش‌بینی مصرف‌‌کنندگان به اقتصاد

  دنیای اقتصاد: در تابستان ۱۴۰۳، شاخص اعتماد مصرف‌کننده با افزایش ۲۷.۷‌واحدی نسبت به فصل بهار به ۱۴۲.۴واحد رسیده‌است. این تغییر نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان نسبت به شرایط اقتصاد کلان خوشبین‌‌‌‌‌تر شده‌اند. در مقابل، شاخص وضعیت فعلی اقتصاد که به عواملی مانند نرخ تورم، بیکاری و رشد GDP وابسته است، با کاهش ۹.۴‌ واحدی نسبت به فصل بهار سال‌جاری به ۱۲۶ واحد رسیده‌است. این کاهش نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان شرایط اقتصادی فعلی معتقدند که وضعیت اقتصاد کلان در تابستان نسبت به فصل بهار بدتر شده‌است.

• ضرورت تغییر در پارادایم‌‌‌‌‌‌‌های بانکداری

  مهدی کیخا/کارشناس بانکی

  ناترازی ترازنامه بانک‌ها جزئی از ذات عملیات بانکداری نوین به‌حساب می‌آید و با شروع عملیات تسهیلات‌‌‌‌‌‌‌دهی توسط بانک به جهت غیر‌همگن‌بودن اقلام ترازنامه بانک‌ها در سمت راست و چپ شروع می‌شود، اهمیت این موضوع بدان جهت است که ناترازی مذکور به‌عنوان متهم اصلی افزایش تورم و انتقال آن به تعادل‌‌‌‌‌‌‌های بالاتر و ماندگاری اقتصاد ایران در دام رشدهای پایین شناخته می‌شود. پرواضح است که لازمه برون‌‌‌‌‌‌‌رفت از این شرایط اتخاذ راهکارهای قاعده‌‌‌‌‌‌‌مند در راستای حل ‌‌‌‌‌‌‌و فصل ناترازی سیستم بانکی متمرکز بر تغییر در پارادایم‌‌‌‌‌‌‌های بانکداری موجود است.

• وضعیت فروش اموال دستگاه‌ها در سال‌۱۴۰۲

• کشف فرار مالیاتی بزرگ در زمینه صنایع غذایی

  سازمان امور مالیاتی: رئیس مرکز بازرسی، مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی سازمان امور مالیاتی از شناسایی فرار مالیاتی ۷‌هزار و ۳۵۷‌میلیارد‌ریالی یک مؤدی در زمینه صنایع غذایی در استان البرز خبر داد. شاهین مستوفی، رئیس مرکز بازرسی، مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی سازمان امور مالیاتی کشور در رابطه با جزئیات کشف فرار مالیاتی مؤدی مذکور اظهار کرد: با توجه به اطلاعات به‌دست آمده از اجرای بازرسی موضوع ماده‌(۱۸۱) قانون مالیات‌‌‌‌‌‌‌‌های مستقیم در سال‌جاری توسط واحد اجرایی بازرسی و مبارزه با فرار مالیاتی اداره‌کل امور مالیاتی استان البرز از محل فعالیت یک مؤدی فعال در زمینه صنایع غذایی، فرار مالیاتی وی محرز شد. وی افزود: پس از بررسی اسناد، مدارک و نرم‌‌‌‌‌‌‌‌افزارهای مالی مؤدی مذکور، بابت مالیات بر درآمد سال‌های ۱۳۹۷ لغایت ۱۴۰۱ و مالیات‌ارزش‌افزوده سال‌های ۱۳۹۸، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ مؤدی، جمعا مبلغ بیش از هفت‌هزار و ۳۵۷‌میلیارد‌ریال اصل‌مالیات و جرائم متعلقه از وی مورد مطالبه قرارگرفت.

• چین در سه دهه: از اصلاحات اقتصادی تا رهبری جهانی

  امیر گفتاری

  رشد اقتصادی و تغییرات ساختاری در ۳ دهه سرنوشت‌ساز، چین را از یک کشور فقیر به بزرگ‌ترین اقتصاد تجاری جهان تبدیل کرده است. به‌عنوان فردی فارغ‌التحصیل در رشته برنامه‌ریزی اقتصادی از دانشگاه اقتصاد پکن که از سال ۱۹۹۰ تا به امروز در جایگاه یک فعال اقتصادی و شاهد پیشرفت چشمگیر چین حضور داشته‌ام، بر خود لازم دانستم تحلیل‌های خود را با هموطنانم به اشتراک بگذارم تا رهنمودی برای شکوفایی اقتصاد کشورمان باشد.
• 

  رفع ناترازی‌ها از کدام مسیر؟

  دنیای اقتصاد: اقتصاد ایران در سال‌های اخیر با چالش‌های متعددی روبه‌رو بوده که از مهم‌ترین آنها می‌توان به ناترازی‌های ساختاری، کسری بودجه بالا، تورم پایدار، تحریم‌های بین‌المللی، و نوسانات بازار سرمایه اشاره کرد. عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس به‌صراحت به مشکلات عمده اقتصادی کشور اشاره کرد و به نقش این مشکلات در تنگنای مالی و محدودیت دولت در اقدامات اصلاحی پرداخت.
• 

  متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در مرحله اجرا

  سازمان برنامه و بودجه كشور: مرکز روابط عمومی سازمان برنامه و بودجه کشور با صدور اطلاعیه‌ای، از تنظیم قواعد و رویه‌های لازم برای اجرای قانون متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان و صدور احکام جدید و پرداخت مطالبات به‌زودی خبر داد. در اطلاعیه این سازمان آمده است: «با توجه به اهمیت بالای موضوع معیشت بازنشستگان عزیز و در اولویت قرار داشتن اجرای قانون متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان برای دولت و سازمان برنامه و بودجه کشور، اجرای این قانون به‌زودی از طریق صدور احکام و پرداخت مطالبات بازنشستگان، سرعت می‌گیرد.»
• 

  نسخه اضطراری برای اقتصاد

  دنیای اقتصاد: سومین نشست از مجموعه نشست‌های «هم‌اندیشی برای اقتصاد ایران» به میزبانی گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» و با ارائه مسعود نیلی برگزار شد. این اقتصاددان با اشاره به چالش‌های اساسی اقتصاد، استراتژی لازم برای گام برداشتن به سوی اصلاحات اقتصادی را تشریح کرد. او در این نشست سه سوال کلیدی را در رابطه با راهکارهای اصلاحات اقتصادی مطرح کرد: اینکه در فرآیند اصلاح، کدام ناترازی اقتصادی باید در اولویت اصلاحات قرار داده شود؟ اصلاحات در چه مقیاسی انجام شود؟ و سوال آخر اینکه با توجه به باقی ماندن ناترازی مادر یعنی کسری بودجه که موجب تورم می‌شود و اصلاحات قیمتی را بعد از مدتی بی‌اثر می‌کند، آیا باز هم باید این اصلاحات را انجام داد؟ او با پاسخ به این سوالات این پیشنهاد را ارائه کرد که به جای اصلاحات عمیق اقتصادی، در «شرایط اضطراری» نیاز است یک گام به عقب برداریم و به مدیریت وضع موجود بپردازیم. بنابراین باید سیاست‌های اضطراری را به‌کار بگیریم و یک زمان‌بندی برای خروج از این وضعیت را به مردم ارائه دهیم.
• 

  پول ملی، حرمت دارد

  سیدامیرحسین طیبی‌فرد

  روز شنبه ۲۱ مهر‌ماه، خبری در رسانه‌های اقتصادی منتشر شد مبنی بر اظهار‌نظر ریاست شورای فقهی بانک مرکزی مبنی بر تجویز استقراض ارز و طلا به جای ریال در مراودات اشخاص به دلیل شرایط تورمی موجود در کشور.
• 

  ۵ سناریوی جبران کسری

  دنیای اقتصاد: وزیر اقتصاد اعلام کرده است که کسری بودجه در سال جاری به حدود ۸۵۰همت رسیده است. به نظر می رسد که ۵گزینه برای تامین کسری بودجه وجود دارد که البته همه آنها مطلوب نیست. «استقراض از بانک مرکزی»، «انتشار اوراق بدهی»، «استفاده بیشتر از منابع صندوق توسعه ملی»، «افزایش درآمدها و کاهش هزینه‌های جاری» و «حرکت به سمت اصلاحات انرژی» این ۵سناریو است. در شرایط کنونی راحت‌ترین گزینه استقراض از بانک مرکزی یا استفاده از منابع صندوق توسعه ملی است که البته مخاطرات تورمی را به همراه خواهد داشت. انتشار اوراق با نرخ‌های کنونی نیز تعهدات دولت را بالا خواهد برد؛ اگرچه گزینه بهتری نسبت به استقراض پولی است. همچنین حرکت به سمت اصلاحات اقتصادی برای تعادل‌بخشی به سند مالی دولت الزامی است. کارشناسان برای ترمیم کسری بودجه سه راهکار «توسعه بازار بدهی و شفاف کردن کسری‌ها»، «پالایش ردیف‌ها و زدودن برنامه مالی دولت از انحرافات» و «تغییر مکانیزم اعطای یارانه به بخش‌های مختلف جامعه» را پیشنهاد می‌دهند.
• 

  پایان رفاقت اقتصادی تاواریش‌ها؟

  دنیای اقتصاد – علیرضا کتانی: شرکت‌های چینی که در جریان تجاری بین چین و کوبا با دولت کوبا معامله کرده‌اند، مبالغ زیادی از دولت کوبا طلب دارند. به گفته افرادی که در جریان این بدهی‌ها هستند، «همه شرکت‌های بزرگ دولتی چینی مانند هوآوی و یوتونگ هر کدام صدها میلیون دلار از دولت کوبا طلب دارند.»

