اقبال به سرمایه‌گذاری در بورس بیشتر می‌شود؟
واکاوی یک مصوبه بورسی
تاکید نهاد ناظر بازار سرمایه‌بر کاهش مدت زمان واریز سود به‌حساب سرمایه‌‌‌‌‌گذاران؛ در واقع موضوعی است که می‌تواند به پویایی بازار کمک شایانی کند.
به اعتقاد صاحب‌نظران اقتصادی در شرایط تورمی جامعه که ارزش پول ملی در بازه‌‌‌‌‌هایی از زمان تحت‌تاثیر رویداد‌‌‌‌‌های بعضا اقتصادی و سیاسی با تعدیلاتی همراه می‌شود و عمدتا شاهد آب‌شدن ارزش سرمایه معامله‌گران هستیم؛ در واقع موکول‌کردن پرداختها به روز‌‌‌‌‌های پایانی موعد مقرر از سوی برخی شرکت‌ها یا عدم‌پایبندی به تعهدات بعضا موجب ایجاد اختلاف بین جامعه سرمایه‌‌‌‌‌گذار و شرکت‌ها خواهد شد، تاکنون پروند‌‌‌‌‌ه‌‌‌‌‌های متعددی نیز از اختلافات در این زمینه تشکیل شده‌است.
در حقیقت کاهش زمان واریز سود به ۴ ماه رویدادی است که می‌تواند در گام نخست به نفع جامعه سرمایه‌‌‌‌‌گذار تمام شود، هرچند سهامدار در این حالت به نرخ روز، سود نقدی خود را دریافت نخواهد کرد اما کوتاه‌شدن مدت زمان دریافت‌‌‌‌‌ها می‌تواند تا حدودی در شرایط تورمی مانع از کاهش بیشتر ارزش نقدینگی شود.
از طرفی شرکت نیز مجبور نخواهد بود در بلندمدت با متحمل‌شدن رویداد‌‌‌‌‌های متعدد از جمله تشکیل پرونده در حوزه شکایات و به‌عبارتی بی‌‌‌‌‌اعتباری درمیان جامعه سرمایه‌‌‌‌‌گذاران حاضر به پرداخت سود شود.
در بازار سهام هستند شرکت‌هایی که بعضا کمتر از یک ماه بعد از بر‌‌گزاری مجامع سود‌‌‌‌‌های نقدی را پرداخت می‌کنند. به‌طور معمول نیز شاهد اقبال و گرایش سرمایه‌‌‌‌‌گذاران به این قبیل از شرکت‌ها پیش از بر‌‌گزاری مجمع هستیم. به باور کارشناسان احتمالا تمایل سرمایه‌‌‌‌‌گذاران برای حضور در مجامع از این پس با روی کار آمدن مقررات جدید بیشتر خواهد شد.
در ادامه این مصوبه بورسی آمده است، در صورتی‌که بنا به هر دلیل عده اعضای هیاتمدیره کمتر از حدنصاب مقرر شود و عضو علی‌‌‌‌‌البدل تعیین نشده یا وجود نداشته باشد، هیاتمدیره موظف است بلافاصله مجمع‌عمومی عادی شرکت را جهت تکمیل اعضا هیاتمدیره دعوت کند. هرچند برخی از فعالان بازار این بند از مصوبه را به‌عنوان اقدامات درون سازمانی تلقی می‌کنند و معتقدند که این مهم تاثیری در فرآیند دادوستد‌‌‌‌‌ها نخواهد داشت اما نباید فراموش کرد که اجرای هرگونه فرآیندی که بتواند به تسریع در حوزه بهبود کارآیی شرکت مرتبط شود، در جای خود بسیار بااهمیت خواهد بود. تکمیل هیاتمدیره باعث می‌شود که مسائل درون سازمانی شرکت‌ها تا حد زیادی مرتفع شود و بعضا بلاتکلیفی در حوزه تصمیم‌گیری کاهش پیدا کند.
در بندی دیگر مصوبه به نحوه ارسال و پذیره‌‌‌‌‌نویسی الکترونیک حق‌تقدم‌‌‌‌‌های ناشی از افزایش سرمایه در اسرع‌وقت در اساسنامه شرکت‌ها اشاره شد که بر اصلاح رویه آن از سوی سازمان بورس و اوراق‌بهادار نیز تاکید شده‌است. بهره‌‌‌‌‌برداری از سیستم آنلاین و به‌روز در بانک‌ها دیگر مورد حائزاهمیتی است که می‌تواند به صرفه‌‌‌‌‌جویی در زمان و حضور در فرآیند افزایش سرمایه منتهی شود.
