نفوذ خزنده شرکت‌های چینی در پادشاهی/ هدف پکن از سرمایه گذاری در عربستان چیست؟

اقتصادنیوز : به گفته تحلیلگران، از منظر شی، تجارت با عربستان سعودی زمینه ساز تعمیق نفوذ چین در خارج از ایالات متحده و اروپا خواهد شد، جایی که پکن با تهدیدهای فزاینده تحریم‌ها و تعرفه‌ها مواجه است.

به گزارش اقتصادنیوز، نشریه فایننشال تایمز با انتشار یادداشتی مدعی شد، صادرات و سرمایه گذاری چین به عربستان سعودی سرازیر شده زیرا تقاضای پادشاهی برای فناوری سبز رابطه ای که زمانی با فروش نفت تعریف می شد عمیق تر شده  و همین گزاره روابط تجاری با شرکای سنتی غربی خود را به چالش می کشد. به نوشته این نشریه تجارت دوجانبه پکن و ریاض سال هاست که تقریباً به طور کامل تحت سلطه خرید نفت عربستان از سوی چین قرار دارد. اما در حال حاضر، صادرات چین به عربستان سعودی رقم 40.2 میلیارد دلار در 10 ماهه اول سال را تجربه کرده که بر اساس داده های دولت چین از 34.9 میلیارد دلار در مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته است.چین همچنین با سرمایه گذاری های 21.6 میلیارد دلاری از سال 2021 تا اکتبر امسال به بزرگترین منبع سرمایه گذاری مستقیم خارجی پادشاهی تبدیل شده که حدود یک سوم سرمایه ها  در حوزه های فناوری های پاک مانند باتری ها، خورشیدی و باد انجام شده است. این رقم در مقایسه با سرمایه گذاری 12.5 میلیارد دلاری ایالات متحده، در رتبه دوم قرار دارد.

کارت تازه پادشاهی

فایننشال تایمز در ادامه یادداشت خود آورد، اعداد و ارقام خبر از یک تغییر جدی می دهد، زیرا چین شریک سنتی پادشاهی در حوزه سرمایه گذاری است، این گزاره رویکرد ایالات متحده و فرانسه را تحت الشعاع قرار داده است. بسیاری از معاملات چین هنوز در ارقام رسمی عربستان تعریف نشده؛ مولفه ای که نشان می دهد سرمایه هنوز مستقر نشده است.کامیل لونز، کارشناس چین و خاورمیانه و تحللیگر سیاست در شورای روابط خارجی اروپا، در این باره گفت: «تغییر بزرگی» در حال انجام است.به باور این تحلیلگر: «وقتی سعودی ها به نقشه جهان نگاه می کنند، به طور فزاینده ای خود را به عنوان «قدرت میانه» می بینند. آنها سعی می کنند کمتر به ایالات متحده وابسته باشند. تعمیق روابط آنها با چین راهی برای انجام این سیاست است».

لونز در ادامه خاطر نشان کرد که تقویت روابط عربستان و چین می‌تواند چشم‌انداز دولت آینده ترامپ در عرصه معامله با ریاض را پیچیده کند. اگر ترامپ تصمیم بگیرد آنچه که از آن تحت عنوان تضمین‌های امنیتی و همکاری‌های فنی یاد می شود، ارائه ندهد، عربستان این توان را دارد تا با «کارت» چینی‌ها وارد عمل شده و بگویند «گزینه‌های دیگری داریم»سایر تحلیلگران براین باورند که تعمیق همکاری های اقتصادی به دنبال تلاش های سطح بالا سیاسی و دیپلماتیک، از جمله سفر شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در اواخر سال 2022 به ریاض، گفتگوهای او با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی و مداخله پکن در مارس 2023 برای کمک به احیای روابط بین عربستان سعودی و ایران برجسته تر شده است.چارلز چانگ، مسئول شرکت‌ها در رتبه‌بندی S&P Global Ratings، می‌گوید: «جلسه 2022 روسای چسن و عربستان اساساً زمینه ساز برگزاری جلسات زنجیره‌ای شد. روابط بین چین و عربستان سعودی با سرعت بسیار متنوع تر می شود.