• مسدود کردن بخشی از وام تخلف است

  دنیای اقتصاد: به گفته رئیس سازمان بازرسی کل کشور، اینکه برخی بانک‌ها در زمان پرداخت تسهیلات، مبلغی را به‌صورت سپرده مسدود کنند یا بخشی از تسهیلات را تا پایان اقساط آزاد نکنند، برخلاف مقررات بانک مرکزی است. این مقام نظارتی همچنین از جریمه برخی بانک‌ها که از پرداخت تسهیلات مسکن سر باز زدند، خبر داد.

• مشق بودجه از کشور همسایه

  دنیای اقتصاد: ترکیه با ترکیب بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد و بودجه‌ریزی مبتنی بر برنامه‌، همراه با انتشار برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت‌ و بلندمدت، نظام بودجه‌ریزی خود را اجرا می‌کند که می‌تواند مورد توجه اقتصاد ما باشد. همزمان گزارش می‌شود که اقتصاد ترکیه در ماه‌های اخیر در مسیر ترمیم قدم گذاشته است.

• موفقیت‌های سریع؛ تیغی دولبه برای دولت چهاردهم

  دکتر صادق قادری کنگاوری

  ریچارد رملت، نویسنده مشهور کتاب‌های «استراتژی خوب و استراتژی بد» و «گره استراتژی»، معتقد است رهبران استراتژیست بهتر است پیش از تعیین اهداف سازمانی، روی شناسایی و حل چالش‌ها و مسائل کلیدی سازمان متمرکز شوند. چالش‌هایی که هم بتوان بر آنها غلبه کرد و هم بیشترین میزان پیشرفت را ایجاد کنند. شناخت چالش‌ها و گره‌های کاری نیز بی‌شک مستلزم شناخت دقیق ابعاد مختلف کسب‌وکار است؛ در این نوشتار برآنم تا با بهره‌گیری از دیدگاه رملت، ضمن تشریح مفهوم موفقیت‌های سریع (Quick Win) به این سوال پاسخ دهیم که آیا این مفهوم می‌تواند در شرایط فعلی کشور به یاری دولت چهاردهم آید؟
• 

  راز سعادت کشورها

  دنیای اقتصاد: جایزه نوبل اقتصاد که به صورت رسمی تحت عنوان جایزه بانک مرکزی سوئد در علوم اقتصادی به یاد آلفرد نوبل شناخته می‌شود امسال به دارون عجم‌اوغلو، جیمز رابینسون و سایمون جانسون اعطا شد. طبق اعلام اعطاکنندگان جایزه، برندگان امسال بینش جدیدی در مورد اینکه چرا تفاوت‌های گسترده‌ای در رفاه بین کشورها وجود دارد، ارائه کرده‌اند. یکی از توضیحات مهم، تفاوت‌های پیوسته و ادامه‌دار در نهادهای اجتماعی است.

• وضعیت وخیم فقر در ۲۶ کشور جهان

  ایسنا: بانک جهانی اعلام کرد ۲۶ کشور فقیر در بدترین وضعیت مالی قرار گرفتند. ۲۶ کشور فقیر جهان که خانه ۴۰درصد از مردم فقیر هستند، بیش از هر زمان دیگری بدهکار شدند و این مورد از سال ۲۰۰۶ بی‌سابقه بوده و به‌طور فزاینده‌ای آنان را در برابر بلایای طبیعی و سایر شوک‌ها آسیب‌پذیر کرده است.

• آمار نوبرانه رشد تابستانی

  دنیای اقتصاد: مرکز پژوهش‌های مجلس برای نخستین‌بار رشد اقتصادی را در دو ماه نخست تابستان سال جاری برآورد کرد. این گزارش، از چند حیث اهمیت دارد. نخست اینکه رشد اقتصادی را به شکل ماهانه ارائه کرده که به نظر می‌رسد این کار ‌کم‌سابقه بوده است. علاوه بر آمار کلی، رشد اقتصادی بخش‌های مختلف در این دو ماه ارائه شده است. نکته دیگر اینکه با این برآورد، سیاستگذاران می‌توانند با تاخیر کمتری روند رشد اقتصادی را مورد ارزیابی قرار دهند و سیاست‌های خود را متناسب با وضعیت حاضر رشد اقتصادی تنظیم کنند. این بررسی‌ها حاکی از آن است که این آمارها بیش از ۸۰درصد هم حرکتی با آمارهای نهاد رسمی دارد و می‌تواند به‌عنوان یک شاخص پیش‌نگر برای آمار رسمی تولید ناخالص داخلی مورد ارزیابی قرار گیرد. براساس گزارش جدید، رشد اقتصادی ماهانه در تیرماه به ۱.۴درصد و در مرداد ماه به ۲.۳درصد رسیده است. با این آمار می‌توان پیش‌بینی کرد که سطح رشد اقتصادی تابستان نسبت به فصول قبل، کمتر باشد.

• راز کارمندی مادام‌العمر

  دنیای اقتصاد: وابستگی صندوق‌های بازنشستگی به بودجه عمومی موجب شده است کارمندان دولت و نیروهای مسلح، حتی پس از بازنشستگی حقوق‌بگیر دولت باقی بمانند. تغییرات جمعیتی، افزایش امید به زندگی، مدیریت ناکارآمد و تحریم‌ها از جمله ریشه‌های شکل‌گیری بحران این صندوق‌ها است که اصلاحات مدیریتی و اقتصادی در این حوزه را اجتناب‌ناپذیر کرده است.
• 

  سرشماری با فناوری جدید

  دنیای اقتصاد: روز گذشته نشست خبری سرشماری عمومی کشاورزی ۱۴۰۳ در مرکز آمار ایران برگزار شد. در این نشست غلامرضا گودرزی، رئیس مرکز آمار ایران، و چند تن از معاونان او به تشریح ویژگی‌های این مرحله از سرشماری کشاورزی در کشور پرداختند. گودرزی اعلام کرد که سرشماری کشاورزی ۱۴۰۳ با حضور بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان و با استفاده از فناوری‌های جدید برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده خواهد شد. در این نشست رئیس مرکز آمار ایران با تاکید بر لزوم همکاری مردم برای اجرای صحیح سرشماری، اطمینان داد که اطلاعات دریافتی از افراد کاملا محرمانه خواهد بود و نتایج نهایی سرشماری تنها به دستگاه‌های دولتی برای انجام برنامه‌ریزی صحیح در حوزه کشاورزی اعلام خواهد شد.

• بسته رئیس‌کل به بریکس

  دنیای اقتصاد: محمدرضا فرزین در دومین اجلاس روسای بانک مرکزی کشورهای عضو گروه بریکس در مسکو پیشنهادهایی ارائه کرد. رئیس کل بانک مرکزی بر دو موضوع «ایجاد یک پلتفرم تسویه برای پرداخت‌های فرامرزی بر اساس سیستم‌های تسویه ناخالص آنی» و «بررسی پول‌های دیجیتال بانک‌های مرکزی اعضای بریکس» تاکید کرد.

• واکنش به درخواست‌‌های برداشت از صندوق توسعه ملی

  تسنیم: مهدی غضنفری، رئیس صندوق توسعه ملی، در تازه‌ترین توییت خود در ایکس، به فشارهای متعدد دستگاه‌های دولتی برای تامین کسری بودجه و حل مشکلات مالی از منابع صندوق توسعه ملی واکنش نشان داد. او به درخواست‌های وزرای اقتصاد، نفت، نیرو، کشاورزی، صمت و گردشگری اشاره کرده و گفت که این درخواست‌ها ممکن است از دیدگاه دستگاه‌ها موجه به نظر برسند، اما تامین مالی این نیازها با ماموریت‌های اصلی صندوق توسعه ملی در تضاد است. غضنفری با تاکید بر اینکه صندوق توسعه ملی برای نسل‌های آینده تاسیس شده و وظیفه آن حفظ و افزایش ثروت ملی است، به عدم بازپرداخت مطالبات معوق صندوق نیز انتقاد کرد و آن را رفتاری غیرحرفه‌ای دانست که منجر به تاخیر در ایفای وظایف صندوق توسعه ملی می‌شود. متن توئیت به این شرح است:
• 

  وداع هند با فعال اقتصادی پارسی

  دنیای اقتصاد: دو نکته در مورد راتان تاتا، رئیس سابق گروه تاتا، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های هند گفته می‌شود: او از بزرگان در دنیای کسب‌وکار هند و یکی از برجسته‌ترین چهره‌ها از منظر فضیلت اخلاقی در میان همتایانش محسوب می‌شد. برای جامعه‌ چندپاره هند، احترامی که نسبت به او وجود داشت، بسیار گسترده بود. تاتا، از خانواده‌های پارسیان هندی محسوب می‌شود.

