عربستان و آمریکا

اقتصادنیوز: ریاض با وجود تمایل به دریافت امتیازات امنیتی و فناوری از آمریکا، از رویارویی مستقیم با ایران و پیامدهای داخلی عادی‌سازی پرهیز می‌کند. این کشور تلاش دارد نشان دهد که نزدیکی به اسرائیل نه خیانت، بلکه ابزاری برای پیشبرد آرمان فلسطین است و در عین حال مشروعیت منطقه‌ای ولیعهد را تقویت می‌کند.

اقتصادنیوز: پیش از جنگ، شرایط منطقه‌ای به عربستان انعطاف‌پذیری دیپلماتیک بیشتری داده بود؛ این امر ناشی از موفقیت توافق‌نامه‌های ابراهیم، آرامش نسبی در سرزمین‌های فلسطینی، و ابتکارات ایالات متحده برای ایجاد چارچوب امنیتی و سیاسی منطقه‌ای بود که مزایای قابل‌توجهی برای ریاض به همراه داشت.

اقتصادنیوز: شرکت جدید «هیومن» با حمایت محمد بن سلمان، بزرگ‌ترین پروژه زیرساخت هوش مصنوعی در عربستان را با تراشه‌های انویدیا اجرا می‌کند.

اقتصادنیوز: دونالد ترامپ در جریان سفر اقتصادی خود به خلیج فارس، با عربستان قراردادهایی به ارزش ۶۰۰ میلیارد دلار در حوزه هوش مصنوعی و دفاع امضا کرد.

اقتصادنیوز: در جریان سفر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به خاورمیانه احتمالاً پیشرفت‌های عمده دیپلماتیک اولویت نخواهد داشت.

ترامپ احتمالاً به دنبال معاملات دیگری خواهد بود و جای تعجب ندارد که سه مقصد نخستین سفر خارجی او (به‌جز سفر به رم برای شرکت در مراسم تشییع پاپ فرانسیس) کشورهایی هستند که سازمان ترامپ، تحت مدیریت پسرانش، اریک و دونالد ترامپ جونیور، در آن‌ها پروژه‌های بزرگ املاک و مستغلاتی را اجرایی می‌کنند؛ از جمله برج مرتفعی در جده، هتلی لوکس در دبی و مجموعه ویلا و زمین گلفی در قطر.

اقتصادنیوز: به باور ناظران، رئیس جمهوری آمریکا به دنبال نهایی کردن نسخه دوم طرح عادی سازی است، این بار عربستان می‌بایست بدین طرح بپیوندد؛ گزاره‌ای که به واسطه تحولات پیچیده منطقه تحقشش در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

اقتصادنیوز: براساس گزارش آتلانتیک، سفر دوشنبه ترامپ به خاورمیانه به‌مراتب محدودتر از تور گسترده سال ۲۰۱۷ خواهد بود؛ تنها سه توقف در کشورهای حوزه خلیج فارس—عربستان، قطر و امارات متحده عربی—در چند روز.

اقتصادنیوز: ایالات متحده تاکنون با هر دو کشور امارات و عربستان در زمینه صنعت فضا همکاری کرده است، اما برای تثبیت رهبری رقابتی واشنگتن، نیاز به همکاری بیشتر وجود دارد.

اقتصادنیوز: به نظر می‌رسد ریاض در تلاش است قیمت نفت برنت را زیر ۷۰ دلار به ازای هر بشکه نگه دارد—و حتی شاید کمتر. این تغییری چشمگیر نسبت به سیاست موسوم به "اول عربستان" پیشین است که هدف آن حفظ قیمت‌ها نزدیک به ۱۰۰ دلار بود. درک این رویکرد جدید، پیش از نشست بعدی گروه ۸ کشورهای اوپک‌پلاس در تاریخ ۵ مه، اهمیت حیاتی دارد.

اقتصادنیوز: عربستان سعودی که همواره به‌دنبال حفظ قیمت بالای نفت بوده، اکنون برخلاف رویه‌ گذشته، عامدانه باعث کاهش قیمت‌ها شده است.

اقتصادنیوز: ترامپ سفر ماه مه ۲۰۱۷ خود به عربستان را موفقیتی بزرگ توصیف کرده ؛ نه فقط به دلیل استقبال مثبت سران عرب از سخنرانی‌اش در ریاض، بلکه به خاطر نزدیکی بیشتر روابط آمریکا و عربستان، از جمله سفرهای بعدی محمد بن سلمان و دیگر مقامات سعودی به واشنگتن.

مهر: بنا بر اعلام کاخ سفید رئیس جمهور آمریکا ۱۳ تا ۱۶ می (۲۳ تا ۲۶ اردیبهشت‌ماه) به عربستان سعودی، قطر و امارات سفر خواهد کرد.

اقتصادنیوز: تحلیلگران می گویند علیرغم ادعاهای خصوصی درباره بدهی پرداخت‌ نشده، ایالات متحده همچنان به عربستان سعودی پاداش می‌دهد.

اقتصادنیوز: عربستان سعودی همچنین در حال بازتعریف نقش خود در دیپلماسی جهانی است و تمرکز خود را بر میانجی‌گری‌های ژئوپولیتیکی و ادغام تجاری قرار داده است. این کشور شریک ابتکار کمربند و جاده چین (BRI) است و در عین حال ‌بنیان‌گذار کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا (IMEC) -یک کریدور اقتصادی برنامه‌ریزی‌شده برای تقویت توسعه اقتصادی از طریق تسهیل ارتباطات میان آسیا، منطقه خلیج و اروپاست.

