سود بیشتر در ازای ریسک

سارا فلاح /کارشناس بازار سرمایه صندوق سرمایه‌‌گذاری یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازارهای مالی است که این امکان را فراهم می‌کند که آحاد جامعه و کسانی که تخصص و تجربه‌ای در بازارهای مالی ندارند، بتوانند سرمایه خود را در اختیار تیم خبره گذاشته و از مزایای آن بهره‌مند شود. صندوق‌های سرمایه‌گذاری انواع مختلفی دارند که یکی از آنها صندوق‌های اهرمی است. صندوق اهرمی صندوقی است که در آن از ابزار اهرم برای سرمایه‌گذاری استفاده شده است.

اهرم مکانیزمی است که می‌تواند سود را چند برابر کند و درعین‌حال در زمان کاهش ارزش صندوق سرمایه‌گذاری، زیان نیز چند برابر می‌شود. دلیل این موضوع بر مبنای این اصل است که هر چه سود یک سرمایه‌گذاری بیشتر باشد ریسک (ضرر) آن هم بیشتر می‌شود. صندوق‌های اهرمی نسبت به سایر صندوق‌ها از سود و ریسک بالاتری برخوردار هستند. البته صندوق‌های اهرمی به دو دسته تقسیم‌ می‌شوند: واحدهای سرمایه‌گذاری عادی و واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز. واحدهای سرمایه‌گذاری عادی مناسب افرادی هستند که از سطح ریسک‌پذیری پایین‌تری برخوردار هستند و به‌اصطلاح ریسک‌گریز هستند و علاقه‌ای به پذیرش ریسک بالا ندارند و در عین حال انتظار بازدهی بالایی هم ندارند. این نوع واحدهای سرمایه‌گذاری معمولا حد مجاز بالا و پایین (سقف و کف) برای سوددهی دارند. به عبارتی دیگر حداقل میزان بازدهی را تضمین می‌کنند.

معمولا بازدهی این نوع واحدهای سرمایه‌گذاری به اندازه اوراق با درآمد ثابت یا سود سپرده‌گذاری بانکی است که بسته به شرایط متغیر است. این واحدها به صورت صدور و ابطال معامله می‌شوند. از آن طرف واحد‌های سرمایه‌گذاری ممتاز هم وجود دارد که مخصوص افرادی است که سطح ریسک‌پذیری بالاتری دارند. به زبان دیگر می‌خواهند ریسک بالاتری را در ازای سود بیشتر بپذیرند.   واحدهای مذکور برعکس واحدهای سرمایه‌گذاری عادی دارای حد مجاز بالا و پایین (سقف و کف) بازدهی نبوده و هیچ نوع سوددهی را تضمین نمی‌کنند؛ اما در‌عین‌حال در زمان رشد بازار، سود بیشتری به سرمایه‌گذاران می‌دهند. این واحدها را می‌توان به صورت ETF در بازار سهام معامله کرد. صندوق‌های اهرمی ممتاز خود به دو دسته تقسیم می‌شوند: واحدهای ممتاز نوع اول و واحدهای ممتاز نوع دوم.

واحدها ممتاز نوع اول را موسسان صندوق تحت شرایط و با قوانین مشخصی می‌توانند خرید و فروش کنند و حق رای دارند، اما واحدهای ممتاز نوع دوم را تمام فعالان بازار سرمایه که دارای کد بورسی هستند، می‌توانند از روی تابلوی معاملات خرید و فروش کنند اما حق رای ندارند. نکته بسیار مهم در انتخاب صندوق‌های اهرمی توجه به عملکرد گذشته این صندوق‌هاست. صندوق‌های اهرمی به دلیل ماهیت ریسکی که دارند اگر توسط تیم خبره‌ای مدیریت نشوند، می‌توانند بسیار پرریسک شوند. از طرفی اگر یک تیم خبره مدیریت پرتفوی این صندوق‌ها را عهده‌دار باشد، می‌تواند بازدهی‌های بسیار مناسبی نصیب سرمایه‌گذاران کند.