چین آمادگی خود را برای کمکهای نظامی و مالی به روسیه اعلام کرده است
انفجارهای شدید در مرکز کییف
با افزایش شواهدی مبنی بر توقف پیشروی روسیه در جبهههای مختلف، مذاکرات بین نمایندگان روسیه و اوکراین قرار است برگزار شود و این نشانگر آن است که مسیری باریک برای راهحل دیپلماتیک هنوز وجود دارد. ولادیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین با تکرار درخواست از سربازان و شهروندان روسی که از جنگ وحشتزده و خسته شدهاند برای پایان دادن به درگیریها، خواستار افزایش فشار بر کرملین شد. او در یک سخنرانی ویدئویی به زبان روسی گفت: «تا زمانی که کشور شما بهطور کامل از جهان رانده نشده و به یک کرهشمالی بسیار بزرگ تبدیل نشده است، باید بجنگید.»
کمک سئول به کییف
بو سونگ چان، سخنگوی وزارت دفاع کرهجنوبی روز سهشنبه در یک نشست خبری گفت: این کشور تجهیزات نظامی غیرکشنده را به اوکراین ارسال خواهد کرد. به گزارش سیانان، یک مقام وزارتخانه تایید کرد که این تجهیزات حدود ۸۰۰ هزار دلار خواهد بود و شامل کلاه ایمنی ضدگلوله، چادر، پتو، روتختی، کیت غذای نظامی فاسدنشدنی، کیت کمکهای اولیه و دارو میشود. البته وزیر دفاع کرهجنوبی به این نکته هم اشاره کرد که هنوز میزان و نوع تجهیزات کامل نشده است. در ماه فوریه، کاخآبی (دفتر ریاستجمهوری) استقرار نظامی یا حمایت از نوع ارسال تجهیزات را رد کرد. این موضع هفته گذشته مجددا از سوی وزارت دفاع این کشور تکرار شد.
تخلیه بخشی از غیرنظامیان
الجزیره در گزارش ۱۵ مارس خود نوشت: تلاش برای تخلیه غیرنظامیان و رساندن کمکهای بشردوستانه مورد نیاز برای چندمین با شکست مواجه شد؛ اما بخشی از مردم توانستند خود را از این شهر خارج کنند. در این راستا بیش از ۱۶۰خودروی غیرنظامی پس از تلاشهای ناموفق متعدد برای تخلیه ساکنان از شهر محاصره شده توانستهاند از ماریوپول خارج شوند. ساکنان ماریوپول، شهری که در محاصره نیروهای روسی است، با خطر گرسنگی و کمبود مواد غذایی دست و پنجه نرم میکنند. اوکراین میگوید که نیروهای روسیه راه کاروان کمکی را که تلاش میکرد به شهر بندری محاصرهشده ماریوپل برسد، مسدود کرده است؛ اما به گروهی از خودروها اجازه خروج دادند. کیریلو تیموشنکو، یکی از دستیاران ارشد ریاستجمهوری گفت که روسیه بار دیگر جلوی کاروان کمکهای بشردوستانه برای رسیدن به شهر را گرفته است. آندری رمپل، نماینده شورای شهر ماریوپول که اکنون در زاپوریژیا است، به خبرگزاری رویترز گفت که اولین کاروان خودروها در ساعت ۱۳:۰۰ به وقت اجازه خروج از شهر را پیدا کردند.
لیتوانی لقمه بعدی روسیه؟
بالتیک که بین روسیه و بلاروس قرار گرفته، به برلین غربی امروزی تشبیه شده است. بسیاری در این منطقه نگران هستند که اگر اوکراین سقوط کند، ممکن است لقمه بعدی باشند. به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، لیتوانی هماکنون یکی از کشورهایی است که آوارگان جنگی اوکراین را در خود نگه میدارد. یکی از فرماندهان اتحادیه تفنگداران لیتوانی، یک سازمان شبهنظامی، به نام سرپاتائوسکاس میگوید: «اگر روسیه حمله کند، احتمالا به اینجا خواهد بود.» او اضافه کرد: «اجازه دهید روسها تلاش کنند، ما به آنها نشان خواهیم داد.»