بازی پادشاهی در دو زمین

به گفته تحلیلگران، از منظر شی، تجارت با عربستان سعودی زمینه ساز تعمیق نفوذ چین در خارج از ایالات متحده و اروپا خواهد شد، جایی که پکن با تهدیدهای فزاینده تحریم ها و تعرفه ها مواجه است. همین گزاره از اهمیت راهبردی برخوردار است. تمرکز چین بر دو اصل تجارت و سرمایه گذاری نیز نشان از تغییر رویکرد در باب طرح زیرساخت کمربند و جاده است؛ طرحی که پیشتر بر مبنای بدهی تعریف شده بود.از منظر بن سلمان، شاهزاده سعودی که ریاست کمیته مشترک عالی رتبه چین و عربستان سعودی را بر عهده دارد، سرمایه گذاری چینی به او برای نیل به هدف مدرن سازی چشم انداز 2030 کمک می کند؛ برنامه ای که برای تنوع بخشیدن به اقتصاد و گذار به سوی انرژی پاک تر و نمایش پادشاهی در صحنه جهانی طراحی شده است.به گفته مقامات سعودی، ریاض تا کنون تلاش داشت تا همزمان با برقراری رابطه با چین، در تعاملش با آمریکا نیز تعادل تعریف کند، بالاخص آن که واشنگتن مهمترین شریک نظامی ریاض بوده و تجارت پادشاهی با چین را در صنایع حساسی مانند دفاع و هوش مصنوعی محدود کرده است.

سرمایه‌گذاری عربستان در صنعت نفت و گاز چین و همچنین سرمایه‌گذاری چین در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر عربستان، به گسترش تجارت میان دو بازیگر کمک می‌کند. کن لیو، رئیس تحقیقات انرژی های تجدیدپذیر، آب و برق و انرژی چین در UBS،سالانه مبلغی بالغ بر 432 میلیارد دلار تجارت اضافی مرتبط با تبایدل انرژی بین خاورمیانه و چین تا سال 2030 را پیش بینی می کند.در ماه‌های اخیر انبوهی از معاملات جدید میان طرفین تعریف شده که عمیق‌تر شدن روابط میان دو بازیگر را برجسته می‌کند. با حمایت سرمایه های عربستان سعودی، پالایشگاه های قدمی نفت چین به سمت محصولات پایین دستی چون پتروشیمی از جمله گازوئیل، متانول و آمونیاک در حرکت هستند و بدین طریق می خواهند بازارهای خود را متنوع کنند.آرامکو عربستان سعودی در ماه سپتامبر مشارکت در پالایشگاه و مواد شیمیایی چین را با رونگ‌شنگ و هنگلی، دو گروه از بزرگترین گروه‌های پتروشیمی چین، گسترش داد. آرامکو عربستان همچنین برنامه‌ای را با گروه ملی مصالح ساختمانی چین برای ایجاد تأسیسات تولید فناوری پاک در عربستان سعودی اعلام کرد.

گروه سرمایه گذاری EWPartners، که توسط صندوق ثروت مستقل PIF پادشاهی حمایت می شود، در اواسط اکتبر از طرحی 2 میلیارد دلاری برای منطقه ویژه اقتصادی عربستان سعودی-چین در فرودگاه بین المللی ملک سلمان ریاض و شرکت های چینی بیشتری برای بومی سازی تولید خبر داد. تلاش برای ادغام بهتر سیستم های مالی دو کشور نیز در دستور کار قرار گرفته است. ماه ژوئن، چین صندوق‌های قابل معامله در بورس را تأیید کرد که عملکرد شاخص FTSE عربستان سعودی را دنبال می‌کنند و به سرمایه‌گذاران چینی اجازه می‌دهد تا در حوزه سهام رده‌های بالای سعودی، از جمله سهام آرامکوی عربستان سعودی و بانک ملی این کشور سرمایه گذاری کنند. در مقابل، بازار سرمایه عربستان سعودی اجازه داد تا سهام ETF این کشور که در سهام چینی هنگ کنگ فهرشت بندی شده را ردیابی نماید.ماه اوت، PIF تفاهم نامه هایی به ارزش 50 میلیارد دلار با شش بانک بزرگ دولتی چین امضا شد. و در ماه نوامبر، چین عربستان سعودی را به عنوان محل فروش اولین اوراق قرضه دولتی دلار آمریکا در سه سال اخیر انتخاب کرد.پکن همچنین در تلاش است تا از روابط عمیق عربستان با واشنگتن برای ترویج استفاده بین‌المللی از پول چین استفاده کند. پادشاهی، مانند بسیاری دیگر از تولیدکنندگان نفت بین‌المللی، مدت‌هاست که به دلیل توانایی محدود در استفاده از عواید، تمایلی به پذیرش پرداخت به رنمینبی ندارد.با این حال، در یک یادداشت تحقیقاتی، تحلیلگران S&P خاطرنشان کردند که در حالی که تجارت معنی دار نفت رنمینبی بین چین و عربستان سعودی ممکن است نیازمند چندین دهه زمان باشد، روابط جامع تر عربستان و چین در طول زمان می تواند از به اصطلاح پترویوان حمایت کند.در نهایت، چانگ از S&P گفت، زمینه برای این تعامل فراهم شده تا به طور فزاینده ای از نفت فراتر رود. اگر عربستان سعودی به دنبال کشورهایی باشد که توانسته‌اند با برنامه‌ریزی متمرکز به سرعت صنعتی شوند، چین احتمالاً بهترین نمونه است. این امر منافع بلندمدت دو کشور را در یک مسیر قرار خواهد داد.