ایران، هند، چین، برزیل، روسیه و آفریقای جنوبی گردهم آمدند
دست دوستی در نیاوران
مقامات و سفرای پنج کشور عضو بریکس شامل هند، چین، برزیل، روسیه و آفریقای جنوبی به همراه سفرا و دیپلماتهای سفارتخانههای خارجی مقیم تهران و همچنین مقامات، مدیران و صاحبنظرانی از دستگاههای دولتی و خصوصی و نیز اساتید و دانشجویان دانشگاههای کشور در این کنفرانس یکروزه در محل دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه حضور داشتند. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در اختتامیه این نشست گفت: «جمهوری اسلامی ایران به دلیل موقعیت ژئواستراتژیک و کم نظیر جغرافیایی شریکی مطمئن و موثر در همکاریهای دو و چند جانبه است.»امیرعبداللهیان در این نشست تاکید کرد که شراکت بین ایران و بریکس از جمله در حوزه حملونقل و کریدور شمال-جنوب در عمل شروع شده است.
به گزارش «ایرنا»، وی ادامه داد: «نشاط بخشیدن به تحرک در ظرفیتهای ترانزیتی ایران یکی از زمینههای همکاری به حساب میرود، همکاری ایران و چین برای اتصال چین به دریای عمان و اینکه از طریق حملونقل ترکیبی میتواند چین را به برزیل و آفریقای جنوبی متصل کند.» وزیر امور خارجه بیان کرد: «عضویت ایران در حوزه انرژی برای اعضای بریکس ارزش افزوده به حساب میآید و حضور برخی کشورهای دیگر از جمله عربستان و عراق نیز میتواند ارزش بیشتری به این گروه دهد.» وزیر امور خارجه ایران همچنین درباره حضور ایران در نشست آتی سران گروه بریکس گفت: «آقای رئیسجمهور در نشست سران بریکس پلاس در آفریقای جنوبی شرکت میکند.» امیرعبداللهیان تصریح کرد: «در ماه ژوئن امسال در نشست دوستان بریکس که در آفریقای جنوبی برگزار شد، اعلام کردم که به زودی کنفرانسی در ایران برگزار خواهیم کرد و هدف این کنفرانس این خواهد بود که پتانسیلهای ایران و بریکس را در یک مشورت متقابل مورد شناسایی قرار دهیم.» وی بیان کرد: «به نظر میرسد که گام اول جهت شناسایی ظرفیتهای دو طرف برداشته شده و از همه میهمانانی که از خارج از ایران برای حضور در این نشست حاضر شدند صمیمانه قدردانی میکنم.»
وزیر امور خارجه کشورمان در خصوص بریکس و همکاریهای جمعی آن توضیح داد: «ائتلافهای سیاسی و اقتصادی جهان غالبا دیپلماتیک و هدف از آن ایجاد قدرت چانهزنی در مذاکرات بینالمللی در صحن سازمان ملل بود که جنبش عدمتعهد و گروه ۷۷ نمونههایی از آن بودند.» وی با اشاره به اینکه بریکس بیانگر همافزایی واقعی سیاسی و اقتصادی و دارای ظرفیت ایجاد اثرگذاری منطقهای و بینالمللی است گفت: «معتقدیم چنانچه ایده بریکس به واقعیت بپیوندند ماهیت آن نیز جهانی خواهد شد؛ همچنین رشد بریکس اعتماد جهانی و اثرگذاری آن را افزایش داده و تقاضای عضویت کشورهای مختلف نشان از این مطلب دارد.» وزیر امور خارجه کشورمان بیان کرد: «تلاشها برای کاهش هزینه تجارت فی مابین و از جمله از طریق استفاده از ارزهای ملی گام مهمی است که در بریکس انجام میشود.»
وی افزود: «در این راستا ایجاد بانک توسعه بریکس بدون آنکه بخواهد در نظامات کنونی اخلالی ایجاد کند میتواند نقش مهمی در تصمیمات مهم بانکی، مالی و پولی جهان داشته باشد.» به گفته امیرعبداللهیان الگوسازی برای همکاریهای جنوب -جنوب و حرکت به سمت جبران کاستیها و ضعفهای سازمانی و ایجاد ساختاری فراتر از ظرفیت پنج کشور بنیانگذار این گروه، گامهای مثبتی است که برداشته شده است.