حال و هوا در لیتوانی، یکی از سه کشور کوچک بالتیک و اعضای ناتو که نیمی از قرن بیستم را تحت حاکمیت شوروی گذرانده، متشنج است. همه در اینجا هشدار اخیر ولادیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین را شنیدهاند: «اگر ما دیگر نباشیم، خدای ناکرده لتونی، لیتوانی و استونی بعدی خواهند بود.»
بسیاری از لیتوانیاییها نگرانند که اگر پوتین بخواهد عزم ناتو را محک بزند، بالتیک جایی برای شروع خواهد بود. لوریناس کاسیوناس، رئیس کمیته امنیت ملی و دفاع در پارلمان لیتوانی به روزنامه نیویورکتایمز گفت: «این یک هدف استراتژیک آشکار برای روسها است؛ زیرا میتواند ارتباط ما را با سیستم امنیتی ناتو قطع کند.» او تصریح کرد: «ما به یک معنا یک برلین غربی مدرن هستیم.» این روزها قیاس با برلین غربی، پایگاه دموکراسی غربی که توسط آلمان کمونیستِ تحت کنترل شوروی که در طول جنگ سرد محاصره شده بود، بسیار محبوب شده است. البته هنوز بسیاری امیدوارند که درصورت حمله به یکی از سه کشور کوچک بالتیک، آمریکا و ناتو واکنش نشان دهد.
چین کمک نظامی و مالی میکند؟
یک مقام غربی و یک دیپلمات آمریکایی به سیانان گفت که ایالات متحده اطلاعاتی در اختیار دارد که نشان میدهد چین برای ارائه کمکهای نظامی و مالی درخواستی روسیه در جنگ خود علیه اوکراین ابراز آمادگی کرده است. یک مقام ارشد دولت گفت: در جریان یک نشست فشرده هفتساعته در رم، یکی از دستیاران ارشد جو بایدن، به همتای چینی خود درباره «پیامدها و مشکلات بالقوه» برای پکن هشدار داد که نباید در آینده از روسیه حمایت کند. این سلسله رویدادها بر نگرانی فزاینده مقامات آمریکایی از شراکت نوپا بین مسکو و پکن حکایت دارد؛ زیرا بایدن در تلاش برای منزوی کردن و مجازات روسیه درخصوص حمله به اوکراین است. درحالیکه مقامات گفتهاند رئیسجمهوری چین از آنچه پس از حمله روسیه رخ داده، نگران است، اما شواهد اندکی وجود دارد که نشان دهد چین آماده است تا حمایت خود را بهطور کامل از روسیه قطع کند. این، یک نگرانی فزاینده برای مقامات آمریکایی بهحساب میآید: اینکه چین ممکن است به طولانی شدن درگیری خونینی که بهطور فزایندهای باعث کشته شدن غیرنظامیان میشود، کمک کند و در عین حال یک اتحاد در رقابت مستقیم با ایالات متحده شکل بگیرد.
در یک پیام دیپلماتیک، ایالات متحده به متحدان خود در اروپا و آسیا گفت که چین تمایل خود را برای کمک به روسیه که درخواست حمایت نظامی کرده، اعلام کرده است، اما مسیری که بهطور قطع مبنی بر این کمکها منجر خواهد شد، ذکر نشده است. یکی از مقامات همچنین گفت که ایالات متحده در این پیام هشدار داده است که چین احتمالا تمایل خود را برای ارائه کمک انکار خواهد کرد. به گفته دو منبع آگاه، در میان کمکهایی که روسیه درخواست کرده است، میتوان به بستههای غذایی نظامی فاسدنشدنی اشاره کرد که بهعنوان «غذای آماده» شناخته میشود. این درخواست بر چالشهای لجستیکی اساسی تاکید میکند که به گفته تحلیلگران نظامی و مقامات، مانع از پیشرفت روسیه در اوکراین شده است و سوالاتی را درباره آمادگی اساسی ارتش روسیه ایجاد میکند.
