بیثباتیهای فزاینده طرابلس را تهدید میکند
لیبی بحرانیتر از گذشته
این غوغا، آرامش نسبی را که لیبی اکنون و ۱۲سال پس از طغیان ناتو و سرنگونی دیکتاتور دیرینه معمر قذافی از آن برخوردار است، تهدید میکند. دو دولت رقیب در شرق و غرب که هرکدام از سوی حامیان خارجی و شبهنظامیان مسلح خودشان حمایت میشوند، اکنون برای کنترل این کشور نفتخیز ۷میلیون نفری در تلاش هستند. تلاشهای مکرر سازمان ملل برای برگزاری انتخابات با شکست مواجه شده است. روز دوشنبه، نخست وزیر عبدالحمید دبیبه، رئیس منصوب دولت وحدت ملی تحت حمایت سازمان ملل در پایتخت لیبی گفت که فعالیت منگوش را پس از دیدار با کوهن به حالت تعلیق درآورد. وزارت خارجه لیبی مدعی شد که این دیدار یک ملاقات تصادفی بوده است و منگوش از آن زمان بهدلیل نگرانی از امنیت خود به ترکیه گریخته است.
«آلیسا پاویا» معاون برنامه شورای آتلانتیک آفریقای شمالی گفت: «نخبگان سیاسی در لیبی منگوش را سپر بلا کردند، تا آنجا که همه آنها از وقوع این دیدار آگاه بودند. این دیدارها در شش تا هشتماه گذشته برگزار شده است.» وی افزود: «بهطور ناگهانی دبیبه از سایه خارج می شود و میگوید که چیزی در این مورد نمیداند. اینها نخبگان لیبیایی دو رو هستند که سعی میکنند هر دو روی ورق را بازی کنند.»کارشناسان میگویند بسیاری از همان سیاستمداران لیبیایی که منگوش را برای دیدار با کوهن زیر اتوبوس انداختند، خودشان با اسرائیلیها تماس داشتهاند. همانطور که بن کاسپیت گزارش میدهد، «موساد و سایر نهادهای امنیتی سالها تماسهای محتاطانه و حساسی با شخصیتهای مختلف لیبی داشتهاند.» در نوامبر۲۰۲۱، روزنامه اسرائیلی هاآرتص گزارش داد که «صدام هفتر»، پسر خلیفه هیفتر مرد قدرتمند در شرق، با یک جت شخصی در فرودگاه بن گوریون اسرائیل فرود آمد تا درباره برقراری روابط دیپلماتیک در ازای کمک نظامی اسرائیل گفتوگو کند. در ژانویه۲۰۲۲، رسانههای لیبیایی و سعودی گزارش دادند که دبیبه با «دیوید بارنیا»، رئیس موساد در اردن دیدار کرد تا درباره عادیسازی و همکاری امنیتی گفتوگو کند.
دفتر دبیبه این گزارشها را تکذیب کرد.تعدادی دیگر از مقامات لیبی، از جمله عبدالهادی الحویج، وزیر خارجه سابق شرق لیبی مقداری از حمایت خود را از روابط نهایی با اسرائیل ابراز کردهاند. یک مقام لیبیایی که نخواست نامش فاش شود، به المانیتور گفت که ایالات متحده مدتهاست کانالهای ارتباطی بین دو کشور را در زمینه مسائل امنیتی و اطلاعاتی تشویق کرده است. به گزارش آسوشیتدپرس، بیل برنز، رئیس سیا در جریان دیدار با دبیبه در ژانویه، عادیسازی روابط با اسرائیل را مورد بحث قرار داد. این مقام لیبیایی همچنین به المانیتور گفت که برنز در زمان حضور در طرابلس موضوع را با دبیبه در میان گذاشته است. دولت بایدن مشتاق گسترش توافقنامه موسوم به توافق ابراهیم است که در سال۲۰۲۰ روابط دیپلماتیک بین اسرائیل و چندین کشور عربی را (از جمله امارات متحده عربی، بحرین، سودان و مراکش) برقرار کرد.
اما وارد کردن لیبی به توافقات دوران ترامپ در فهرست اولویتهای دولت برای این کشور جنگزده نیست؛ جایی که منافع مبرم آمریکا شامل اخراج گروه مزدور واگنر روسیه و مهار تهدید گروههای شبه نظامی اسلامگرا است. آکسیوس گزارش میدهد که مقامات ایالات متحده با این وجود از افشای علنی نشست منگوش توسط کوهن خشمگین شدهاند؛ زیرا نگران هستند که عادیسازی با دیگر کشورهای «عربیِ نگران» به خطر افتد و کشورهای عربی در انجام دیپلماسی محتاطانه نتوانند به اسرائیل اعتماد کنند. این غوغا در حالی رخ میدهد که سازمان ملل برای برگزاری انتخاباتی تلاش میکند که لیبی را تحت یک مقام اجرایی واحد متحد کند. انتخابات برنامه ریزی شده در دسامبر۲۰۲۱ در آخرین لحظه بهدلیل اختلاف بر سر اینکه چه کسی واجد شرایط نامزدی است، لغو شد. نامزدها شامل دبیبه، حفتر و سیف الاسلام قذافی، پسر دیکتاتور مخلوع که به اتهام جنایات جنگی تحت تعقیب است، میشوند.