Untitled-1 copy

 مرکز پژوهش‌های مجلس دومین گزارش ماهانه برآورد تولید ناخالص داخلی را برای آخرین ماه تابستان 1403 برآورد کرد. طبق محاسبات این مرکز، رشد اقتصادی کشور در شهریور سال جاری نسبت به ماه مشابه سال قبل 1.9درصد و بدون نفت 1.6درصد برآورد شده است. با توجه به نتایج ماه‌های تابستان، در این فصل نسبت به فصل مشابه سال قبل، رشد اقتصادی تابستان 2.4درصد و بدون نفت نیز 2درصد برآورد می‌شود.

این در حالی است که طبق آخرین آمار بانک مرکزی در فصل بهار سال 1403، تولید ناخالص داخلی کشور نسبت به فصل مشابه سال قبل، با نفت و بدون نفت به ترتیب 3.2 و 2.5درصد رشد داشته است. براساس اعلام مرکز آمار، رشد اقتصادی فصل بهار نسبت به فصل مشابه سال قبل با نفت 4.6درصد و بدون نفت 2.8درصد بوده است. به این ترتیب و با توجه به این آمارها می‌توان گفت برآوردهای جدید نشان از کاهش رشد اقتصادی در تابستان امسال نسبت به فصل گذشته دارد. به نظر می‌رسد تعدیل اثر رشد نفتی و قطعی گسترده برق مهم‌ترین عامل کاهش رشد در تابستان باشد. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی رشد اقتصادی شهریورماه سال جاری را برآورد کرد. بازوی پژوهشی مجلس، با استفاده از داده‌های ماهانه در دسترس و استفاده از مدل‌های کنون‌بینی، ارزش افزوده فعالیت‌های عمده اقتصادی و رشد اقتصادی فصل قبل و فصل جاری را برآورد می‌کند.

این نهاد به‌تازگی در گزارشی دومین برآورد خود با استفاده از مدل‌های کنون‌بینی را منتشر کرده و رشد تولید ناخالص داخلی شهریورماه را تخمین زده است. این گزارش با توجه اینکه رشد اقتصادی را به شکل ماهانه ارائه کرده و علاوه بر آمار کلی، رشد اقتصادی بخش‌های مختلف در هر ماه را ارائه کرده، برای سیاستگذاران حائز اهمیت است. با این برآورد، سیاستگذاران می‌توانند با تاخیر کمتری روند رشد اقتصادی را مورد ارزیابی قرار دهند و سیاست‌های خود را متناسب با وضعیت حاضر رشد اقتصادی تنظیم کنند. بررسی‌ها حاکی از آن است که این آمارها می‌تواند به‌عنوان یک شاخص پیش‌نگر برای آمار رسمی تولید ناخالص داخلی مورد ارزیابی قرار گیرد. براساس گزارش جدید بازوی پژوهشی مجلس، رشد اقتصادی ماهانه در شهریورماه 1403 نسبت به ماه مشابه سال قبل 1.9درصد و بدون نفت 1.6درصد برآورد می‌شود. این در حالی است که رشد اقتصادی ماهانه در تیرماه و مردادماه به‌ترتیب 1.4 و 2.3درصد برآورد شده بود.

با توجه به نتایج ماه‌های تیر، مرداد و شهریور، در تابستان ۱۴۰۳ نسبت به فصل مشابه سال قبل، رشد اقتصادی کشور 2.4درصد و رشد اقتصادی بدون نفت نیز 2درصد برآورد می‌شود. با این آمار می‌توان بیان کرد که سطح رشد اقتصادی تابستان نسبت به فصول قبل، کمتر است؛ به طوری که طبق آخرین آمار بانک مرکزی، در فصل بهار سال ۱۴۰۳، تولید ناخالص داخلی کشور نسبت به فصل مشابه سال قبل، با نفت و بدون نفت به‌ترتیب 3.2 و 2.5درصد رشد داشته است.

از نرخ رشد 1.9واحد درصدی در شهریورماه سال جاری، گروه خدمات با 0.89درصد بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است. بعد از آن، بخش کشاورزی با 0.65درصد، بخش نفت و گاز با سهمی معادل 0.36درصد، گروه صنایع و معادن سهمی معادل منفی 0.04درصد قرار دارند.  به این ترتیب باید گفت تقریبا 46درصد از رشد شهریورماه به خاطر رشد گروه خدمات بوده است. همچنین از نرخ رشد 2.4واحد درصدی در فصل تابستان سال 1403، بخش خدمات با 1.38درصد بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است. بعد از آن بخش نفت و گاز با سهمی معادل 0.55درصد، بخش کشاورزی با سهمی معادل 0.48درصد و گروه صنایع و معادن با سهمی معادل منفی 0.04درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.  

