بن بست در مذاکرات صلح با اوکراین؟

پوتین: جنگ را ادامه می‌دهیم

دنیای‌اقتصاد : رئیس‌‌جمهوری روسیه با بیان اینکه مذاکرات صلح با اوکراین به بن‌‌بست رسیده است، ادعاهای غرب درباره رخدادهای بوچا را «جعلی» خواند. به گزارش سی‌‌ان‌‌ان، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه گفت که مذاکرات صلح با اوکراین به بن‌‌بست رسیده است و متعهد شد جنگ را ادامه دهد. پوتین انکار کرد که ارتش روسیه به‌دلیل مشکلاتش مجبور به عقب‌‌نشینی از مناطق بزرگی از اوکراین، از جمله مناطق اطراف کی‌‌یف بوده است: «عملیات‌‌های ما در مناطق معین اوکراین در خدمت آن بوده است که نیروها را یکپارچه‌سازیم، خسارت‌‌هایی را (به اوکراینی‌‌ها) وارد کنیم و زیرساخت‌‌های نظامی را نابود‌سازیم.» او تصریح کرد: «هدف این بوده است که پیش‌‌شرط‌‌های یک عملیات فعال‌‌تر در منطقه دونباس را فراهم ‌سازیم.» پوتین درباره طولانی شدن تهاجم نظامی به اوکراین گفت: «سرعت را باید پایین آورد تا مانع تلفات بیشتر شد. من اغلب می‌‌شنوم که سوال می‌‌کنند: آیا سریع‌‌تر نمی‌‌شود؟ بله این امر امکان‌‌پذیر است؛ اما تشدید عملیات رزمی متاسفانه بر میزان تلفات اثر می‌‌گذارد.»

وی گفت: طرف اوکراینی از اجرای توافقات در مذاکرات استانبول سر باز می‌‌زند. عملیات ما طبق نقشه پیش می‌‌رود و تا تحقق اهداف اصلی ادامه دارد. پوتین اوکراین را به عدم پایبندی به قول و قرارهای قبلی متهم کرد و گفت: موضع کی‌‌یف تغییری نکرده است. وی به ادعای غرب درباره اینکه نیروهای روسیه مرتکب کشتار غیرنظامیان غیرمسلح در بوچا و دیگر شهرهای شمال اوکراین شده‌‌اند، اشاره و آن را با حملات آمریکا به شهرهایی مانند رقه در سوریه مقایسه کرد و گفت: این اتهامات جعلی است. رئیس‌‌جمهوری روسیه گفت: «علیه بشار اسد نیز اتهاماتی درباره استفاده از سلاح‌‌های شیمیایی مطرح می‌‌شد. ما با همین اطلاعات جعلی درباره بوچا سر و کار داریم.» این در حالی است که سی‌‌ان‌‌ان به‌طور مستقیم یک گور دسته‌‌جمعی را در حومه کی‌‌یف مشاهده کرد و حداقل ۲۰جسد تنها در یک خیابان مشاهده شد. همزمان شهردار شهر ماریوپل اوکراین تخمین می‌‌زند که حدود ۲۱ هزار غیرنظامی ساکن این شهر از آغاز حمله روس‌‌ها کشته شده‌‌اند. به گزارش الجزیره، وادیم بویچنکو، شهردار ماریوپل در گفت‌وگویی تلویزیونی ادعا کرده است که در حمله نظامیان روسیه به این شهر بیش از ۲۱ هزار شهروند غیر نظامی اوکراینی کشته شده است. وی گفت: «در تلفات خیابانی تعیین دقیق تلفات سخت است.» به گفته پاولو کریلنکو، رئیس اداره نظامی منطقه دونتسک، تعداد کشته‌‌شدگان در ماریوپل ممکن است به ۲۲ هزار نفر برسد. وی به خبرنگار سی‌‌ان‌‌ان گفته است: «وضعیت ماریوپل اظهارنظر درباره تعداد تلفات را دشوار می‌‌کند.» مقامات اوکراینی پیش از اظهارات شهردار ماریوپل ادعا کرده بودند که نظامیان روسی از سلاح‌‌های شیمیایی در این شهر استفاده می‌‌کنند. منابع اوکراینی گفتند در مشاهدات اولیه با قربانیانی مواجه شدند که با نارسایی تنفسی و عوارض جسمانی دیگر ناشی از مواد شیمیایی روبه‌رو بودند.

