مسکو و کییف یکدیگر را به جنایت جنگی متهم کردند
لحظه وحشتناک در جنگ اوکراین
این ویدئوها نگاهی نادر به یک لحظه وحشتناک در میان بسیاری از صحنههایی از این دست ارائه میدهد؛ اما نشان نمیدهد که چگونه و چرا سربازان روسی کشته شدند. در نهایت، مرگ آنها به مثابه رمز و رازی باقی میماند که توسط هر دو طرف در نبرد آنلاینشان برای ربودن قلبها و ذهنها استفاده میشود. این ویدئوها ابتدا توسط کانالهای خبری و رسانههای اجتماعی اوکراین منتشر شد که از آنها برای تمجید از قدرت نظامی نیروهای مسلح خود و بازپسگیری قهرمانانه سرزمینهای از دست رفته در اوایل جنگ استفاده میکردند. با این حال، در روسیه، این ویدئوها واکنش شدیدی را در میان مفسران و «بازها» برانگیخت. آنها از دولت خواستند که به دنبال تحقیقات بینالمللی برود. اکنون مسکو و کییف در همین رویداد یکدیگر را به ارتکاب جنایات جنگی متهم کردهاند؛ روسها نیروهای اوکراین را به «تیراندازی بیرحمانه به نیروها و اسرای غیرمسلح روسی» متهم میکنند و «دمیترو لوبینتس» کمیسر حقوق بشر اوکراین میگوید سربازان روسی حین تسلیم شدن آتش گشودهاند. از زمانی که مسکو در اواخر فوریه دستور تهاجم همهجانبه به اوکراین را صادر کرد، نیروهای روسیه و اوکراین هر دو به جنایات جنگی متهم شدهاند؛ هرچند تعداد و مقیاس جنایات گزارششده روسیه بسیار بیشتر از آن چیزی است که اوکراین به آن متهم شده است.سازمان ملل گفته که این رویداد باید مورد بررسی قرار گیرد. «مارتا هورتادو»، سخنگوی دفتر حقوق بشر سازمان ملل روز جمعه به رویترز گفت: «ما از این ویدئوها آگاه و در حال بررسی آنها هستیم. اتهامات مربوط به اعدامهای سرپایی افراد در زمان جنگ باید به سرعت، بهطور کامل و موثر مورد بررسی قرار گیرد و هر عاملی باید پاسخگو باشد.» طبق قوانین بینالمللی، اصطلاح فرانسوی «hors de combat» به افرادی اطلاق میشود که بهدلیل تسلیم شدن، غیرمسلح بودن، ناخودآگاه بودن یا ناتوانی در دفاع از خود «خارج از جنگ» محسوب میشوند. این قتل زمانی رخ داد که ارتش اوکراین روستای «ماکییوکا» در منطقه لوهانسک را در اواسط نوامبر پس گرفت؛ زمانی که نیروهای روسی متحمل خسارات سنگین شدند. با مقایسه این ویدئوها با تصاویر ماهوارهای تایمز تایید کرد که این ویدئوها در یک خانه روستایی فیلمبرداری شده است. برخی از این ویدئوها بخشی از چهار مجموعه ویدئویی از هواپیماهای بدون سرنشین است که در ۱۲نوامبر توسط یک کانال تلگرامی طرفدار اوکراین منتشر شد و گزارش بازپسگیری ماکییوکا را گزارش کرد. تایمز تایید کرد که سایر ویدئوهای هوایی نیز اخیرا در روستا فیلمبرداری شده است.
این مواجهه توسط دو منبع فیلمبرداری شده است: یک سرباز اوکراینی ناشناس که در حال تهیه خاطرات ویدئویی با تلفن همراه از نبرد برای ماکییوکا بود و فیلمهای پهپادی که به احتمال زیاد توسط نیروهای اوکراینی در حال نظارت بر حمله فیلمبرداری شده است. اولین ویدئو روی موسیقی تنظیم شده است و گروهی از سربازان مسلح اوکراینی را نشان میدهد که در یک مزرعه دراز کشیدهاند و به هدفی در دوردست شلیک میکنند. صدای سربازان، اوکراینی است و به دو زبان اوکراینی و روسی صحبت میکنند. صدای تیراندازی شنیده میشود و فیلمبردار چهره خود را نشان میدهد. تایمز برای محافظت از هویت او، بخشی از ویدئو را محو کرده است. ویدئوی دوم یک چشمانداز هوایی از همان گروه از سربازان اوکراینی را در داخل حیاط یک خانه روستایی نشان میدهد. خانه و ساختمانهای اطراف آن مانند بسیاری از ساختمانهای دیگر در منطقه در اثر درگیری آسیب زیادی دیده است.