• رصد آماری انتظارات تورمی

  دنیای اقتصاد: نسبت نقدینگی به تولید ناخالص داخلی در سال‌های اخیر مورد بررسی قرار گرفت. در این محاسبه از آمارهای نقدینگی بانک مرکزی و آمارهای تولید ناخالص داخلی به ارقام جاری و از سری زمانی حساب‌های ملی این دو مرکز استفاده شده است. در ادبیات اقتصادی، نسبت نقدینگی به تولید ناخالص داخلی نشان‌دهنده عکس سرعت گردش پول است. بررسی‌ها نشان می‌دهد نسبت نقدینگی به تولید ناخالص داخلی در سال‌های اخیر با کاهش روبه‌رو شده و سرعت گردش پول در اقتصاد افزایش یافته است. به گفته کارشناسان، به‌طور کلی مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر رشد سرعت گردش پول مواردی نظیر افزایش تقاضای کل، کاهش پس‌اندازها و افزایش هزینه‌های خانوار و در نتیجه افزایش انتظارات تورمی هستند. اما مهم‌ترین عوامل موثر بر افزایش سرعت گردش پول در شرایط فعلی کشور، انتظارات تورمی و اثر طرح کنترل ترازنامه‌ای بر جیره‌بندی اعتباری است. همچنین رشد فناوری‌های مالی جدید یکی دیگر از عوامل افزایش سرعت گردش پول در اقتصاد کشور بوده است.
• 

  معاملات حراج تهران زیر ذره‌بین سازمان امور مالیاتی

  فارس:‌ سخنگوی سازمان امور مالیاتی کشور گفت: معاملات حراج تهران زیر ذره‌بین سازمان امور مالیاتی قرار دارد و ما بر همه حراج‌ها نظارت می‌کنیم.
• 

  متناسب سازی حقوق بازنشستگان تصویب شد

  ایرنا: رئیس سازمان برنامه و بودجه از تصویب اجرای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در جلسه‌ای که با حضور رئیس‌جمهور، رئیس مجلس شورای اسلامی، روسای کمیسیون‌های برنامه و بودجه و اقتصادی و وزیران مربوطه برگزار شد، خبر داد و گفت: براساس این مصوبه سازمان اداری و استخدامی و صندوق‌های بازنشستگی، احکام بازنشستگان را صادر می‌کنند. سید‌حمید پورمحمدی روز گذشته (چهارشنبه) در پایان جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران افزود: روز سه‌شنبه فرصتی فراهم شد تا در صحن علنی مجلس شورای اسلامی دو موضوعی را که مشکل قانونی دارد توضیح دهم که یکی از آنها متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان و دیگری مطالبات گندمکاران بود. او بیان کرد: شب چهارشنبه رئیس مجلس به همراه روسای کمیسیون برنامه و بودجه، کمیسیون اقتصادی مجلس و وزرای مربوطه مهمان رئیس‌جمهور بودند که در آن موضوع متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در دولت تصویب شد.

• انتصابات جدید در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

  دنیای اقتصاد: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی طی دو روز گذشته از انتصابات جدیدی در این وزارت خانه خبر داد.

• انتصاب سرپرست جدید مرکز تنظیم مقررات، نظام پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان

  سازمان امور مالیاتی: سید محمدهادی سبحانیان، رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور، طی حکمی «اشکان هراتی» را به عنوان سرپرست مرکز تنظیم مقررات، نظام پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان منصوب کرد.

• بیش از ۳۶میلیارد دلار تامین ارز شد

  مرکز مبادله ایران: بانک مرکزی از ابتدای سال جاری تا ۱۸مهرماه، براِی واردات سه گروه کالاهای اساسی و دارو، تجاری و بازرگانی، واردات در مقابل صادرات و همچنین نیازهای خدماتی، مبلغ ۳۶میلیارد و ۱۰۰میلیون دلار تامین ارز کرده است.۲۷میلیارد و ۲۹۸میلیون دلار از ارز تامین شده به بخش صنعت تخصیص داده شده است؛ از این حجم، ۱۹میلیارد و ۳۵۸میلیون دلار با ارز نیمایی و ۷میلیارد و ۹۴۰میلیون دلار با نرخ توافقی تامین شده است. واردات کالاهای اساسی و دارو نیز ۷میلیارد و ۹۴۸میلیون دلار ارز را به خود اختصاص داده است. ۶میلیارد و ۲۰۴میلیون دلار از این گروه به کالاهای اساسی و کشاورزی شامل گندم، دانه‌های روغنی و نهاده‌های دامی، یک‌میلیارد و ۷۴۴‌میلیون دلار دیگر نیز به دارو، مواد اولیه دارو و تجهیزات پزشکی تخصیص داده شد. این گزارش حاکی است ۸۵۴میلیون دلار نیز به تقاضای خدماتی تخصیص داده شده است.

• پیشنهادهایی به مدیرعامل آینده سازمان تامین اجتماعی

  علی فروغی/دکترای مدیریت دولتی

  پیش از هرچیز باید اذعان کرد که در کشور ما قوانین به لحاظ کمی و کیفی در حد مکفی است، به‌طوری‌که در هر حوزه، انباشتی از قوانین وجود دارد. اما مشکل آنجاست که در عملیاتی کردن قوانین در حوزه اجرا و سیاستگذاری به دلیل عدم وجود معیارهای عینی به مشکلات عدیده برخورد می‌کنیم که همین موضوع ضمانت اجرا را به حداقل می‌رساند. چنانکه مستحضرید سازمان تامین اجتماعی از دو بخش بیمه و درمان تشکیل شده است که هر کدام طبق شرح وظایف تنظیمی خدمات موردنظر را ارائه می‌کنند. عموما افراد سازمان تامین اجتماعی را از منظر حق بیمه، مستمری‌بگیری، سن بازنشستگی و نظایر آن می‌شناسند، ولی درواقع بخش مهمی از وظایف این سازمان در حوزه ارائه خدمات در مراکز درمانی در قالب درمانگاه، پلی‌کلینیک، مرکز جراحی محدود و بیمارستان‌هاست.

• گسل اقتصادی کانادا و آمریکا

  دنیای اقتصاد: کانادا و آمریکا از نظر اقتصادی به هم وابسته‌اند، اما از زمان همه‌گیری کووید-۱۹ این دو کشور از نظر رشد اقتصادی از هم فاصله گرفته‌اند. پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۲۰۲۴، اقتصاد آمریکا ۱۱درصد و اقتصاد کانادا تنها ۶درصد رشد کند. می‌توان گفت ریشه‌های این اختلاف مربوط به بخش خدمات و صنعت نفت است. بخش خدمات که ۷۰ درصد از اقتصاد کانادا را تشکیل می‌دهد، پس از همه‌گیری دچار رکود شده و افزایش نرخ بهره نیز تقاضای داخلی را کاهش داده است. صنعت نفت کانادا که ۱۶درصد از صادرات این کشور را تشکیل می‌دهد، به دلیل کمبود سرمایه‌گذاری در سال‌های اخیر، رشد کمتری نسبت به آمریکا داشته است. در نهایت می‌توان گفت مهاجرت بالا به کانادا که به طور سنتی باعث رشد اقتصادی می‌شد، به دلیل پایین بودن مهارت‌های تازه‌واردان نتوانسته است تاثیر مثبتی بر درآمد سرانه بگذارد.

• جزئیات تامین منابع متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی

  سازمان تامین اجتماعی: میرهاشم موسوی، مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی، با بیان جزئیات بیشتری از متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان این سازمان، گفت: به محض دریافت منابع، مطابق قوانین مربوطه و در تعامل با مجلس شورای اسلامی، فرآیند پرداخت علی‌الحساب و صدور احکام انجام می‌شود. موسوی گفت: با صدور دستور معاون اول محترم ریاست جمهور به سازمان برنامه‌وبودجه و وزارت امور اقتصادی، محل‌ تامین منابع متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی تعیین شده و همان‌طور که وزیر محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده‌اند، در گام نخست ۸.۷هزار میلیارد تومان منابع در اختیار این سازمان قرار خواهد گرفت که به محض دریافت منابع، مطابق قوانین مربوطه و در تعامل با مجلس شورای اسلامی، فرآیند پرداخت علی‌الحساب و صدور احکام بازنشستگان عزیز این سازمان انجام می‌شود.

• ۶ عضو جدید هیات امنای سازمان تامین اجتماعی و صندوق‌های تابعه

  وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی: با تصویب شورای عالی رفاه شش عضو جدید هیات‌امنای سازمان تامین اجتماعی و صندوق‌های تابعه معرفی شدند.

• انتصاب سرپرست سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای کشور

  مهر: وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی طی حکمی غلامحسین محمدی را به عنوان سرپرست سازمان آموزش فنی‌و‌حرفه‌ای کشور منصوب کرد. محمدی پیش از این رئیس مرکز ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری تهران، قائم‌مقام مدیرعامل سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی، مدیرکل فرهنگی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی، رئیس دبیرخانه شبکه ملی جامعه و دانشگاه وابسته به مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری و مشاور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری را در کارنامه خود دارد.

• پیشروی شکاف درآمدی

  دنیای اقتصاد: مرکز آمار ایران به تازگی آمار مربوط به ضریب جینی سال۱۴۰۲ را منتشر کرده است. براساس این آمار، ضریب جینی در سال۱۴۰۲ به ۰.۳۹واحد رسیده است که حاکی از افزایش ۰.۰۱واحدی این ضریب نسبت به سال گذشته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، پرداخت‌های انتقالی از جنس یارانه‌های مستقیم و غیرمستقیم، کاهشی اندک را در ضریب جینی ایجاد کرد. با این حال در سال۱۴۰۲، روند کاهشی سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ متوقف شده و ضریب جینی با افزایش روبه‌رو شده است. به نظر می‌رسد در سال۱۴۰۲ ثابت ماندن یارانه‌های نقدی و بالا بودن نرخ تورم مهم‌ترین عوامل افزایش نابرابری در جامعه بوده است؛ زیرا بررسی داده‌ها نشان می‌دهد نسبت هزینه ۱۰درصد پر هزینه به ۱۰درصد کم هزینه جمعیت کشور در سال۱۴۰۲ با افزایش روبه‌رو بوده است. به نظر می‌رسد افزایش یارانه‌های نقدی، مهم‌ترین عامل کاهش نابرابری در اقتصاد ایران است، اما بالاماندن تورم به مرور اثر یارانه نقدی را کمرنگ می‌کند.