کمک آمریکا به اوکراین

یک مقام ارشد دفاعی ایالات متحده روز سه‌‌شنبه گفت که پنتاگون روز چهارشنبه جلسه محرمانه‌‌ای را با رهبران بزرگ‌ترین پیمانکاران نظامی آمریکا تشکیل داد تا درباره کمک‌‌های بیشتر به اوکراین، از جمله راه‌های بهبود دفاع‌هوایی، موشک‌‌های ضد کشتی و تسلیحات بحث کند. هدف از ارائه این تسلیحات نابودی توپخانه روسیه است. به نوشته روزنامه نیویورک‌‌تایمز، کمک ۷/ ۱میلیارد دلاری واشنگتن به اوکراین از آغاز تهاجم روسیه، از جمله ارائه هزاران موشک استینگر و جاولین، پیمانکاران نظامی آمریکایی را مجبور کرده است تا سهم تولید سیستم‌‌های تسلیحاتی قدیمی را برای نیاز اوکراین و هم برای تکمیل مجدد نیازهای ارتش ایالات متحده افزایش دهند.پنتاگون اکنون در حال بررسی این موضوع است که چه تسلیحاتی با برد بیشتر را به اوکراین عرضه و همچنین اطمینان حاصل کند که دولت کی‌‌یف وسایل اولیه مورد نیاز خود مانند گلوله‌های توپخانه اضافی را دریافت کرده است. مقامات نظامی ایالات متحده از پیمانکاران نظامی آمریکایی می‌‌خواهند تا برای یک درگیری طولانی احتمالی با روسیه، کار تامین مایحتاج اوکراین را آغاز کنند. نشست روز چهارشنبه که توسط کاتلین اچ.هیکس، معاون وزیر دفاع اعلام شد، شامل رهبران هشت پیمانکار نظامی بزرگ مانند شرکت ریتون و شرکت لاکهید مارتین بود. در این نشست چگونگی غلبه بر مشکلات احتمالی عرضه - هم برای پر کردن ذخایر تسلیحات آمریکایی که برای کمک به اوکراین کاهش یافته است و هم برای تامین مایحتاج کی‌‌یف در حالی که جنگ ادامه دارد- بحث شد. هیکس گفت: پنتاگون با شرکت‌هایی از آمریکا کار می‌‌کند تا مشخص شود کدام یک از آنها قابلیت‌‌های نظامی مناسب برای اوکراین دارند و می‌‌توانند به سرعت برای ورود آن به آنجا اقدام کنند.

تنش بین اوکراین با آلمان

از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین، ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌‌جمهوری اوکراین بارها از عملکرد دولت قبلی و فعلی آلمان به‌دلیل وابستگی این کشور به مسکو انتقاد کرده است. حالا این انتقادها نه تنها افزایش یافته، بلکه تبدیل به تنش بین دو کشور شده است. در این راستا نیویورک‌‌تایمز گزارش داد که اوکراین در واکنش به روابط طولانی‌‌مدت رئیس‌‌جمهوری آلمان با مقامات بلندپایه مسکو و پروژه‌های گازی، درخواست سفر فرانک والتر اشتاین‌‌مایر، رئیس‌‌جمهوری آلمان به کشورش را رد کرد. فرانک والتر اشتاین‌مایر در جریان بازدید از ورشو به خبرنگاران گفت: «من برای انجام این کار آماده بودم؛ اما ظاهرا این امر مورد پسند کی‌‌یف نبوده است.»