تحول در نظام پرداختها
احسان رضا‌‌‌‌‌پور نیکرو، کارشناس بازار سرمایه با ارزیابی اثرات آتی کاهش زمان واریز سود شرکت‌های بورسی و فرابورسی و تبعات چنین رویدادی در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرد: طبق مقررات گذشته ۸ ماه پس از زمان بر‌‌گزاری مجمع و تصویب پرداخت سود نقدی شرکت‌ها فرصت در راستای واریز سود به‌حساب سرمایه‌‌‌‌‌گذاران وجود داشت. در این رابطه بعضا تخلف‌‌‌‌‌هایی نیز شکل می‌گرفت و شرکت‌ها در زمان ۸ماهه همچنین اقدامی را عملیاتی نمی‌کردند، در نتیجه عدم‌پرداخت‌‌‌‌‌ها به هیات حل‌اختلافات سازمان بورس و اوراق‌بهادار ارجاع داده می‌شد.
در سال‌های اخیر با توجه به اینکه امکانات پرداخت تغییر پیدا کرده و شرایطی تورمی در کشور حاکم است، بنابراین زمانی‌که ۸ ماه فرصت برای پرداخت درنظر گرفته‌شده‌بود ارزش پول با تعدیلاتی همراه می‌شد، بنابراین طبیعی است که سهامداران نیز علاقه و رغبتی برای شرکت در مجامع و دریافت سود نقدی نداشته باشند زیرا میزان سود نقدی که در این شرایط به سرمایه‌‌‌‌‌گذار اختصاص پیدا می‌کند و در ادامه مورد پرداخت قرار می‌گیرد، از ارزش روز سهام شرکت در زمان بازگشایی به‌نوعی کمتر خواهد بود.
وی خاطرنشان کرد: در این حالت سهامداران علاقه چندانی برای شرکت در مجامعی ندارند که سود نقدی تصویب شود، از ارزش سهام در هنگام بازگشایی کسر شود اما پرداختها بیش از ۶ ماه زمان نیاز داشته باشد.
فروش پیش از بر‌‌گزاری مجامع نیز می‌تواند از چنین عاملی (پرداخت دیرهنگام سود) نشات بگیرد، بنابراین با چنین مصوبه‌‌‌‌‌ای می‌توان امیدوار به بهبود شرایط بود.
رضا‌‌‌‌‌پور نیکرو معتقد است با توجه به اینکه در ۱۰سال‌اخیر امکانات مرتبط با زیرساخت‌های بانکی و پرداختی در کشور متحول شده‌است حرکت به سمت ایجاد مقررات این‌چنینی مطلوب ارزیابی می‌شود. طبیعتا پیامد‌‌‌‌‌های تغییرنگرش سیاستگذار در این حوزه می‌تواند موجب افزایش رغبت سهامداران برای ورود به مجامع درنظر گرفته شود.
گذر از مصائب هیاتمدیره؟
به گفته وی، عدم‌تکمیل اعضای هیاتمدیره بعضا می‌تواند تصمیم‌گیری درخصوص برخی از موضوعات و مسائل شرکت‌ها را با موانع، چالش و تاخیراتی همراه کند. حال تصمیم سازمان بورس مبنی‌بر ضرورت تکمیل اعضای هیاتمدیره می‌تواند شرکت‌ها را ترغیب کند تا به‌زودی در این زمینه اقدامات عملی‌‌‌‌‌تری را انجام دهند. در صورتی‌که مواردی همچون تصمیم‌گیری در شرکت‌ها بتواند با سرعت بیشتری پیگیری شود، طبعا سهامداران نیز می‌توانند از چنین موضوعی منتفع شوند.
به‌عنوان مثال در شرایطی که شرکت‌ها به مجمع می‌روند، افزایش سرمایه می‌دهند اما تا چنین مهمی را به‌ثبت برسانند ۸ ماه به طول می‌‌‌‌‌انجامد، یکی از دلایل چرایی این رویداد به این موضوع بازمی‌گردد که یا هیاتمدیره معرفی نشده یا برخی از اعضای آن به لحاظ تعداد نفرات ناقص است.
گام تازه به جهان الکترونیک
زمانی‌که افزایش سرمایه‌ها از محل آورده نقدی بود عمدتا سرمایه‌‌‌‌‌گذاران مشکلات زیادی برای پرداخت مبلغ داشتند. مراجعه سهامدار به بانک، تکمیل گواهینامه‌‌‌‌‌های متعدد، ارسال فرم و غیره یک فرآیند دشوار محسوب می‌شد. در واقع چنین موضوعی باعث شد تا عده زیادی علاقه‌‌‌‌‌مند به حضور در مجامع افزایش سرمایه از محل آورده نقدی شرکت‌ها نباشند. وی افزود: در حال‌حاضر در وب‌سایت‌‌‌‌‌های شرکت‌ها امکانات تعبیه شده‌است و اشخاص می‌توانند مبالغ لازم برای حضور در افزایش سرمایه را از طریق درگاه‌‌‌‌‌های الکترونیک شرکت‌ها انجام دهند. طبیعتا با یک فرآیند کوتاه‌تری نسبت به مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌ها اقدام‌کنند.