• حمایت مجلس از افزایش معافیت مالیاتی کارمندان

  ایلنا: نایب‌رئیس کمیسیون برنامه و بودجه با بیان اینکه مجلس از افزایش معافیت مالیاتی حقوق‌بگیران دولت حمایت می‌کند، گفت: قانون می‌گوید وقتی نرخ تورم ۴۰درصد است، حقوق و دستمزدها هم باید تا ۴۰درصد افزایش پیدا کند. دولت وقتی نمی‌تواند این میزان افزایش حقوق را پرداخت کند، می‌تواند با افزایش سقف مالیاتی، این تفاوت در پرداخت‌ها را جبران کند. عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، چندی پیش اعلام کرد که نباید از حقوق‌بگیران مالیات بگیریم و در راستای کاهش فشار بر حقوق‌بگیران، به تازگی پیشنهاد معافیت مالیاتی حقوق‌بگیران تا دو برابر، یعنی تا ۲۴میلیون تومان را مطرح کرد. سهم بودجه از مالیات حقوق کارکنان بخش عمومی در سال جاری ۳۸هزار میلیارد تومان و در سال گذشته ۳۱هزار میلیارد تومان بوده‌ و امسال قرار است این فشار تا حدی از دوش کارمندان برداشته شود.

• غول نقدینگی در قفس توری!

  سیدمحمدرضا برهانی/پژوهشگر اقتصادی

  به نیمه سال ۱۴۰۳ رسیدیم و پول نایاب به گنج گرانبهای بنگاه‌های تولیدی برای دستیابی تبدیل شده است. تامین مالی از طریق بازار سرمایه با نرخ تمام‌شده بالای ۴۰درصد و گذر از هفت‌خوان رستم اداری و اجرایی تامین‌‌سرمایه‌ها، بانک‌ها، سازمان بورس، بانک مرکزی و سایر مراجع ذی‌صلاح، مدیران مالی موفق در تامین مالی را به عنوان نیروهای گران‌قیمت شاغل در بنگاه‌های تولیدی و صنعتی معرفی کرده است. بد نیست نگاهی به این موضوع و چشم‌انداز آتی آن بیندازیم.

• پیشنهاد ۲ برابر شدن سقف معافیت مالیاتی حقوق‌بگیران

  ایرنا: وزیر امور اقتصادی و دارایی اعلام کرد: این وزارتخانه پیشنهاد دو برابر شدن سقف معافیت مالیاتی حقوق‌بگیران نسبت به سال جاری، تا ۲۴میلیون تومان را در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ ارائه کرده است. عبدالناصر همتی در حساب کاربری خود در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «در راستای تاکیدهای رئیس‌‌جمهور مبنی بر حمایت از حقوق‌‌بگیران و ایجاد عدالت مالیاتی وزارت امور اقتصادی و دارایی، پیشنهاد دو برابر شدن سقف معافیت مالیاتی حقوق‌بگیران نسبت به سال ۱۴۰۲یعنی تا ۲۴ میلیون تومان را در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ ارائه کرده است.» بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۳ سقف معافیت مالیاتی حقوق بگیران ۱۲میلیون تومان در ماه تعیین شده است و از ۱۲ تا ۱۶.۵میلیون تومان مالیات ۱۰درصدی، ۱۶.۵ تا ۲۷میلیون تومان، ۱۵درصد، ۲۷ تا ۴۰میلیون تومان، ۲۰درصد و ۴۰میلیون به بالا ۳۰درصد مالیات اخذ می‌شود.
• 

  سکانس جدید از FATF

  دنیای اقتصاد: در روزهای اخیر، موضوع FATF دوباره در لیست مهم‌ترین خبرها قرار گرفته است. در تازه‌ترین اظهارنظر، عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد از عزم دولت برای حل موضوع FATF خبر داده است. به گفته او، رئیس‌جمهور دستور داده است تا اقدامات لازم برای رفع محدودیت‌ها در چارچوب منافع ملی اتخاذ شود. روز گذشته نمایندگان مجلس تاکید کردند که با توجه به اتمام زمان بررسی لوایح باقی‌مانده، این لوایح باید به مجلس ارسال و از این طریق بررسی شوند. همچنین به نظر می‌رسد دولت چهاردهم برای قانع کردن نمایندگان مجمع تشخیص مصلحت نظام با چالش روبه‌رو است. از نگاه کارشناسان، قرار گرفتن ایران در لیست سیاه FATF باعث شده که بسیاری از کشورها، حتی کشورهایی که با ایران از لحاظ سیاسی رابطه نزدیک دارند، نتوانند ارتباط های مالی خود را با ایران حفظ کنند. خروج ایران از لیست سیاه FATF، می‌تواند گام اول برای بازگشت ایران به دهکده اقتصاد جهانی و کاهش هزینه‌های مالی غیرضروری باشد.
• 

  گزارش جدید دیوان محاسبات از عملکرد مالی دولت

  دنیای اقتصاد: دیوان محاسبات کشور، جدیدترین عملکرد مالی دولت (از ابتدای سال جاری لغایت پایان شهریورماه ۱۴۰۳) را منتشر کرد. به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل دیوان محاسبات کشور، با توجه به رویکرد جدید این نهاد نظارتی در خصوص پایش برخط عملکرد بودجه و تمرکز رسیدگی‌ها بر حسابرسی منابع و کنترل فرآیندهای درآمدی مطابق ضوابط قانونی مندرج در ماده ۴۰ قانون محاسبات عمومی، عملکرد مالی دولت از ابتدای سال جاری لغایت پایان شهریورماه ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که منابع در اختیار دولت، مبلغ ۱۲۷۷هزار میلیارد تومان و کل مصارف عمومی نیز بالغ بر ۱۳۳۸هزار میلیارد تومان بوده است که کسری آن به مبلغ ۶۱ هزار میلیارد تومان با استفاده از ظرفیت‌های مدیریت منابع خزانه‌داری تامین شده است. این در حالی است که مبلغ ۱۱۷۲هزار میلیارد تومان (معادل ۸۷درصد) از کل مصارف بابت اعتبارات هزینه‌ای و تنها مبلغ ۶۵هزار میلیارد تومان (معادل ۴درصد) از کل مصارف بابت اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و مبلغ ۱۰۱هزار میلیارد تومان (معادل ۹درصد) از کل مصارف بابت اعتبارات تملک دارایی‌های مالی و سایر مصارف توزیع شده است. ضمنا مجموع منابع استفاده‌شده از سرجمع وجوه عمومی استفاده‌شده بابت تامین منابع هدفمندی یارانه‌ها به میزان ۲۱۶هزار میلیارد تومان از محل منابع خزانه‌داری کل کارسازی و تسویه نشده است.
• 

  اساسنامه جدید سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای

  وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی: وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از تصویب و ابلاغ اساسنامه جدید سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای در هیات دولت خبرداد. احمد میدری ضمن اعلام این خبر اظهار کرد: براساس اساسنامه جدید، ابلاغ سه بند کلیدی شامل هزینه‌کرد حداکثر نیم در هزار اعتبار هر طرح تملک دارایی سرمایه‌ای، دو درصد از منابع حاصل از فروش کالای قاچاق و فروش اموال تملیکی و اختصاص یک در هزار مزد کارگران در هر ماه، توسط کارفرمایان، صاحبان صنایع و بنگاه‌های اقتصادی طبق صورت‌های ماهانه برای توسعه و ارتقای آموزش‌های مهارتی کارگران و کارجویان بازار کار به سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای تعلق می‌گیرد. او افزود: با اجرای اساسنامه جدید این سازمان شاهد گسترش کمی و کیفی آموزش فنی و مهارتی در کشور خواهیم بود. میدری با بیان اینکه وزارت کار علت ریشه‌ای حادثه معدن طبس را بررسی می‌کند افزود: تعیین و بررسی قصور فردی بر عهده قوه قضائیه و دادستانی کل کشور است. وزیر کار تاکید کرد: علت نهادی و فرآیند نظارتی حادثه معدن طبس و راه‌حل‌های پیشنهادی کاهش حوادث معادن زغال سنگ کشور براساس ظرفیت‌های قانونی با همراهی کارشناسان دولتی و غیردولتی در هفته جاری تدوین و تقدیم مجلس شورای اسلامی می‌شود.

