قفقاز دوباره در بحران فرو رفت
جنگ سوم قفقاز؟
سومین تهاجم آذربایجان به قرهباغ؟
وزارت دفاع جمهوری آذربایجان اعلام کرد «اقدامات ضدتروریستی محلی» را در قرهباغ برای بازگرداندن نظم مبتنی بر قانون آغاز کرده است. وزارت دفاع جمهوری آذربایجان دیروز (سهشنبه) نیروهای مسلح ارمنستان در منطقه قرهباغ را به گلولهباران، مینگذاری مناطق و بهبود مهندسی مواضع جنگی متهم کرد. در همین حال ساکنان خانکندی، مرکز قرهباغ، از بهصدا درآمدن آژیرهای هشدار در این شهر خبر دادهاند. گزارشهایی نیز از وقوع انفجار مخابره شده و گفته شده است این شهر توسط نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان گلولهباران شد. رسانههای جمهوری آذربایجان همچنین خبر دادند حریم هوایی جمهوری آذربایجان به روی ارمنستان بسته و ارتباط ارمنستان با قرهباغ نیز قطع شده است. وزارت دفاع ارمنستان خبر داده نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان مواضع نظامی و نیروهای این کشور را هدف قرار دادهاند.
باکو در بیانیه خود آورده است: «جمهوری آذربایجان اقدامات ضدتروریستی محلی را در قرهباغ برای بازگرداندن نظم مبتنی بر قانون آغاز کرده است. ازاینرو، فعالیتهای ضدتروریستی محلی برای اطمینان از اجرای مفاد بیانیه سهجانبه، سرکوب تحرکات گسترده در منطقه اقتصادی قرهباغ، خلع سلاح و تضمین خروج نیروهای مسلح ارمنستان از سرزمینهای ما، خنثی کردن ارتش آنها، امنیت زیرساختها، تامین امنیت جمعیت غیرنظامی بازگشته به سرزمینهای آزادشده از اشغال، غیرنظامیان درگیر در کار ساختوساز و مرمت و پرسنل نظامی ما و در نهایت بازگرداندن نظم قانون اساسی جمهوری آذربایجان آغاز شده است.» وزارت دفاع جمهوری آذربایجان همچنین اعلام کرده فرماندهی نیروهای حافظ صلح روسیه و رهبری مرکز نظارت ترکیه را از رویدادهای جاری مطلع کرده است.
این حملات باکو پس از آن آغاز شد که جمهوری آذربایجان صبح دیروز خبر داد یک کامیون بهدلیل انفجار مین کاشته شده از سوی ارمنستان در منطقه «خوجاوند» جمهوری آذربایجان منفجر شد که در نتیجه آن هفت نیروی امنیتی این کشور کشته شدند. به نوشته رابین فورستیر واکر، گزارشگر الجزیره وزارت دفاع جمهوری آذربایجان گفت: «بهعنوان بخشی از فعالیتها، تنها تاسیسات و زیرساختهای نظامی قانونی با استفاده از تسلیحات با دقت بالا هدف قرار میگیرند و از کار میافتند.» این وزارتخانه افزود که کریدورهای بشردوستانه برای تخلیه غیرنظامیان ایجاد کرده است. وزارت امور خارجه ارمنستان از نیروهای حافظ صلح روسیه در منطقه خواست تا مداخله کنند و آنچه را که «تجاوز تمامعیار» آذربایجان علیه مردم محلی گفته میشود، متوقف کنند.یک خبرنگار خبرگزاری فرانسه گفت که صدای انفجار در پایتخت آن منطقه، شنیده شد.
به گفته وزارت دفاع ارمنستان، هیچ پرسنل یا تجهیزات نظامی در قرهباغ ندارد. این منطقه مدتهاست که در مرکز تنشهای آذربایجان و ارمنستان بوده که منجر به دو جنگ برای کنترل آن شده است. از امروز، این منطقه در سطح بینالمللی بهعنوان بخشی از آذربایجان شناخته شده است؛ اما عمدتا توسط ارمنیهای قومی پر شده است. «تاس» به نقل از ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه گزارش داد که روسیه از تشدید شدید تنشها در منطقه مورد مناقشه ابراز نگرانی کرد. او گفت که آذربایجان دقایقی قبل از آغاز عملیات نظامی به نیروهای حافظ صلح روسیه در منطقه درباره اقدام نظامی هشدار داده بود. استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل متحد نیز نسبت به وضعیت جاری در قرهباغ ابراز نگرانی کرد. او به الجزیره گفت: «خیلی مهم است که همه فعالیتها متوقف شوند و هر دو طرف به گفتوگوی پایدار بازگردند تا از درگیریهای بیشتر جلوگیری شود.»
آخرین درگیری در مقیاس وسیع در قرهباغ در سال2020 آغاز شد و قبل از آتشبس با میانجیگری روسیه به مدت 6هفته ادامه داشت. آتشبس باعث شد ارمنستان بخشهایی از اراضی را که از دهه1990 کنترل کرده بود، واگذار کند. دو طرف از آن زمان با وجود تلاشهای میانجیگری اتحادیه اروپا، روسیه و ایالات متحده نتوانستهاند به یک راهحل صلح پایدار دست یابند. ارمنستان، آذربایجان را متهم به ایجاد یک بحران انسانی چند ماهه در قرهباغ میکند پس از اینکه باکو سال گذشته تنها جاده ارتباطی این منطقه را به ارمنستان مسدود کرد. این کریدور لاچین نام دارد و نیروهای حافظ صلح روسی بر آن نظارت دارند. به گفته باکو، پس از توافق جداییطلبان ارمنی و دولت مرکزی برای استفاده از جادههای مرتبط با ارمنستان و آذربایجان، روز دوشنبه، کامیونهای بارگیریشده با کمکهای بشردوستانه وارد قرهباغ شدند.
رابین فورستیر واکر، خبرنگار الجزیره که رویدادهای قرهباغ را بهطور گسترده پوشش داده است، گفت که این «ترس بزرگ» وجود دارد که این یک جنگ گسترده دیگر بین دو کشور باشد. این گزارشگر گفت که گزارشها از داخل منطقه از «حملات گسترده در قالب حملات موشکی و گلولهباران» خبر میدهند؛ درحالیکه صدای شلیک سلاحهای سبک در ویدئوهای منتشرشده در رسانههای اجتماعی شنیده میشود. وی نوشت که وضعیت برای ماهها برای جمعیت ناگورنو-قرهباغ «وخیم» بوده است. وی افزود: « ارتباط آنها با جادههای اصلی تامینکننده قرهباغ از ارمنستان قطع شده است. اخیرا اوضاع در حال تغییر است. مقامات آذربایجان توانستند کمکهایی را از بخش آذری به قرهباغ برسانند؛ اما همچنان بر دسترسی به قرهباغ از ارمنستان فشار میآوردند؛ زیرا مقامات آذری مدتهاست مدعیاند که از این مسیر برای قاچاق تسلیحات و مینها به قلمرویی که هنوز تحت کنترل قومی ارمنی است، استفاده میشود.»