سیاست چندجانبه گرایی ایران
وزیر امور خارجه در عین حال بیان کرد: «تعامل با نهادهای چندجانبه از دستورکارهای دولت سیزدهم بوده و هست، سرعت بخشیدن به فرآیند عضویت در سازمان همکاری شانگهای با نقشآفرینی محوری رئیس جمهور، تعمیق روابط با اتحادیه اوراسیا با هدف ایجاد منطقه آزاد تجاری و حضور فعالتر در سازمانهای چندجانبه و مواردی از این دست بیانگر سیاست چند جانبهگرایی است و درخواست ایران برای عضویت در بریکس نیز برگرفته از این رویکرد است.» وی تصریح کرد: «ایران به دلیل موقعیت ژئواستراتژیک و برخورداری از ذخایر عظیم نفت و گاز و برخورداری از نیروی جوانِ متخصص و ماهر و داشتن دستاوردهای علمی و فناورانه، شریکی مطمئن برای روابط و همکاریهای دو و چندجانبه به حساب میآید.» وزیر امور خارجه همچنین گفت: «خوشحالیم که روابط ایران با اعضای بریکس در وضعیتی مناسب قرار دارد و اراده طرفین برای افزایش مراودات اقتصادی و سیاسی وجود دارد.»
ایران، شریکی راهبردی
همچنین آنیل سوکلال، نماینده آفریقای جنوبی که در حال حاضر کشورش ریاست بریکس را عهدهدار است، در ابتدای این نشست گفت: «بریکس به دنبال ایجاد دنیای چند قطبی است.» این دیپلمات آفریقای جنوبی در حاشیه نشست تاکید کرد: «در این نشست درباره عضویت و همکاریهای ایران و بریکس صحبت کردیم و به نظر من ایران یک شریک بسیار مهم و راهبردی برای بریکس محسوب میشود.» به گزارش «ایسنا»، وی با بیان اینکه «ما در بریکس به دنبال ایجاد یک جهان چند قطبی هستیم»، گفت: «بر اساس این نگاه، بریکس اعضای خود را گسترش میدهد و میخواهد یک معماری براساس برابری ایجاد کند.»
همچنین نماینده آفریقای جنوبی در حاشیه نشست ایران و بریکس با بیان اینکه ایران صدایی قوی از جنوب غرب آسیاست، اظهار کرد: «ما در گروه بریکس، تحریمهای یکجانبه را به هیچ عنوان قبول نداریم و هیچ اعتبار و بستر قانونی برای این تحریمها قائل نیستیم.» وی افزود: «ایران کشور مهمی در غرب آسیاست و کشور مهمی در خطه جنوب غرب آسیا محسوب میشود.» این مقام آفریقای جنوبی تاکید کرد: «ما همکاری گستردهای با ایران داریم و روابط قوی میان ایران و آفریقای جنوبی را شاهد هستیم.» وی ادامه داد: «ما با ایران در قالب گروه ۷۷ و سازمان ملل و آیورا همکاریهای خوبی داشتیم.»
حمایت روسیه از عضویت ایران
سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه نیز که در این نشست حضور داشت، در پاسخ به خبرنگاران در مورد روند عضویت ایران در بریکس گفت: «نمیتوان زمان دقیق عضویت ایران را اعلام کرد. ما و اعضای بریکس در حال بررسی آییننامه پذیرش اعضای جدید در این گروه هستیم که در نشست آتی سران در ژوهانسبورگ درباره آن تصمیمگیری میشود. ما از عضویت ایران در این گروه حمایت میکنیم.» ریابکوف که در حاشیه نشست «ایران و بریکس؛ چشماندازهایی برای شراکت و همکاری» پاسخگوی خبرنگاران بود، در پاسخ به سوالی درباره آینده برجام گفت: «این بستگی به تصمیم آمریکا و کشورهای اروپایی عضو برجام دارد.»
او با انتقاد از رفتارهای آمریکا و سه کشور اروپایی عضو برجام در ارتباط با مذاکرات رفع تحریمها، تصریح کرد: «دوستان ایرانی ما آماده احیای برجام و جمعبندی مذاکرات صورت گرفته هستند. این کشورها بهانههایی را مطرح میکنند که به برجام مرتبط نیست و از موقعیت سوءاستفاده میکنند. این بازی ناعادلانه و همیشگی آنهاست. این رویکرد آنها ما را شگفتزده نمیکند. کاخ سفید باید از رویکردهای دولت قبلی این کشور فاصله بگیرد. ما به آنها توصیه میکنیم که هرچه زودتر به تعهدات خود بازگردند.» ریابکوف همچنین با اشاره به همکاریهای اخیر ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی و اهمیت ادامه این همکاریها گفت: «صرفنظر از کارشکنیهای آمریکا، به ایران توصیه میکنیم به همکاریهای خود با آژانس ادامه دهد.»