به گزارش الجزیره، آلمان یکی از ناسازگارترین کشورها در همراهی با تحریم‌‌های گاز و انرژی اروپا است. این کشور شدیدا محتاج انرژی وارداتی از روسیه بوده و همین امر موجب شده است تا کی‌‌یف با برلین به مشکل برخورد. اشتاین مایر، وزیر خارجه سابق و رئیس‌‌جمهوری فعلی آلمان، پیش از حمله روسیه، مدت‌ها حامی نزدیکی غرب با روسیه بود. وی پس از آن از اتخاذ چنین موضعی ابراز پشیمانی کرد. البته آلمان هم در این مدت مطابق میل سایر کشورهای غربی، به‌‌ویژه آمریکا، در همراهی با اوکراین رفتار نکرده است. نیویورک‌‌تایمز در گزارشی نوشت: اولاف شولتز، صدراعظم آلمان همزمان با حمله روسیه به اوکراین از طریق ارائه یک طرح ۱۰۰ میلیارد یورویی برای تسلیح بیشتر آلمان، ارسال سلاح به اوکراین و پایان دادن به وابستگی عمیق کشورش به انرژی روسیه واکنش نشان داد و جهان و کشور خود را شگفت‌‌زده کرد. این بزرگ‌ترین تغییر سیاست خارجی آلمان از زمان جنگ سرد بود، چیزی که شولتز آن راZeitenwende   نامید - یک تغییر پارادایمی - که برای رهبری این مورد، در داخل و خارج کشورش مورد تشویق قرار گرفت. اما شش هفته بعد، تشویق‌ها تا حد زیادی متوقف شد. حتی درحالی‌که تصاویری از جنایات از اوکراین پس از حمله روسیه به اوکراین منتشر شد، شولتز تحریم فوری نفت و گاز را رد کرد و گفت که این امر بسیار پرهزینه خواهد بود. او برنامه ارسال ۱۰۰ خودروی زرهی به اوکراین را به تعویق انداخته است و می‌‌گوید که آلمان نباید عجله کند. بحث‌های جدیدی در هیات حاکمه ائتلافی آلمان درخصوص بحران جنگ روسیه با اوکراین وجود دارد که شولتز باید به آنها رسیدگی کند؛ اما نباید توقع رسیدگی سریع داشت. درباره تعهد دولت آلمان به برنامه‌های رادیکال خود تردیدها در حال افزایش است. توماس باگر، دیپلمات ارشد آلمانی که سفیر بعدی در لهستان خواهد بود، گفت: «Zeitenwende»  واقعی است؛ اما کشور همان است. این شاید به مذاق بعضی‌‌ها خوش نیاید.

تغییراتی که شولتز اعلام کرد: بسیار عمیق‌‌تر از تعهد او به صرف ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی برای ارتش است - حدود ۷۰ میلیارد یورو (۷۶ میلیارد دلار) در سال، در مقایسه با ۴۱میلیارد یوروی (۴۴ میلیارد دلار) فرانسه. آلمان پس از جنگ جهانی دوم به‌عنوان صادرکننده صلح شناخته شده و همین امر آلمان را به قلب تجارت و غنی‌‌ترین کشور اروپا تبدیل کرده است. کلودیا میجر، کارشناس دفاعی در موسسه آلمانی امور بین‌‌الملل و امنیت گفت: «اما اکنون از آلمانی‌‌ها خواسته می‌‌شود در همه چیز تجدیدنظر کنند، از رویکرد ما در تجارت، سیاست انرژی گرفته تا مسائل دفاعی و ارتباط با روسیه. ما به یک تغییر ذهنیت نیاز داریم. ما باید بدانیم که این به ما مربوط می‌‌شود سیاست مبتنی بر قدرت بازگشته است و آلمان باید نقشی ایفا کند.» اما او تصریح می‌‌کند که آلمان در این موضوع پیشتاز نیست، بلکه به درون این چالش ناخواسته کشیده شده است.

