افت مستمر قیمت پایه محصولات پتروشیمی، مانع رقابت متقاضیان داخلی نشد
رونق پتروشیمی‌‌‌ها به‌رغم رکود جهانی
رونق تورمی رینگ پتروشیمی
قیمت‌های پایه محصولات پلیمری و شیمیایی برای عرضه در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران برای هفته پیش‌‌‌رو عمدتا با کاهش نرخ اعلام شد. رویه افت بهای پایه محصولات پتروشیمی برای عرضه در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران ظرف هفته‌‌‌های اخیر به شکل مستمر ادامه‌‌‌دار شده و با توجه به سیگنال‌‌‌های جهانی کاهشی، احتمالا این رویه ادامه‌‌‌دار خواهد بود. نرخ ارز نیمایی و قیمت محصولات پتروشیمی فوب خلیج‌‌‌فارس معیار تعیین قیمت پایه محصولات پتروشیمی برای عرضه در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران از سوی دفتر صنایع تکمیلی صنایه پتروشیمی کشور است. در شرایطی که نرخ ارز نیمایی به‌‌‌عنوان معیار تعیین قیمت پایه در محدوده 28هزار و 500تومان ثابت نگه داشته شده است، قیمت‌های جهانی این محصولات فوب خلیج‌‌‌فارس تنها سیگنال جهت‌‌‌دهنده به قیمت‌های پایه خواهد بود که این سیگنال نیز فعلا کاهشی است. در شرایطی که احتمال کاهش قیمت‌های پایه به شکل جدی مطرح است، انتظار می‌رود که صنایع تکمیلی خرید مواد اولیه خود را به تعویق بیندازند تا به این ترتیب در هفته‌‌‌های بعد مواد اولیه مصرفی را با نرخی پایین‌‌‌تر خریداری کنند.
تعویق خرید، کاهش حجم معاملات و بروز رکود در زمان کاهش مستمر قیمت‌ها، رویه طبیعی در بازارهای جهانی است؛ اما در شرایطی که کشور با انتظارات تورمی فزاینده روبه‌روست، احتمال کاهش قیمت‌های پایه به تعویق خرید منجر نمی‌شود. به این ترتیب رینگ محصولات پلیمری و شیمیایی در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران ظرف یک‌هفته منتهی به روز یکشنبه 24اردیبهشت‌ماه نیز همچنان پررونق بود. در این شرایط تعیین قیمت پایه براساس نرخ ارز 28هزار و 500تومانی در حالی که نرخ ارز در بازار آزاد و غیر‌رسمی در کانال قیمتی 51هزار تا 53هزار تومان نوسان دارد، مزید بر علت می‌شود تا بر هیجان خرید متقاضیان محصولات پتروشیمی، به‌‌‌خصوص در کالاهایی که نسبت عرضه کمتر از حجم تقاضاست، افزوده شود.
بررسی روند معاملات محصولات پتروشیمی در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران ظرف هفته گذشته حاکی از آن است که بیشترین تقاضا و در نتیجه رقابت قیمتی در رینگ پلیمری‌‌‌ها مربوط به پلی‌‌‌پروپیلن شیمیایی و در ادامه پلیاتیلن ترفتالات بطری بوده است. در حالی که کسری عرضه نسبت به تقاضا زمینه‌‌‌ساز رقابت همیشگی در رینگ پلی‌‌‌پروپیلن شیمیایی شده است، نزدیکی به فصل گرم سال و رشد تقاضای فصلی برای بطری آشامیدنی، زمینه‌‌‌ساز رشد تقاضا و در نتیجه رقابت قیمتی در رینگ پلیاتیلن ترفتالات بطری است. رشد تقاضای فصلی برای پلیاتیلن ترفتالات بطری رویه‌‌‌ای جهانی است. با توجه به آغاز فصل گرم سال در نیمکره‌شمالی، تقاضا برای پلیاتیلن ترفتالات بطری در بازارهای جهانی نیز افزایشی شده است و به این ترتیب اگرچه نرخ اغلب محصولات پلیمری در بازارهای جهانی متاثر از واهمه از بروز رکود کاهشی است، بر نرخ پلیاتیلن ترفتالات بطری افزوده می‌شود.