شواهد نشان میدهد که واحدهای جلویی وقتی از کاروانهای تدارکاتی پیشی میگیرند، فاقد غذا هستند و به مغازههای اوکراینی برای دریافت غذا هجوم میآورند. یکی از منابع آگاه تاکید کرد که شاید غذا تنها موردی باشد که چین آماده است آن را در اختیار نیروهای روس قرار دهد و از کمکهای تحریکآمیز که به واکنش تندکشورهای غربی منجر میشود، پرهیز کند. یکی از این منابع گفت که رهبری حزب کمونیست چین درباره نحوه پاسخگویی به درخواست کمک روسیه یکدست نیستند. دو مقام گفتند که تمایل چین برای اجتناب از پیامدهای اقتصادی ممکن است اشتهای این کشور را برای کمک به روسیه محدود کند. مقامات بهطور جداگانه به سیانان گفتند که شی جینپینگ، رئیسجمهوری چین از اینکه چگونه جنگ در اوکراین به اتحاد ناتو نیرو بخشیده، عصبانی شده است.
تبعات جنگ دامن علیاف را گرفت
جنگ روسیه در اوکراین سرانجام دولت بریتانیا را به تعقیب روسهای بسیار ثروتمند در لندن سوق داد. اما مهار سیل پولهای فاسد مستلزم تعقیب بیشتر از نام های بزرگ است. به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، روز جمعه، یک روز پس از اینکه بریتانیا هفت الیگارش برجسته روسی را در لیست سیاه قرار داد، ساکنان محله ثروتمند کنزینگتون و چلسی لندن، اسکناسهای جعلی میلیونها پوندی را در خانهای چند میلیون دلاری متعلق به خانواده رئیسجمهوری آذربایجان پیدا کردند. این امر به نکته جدی اشاره دارد: برای اینکه بریتانیا در مهار سیل پولهای کثیف موفق باشد - پدیدهای که برخی آن را «لباسشویی لندن» مینامند- باید فراتر از اعمال تحریمها علیه روسهای بسیار مشهوری که مدام در مقابل چشم هستند، مانند رومن آبراموویچ، مالک چلسی باشد. الهام علیاف، رهبر آذربایجان، یکی از صدها خارجی ثروتمندی است که از مقررات ضعیف بریتانیا برای جمعآوری اموال و سایر داراییها، اغلب تحت شبکهای از شرکتهای فراساحلی که مالکیت آنها را پنهان میکند، سوءاستفاده کرده است. دیگرانی هم هستند که ثروت خود را با موقعیت اجتماعی طلایی گره زدهاند و بخشی از پولهای خود را وقف نهادهای فرهنگی و آموزشی معتبر در بریتانیا، یا کمک مالی به حزب محافظهکار کردهاند. هدف قرار دادن این چهرهها حتی چالشبرانگیزتر از دنبال کردن نامهای پر زرق و برقی مانند رومن آبراموویچ خواهد بود که روابطش با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه طولانیمدت و مستند است؛ اما معترضان در کنزینگتون گفتند که اگر بریتانیا واقعا بخواهد خود را از شر پول کثیف خلاص کند، چنین تلاشی بسیار مهم است. فلو هاچینگز که در تاسیس یک گروه محلی به نام «کنزیگتون علیه پولهای کثیف» کمک کرده است، میگوید: «بحران موضوع پولهای مرتبط با کرملین در بریتانیا در افشای این نوع پولها بسیار موثر بوده است؛ اما این یک مشکل سیستماتیک و جهانی است؛ زیرا لندن به این نوع پول پناه میدهد. ما امیدواریم که این وضعیت اثر گلوله برفی داشته باشد.» اثر گلوله برفی یعنی اینکه افشای این نوع پولها همچون با یک گلوله برف شروع و تبدیل به یک بهمن شود.