تغییر جهت‌‌دهی واقعی آلمانی‌‌ها برای دنیای جدید هزینه‌های مخصوص به خود را دارد، نه تنها موجب از دست رفتن جان‌‌ها و زندگی‌‌ها می‌‌شود، بلکه به قیمت از دست رفتن برتری تجاری، قیمت انرژی بالاتر و رشد اقتصادی پایین‌‌تر تمام خواهد شد و دست‌‌کم یک نسل و حتی بیشتر طول می‌‌کشد تا این سیاست پیاده شود. این درک برای آلمانی‌‌ها و شرکای ناامید اروپایی آنها در حال ظهور است. آندری ملنیک، سفیر اوکراین در برلین با اشاره به جنایات صورت‌گرفته در اوکراین گفت: «نمی‌‌دانم که چگونه کسی در آلمان، شب‌ها پس از دیدن چنین صحنه‌های وحشتناکی، بدون اینکه کاری انجام دهد می‌‌تواند بخوابد.» برای آلمان چه حجتی لازم است تا تغییر رویه دهد؟ حتی آنالنا بائربوک، وزیر امور خارجه این کشور که از حزب سبز است درخصوص این موضوع ابراز نگرانی کرد که «Zeitenwende»  ممکن است بیشتر موقتی باشد تا اساسی. او گفت که نگران اجماع شکننده است و آلمانی‌‌هایی که طرفدار روابط نزدیک با روسیه هستند اکنون سکوت کرده‌‌اند؛ اما دیدگاه خود را تغییر نداده‌‌اند. او در مصاحبه‌ای گفت: «شما می‌توانید این را احساس کنید.» او تصریح کرد: «آنها می‌‌دانند که باید همین الان این کار‌‌ها را یعنی تحریم‌‌ها، استقلال انرژی و تحویل تسلیحات، همچنین تغییر رفتار با روسیه را انجام دهند؛ اما در واقع، آنها این کار را دوست ندارند.»

از زمانی که شولتز «Zeitenwende» خود را در جلسه ویژه پارلمان در ۲۷ فوریه ارائه کرد، شکاف‌‌های متعددی در تعهد آلمان به این «تغییرات اساسی» ظاهر شده است.

سلبریتی‌‌های آلمانی با درخواست از دولت علیه تقویت مجدد نیروی نظامی آلمان و تغییر ۱۸۰درجه‌‌ای در سیاست خارجی آلمان- که تاکنون توسط ۴۵۰۰۰ نفر امضا شده است- تیتر یک خبرها شدند. قانون‌‌گذاران سبز با استناد به نیازهای دیگری مانند امنیت انسانی و تغییرات آب‌وهوا، لابی کرده‌‌اند تا تنها بخشی از صندوق ویژه ۱۰۰ میلیارد یورویی صرف ارتش شود. همزمان اتحادیه‌های کارگری و روسای صنعت نسبت به آسیب فاجعه‌بار به اقتصاد و رکود فوری در صورت توقف جریان گاز روسیه هشدار می‌‌دهند. همان‌طور که مایکل هاینز، مدیر اجرایی غول مواد شیمیایی آلمانی «BASF»، هفته گذشته گفت: «انرژی ارزان روسیه اساس رقابت صنعت ما بوده است.»

انرژی روسیه در واقع اساس اقتصاد آلمان بوده است. اکنون که کسب‌‌وکارهای آلمانی با امکان درخواست جدید برای دور شدن از انرژی روسیه مواجه هستند، مقاومت خود را بی‌‌سروصدا افزایش داده‌‌اند. وزرای دولت می‌‌گویند که رهبران کسب‌وکار به‌طور محتاطانه از آنها می‌‌پرسند که چه زمانی همه چیز «به حالت عادی بازمی‌گردد»؛ یعنی چه زمانی می‌‌توانند به تجارت معمول خود بازگردند.