• نمره قبولی اشتغال تابستان

  دنیای اقتصاد: بررسی آمارهای وضعیت کار در تابستان سال جاری، نشان‌دهنده بهبود شاخص‌های اشتغال و نیروی کار است. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری در تابستان ۷.۵درصد شد. این نرخ بیکاری نسبت به بهار ۰.۲واحد درصد کمتر شده است. نکته قابل توجه اینکه در تابستان کاهش نرخ بیکاری، همزمان با افزایش نرخ مشارکت و افزایش میزان اشتغال همراه بوده است. نرخ مشارکت در تابستان سال جاری به ۴۱.۷درصد رسیده که بیشترین میزان در ۴سال اخیر است. برای داشتن تصویری بهتر باید اشتغال تابستانی را مورد کنکاش قرار داد. تعداد جمعیت شاغل نیز در تابستان سال جاری به ۲۵میلیون و ۱۲۹هزار نفر رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۴۳هزار نفر بیشتر بوده و به بیشترین میزان تاریخی خود رسیده است. در سال‌های گذشته، کاهش نرخ بیکاری بیش از آنکه متاثر از افزایش اشتغال باشد، به‌دلیل کاهش نرخ مشارکت اقتصادی بود. اما به نظر می‌رسد که این روند در حال تغییر است و میزان مشارکت اقتصادی و جمعیت شاغل در تابستان سال جاری همزمان افزایش یافته است.
• 

  ۲۱ مهرماه؛ آغاز مرحله جدید ثبت‌نام وام بازنشستگان

  بازار: بنا بر اعلام سازمان تامین اجتماعی، بازنشستگان این سازمان از ۲۱ مهرماه می‌توانند نسبت به ثبت‌نام برای دریافت تسهیلات قرض‌الحسنه اقدام کنند. به گفته علی دهقان‌کیا، رئیس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی تهران، امسال قرار است ۵۰۰هزار نفر از بازنشستگان تامین اجتماعی در سطح کشور از تسهیلات قرض‌الحسنه ۳۰میلیون تومانی بهره ببرند.دهقان‌کیا همچنین درباره فرآیند ثبت‌نام وام از سوی بازنشستگان تامین اجتماعی تصریح کرد: بازنشستگان می‌توانند به صورت غیرحضوری و از طریق سایت کانون بازنشستگان اقدام به ثبت‌نام کنند. بر همین اساس مرحله سوم ثبت‌نام وام ضروری بازنشستگان و مستمری‌بگیران سازمان تامین اجتماعی از ۲۱مهرماه سال جاری آغاز خواهد شد و بازنشستگان واجد شرایط می‌توانند برای بهره‌مندی از این تسهیلات اقدام کنند.
• 

  اصابت موشک به اقتصاد تل‌آویو

  دنیای اقتصاد: اقتصاد اسرائیل در پی تنش‌های فزاینده ناشی از جنگ‌ به‌شدت تحت تاثیر قرار گرفته است. به تازگی و پس از عملیات موشکی ایران، موسسه اعتبارسنجی اس‌اندپی (S&P) رتبه اعتباری اسرائیل را از A+ به A تغییر داد. این دومین بار از زمان آغاز جنگ است که موسسه اس‌اندپی رتبه اعتباری اسرائیل را کاهش داده است. این موضوع در شرایطی اتفاق افتاده که وزیر اقتصاد اسرائیل، از تاب‌آوری بالای اقتصاد کشور در برابر چالش‌ها سخن به میان آورده و مدعی شده است که اسرائیل بار بزرگ‌ترین و پرهزینه‌ترین جنگ تاریخ خود را به دوش می‌کشد. با این حال، پیش‌بینی‌ها از افزایش کسری بودجه به ۱۵درصد از تولید ناخالص داخلی حکایت دارد و خطر رکود اقتصادی در بلندمدت نیز در حال افزایش است. از طرف دیگر، آژانس اعتبارسنجی مودیز نیز به‌دلیل نبود استراتژی خروج از درگیری، رتبه اعتبار اسرائیل را دو پله کاهش داد و به Baa۱ رساند. با توجه به این تحولات، آینده اقتصادی اسرائیل با چالش‌های جدی مواجه شده است.

• «بهره مثبت» ترکیه پس‌از ۳ سال

  دنیای اقتصاد: نرخ تورم سالانه ترکیه در ماه سپتامبر به ۴۹.۴درصد رسید و برای اولین بار از سال۲۰۲۱، نرخ بهره بالاتر از تورم قرار گرفت. حال کارشناسان انتظار دارند کاهش نرخ بهره از نوامبر آغاز و تا پایان۲۰۲۵ حدود ۲۰درصد کاهش یابد.
• 

  چالش افزایش زنان سالمند مجرد

  صندوق بازنشستگی کشوری: رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور با اشاره به اینکه با پدیده زنانه شدن سالمندی مواجه هستیم، گفت: این دبیرخانه در نظر دارد در بازه زمانی ۵ساله اقدام به بازنگری سند ملی سالمندان با همکاری تمام دستگاه‌های ذی‌ربط ذکر‌شده در سند ملی سالمندان کند.

• شکاف در هسته تورم

  دنیای اقتصاد: چندی پیش مرکز آمار ایران شاخص تورم شهریورماه را منتشر کرد. براساس این آمار، تورم نقطه‌ای در شهریورماه به حدود ۳۱.۲درصد رسیده است. «دنیای‌اقتصاد» از ماه گذشته نرخ تورم هسته را براساس داده‌های مرکز آمار محاسبه و گزارش می‌کند. براساس محاسبات «دنیای‌اقتصاد» تورم نقطه‌ای هسته در شهریور، سد ۳۰درصدی را پشت سر گذاشته و به ۲۹.۲درصد رسیده است. تورم هسته یا تورم پایه، نوعی از تورم است که نوسانات قیمت‌های پرنوسان را حذف می‌کند. این شاخص به‌دلیل نوسانات زیاد قیمت این اقلام که می‌تواند به دلایل مختلفی مانند تغییرات فصلی، شوک‌های عرضه و تقاضا و تغییرات جهانی در قیمت‌ها رخ دهد، مورد بررسی و انتشار قرار می‌گیرد. تورم هسته معمولا پایداری بیشتری دارد و تغییرات ساختاری در اقتصاد را بهتر نشان می‌دهد. روند نزولی تورم هسته در صورت تداوم نشان می‌دهد که تورم کل نیز در مسیر کاهشی است و منجر به رسیدن تورم کل به سطح هدف بانک مرکزی یعنی ارقام زیر ۳۰درصد خواهد شد.

• مروری بر تحولات بنزین

  حسین مقدسی/تحلیلگر مالی - اقتصادی

  بنزین یک کالای استراتژیک و ضروری است که همواره نقش مهمی در تمامی کشورهای دنیا داشته است. اما نقش بنزین در ایران، در چند دهه اخیر نقشی پررنگ‌تر شده است؛ چنانکه مسائل مختلفی در قالب قانون بودجه با بنزین گره خورده است و بر اهمیت این کالا افزوده شده است. در ادامه، ماجرای این در‌هم‌تنیدگی و وضعیت بنزین در چند دهه اخیر را مرور خواهیم کرد.
• 

  تصویب اساسنامه فنی‌وحرفه‌ای پس از نیم‌قرن

  ایرنا: رئیس سازمان فنی و حرفه‌ای کشور گفت: تصویب اساسنامه سازمان فنی و حرفه‌ای کشور پس از نیم قرن، آورده مالی صدها میلیارد تومانی برای ارتقای مهارت‌آموزی کشور دارد. بیش از پنج دهه است که سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور بدون اساسنامه فعالیت می‌کند. پیگیری برای تصویب اساسنامه این سازمان از مدتی قبل آغاز و در دولت چهاردهم با نظر مساعد احمد میدری، وزیر تعاون دنبال شد. طبق آخرین تحولات مربوط به این اساسنامه در هشتم مهرماه، خبر تصویب بندهای مالی اساسنامه سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشـور که در کمیسیون عالی برنامه‌وبودجه هیات دولت منتشر شد، به احتمال فراوان هفته آینده در هیات دولت تصویب و ابلاغ می‌شود.

• گسترش فقر در سایه کم‌آبی

  شهره صدری خانلو/کارشناس ارشد محیط‌زیست

  آب و فقر پیوند ناگسستنی دارند. کمبود آب سالم، فقر را تقویت می‌کند. دسترسی به منابع پایدار آب سالم و بهداشتی برای کاهش فقر بسیار مهم است. وقتی مشکل کمبود آب و عدم دسترسی پایدار به آب سالم در منطقه‌ای به مدت طولانی ادامه یابد، چرخه فقر، مردم بیشتری را در خود می‌بلعد.
• 

  وصول بیش از ۱۰۹هزار میلیارد ریال مالیات از محل کتمان درآمدها و جرایم

  سازمان امور مالیاتی: رئیس مرکز بازرسی، مبارزه با فرار مالیاتی و پول‌شویی، از وصول بیش از ۱۰۹هزار میلیارد ریال مالیات از محل کتمان درآمدها و جرایم در نیمه نخست سال جاری خبر داد. شاهین مستوفی، رئیس مرکز بازرسی، مبارزه با فرار مالیاتی و پول‌شویی سازمان امور مالیاتی کشور، با اشاره به عزم این سازمان جهت وصول درآمدهای مالیاتی از طریق مبارزه قاطع با فرار مالیاتی، گفت: افزایش درآمدهای مالیاتی در نظام مالیاتی کشور بدون فشار به مؤدیان موجود و بخش‌های مولد و از طریق مقابله جدی با فرار مالیاتی و شناسایی مؤدیان جدید صورت گرفته است. مستوفی با اشاره به مالیات‌های وصول شده از محل کتمان درآمدها و جرایم وصولی موضوع ماده (۱۹۲) قانون مالیات‌های مستقیم اظهار کرد: در شش ماه ابتدایی سال جاری به میزان بیش از ۱۰۹هزار میلیارد ریال نیز از این بخش درآمدهای مالیاتی وصول شده است.