سیگنال جهانی کاهشی می‌‌‌ماند
بهای نفتا به‌‌‌عنوان محصولی که بسیاری از محصولات پتروشیمی با آن نوسان نرخی همگرا دارند، در هفته منتهی به روز جمعه دوازدهم ماه مه به سیاق هفته‌‌‌های پیشین کاهشی بود. به این ترتیب برای چهارمین هفته متوالی از نرخ نفتا در بازارهای جهانی کاسته شد و این محصول با ثبت کاهش هفتگی 2/ 2درصدی با نرخ 574دلار به ازای هر بشکه به فروش رفت که این نرخ بدون در نظر گرفتن کف نرخ ثبت‌شده در روز سوم ماه امسال، کمترین بهای فروش آن پس از ماه مه سال 2021 بود. در روز سوم ماه مه بهای هر بشکه نفتا تا محدوده 566دلار به ازای هر بشکه عقب نشست که این رقم کمترین بهای فروش آن ظرف دوسال اخیر بود. عدم‌توازن میان عرضه و تقاضا و نبود چشم‌‌‌انداز روشن از بهبود قطعی تقاضا، به دلیل واهمه از بروز رکود اقتصادی در دنیا عامل عقب‌‌‌نشینی بهای نفتا در بازارهای جهانی است.
در شرایطی که بسیاری از واحدهای پتروشیمی در آسیای شرقی در دوره تعمیر و نگهداری قرار دارند و این موضوع باعث شده است تا تقاضا برای خوراک پتروشیمی‌‌‌ها کاهشی شود، امید چندانی نسبت به بهبود تقاضا پس از پایان یافتن دوره‌‌‌های تعمیر و نگهداری وجود ندارد. به شکل معمول انتظار می‌رود که با آغاز دوره تعمیر و نگهداری واحدهای پتروشیمی از میزان تولید محصولات پلیمری و پتروشیمی کاسته شود و در حالی که از نرخ نفتا به‌‌‌عنوان خوراک اصلی بسیاری از واحدهای پتروشیمی مادر کاسته می‌شود، کاهش عرضه زمینه رشد بهای محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی را فراهم کند. اما این کاهش تولید و عرضه در شرایطی که تقاضا برای محصولات پلیمری و شیمیایی از سوی صنایع تکمیلی تحت فشار کاهشی قرار دارد، حامی رشد قیمت نیست. نرخ بهره آمریکا با افزایش 25واحدی دیگر در ماه مه از مرز 5درصد عبور کرد؛ در شرایط کنونی نرخ بهره آمریکا در محدوده 5 تا 25/ 5درصد نوسان دارد. در عین حال احتمال کاهش نرخ بهره برای نیمه دوم سال از سوی اعضای فدرال‌رزرو تقریبا رد شده است.
اعضای فدرال‌رزرو نرخ تورم را بالا دانسته و معتقدند لازم است که فعلا نرخ بهره در محدوده فعلی ثابت نگه داشته شود. رشد نرخ بهره آمریکا، شاخص دلار را در هفته منتهی به روز 12ماه مه تقویت کرد و تقویت شاخص دلار، بازار نفت و سایر محصولات زیرگروه انرژی از جمله نفتا را در معاملات روزهای پایانی هفته تحت فشار کاهشی قرار داد. در این شرایط داده‌‌‌های اقتصادی چین نشان از آن دارد که بهبود تقاضا پس از کاهش محدودیت کرونایی در بخش تولید مطابق با پیش‌بینی‌‌‌ها محقق نشده است. بنابراین مجموع سیگنال‌‌‌های جهانی، نشانه‌‌‌ای از بهبود تقاضا در پایین‌‌‌دست ندارد. به این ترتیب بازار جهانی محصولات پتروشیمی در نبود چشم‌‌‌انداز مثبت تقاضا و افت نرخ مواد اولیه با سیگنال افت نرخ مواجه است.