این فیلم یک سرباز اوکراینی را نشان میدهد که روی زمین دراز کشیده است و یک مسلسل را به سمت یکی از سولههای مجتمع نشانه میگیرد. دومین سرباز اوکراینی پشت سر او ایستاده است. سومین سرباز اوکراینی در حال قدم زدن در اطراف حیاط است و یک تفنگ در دست دارد و سرباز چهارم روی زمین در حال بررسی جسد سرباز روسی است که به نظر میرسد مرده است. جسد دوم که ظاهرا روسی است، بیحرکت در آن نزدیکی قرار دارد. صحنه بعدی ویدئویی است که با تلفن همراه توسط همان سرباز اوکراینی در حیاط فیلمبرداری شده است. پرشهایی در ویدئو وجود دارد؛ اگرچه چرایی آن مشخص نیست. این صحنه چهار سرباز اوکراینی را نشان میدهد که حداقل سه نفر از آنها مسلح هستند. یکی از سربازان، با تفنگ کشیده، بهطور آزمایشی به ساختمانی که سربازان روسی در آن پناه گرفتهاند، نزدیک میشود. سرباز با مسلسل پوشش میدهد. چندین شلیک گلوله شنیده میشود - اگرچه مشخص نیست از کجا - و سرباز به آرامی از یک خانه دور میشود و سربازان روسی را با اسلحه بیرون میکشد و بقیه ماجرا.
«مگان اسپسیا» و «ماتیو مپوک بیگ» هم در گزارش ۲۰نوامبر در نیویورکتایمز به جنبه دیگری از جنگ در اوکراین اشاره کرد و نوشت، دولت اوکراین در تدارک کمک به تخلیه ساکنان دو شهری است که ویرانی جریان برق و تخریب زیرساختهای گرمایشی آنها ترس از بحران انسانی را در آنها با نزدیک شدن به فصل زمستان برانگیخته است. اگرچه برنامهریزی برای تخلیه شهرهای خرسون و میکولایف شروع شده، اما هنوز نگرانیهای فوری وجود دارد آن هم زمانی که چندین بمب در نزدیکی نیروگاه هستهای در همان منطقه منفجر شد. سازمان بینالمللی انرژی اتمی این مساله را «بازی با آتش» نامید. در شرایطی که اوکراین به استقبال از زمستانی متفاوت میرود، آمار تلفات هم شهرهای واقع در خط مقدم و هم سایر شهرها روشنتر میشود.
دادستان کل اوکراین روز یکشنبه گزارش داد که حدود ۴۳۷کودک در میان ۸۳۰۰کشتهای است که از ابتدای حمله روسیه به اوکراین در ماه فوریه وجود دارد. «آندری کوستین»، دادستان کل اعلام کرد که بر اساس اطلاعات موثق انتشار یافته از سوی روسها، آمار مرگ و میر احتمالا بسیار بیش از این رقم است. به گفته این دادستان، بیش از ۱۱هزار غیرنظامی هم زخمی شدهاند. با توجه به بمباران بیوقفه روسیه و ویرانی گسترده زیرساختهای اوکراین، مقامهای اوکراینی نگران هستند که چگونه به شهروندان کشور در زمستان پیشرو کمک کنند. در خرسون شرایط بهگونهای است که مقامها میگویند شاید تنها گزینه برای ساکنانش، ترک آنجاست.
الجزیره نیز در گزارش ۲۱نوامبر نوشت، در حملات توپخانهای به نیروگاه اتمی زاپوریژیای اوکراین که در کنترل نیروهای روسی است، ۱۲انفجار طی روزهای شنبه و یکشنبه ثبت شد؛ موضوعی که هشدار شدید آژانس بینالمللی انرژی اتمی را بهدنبال داشت. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، با هشدار نسبت به وقوع یک «فاجعه اتمی عظیم» گفت «با آتش بازی نکنید». به نوشته الجزیره، نیروهای روسیه به فاصله کوتاهی از زمان آغاز حمله به اوکراین، کنترل این نیروگاه را در دست گرفتند؛ اما کادر اوکراینی کماکان بر فعالیت نیروگاه نظارت میکنند.
گروسی میگوید اطلاعات دریافتشده از تیم ما در عصر شنبه و صبح یکشنبه «بهشدت نگرانکننده» بود: انفجارهایی در محوطه نیروگاه انجام شده که کاملا غیرقابل قبول است. هر کسی پشت این حملات است، باید فورا آن را متوقف کند. بارها گفتهام که با آتش بازی میکنید. تیم آژانس بینالمللی انرژی اتمی که در این نیروگاه مستقر است، میگوید به برخی ساختمانها، سیستمها و تجهیزات سایت نیروگاه آسیب وارد شده است، اما هیچکدام خطری حیاتی برای ایمنی و امنیت هستهای ایجاد نمیکند. این نیروگاه با شش رآکتور، قبل از حمله روسیه تقریبا یکپنجم برق اوکراین را تامین میکرد. وزارت دفاع روسیه روز یکشنبه مدعی شد که نیروهای اوکراینی به خطوط تامینکننده برق نیروگاه حمله کردند و خبرگزاری تاس نیز از قول یک مقام ارشد روسی در نیروگاه گزارش داد که نیروهای اوکراینی کماکان به حملات توپخانهای خود ادامه میدهند و برخی از تاسیسات ذخیرهسازی سوخت اورانیوم این سایت هدف گلولههای اوکراینی قرار گرفتهاند. «اِنرگو اتم»، سازمان انرژی اتمی اوکراین و اپراتور نیروگاه زاپوریژیا، نیز نیروهای روسیه را به بمباران این سایت متهم کرده و گفته است دستکم ۱۲ بار زیرساختهای نیروگاه از عصر شنبه هدف قرار گرفته است.