• برآورد جدید از جمعیت ایران

  مرکز آمار ایران: بر اساس آخرین آمارها، جمعیت ایران به تازگی به حدود ۸۶میلیون نفر رسیده است. طبق اعلام مرکز آمار، جمعیت کشور در اول آبان ماه سال ۱۴۰۳ حدود ۸۵میلیون و ۹۶۱هزار نفر برآورد می‌شود. از کل جمعیت ایران، ۷۷درصد شهرنشین و ۲۳درصد روستانشین هستند.

• روایت ناهمسو از رشد بهاری

  دنیای اقتصاد : مرکز آمار ایران پس از بانک مرکزی آمار رشد اقتصادی بهار سال۱۴۰۳ را منتشر کرد. این گزارش نشان می‌دهد که رشد اقتصادی بهار به ۴.۶درصد رسیده که نسبت به فصل زمستان ۰.۶واحد درصد افزایش یافته است. حال آنکه بانک مرکزی گزارش داده بود رشد اقتصادی بهار به رقم ۳.۲درصد رسیده و نسبت به زمستان ۱.۳واحد درصد کاهش یافته است. اگر چه رقم رشد اقتصادی بهار هر دو گزارش به هم نزدیک است، اما مسیر رشد اقتصادی در گزارش‌ها کاملا متفاوت است و این روند ناهمسو در زمستان سال قبل نیز وجود داشته است. حال پرسش اصلی این است که سیاستگذاران و تحلیلگران باید کدام گزارش را ملاک اصلی قضاوت قرار دهند؟ در سال‌های گذشته، اختلاف در گزارش‌های نهادهای آماری موجب سردرگمی آحاد اقتصادی شده است. نکته جالب اینکه این اختلاف تنها محدود به آمار رشد اقتصادی نیست و در حوزه رقم اسمی تولید ناخالص داخلی، وضعیت رشد ارزش افزوده گروه‌ها و وزن متفاوت گروه‌ها در رشد اقتصادی نیز این اختلاف وجود دارد.
• 

  سرگیجه در سیاست مهاجرتی

  دنیای اقتصاد: در سال‌های اخیر با افزایش موج ورود مهاجران به کشور، این موضوع به یکی از چالش‌های مهم برای شهروندان و سیاستگذاران تبدیل شده است. دو نگاه درخصوص مهاجران وجود دارد؛ نگاه نخست این است که باید تمام این اتباع از کشور اخراج شوند و از ورود اتباع جدید جلوگیری شود. در مقابل ، نگاه دوم بر این باور است که در ایران باتوجه به کاهش رشد جمعیت جوان و همچنین تشابه فرهنگی با کشور همسایه، نیاز است که از این اتباع در برخی مشاغل استفاده کرد. به نظر می‌رسد در شرایط کنونی که ورود مهاجران به چالش مهمی تبدیل شده است، جای خالی یک سیاستگذاری مشخص و اصولی احساس می‌شود. یک پژوهش با بررسی تجربه کشورهای موفق در این زمینه، راهکارهای سیاستی برای ایران را پیشنهاد کرده است. در کنار این گزارش، کارشناسان نیز تاکید می‌کنند که باید با بهره‌گیری از گام‌های مشخص و عملی شرایط را برای سامان‌دهی اتباع فراهم کرد.
• 

  راه مدیریت سونامی سالمندان

  دنیای اقتصاد: بررسی‌های یک پژوهش نشان می‌دهد که روند افزایش سالمندی در ایران، که جمعیت بالای ۶۵سال را طی نیم‌قرن ۶ برابر کرده، فشار بزرگی بر صندوق‌های بازنشستگی وارد می‌کند. تا سال ۱۴۳۰، جمعیت سالمندان به حدود ۱۹میلیون نفر خواهد رسید. این تغییرات جمعیتی و کاهش نرخ باروری، منابع صندوق‌های بازنشستگی را تحت‌تاثیر قرار داده و بحران ناپایداری مالی را تشدید می‌کند. پیش‌بینی می‌شود نسبت منابع به مصارف در سازمان تامین اجتماعی از ۱.۵۴ در سال ۱۴۰۰ به کمتر از یک در دهه‌های آینده کاهش خواهد یافت. در چنین شرایطی کارشناسان معتقدند افزایش سن بازنشستگی، افزایش حق بیمه و کاهش دخالت دولت در مدیریت صندوق‌ها می‌تواند در عدم بروز بحران در سال‌های آینده موثر باشد. اجرای این سیاست‌ها به‌صورت همزمان و تدریجی برای جلوگیری از نارضایتی اجتماعی و کنترل هزینه‌ها ضروری است.
• 

  دیدار روسای بانک مرکزی ایران و ترکیه

  دنیای اقتصاد: محمدرضا فرزین و فاتح کاراهان، روسای بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه، دیروز، نهم مهرماه ۱۴۰۳ در حاشیه برگزاری ششمین اجلاس روسای بانک‌های مرکزی کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در شهر استانبول با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند. توسعه همکاری‌های دوجانبه در حوزه پولی و مالی و اقتصادی محور دیدار روسای بانک مرکزی ایران و ترکیه بود.
• 

  کلاف سردرگم مهاجران غیرقانونی

  دنیای اقتصاد: مساله مهاجران افغانستانی به موضوعی بحرانی در کشورهای مختلف، از جمله ایران، تبدیل شده است. برآوردها نشان می‌دهد که تعداد مهاجران افغانستانی در ایران ممکن است تا ۱۲میلیون نفر برسد و نزدیک به ۲میلیون نفر از آنها درخواست تحصیل در مدارس دولتی دارند. درحالی‌که برخی مقامات از افزایش تعداد مهاجران حمایت کرده‌اند، تنش‌ها و چالش‌های اقتصادی و امنیتی مرتبط با حضور آنها در ایران به وضوح نمایان است. تجارت فردا، در گزارشی که با همکاری یعقوب اندایش، عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران تهیه شده، به بررسی نکات مختلف پیرامون این موضوع پرداخته است. در ادامه خلاصه‌ای از این گزارش آمده است.مدیریت دقیق وضعیت مهاجران غیرقانونی به‌دلیل تاثیرات منفی بر امنیت و اقتصاد، بسیار ضروری است. برخی از آنها با هدف اقامت دائم و بهره‌برداری از مزایای پایین هزینه زندگی در ایران، در کشور می‌مانند؛ درحالی‌که گروه دیگری از مهاجران به‌طور موقت اقامت دارند و بخش عمده‌ای از درآمد خود را به خارج از کشور منتقل می‌کنند. طرح‌های جدید دولت شامل کاهش تعداد اتباع بیگانه و ساخت دیوار مرزی برای کنترل ورود مهاجران به کشور است.

• تبعات حضور اتباع خارجی غیر مجاز برای ایران

  آیزاک سعیدیان

  در ۱۰ماه اخیر بسیاری از رسانه‌ها و مقامات کشور درباره ضرورت سامان‌دهی اتباع غیر مجاز در کشور هشدار داده‌اند. البته باید متذکر شد طی ۴دهه اخیر مردم ایران سعی کرده‌اند با آغوش باز میزبان برخی از مهاجران افغان در کشور باشند؛ اما در زمان کنونی به چه علت مقامات دولتی نسبت به اتباع غیر مجاز به‌ویژه مهاجران افغان حساسیت به خرج می‌دهند؟ آیا حساسیت و سطح دغدغه مردم و دولتمردان درباره اتباع بیگانه بجا است یا خیر؟ در یادداشت زیر سعی کردم تا مواردی از نگرانی‌های مردم و دولت‌مردان را درباره اتباع غیر مجاز متذکر شوم.

• افت‌فشار سبد خوراکی

  دنیای اقتصاد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که قدرت مالی خانوارها برای خرید خوراکی‌ها در شهریور امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل، بهبود یافته است. نسبت هزینه‌های اقلام اساسی یک خانوار چهار نفره به حقوق شهریور سال جاری ۵۴درصد بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۹واحد درصد کاهش یافته است. این موضوع می‌تواند به‌دلیل کاهش نرخ تورم خوراکی‌ها باشد. البته این بهبود تنها نسبت به سال گذشته رخ داده است و هنوز خانوارها باید سطح قابل توجهی از دستمزد خود را صرف خوراکی‌ها کنند.