سوخت نفتی رشد ته کشید

نتایج برآوردهای مرکز پژوهش‌ها نشان می‌دهد ارزش افزوده گروه نفت در شهریور سال ١٤٠۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل رشد 5درصدی داشته است. این در حالی است که براساس اعلام بانک مرکزی بخش نفت خام و گاز طبیعی در فصل بهار سال 1403 رشد 9.5درصدی را ثبت کرده است. طبق آخرین آمار اوپک از منابع ثانویه، تولید نفت ایران در تیر و مرداد حدود 3.2میلیون بشکه در روز بوده است که با در نظر گرفتن مصرف حدود 1.7میلیون بشکه‌ای روزانه نفت خام در داخل به معنای صادرات 1.5میلیون بشکه‌ای روزانه نفت خام است که در تیرماه و مردادماه 14 و 8درصد رشد داشته است.

همچنین براساس نتایج رشد در ماه‌های تیر، مرداد و شهریور، رشد ارزش افزوده گروه نفت در فصل تابستان نسبت به فصل مشابه سال قبل 6.5درصد برآورد می‌شود. با ورود بایدن به کاخ سفید در سال 1400 تولید و صادرات نفت در ایران افزایش یافت و در اسفند 1401 با توافق ایران و عربستان تقویت شد. این در حالی است که با گذشت زمان اثر رشد نفتی در حال خروج از آمارهای رشد است. به همین دلیل رشد بخش نفتی و رشد کل در حال کاهش است.

رشد منفی بخش صنعت

گروه صنایع و معادن شامل بخش‌های «ساختمان، صنعت، استخراج معدن، تامین آب، برق و گاز طبیعی» است. نتایج برآوردهای این مرکز نشان می‌دهد گروه صنایع و معادن در شهریور سال۱۴۰۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل رشد منفی 0.2درصدی داشته است. این در حالی است که براساس اعلام بانک مرکزی، گروه صنایع و معادن در فصل بهار سال 1403رشد 3.6درصدی را ثبت کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهند رشد منفی این گروه، تحت تاثیر رشد منفی بخش صنعت و بخش معدن، کاهش سرمایه‌گذاری در بخش ساختمان و کاهش شاخص فروش نهاده‌های عمدتا ساختمانی بورسی بوده است. برخی تحلیلگران معتقدند در کنار این مسائل، عواملی مانند قطعی‌های برق بر عملکرد این بخش تاثیر داشته‌اند.

بارندگی‌های مناسب؛ محرک رشد گروه کشاورزی

نتایج برآوردهای مرکز پژوهش‌ها نشان می‌دهد در شهریور 1403 ارزش افزوده گروه کشاورزی نسبت به ماه مشابه سال قبل 2.5درصد رشد داشته است. این در حالی است که براساس اعلام بانک مرکزی، بخش کشاورزی در فصل بهار سال 1403 رشد 3.1درصدی را ثبت کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد علت افزایش ارزش افزوده این بخش، براساس آمار دریافتی از مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی، رشد 37درصدی میزان بارش در فصل تابستان ۱۴۰۳ است. همچنین براساس نتایج رشد در ماه‌های تیر، مرداد و شهریور، رشد ارزش افزوده بخش کشاورزی در فصل تابستان نسبت به فصل مشابه سال قبل 2.7درصد برآورد می‌شود.

افت بخش خدمات

نتایج برآوردهای مرکز پژوهش‌ها نشان می‌دهد ارزش‌افزوده گروه خدمات در شهریور سال ۱۴۰۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل رشد 1.9درصدی را ثبت کرده است. این در حالی است که براساس اعلام بانک مرکزی، گروه خدمات در فصل بهار سال 1403 رشد 1.9درصدی را ثبت کرده است. همچنین براساس نتایج رشد در ماه‌های تیر، مرداد و شهریور، رشد ارزش افزوده گروه خدمات در فصل تابستان نسبت به فصل مشابه سال قبل 2.7درصد برآورد می‌شود.

Untitled-2 copy