لبخند شاخص پس از ۷ هفته
در هفته گذشته مذاکرات برجامی وین تا حدودی معاملات سعادت‌‌‌‌‌‌‌آباد و فردوسی را تحت‌تاثیر قرار داد، به‌طوری که گروه‌های برجامی در بورس تهران با نگاهی به خروجی جلسات هتل کوبورگ با اقبال از سوی معامله‌‌‌‌‌‌‌گران همراه شدند. دلار نیز از مسیر صعودی خود باز‌ایستاد و در فضای انتظاری به کار خود پایان داد. صعود دلار نیمایی به ارقامی بالاتر از ۲۶هزار و ۷۰۰تومان نیز توانست باعث ایجاد اندکی امیدواری میان معامله‌‌‌‌‌‌‌گران بورسی شود.
نگاهی به تجربه تاریخی
معامله‌‌‌‌‌‌‌گران بورس تهران دادوستدهای نخستین روز کاری هفته گذشته را با خبر تزریق یک‌هزار‌میلیارد تومان منابع مالی از سوی صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار سرمایه آغاز کردند.
به‌طور کلی هر نوع حمایت از بازار بدون تغییر نگرش سیاستگذار نسبت به خلق قوانین یا در مواردی اصلاح مقررات حاکم، در واقع سیاستی است که بارها با شکست مواجه شده است. در سالهای گذشته (سالهای۹۲، ۹۳) حقوقی‌‌‌‌‌‌‌های بورس تهران بارها در راستای حمایت از بازار با تشکیل جلسات متعدد در قالب صبحانه‌‌‌‌‌‌‌های کاری تصمیم به حمایت از سهام صنایع و شرکت‌ها با استراتژی تزریق نقدینگی گرفتند. هر چند پس از تشکیل هر نشست حمایتی برای چند روزی این قشر از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران توانستند شاخص‌‌‌‌‌‌‌های سهامی را به سمت مدار مثبت کانالیزه کنند اما در ادامه به‌طور مجدد با تشدید واکنش منفی فعالان بازار و نماگر‌‌‌‌‌‌‌های بورسی نیز مواجه می‌‌‌‌‌‌‌شدند.
در واقع تزریق منابع مالی بدون تغییر‌نگرش سیاستگذار نسبت به پارامترهای اقتصادی و اثرات دستورالعمل‌های یک‌‌‌‌‌‌‌شبه در بخش مولد اقتصاد کشور، سیاست بدون پشتوانه‌‌‌‌‌‌‌ای است که منجر به سوخت پول در بورس می‌شود. به روایت تاریخ، متولیان بورس هیچ‌‌‌‌‌‌‌گونه توجهی به رویداد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و پیامد‌‌‌‌‌‌‌های آن در گذشته ندارند. سکانداران بازار سرمایه جابه‌جا می‌شوند و رویکرد آزمون و خطا با قوانین خلق‌‌‌‌‌‌‌الساعه در زمین بورس تداوم پیدا می‌کند، سرمایه سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذار هم روزبه‌روز آب می‌شود.
سرگیجه نهاد ناظر
روز شنبه یک‌هزار‌میلیارد تومان پول به صندوق تثبیت بازار وارد شد. صندوقی که هیچ‌‌‌‌‌‌‌گونه آمار و ارقامی درخصوص چگونگی تزریق منابع به بازار تاکنون ارائه نکرده است. اصلا مشخص نیست چه شرکت‌هایی در اولویت حمایت مالی از سوی صندوق قرار می‌گیرند. آیا فقط از صنایع و شرکت‌های شاخص‌‌‌‌‌‌‌ساز که از وزن بالایی در جهت‌‌‌‌‌‌‌دهی به نماگر اصلی بورس تهران برخوردار هستند حمایت می‌شود یا نقدینگی به شرکت‌های کوچک و متوسط نیز می‌تواند راه پیدا کند؟ در اینجا نقش نهاد ناظر (سازمان بورس و اوراق‌بهادار) چیست؟ آیا همانند سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران فقط نظاره‌‌‌‌‌‌‌گر است یا می‌تواند در راستای افزایش شفافیت بازار گام بردارد؟ حداقل در چنین زمینه‌‌‌‌‌‌‌ای تاکنون واکنش خاصی از متولیان بازار سرمایه مشاهده نشده است. مشخص نیست این نهاد چه استراتژی در راستای افزایش شفافیت بازار سرمایه خواهد داشت.