از زمان فروپاشی دیوار برلین و اتحاد مجدد آلمان، تجارت طبق معمول عمدتا به معنای «تغییر از طریق تجارت» بوده است؛ این باور که وابستگی متقابل اقتصادی دولت‌های مستبدی مانند روسیه و چین را برای بهتر شدن تغییر می‌‌دهد و به حفظ صلح کمک می‌‌کند. رفاه و دموکراسی دست در دست همدیگر پیش می‌‌روند. پیوند با روسیه به‌ویژه به‌دلیل تاریخ طولانی و پیچیده جنگ سرد و گرم، از جمله احساس گناه درباره میلیون‌‌ها روس کشته‌‌شده توسط نازی‌‌ها، به پیچیده شدن موضوع کمک کرده است. این امر این باور را تقویت کرد که ساختار امنیتی اروپا باید روسیه را در برگیرد و منافع روسیه را در نظر داشته باشد. این مدلی بود که برای آلمان نیز به خوبی جواب داد. رالف بولمان، زندگی‌‌نامه‌‌نویس آنگلا مرکل، صدراعظم سابق آلمان که اکنون به‌عنوان طرفدار همین تئوری سنتی شناخته می‌‌شود، می‌‌گوید: «ما به چین صادرات داریم و گاز ارزان از روسیه وارد می‌‌کنیم این دستورالعمل موفقیت صادرات آلمان است. اما آنها را برای دموکراسی آماده نمی‌‌کند.» تعداد کمی در آلمان، از جمله سرویس‌‌های اطلاعاتی آن کشور، پیش‌بینی کرده بودند که پوتین به یک کشور مستقل اروپایی حمله خواهد کرد. اما جنگ حتی در میان سیاستمداران برجسته‌‌ای مانند فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیر خارجه سابق و رئیس‌‌جمهوری فعلی فدرال موجب گمگشتگی شده است. او که یکی از اعضای ارشد حزب سوسیال دموکرات شولتز بود، از حامیان برجسته خط لوله گاز طبیعی نورد استریم ۲ بود که اکنون متوقف شده است. این خط لوله اوکراین را دور می‌‌زد و واشنگتن نیز با آن مخالف بود. پس از آنکه ملنیک، سفیر اوکراین اشتاین مایر را متهم کرد که پوتین را توانمند ساخته است، اشتاین مایر گفت: «ما به ایده ساختن پل‌‌هایی به روسیه که شرکایمان درباره آن به ما هشدار دادند، چسبیده بودیم.» اشتاین مایر تصریح کرد: «ما نتوانستیم یک اروپای مشترک بسازیم. ما نتوانستیم روسیه را در ساختار امنیتی خود بگنجانیم.» وی تاکید کرد: «من اشتباه کردم.»

بلافاصله پس از سخنرانی شولتز درباره تغییرات اساسی که جزئیات آن را تنها با تعداد انگشت‌‌شماری از افراد در میان گذاشته بود، عزم برای اقدام قاطع محسوس به نظر می‌‌رسید. سه حزب متنوع در ائتلاف او پشت سر آن برنامه حرکت کردند و اختلافات حزبی با اپوزیسیون محافظه‌‌کار نیز برای مدت کوتاهی فراموش شد. افکار عمومی منعکس‌‌کننده این تغییر بودند و به صدراعظم جدید با رتبه‌‌بندی بالاترین محبوبیت، بهترین پاداش را دادند. اما به نظر می‌‌رسد در مدت کوتاهی، وسعت تغییری که شولتز اعلام کرده بود، حتی ائتلاف سه حزبی این دولت را هم مرعوب کرده است. «جانا پوگلیرین» مدیر دفتر شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا در برلین گفت: «دولت تصمیمات شجاعانه‌‌ای گرفته؛ اما به نظر می‌‌رسد که از شجاعت خود به‌شدت ترسیده است.»