اقتصادنیوز: به باور ناظران و با استناد به داده های موجود، عربستان در حال گذار از نظم سنتی به نظمی مدرن است و در این مسیر تلاش دارد تا با تکیه بر سرمایه گذاری در حوزه های غیر نفتی و همچنین نقش آفرینی در معادلات جهانی، نقش خود را در نظم در حال تغییر بازتعریف کند.

رویکرد ترامپ، موضع گیری بود که حتی اسرائیل نیز به انجامش باور نداشت.

اقتصادنیوز: ترامپ فکر می‌کند که پس از تماس هفته گذشته‌اش با رهبر روسیه، تعهدی برای مذاکرات در باب کاهش گسترده تسلیحات هسته‌ای به دست آورده است. این یکی از دلایل اهمیت مذاکرات عربستان با حضور مارکو روبیو، وزیر امور خارجه و مایک والتز، مشاور امنیت ملی است. آن‌ها باید جدیت روسیه را آزمایش کنند و ترامپ را از تفسیرهای پرشور از امتیازات روسیه بر حذر دارند.

اقتصادنیوز: سرنوشت تلاش ترامپ برای پایان دادن به جنگ اوکراین به این بستگی خواهد داشت که آیا چنین شتابی قادر است جزئیات حیاتی صلحی را که امکان بقای اوکراین را فراهم ساخته، مرزها و امنیت اروپا را تأمین کند و به روسیه به واسطه تجاوزش پاداشی ندهد را در بر بگیرد.

یکی از میراث اصلی سیاست خارجی دولت اول ترامپ، توافقنامه ابراهیم بود که چهار کشور عربی - امارات متحده عربی، بحرین، سودان و مراکش – به واسطه‌اش روابط خود را با اسرائیل عادی‌سازی کردند.

اقتصادنیوز: ترامپ به عنوان متحد نزدیک بن سلمان، ممکن است برای احیای طرح صلح ۲۰۲۰ که به شدت به نفع اسرائیل بود و آرزوهای تشکیل کشور فلسطین را نادیده می‌گرفت، ریاض را تحت فشار قرار دهد.

اقتصادنیوز: توافق دفاعی با عربستان، برخلاف یک معاهده رسمی، آمریکا را به مداخله نظامی در دفاع عربستان سعودی ملزم نمی‌کند، اما روابط امنیتی دوجانبه را تعمیق می‌بخشد. این رویکرد عمل‌گرایانه منعکس کننده چالش‌های ژئوپلیتیک گسترده‌تری است که عربستان سعودی و متحدانش با آن روبرو هستند.

اقتصادنیوز: به گفته تحلیلگران، از منظر شی، تجارت با عربستان سعودی زمینه ساز تعمیق نفوذ چین در خارج از ایالات متحده و اروپا خواهد شد، جایی که پکن با تهدیدهای فزاینده تحریم‌ها و تعرفه‌ها مواجه است.

شورای همکاری خلیج‌فارس و دانمارک نیز همکاری خود را در مقابله با افراط‌گرایی، تامین امنیت دریایی و ساخت‌وساز و فناوری، به‌ویژه پس از برگزاری کتپ ۲۸ در دبی در نوامبر ۲۰۲۳ افزایش داده‌اند.

اقتصادنیوز: روسیه و عربستان سعودی رویکرد مشابهی برای انتقال انرژی هم دارند: طرفین اذعان دارند که کربن‌زدایی جهانی ضروری است و نفت ممکن است دیگر به عنوان منبع اصلی انرژی جذاب نباشد، اما آن‌ها به کاهش تدریجی تولید به‌جای سرمایه‌گذاری در سوخت‌های فسیلی معتقدند.

قطر کوچک و غنی از هیدروکربن، متحد ایالات متحده است و میزبانی یک پایگاه هوایی بزرگ این کشور را برعهده دارد؛ پایگاهی که می‌تواند هزاران نیروی آمریکایی را در خود جای دهد، این کشور همچنین میزبان رهبران طالبان بوده است.

از دولت جدید دموکرات انتظار می‌رود زمینه را برای تداوم تعامل میان طرفین هموار کند. با این همه این تحلیلگر تاکید دارد که روابط پادشاهی با ترامپ و اطرافیانش نزدیک است و همین گزاره موجب شده تا ریاض دغدغه‌ای برای نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نداشته باشد.

عربستان سعودی ممکن است به لحاظ تاریخی روبط نزدیک‌تری با حزب جمهوری خواه داشته باشد، اما این بار وضعیت متفاوت است، زیرا در سال‌های اخیر روابط پادشاهی با دموکرات‌ها بهبود یافته است.

با آغاز جنگ در غزه، مقام‌های آمریکایی اصرار داشتند که راه‌حل دو کشوری تنها راه‌حل خروج از بن‌بست حاکم است. جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا در سخنرانی خود در ماه مارس گفت: «تنها راه‌حل واقعی برای این وضعیت، راه‌حل تشکیل دو دولت است.»

اوایل سال جاری، ایالات متحده و عربستان سعودی به امضای یک معاهده دفاعی دوجانبه نزدیک شده بودند. شرایط توافق تا حد زیادی تعیین شد، اما امضای رسمی آن در بحبوحه درگیری‌های کنونی در خاورمیانه به تعویق افتاد.