خوش‌بینی برجامی‌ها
به هر ترتیب رویداد تزریق منابع مالی در حالی به‌وقوع پیوسته که دیپلمات‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کشور دور جدیدی از مذاکرات را از هفته قبل معاملاتی در وین آغاز کرده بودند و در نخستین روز از آغاز معاملات بورس تهران در هفته گذشته گمانه‌‌‌‌‌‌‌زنی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها درخصوص اینکه ایران و ایالات‌متحده تا حدودی از مواضع قبلی خود کوتاه
آمده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند، مورد‌توجه معامله‌‌‌‌‌‌‌گران قرار گرفت. بدین ترتیب در روز شنبه برداشت گروه بانک و خودرو از انعکاس سیگنال سیاست خارجی کشور مثبت بود، به‌طوری که این صنایع با افزایش استقبال از سوی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران حقیقی مواجه شده و ورود پول قابل‌توجهی را در این روز معاملاتی به ثبت رساندند. عرضه محصولات خودروسازان در بورس‌کالای ایران را می‌توان دیگر عامل افزایش اقبال به این گروه درنظر گرفت.
در حوزه سیاست خارجه هر‌چند گفته می‌شد فقط چند بند از مسائل فنی موردبحث اصلی قرار گرفته است، اما در نهایت هیات‌‌‌‌‌‌‌های مذاکره‌‌‌‌‌‌‌کننده بدون هیچ دستاورد ملموسی این دور از مذاکرات را به پایان رساندند. در عین حال موضوعاتی پیرامون جمع‌‌‌‌‌‌‌بندی نهایی متن در پایتخت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها به گوش می‌رسد.
نوسان بازارهای مالی
در هفته گذشته برآیند معاملاتی اسکناس آمریکایی از افت ۸۶/ ۰درصدی حکایت داشت که به‌نظر می‌رسد فعالان بازار ارز تا حدودی نسبت به احیای برجام امیدوار بودند. در روز چهارشنبه هفته گذشته نیز دلار برای دقایقی وارد کانال ۳۰هزار‌تومان شد اما طولی نکشید که به مسیر قبلی خود یعنی بالاتر از این سطح بازگشت. سکه امامی نیز در پی افزایش استقبال سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران ۲/ ۰درصد رشد را در جریان دادوستدهای هفته مذکور به ثبت رساند. بدین ترتیب در هفته گذشته به لحاظ کسب بازدهی بورس تهران با ۷۷/ ۰درصد رشد در صدر فهرست بازارهای مالی قرار گرفت و در ادامه سکه طلا و دلار جای گرفتند.
دریچه بورسی آمار
در هفته منتهی به ۱۹مرداد‌ماه به‌رغم افزایش امیدواری پیرامون تحولات مثبت برجام اما در مجموع ۳۶۰میلیارد‌تومان پول حقیقی از بورس تهران خارج شد. کم‌‌‌‌‌‌‌رنگ شدن احتمال دستیابی به توافق موضوعی است که سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران را به سمت احتیاط در معاملات سوق می‌دهد. هفته گذشته شانزدهمین هفته متوالی خروج پول حقیقی (از۳۱ فروردین۱۴۰۱) در بورس تهران به ثبت رسید. رویدادی که از عدم‌اطمینان و به‌نوعی هراس دسته‌جمعی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران خرد در جریان معاملات حکایت دارد، هر چند خروج پول حقیقی بعد از ۱۲ هفته در کمترین سطح خود قرار گرفت اما همچنان ریسک معاملات از دید بخشی از سهامداران خرد بالاست. در هفته گذشته صنعت فناوری اطلاعات بیش از ۳۱میلیارد‌تومان پول حقیقی جذب کرد.
گروه‌هایی نظیر بانک و مخابرات هر کدام به ترتیب ۶/ ۱۲ و ۹۳/ ۲میلیارد‌تومان جذب منابع مالی از سوی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران خرد را در کارنامه کاری خود به ثبت رساندند، بنابراین بیشترین مقدار ورود پول در دادوستدهای هفتگی به صنایع داخلی کشور اختصاص پیدا کرد. در نقطه مقابل فرآورده‌های نفتی را می‌توان در گروه صنایعی تعریف کرد که در هفته گذشته بیشترین خروج پول از سوی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران خرد را داشت. بدین ترتیب این صنعت با فرار نقدینگی بالغ بر ۱۲۶میلیارد‌تومان مواجه بود و توانست رتبه نخست را در خروج سهامدار حقیقی کسب کند. صنایعی نظیر خودرو و ساخت قطعات، چند رشته‌‌‌‌‌‌‌ای صنعتی و محصولات شیمیایی هر کدام با ۶۷/ ۶۴، ۶۲/ ۴۶، ۲۴/ ۲۶میلیارد‌تومان رتبه‌‌‌‌‌‌‌های دوم تا چهارم خروج پول سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران خرد را به ثبت رساندند. در هفته مورد‌توجه گزارش، ارزش بازار بورس تهران ۱۴/ ۰درصد نسبت به هفته ماقبل معاملاتی افت پیدا کرد. حجم معاملات بورس نیز افت ۸۹/ ۳درصدی را نشان داد. ارزش معاملات نیز همانند پارامترهای ذکر شده افت ۰۳/ ۵درصدی را در کارنامه هفتگی خود ثبت کرد.