روز جمعه، بریتانیا در این راستا ضربهای اساسی وارد کرد و ۳۸۶ نماینده دوما، پارلمان روسیه را بهدلیل به رسمیت شناختن استقلال دو منطقه جداییطلب اوکراین، دونتسک و لوهانسک، تحریم کرد. این امر مانع از سفر قانونگذاران به بریتانیا و مسدود کردن داراییهای آنها در این کشور میشود - که احتمالا مجازات سنگینی برای اعضای دوما است که دارای ثروت در مقیاس الیگارشی نیستند. حتی برخی از سرسختترین منتقدان بریتانیا گفتند که اقدامات اخیر این کشور نشاندهنده تعهد جدیدی است. علاوه بر رومن آبراموویچ، دولت، ایگور سچین، یکی از معتمدین یاران پوتین را که مدیر غول نفتی «روس نفت» است، در لیست سیاه قرار داد. آندری کوستین، یک بانکدار که به خاطر اجاره یک کلبه اسکی مجلل در جریان نشست مجمع جهانی اقتصاد در داووس، سوئیس، شهرت پیدا کرد، از دیگر نامهای معروف این لیست سیاه است و در نهایت اولگ دریپاسکا، یک صنعتگر با ارتباط خوب با پوتین هم مورد هدف بریتانیا قرار گرفت. دریپاسکا یکی از اعضای محافظهکار مجلس اعیان، گرگ بارکر را بهعنوان رئیس یک شرکت فلزات که مالک آن است، استخدام کرده بود. هفته گذشته، تحت فشارهای سیاسی شدید، بارکر از هیاتمدیره شرکت کنار رفت. ویلیام اف.برودر، سرمایهدار بریتانیایی-آمریکاییالاصل که علیه فساد و نقض حقوق بشر در روسیه مبارزه کرده است، میگوید: «بریتانیا هماکنون خیلی تهاجمی وارد عمل شده است.» او میافزاید: «آنها دریپاسکا را که نمایندهای از حزب محافظهکار در مجلس اعیان دارد، زدند. دیگر فکر نمیکنم آنها به کسی رحم کنند.» حالا اکثر روسهایی که در لیست سیاه بریتانیا قرار گرفتهاند، قبلا توسط ایالات متحده یا اتحادیه اروپا مجازات شده بودند. درحالیکه بریتانیا از زمان آغاز حمله روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه، ۱۸ الیگارشی را تحریم کرده است، لیست این کشور کمتر از نیمی از ۳۵ نفری است که توسط الکسی ناوالنی، رهبر زندانی اپوزیسیون روسیه، بهعنوان نامزدهای لیست سیاه معرفی شدهاند. ناوالنی آنها را بهدلیل حمایت از سیستم فاسد، مستحق تحریم و مجازت میداند. بریتانیا همچنین ماه گذشته اقداماتی را علیه اعضای دوما اعلام کرد و در عمل به آنها زمان داد تا حسابهای بانکی خود را در انگلیس ببندند، اگرچه تحلیلگران میگویند که برخی از آنها احتمالا املاک و مستغلات خود را در لندن از دست دادهاند. تاکتیک دیگر برای ثروتمندترین الیگارشیها اهدای کمکهای سخاوتمندانه به هنر، آموزش یا خیریه است که به «شهرتشویی» معروف است و برای همین مجازات این گروه را سختتر میکند. اینها یک مشت الیگارشی هستند که به ستونهای جامعه بریتانیا تبدیل شدهاند. در گزارشی در دسامبر درباره پولهای فاسد در بریتانیا، چتم هاوس، یک موسسه تحقیقاتی نامی از دیمیتری لیوس، سرمایهدار روسی برد و وی را اینگونه معرفی کرد: «از حامیان بیمارستان سنت جورج، اداره یک موسسه خیریه کودکان، حمایت از یک باشگاه ورزشی در بریتانیا بود و یکی از اعضای انجمن سلطنتی هنر است.» در این گزارش آمده است: «او همچنین تلاش کرد تا حامی بنیاد شاهزاده ولز شود و مبلغ ۵۳۵هزار پوند کمک مالی کرد.» با این حال، بنیاد بعدا با اطلاع از اینکه لیوس مدتی را در یک زندان روسیه گذرانده است، کمک مالی را پس داد. جو پاول، بنیانگذار کنزینگتون در برابر پول کثیف، درباره تعقیب افراد گفت: «شما باید مراقب خطها باشید.» او تصریح کرد: «این یک کمپین ضد روس نیست. این درباره شفافیت است.»