کمک بانک جهانی به کی‌‌یف

دیوید آر.مالپاس، رئیس بانک جهانی روز سه‌‌شنبه گفت که بانک جهانی در حال آماده شدن برای کمک ۵/ ۱میلیارد دلاری به اوکراین برای کمک به این کشور برای حفظ عملیات دولتی در بحبوحه حمله روسیه است. به نوشته روزنامه نیویورک‌‌تایمز، این وجوه توسط انجمن توسعه بین‌‌المللی، بازوی بانک جهانی که به فقیرترین کشورهای جهان کمک مالی و وام می‌‌دهد، این هفته تصویب شد. این بانک همچنین برای ارائه کمک به کارکنان بیمارستان و افراد مسن در اوکراین و حمایت از پناهندگان تلاش کرده است. این کشور متعهد به کمک به بازسازی اوکراین پس از جنگ شده است. مالپاس طی سخنرانی در دانشکده اقتصاد ورشو در لهستان گفت: «بانک جهانی در سال ۱۹۴۴ برای کمک به بازسازی اروپا پس از جنگ جهانی دوم ایجاد شد. همان‌طور که در آن زمان این کار را انجام دادیم، ما آماده خواهیم بود تا در زمان مناسب به اوکراین در بازسازی کشورش کمک کنیم.» بانک جهانی در حال حاضر شروع به پرداخت نزدیک به یک میلیارد دلار کمک مالی کرده است که قبلا تصویب شده بود. سخنگوی بانک جهانی گفت که ۵/ ۱میلیارد دلار اضافی در هفته‌های آینده از سوی هیات‌مدیره بانک نیاز به تایید نهایی دارد. این اظهارات در آستانه نشست بهاری بانک جهانی و صندوق بین المللی پول در واشنگتن در هفته آینده بیان شد.

دستگیری جانشین زلنسکی

سرویس امنیتی اوکراین روز سه‌شنبه اعلام کرد که افسرانش، ویکتور مدودچوک، سیاستمدار و الیگارشی زا که به‌عنوان عامل اصلی نفوذ کرملین در اوکراین در سال‌های اخیر شناخته می‌‌شود، بازداشت کرده‌‌اند. به نوشته روزنامه نیویورک‌‌تایمز، مدودچوک اندکی پس از شروع جنگ ناپدید شد و مقامات اوکراینی در جست‌وجوی او بودند. ایوان باکانوف، رئیس سرویس امنیتی اوکراین در فیس‌بوک گفت که افسران یک عملیات ویژه چند سطحی خطرناک و برق آسا را برای بازداشت مدودچوک انجام داده‌‌اند. به گفته رسانه‌های دولتی روسیه، دیمیتری اس.پسکوف، سخنگوی کرملین گفت که نمی‌‌تواند تایید کند که مدودچوک دستگیر شده است. این در حالی است که ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌‌جمهوری اوکراین عکسی را در تلگرام منتشر کرد که مدودچوک را با دستبند نشان می‌‌دهد. دستگیری مدودچوک ضربه مهمی به ولادیمیر پوتین، رئیس‌‌جمهوری روسیه خواهد بود که گفته می‌شود پدرخوانده دختر مدودچوک است و او را یکی از نزدیک‌‌ترین متحدان خود در اوکراین می‌‌داند. او بازیگر با نفوذ در سیاست و تجارت بین اوکراین و روسیه بود و پس از استقلال اوکراین مشاور دفتر لئونید کوچما، رئیس‌‌جمهوری این کشور شد و پس از الحاق کریمه به روسیه در مذاکرات با جدایی‌طلبان در شرق اوکراین شرکت کرد. به گفته رسانه‌های محلی، قبل از جنگ، مدودچوک به ظن خیانت، تلاش برای غارت منابع ملی و کمک به یک سازمان تروریستی در بازداشت خانگی بود. میخایلو پودولیاک، یک مقام اوکراینی و یکی از اعضای هیات این کشور برای مذاکرات صلح در استانبول، در توییتر نوشت که مدودچوک مرتب درباره وضعیت اوکراین دروغ گفته و پول دزدیده است و در نهایت به یکی از آغازکنندگان جنگ تبدیل شد.