• بهترین مالیات برای دولت

  دنیای اقتصاد-گروه اقتصاد بین‏ الملل: عواملی مانند پیرشدن جمعیت و نیاز به افزایش پرداخت‌های حمایتی در کشورهای ثروتمند، بزرگ‌تر شدن دولت‌ها را اجتناب‌ناپذیر کرده است. درحالی‌که این کشورها به سیاست‌هایی همچون استقراض بیشتر و اعمال مالیات‌های مضر برای فعالیت‌های اقتصادی روی آورده‌اند، توصیه اکونومیست افزایش مالیات ارزش افزوده است.
• 

  چالش میان‌مدت میلی

  دنیای اقتصاد: نرخ فقر در آرژانتین به ۵۲.۹درصد افزایش یافته که بالاترین میزان در دو دهه اخیر است. گفته می‌شود این افزایش ناشی از سیاست‌های ریاضتی خاویر میلی، رئیس‌جمهور آرژانتین، است. میلی در ماه‌های گذشته گام‌های بزرگی در زمینه کاهش هزینه‌های دولت با هدف مهار تورم این کشور برداشته است. این کاهش شامل کوچک کردن دولت و قطع کردن یارانه‌های مختلفی بود که دولت‌های پیشین برای محافظت از معیشت مردم پرداخت می‌کردند. یارانه‌های این‌چنینی بار سنگینی بر دوش بودجه دولت بودند و خود به عاملی برای افزایش تورم و کاهش قدرت خرید مردم تبدیل شده بودند. به همین دلیل، دولت میلی با حذف این یارانه‌ها به دنبال آن است که یک بار برای همیشه معضل تورم را حل کند. کارشناسان معتقدند انجام اصلاحات این‌چنینی در کوتاه‌مدت منجر به کاهش قدرت اقتصادی مردم و افزایش نرخ فقر خواهد شد؛ بااین‌حال، در میان‌مدت می‌تواند اقتصاد کشور را از تورم‌های بالا برهاند و امکان رشد اقتصادی و افزایش سطح رفاه مردم را فراهم کند.
• 

  پیام تسلیت وزیر اقتصاد به مناسبت شهادت دبیر‌کل حزب‌الله لبنان

  شادا: وزیر امور اقتصادی و دارایی با انتشار پیامی، شهادت اسطوره مقاومت سید‌حسن نصرالله دبیر‌کل حزب‌الله لبنان و جمعی از یاران وفادارش توسط رژیم صهیونیستی را تسلیت گفت. در پیام تسلیت عبدالناصر همتی آمده است:

• تغییرات قیمت کالاهای خوراکی در شهریور

  مرکز آمار ایران:‌ در گروه گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آنها، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به اقلام «مرغ ماشینی» با ۵.۱درصد و «ماهی قزل‌آلا» با ۱.۹درصد است. در شهریور‌ماه ۱۴۰۳ تغییرات متوسط قیمت اقلام خوراکی منتخب برای گروه‌های مختلف کالاهای خوراکی در مناطق شهری کشور به شرح زیر است:

• کلونی‌های توسعه

  وحید دالوند/دانشجوی دکترای سیاستگذاری بازرگانی دانشگاه گیلان

  از دهه ۵۰ خورشیدی جدی شدن بحث طرح آمایش سرزمینی در ایران و نگاه علمی که در آن زمان در جهت آمایش سرزمینی و استفاده از ظرفیت‌های منطقه‌ای به وجود آمد، حرکتی بود که می‌توانست یکی از ابزارهای مهم توسعه کشور بر اساس توسعه منطقه‌محور شود. جهت ایجاد توسعه پایدار نگاه به توسعه منطقه‌ای روشی است که می‌توان از ظرفیت‌های درونی سرزمینی هر منطقه به عنوان کلونی‌های توسعه نام برد و از آن استفاده کرد. پیشرفت هر یک از این کلونی‌های توسعه‌ای در مجموع باعث پیشرفت و توسعه کشور می‌شوند. مزایای استفاده از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های هر منطقه موجب ایجاد توسعه‌ای مختص هر منطقه و استان کشور می‌شود، و عامل جلوگیری از رشد‌های مقطعی و غیربنیادین می‌شود که به صورت دستوری از بالا به پایین دیکته می‌‌شود. این‌گونه رشد‌ها که ظرفیت‌ها و قابلیت‌های استانی را در نظر نگرفته است، می‌تواند به شکل موقتی رشدی به وجود آورد و تجربه نشان داده است که هیچ‌گاه به توسعه پایدار ختم نمی‌شود.

• تبخیر طبقه متوسط

  دنیای اقتصاد: بررسی اطلاعات مربوط به هزینه خانوار شهری در سال۱۴۰۲ نشان می‌دهد که نسبت هزینه‌کرد دهک دهم (۱۰درصد پردرآمد جامعه) به دهک نهم حدودا ۲برابر است. حال آنکه فاصله هزینه‌کرد دهک‌های دیگر به‌صورت قابل توجهی کمتر بوده و یک جداافتادگی بین دهک دهم و سایر دهک‌ها به‌وجود آمده است. در حال حاضر ۹دهک جامعه در مقابل شوک‌های اقتصادی آسیب‌پذیر هستند. نگاهی به جزئیات هزینه دهک‌ها نشان می‌دهد که فاصله هزینه‌ای در میان خانوارهای دهک دهم نیز به‌صورت قابل توجهی بالا است و امکان آن وجود دارد که همزمان با نوسانات اقتصادی جدید، برخی از خانوارهای این دهک نیز آسیب‌پذیر شوند. بنابراین تنها بخش کوچکی از جامعه در مقابل شوک‌ها و نوسانات ایمن هستند. به همین دلیل سیاستگذاران در هنگام اتخاذ سیاست‌های اصلاحی باید به آسیب‌پذیری اقتصادی بخش قابل توجهی از جامعه توجه کنند. آسیب‌پذیری ۹دهک از ۱۰دهک جامعه به‌گونه‌ای است که خانوارها به راحتی می‌توانند به خط فقر نزدیک‌تر شوند.
• 

  ضرورت پذیرش قواعد بازار برای حل ناترازی

  دنیای اقتصاد: مهدی غضنفری، رئیس صندوق توسعه ملی، با انتشار متنی در شبکه ایکس، برنامه‌های این صندوق برای سرمایه‌گذاری در صنعت برق را توضیح داد. متن منتشرشده به شرح زیر است:

• افغانستان عضو جدید بریکس خواهد شد؟

  ایسنا: حکومت طالبان اعلام کرد که افغانستان قصد دارد به بریکس بپیوندد. سخنگوی طالبان می‌گوید که این کشور مشتاق گسترش روابط و شرکت در مجامع اقتصادی بریکس است. حمدالله فطرت، معاون سخنگوی دولت طالبان، گفت: «کشورهایی با منابع عمده و بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان به‌ویژه روسیه، هند و چین با مجمع بریکس مرتبط هستند. در حال حاضر روابط اقتصادی و تبادلات تجاری خوبی با آنها داریم. ما مشتاق گسترش روابط و شرکت در مجامع اقتصادی بریکس هستیم.» مقامات طالبان به طور رسمی توسط هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده‌اند، اما روابط رو‌به‌رشدی با کشورهای بنیان‌گذار بریکس، از جمله چین و روسیه، دارند. این گروه که اخیرا با کشورهایی شامل ایران، امارات متحده عربی، مصر و اتیوپی گسترش یافته است، علنا به اظهارات حکومت طالبان واکنشی نشان نداده است.

• برگزاری حراج حضوری شمش طلا در ۸ مهرماه

  مرکز مبادله ایران: پنجاه و چهارمین حراج شمش طلای مرکز مبادله ایران در روز یکشنبه هشتم مهرماه برگزار خواهد شد. متقاضیان خرید شمش طلای مرکز مبادله ایران می‌توانند با واریز مبلغ سه‌میلیارد و پانصد‌میلیون ریال به عنوان وجه الضمان به ازای هر قطعه شمش طلا تا ساعت ۲۴ روز شنبه هفتم مهرماه، در پنجاه و چهارمین حراج این مرکز شرکت کنند. این حراج از ساعت ۱۲ الی ۱۶ در تالار معاملات طلای مرکز مبادله ایران برگزار خواهد شد. گفتنی است، طی ۵۳ حراج شمش طلای مرکز مبادله ایران، ۱۰هزار و ۲۸۹کیلوگرم شمش مورد دادو‌ستد قرار گرفت که در نتیجه آن نزدیک به ۴۶هزار میلیارد تومان ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصاد کشور وارد شد.
• 

  اسرائیل در آتش اقتصادی

  جنگ فعلی در منطقه که با درگیری‌های شدید با حماس در نوار غزه آغاز شده و دامنه آن تا درگیری با لبنان نیز کشیده شده است، مشکلات اقتصادی متعددی را برای اقتصاد اسرائیل در پی داشته است. این درگیری‌ها منجر به خروج ۲میلیارد دلاری سرمایه از اقتصاد اسرائیل و تضعیف رشد اقتصادی آن شده است. همچنین پیش‌بینی می‌شود درصورت گسترش درگیری‌ها و همه‌جانبه شدن نبرد در شمال اسرائیل و جنوب لبنان، آسیب‌های شدیدتری به اقتصاد اسرائیل وارد شود.

• سنجش تغییر پارادایم حکمرانی

  محمد‌علی دستمالی/کارشناس سیاسی

  مقاله‌ اندیشمند و پژوهشگر ارجمند جناب آقای دکتر نیکلا گرجستانی با عنوان «آیا شاهد تغییر پارادایم حکمرانی هستیم؟»، عمیقا مرا به فکر واداشت و در عین حال، به من شور و شعف بخشید؛ چرا‌که به‌وضوح می‌توان دید، پس از مدتی مدید پژوهشگران و اندیشمندان دوباره دارند درباره‌ موضوعات مهم مرتبط با سیاست و حکمرانی ایران قلم می‌زنند. نویسنده در یک مقاله‌ طولانی پنج هزار و پانصد کلمه‌ای، دنبال طرح پرسشی است که دور یا نزدیک، به امروز و فردای همه‌ ما پیوند خورده و طنین درونی آن در اذهان ما، تلاشی دشوار برای پیش‌بینی آینده و تشخیص راه و چاه فردا و پسین‌فرداست.

• نتیجه بیست‌ودومین هفته عرضه اوراق بهادار دولتی

  خزانه‌داری کل کشور، نتیجه بیست‌ودومین هفته عرضه اوراق بهادار دولتی در سال جاری منتهی به مورخ چهارم مهرماه۱۴۰۳ را اعلام کرد. بر اساس این اطلاعیه حسب تصمیمات اتخاذشده در راستای تامین مالی بهینه، بیست‌ودومین هفته عرضه اوراق مالی اسلامی منتهی به مورخ چهارم مهرماه۱۴۰۳ برگزار شد که طی آن ضمن برگزاری حراج و اخذ سفارش‌های خرید اوراق از متقاضیان در سامانه‌های بازار بین‌بانکی کارگزاری بانک مرکزی و مظنه‌یابی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران مبلغ ۵۶۷۲ میلیارد تومان اوراق مرابحه عام به فروش رسید.

• چرخش از بنگاه‌داری به سهامداری

  دنیای اقتصاد: بررسی‌های یک پژوهش نشان می‌دهد که تنها ۱۲درصد از هزینه‌های صندوق بازنشستگی کشوری از محل سود سرمایه‌گذاری‌های این صندوق تامین شده و باقی نیازها از بودجه عمومی تامین می‌شود. این وضعیت به دلیل عدم پرداخت کامل حق بیمه‌ها و بی‌توجهی به محاسبات بیمه‌ای ایجاد شده است. صندوق بازنشستگی کشوری با وجود مدیریت حجم بالایی از شرکت‌ها و املاک، در سال‌های اخیر نتوانسته بازدهی مناسبی از سرمایه‌گذاری‌های خود داشته باشد. از جمله چالش‌های مهم صندوق، زیاندهی برخی از شرکت‌های تابعه و نوسانات اقتصادی کلان است.

• ضرورت بهره‌برداری بهینه از منابع و چالش‌های موجود

  سعید اکبرزاده/کارشناس اقتصادی

  سازمان تامین اجتماعی ایران به ‌عنوان نهاد کلیدی در نظام تامین اجتماعی کشور، با وظایف گسترده‌ای در زمینه پوشش بیمه‌ای، تامین درمان و بازنشستگی در پی تامین امنیت اقتصادی و اجتماعی جامعه است. این سازمان با استفاده از منابع مالی حاصل از حق بیمه‌های پرداختی از سوی بیمه‌شدگان و کارفرمایان، به ارائه خدمات به بیمه‌شدگان و بازنشستگان پرداخته و با گستره وسیعی از خدمات بیمه‌ای، از جمله بیمه‌های بازنشستگی، بیکاری و درمان، به عنوان ستون اصلی در ارائه خدمات اجتماعی در کشور شناخته می‌شود.

• منابع متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تامین شد

  رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: در بحث بازنشستگان هم قانون داریم هم تامین منابع شده است. خواسته جدی ما پرداخت حقوق بازنشستگان طبق قانون است و حق آنهاست و به ما نیز زیاد مراجعه می‌کنند.

• تورم در موقعیت ۹۹

  دنیای اقتصاد: آمارهای تورم شهریورماه به تازگی اعلام شده است. براساس این آمار، تورم نقطه به نقطه شهریورماه به ۳۱.۲درصد رسیده و تورم ماهانه نیز برابر با ۱.۷درصد بوده است. بررسی آمارها نشان می‌دهد تورم نقطه‌ای در این ماه با کاهش ۰.۴واحد درصدی و تورم ماهانه با کاهش ۰.۳واحد درصدی نسبت به ماه قبل روبه‌رو شده‌اند. در بخش خودرو نیز تورم ماهانه برابر با منفی ۰.۵درصد و تورم نقطه به نقطه نیز برابر با ۲۳درصد بوده است. هدف‌گذاری بانک مرکزی در این سال، رسیدن به تورم زیر ۳۰درصد بوده است. براساس محاسبات «دنیای‌اقتصاد» درصورتی که نرخ تورم ماهانه مهرماه به کمتر از ۱.۴درصد برسد، تورم نقطه‌ای زیر ۳۰درصد امکان‌پذیر خواهد بود. از مرداد ماه سال۱۳۹۹، تورم نقطه‌ای به سطح زیر ۳۰درصد نرسیده است؛ با این حال بررسی آمارها نشان می‌دهد رسیدن به این سطح با توجه به ریسک‌های موجود در مهرماه دشوار است.

• تصویر دوقطبی جامعه ایران

  دنیای اقتصاد: بسیاری از اقتصادانان با توصیه به آغاز هرچه سریع‏تر اصلاحات اقتصادی از جایی در «درون اقتصاد» بر این نکته پافشاری می‏کنند که می‏توان با تدارک چترهای حمایتی، این اصلاحات را با منطق معمول اقتصاد سیاسی، سازگار کرد. این توصیه‌ها اغلب یک حفره نظری جدی دارند: برای شکاف‏های‏‏ عمیق فرهنگی و اجتماعی، در قیاس با اقتصاد، وزن چندانی قائل نمی‏شوند. به‏لحاظ نظری، نقش ثانویه قائل شدن برای مسائل فرهنگی-اجتماعی با بینش متعارف اقتصاد سیاسی در شرایط نرمال سازگار است. با این حال، این بینش متعارف در جوامع قطبی‏شده شکسته می‏شود. در جوامع قطبی‏شده، شکاف‏های فرهنگی و اجتماعی از مسیر اثرگذاری متقابل بر هویت‏های سیاسی، بر سایر ابعاد تضاد در جامعه سایه افکنده و افراد را به نسخه‌های افراطی از خود تبدیل می‏کند. این خودهای افراطی، احساسات منفی شدیدتری را نسبت به افراد با دیدگاه‌های سیاسی متفاوت از خود بروز داده و اغلب، افراط‏گرایی سیاسی را به کل سبک زندگی و نگرش‏های فرهنگی و اجتماعی گسترش می‏دهند. چنانچه داده‌های مربوط به انتخابات ریاست‏جمهوری اخیر را مبنا قرار دهیم، سه نگرش سیاسی متفاوت در جامعه امروز ایران قابل شناسایی و تمایز است. اول، نیمی از شهروندان واجد شرایط رای‏دهی، با وجود خواست تغییر، به اصلاحات در چارچوب موجود چندان امیدوار نیستند. دوم، حدود ۵۵درصد از رای‏دهندگان، همچنان به روزنه‌های تغییر در چارچوب موجود امید بسته‌اند. در نهایت، حدود ۴۵درصد از رای‌دهندگان از ادامه وضعیت موجود یا نوعی بازگشت به گذشته حمایت می‏کنند. به بیان خلاصه، درحالی‌که ۷۵درصد از ایرانیان، خواهان تغییر هستند با این حال، سبد رای تغییرخواهان تنها ۲۵درصد از جامعه را شامل می‏شود. ناامیدی از تغییر در ایران امروز بیش از هر چیز با شکاف‏های عمیق فرهنگی پیوند خورده است. این به آن معنی است که اصلاحات اقتصادی به‌عنوان مهم‌ترین نیاز امروز ایران باید حتما از جایی «بیرون از اقتصاد» آغاز شود.
• 

  ابراز همدردی رئیس‌کل بانک مرکزی با خانواده‌های داغدار طبس

  روابط عمومی بانک مرکزی: دکتر محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی در پیامی جان‌باختن جمعی از کارگران معدن زغال سنگ طبس را تسلیت گفت و با خانواده‌های داغدار این عزیزان ابراز همدردی کرد.

• افزایش ۴۹درصدی وصولی سازمان مالیات

  ایسنا: رئیس ‌کل سازمان امور مالیاتی با اشاره به افزایش ۴۹درصدی درآمدهای وصولی سازمان در نیمه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته، اظهار کرد: در این دوره زمانی مجموعا ۵۱۱هزار و ۳۸۹میلیارد تومان درآمد وصول کردیم. سید‌محمدهادی سبحانیان، رئیس ‌کل سازمان امور مالیاتی و معاون وزیر اقتصاد، در گفت‌وگویی مفصل به عملکرد و دستاوردهای این سازمان در شش ماه اول سال جاری پرداخت.وی در این گفت‌وگو به موضوعاتی چون وصول مالیات از سیاست عدالت مالیاتی و مبارزه با فرار مالیاتی، دریافت مالیات از بنگاه‌های اقتصادی وابسته به نهادهای حاکمیتی، اجرا شدن طرح انتخاب محل مصرف مالیات از سوی مودیان برای اولین بار در کشور، عملکرد تبصره ۱۰۰ و صفر بودن مالیات نزدیک به ۷۲درصد اصناف مشمول تبصره ۱۰۰ و موضوعات دیگری که این سازمان در نیمه اول امسال عملی و اجرا کرده است اشاره کرد و از تحولات مثبت این سازمان در جهت هوشمندسازی و دولت الکترونیک سخن گفت.

• متر دقیق سنجش تورم

  دنیای اقتصاد: به‌رغم اهمیت بسیار بالای شاخص قیمت مصرف‌کننده یا CPI، بانک‌های مرکزی توسعه‌یافته از شاخص مخارج مصرف شخصی یا PCE به‌عنوان شاخص مبنایی و معیار اصلی سنجش تورم و سیاستگذاری خود بهره می‌گیرند. این شاخص سبدهای کالایی را در هر دو هفته یک‌بار بازبینی می‌کند و همچنین سبد کالایی روستاها را نیز در نظر می‌گیرد. به این ترتیب نمایش دقیق‌تری از سطح عمومی قیمت‌ها ارائه می‌دهد. به‌رغم اهمیت این شاخص، هیچ یک از نهادهای آماری کشور PCE را محاسبه و منتشر نمی‌کنند.