قیمت‌های پایه این هفته با افت ناچیز اعلام شدند
سوز زمستانی بازار پتروشیمیایی‌ها
اما برای روز گذشته نرخ‌های پایه درحالی اعلام شد که به دلیل تعطیلات سال نو میلادی در اقصی‌نقاط جهان، نشریاتی که به اعلام قیمت‌های جهانی می‌پرداختند، به روز‌رسانی نشدند و شواهد امر نشان می‌دهد که شرکت ملی صنایع پتروشیمی به اهرم بهای نیمایی ارز در تعیین قیمت پایه اکتفا کرده است. بررسی قیمت مبنای دلاری که در تاریخ ۱۴ دی ماه در فرمول کشف نرخ به کار برده شده، با افت ۰۷/ ۰ درصدی همراه بوده است، از این رو اثر کاهشی میانگین ماهانه بهای نیمایی ارز به‌عنوان محرک اصلی در نرخ پایه محصولات پتروشیمیایی خودنمایی می‌کند.
پایه کاهشی برای معاملات پتروشیمیایی‌های بورس کالا
بررسی قیمت‌های پایه محصولات پلیمری گویای افت نرخ به میزان کاهش بهای ارز است که به‌عنوان تنها سیگنال کاهشی در قیمت‌های پایه هفته جاری منعکس شده است. این خبری است که شاید پس از مدت‌ها رخدادی امیدبخش برای اهالی بازار به شمار رود چراکه از ابتدای سال جاری تاکنون قیمت‌های پایه این بازار عموما افزایشی بوده و دستخوش تکانه‌های افزایشی مستمر از سوی دو اهرم اثرگذار بهای ارز و قیمت‌های جهانی در تعیین نرخ پایه قرار داشته است به‌طوری که در ماه‌های ابتدایی سال جاری متهم اصلی رشد قیمت‌های پایه، جریان مثبت بهای نیمایی ارز بود و برای نیمه دوم سال تست موفقیت‌آمیز واکسن کرونا امید را به بازارهای جهانی تزریق کرد و نیرو محرکه لازم برای تحریک قیمت در بازارهای جهانی محصولات پتروشیمی را فراهم کرد، از این رو سکان‌دار بعدی جریان افزایش نرخ پایه، قیمت‌های جهانی بودند که به سرعت، گوی رقابت را از نرخ ارز گرفته و سبب چرخش ذهنیت‌های کاهشی فعالان بازار شدند. رشد قیمت‌های جهانی همچون سیگنالی اثرگذار در بازار داخلی ایفای نقش کرد و برای چند هفته متوالی امید به بازگشت رونق به معاملات محصولات پتروشیمیایی را تقویت کرد. اما دیری نپایید و شرایط رکود تورمی که از مدت‌ها پیش زنگ خطر آن در بازار به صدا درآمده بود، جرقه‌های خروج از شرایط رکودی را به نوعی بی‌اثر کرد.
سردرگمی بازارهای جهانی
هفته گذشته بازارهای جهانی نظم چندانی را تجربه نکردند به‌طوری که تحت تاثیر تعطیلات سال نو میلادی، رشد نرخ در برخی از محصولات دیده می‌شد اما برخی دیگر یا بدون تغییر ماندند یا نرخ‌های کاهشی را تجربه کردند. ابتدا و انتهای هفته گذشته دادوستد نفت خام در بازارهای جهانی در کانال قیمتی ۵۱ دلار به سر برد و تحرک‌های چندانی در این بازار نیز دیده نشد. شاید یکی از سرعت‌گیرهای جدی در برابر جریان افزایشی قیمت نفت در بازارهای جهانی مربوط به کشف نوعی جدید از ویروس کرونا موسوم به کرونای انگلیسی باشد که با رسانه‌ای شدن خبر آن، برای چند روز متوالی بازارهای جهانی مجددا به کما فرو رفتند و حتی برخی از کشورها شرایط جدید قرنطینه‌ای را در پیش گرفتند. از این رو خوش‌بینی‌های مربوط به تست موفقیت‌آمیز واکسن کرونا تا حد زیادی تحت‌تاثیر این اخبار ابهام‌آمیز کمرنگ شد. البته روزهای پس از تعطیلات سال نو میلادی می‌تواند روزهای سرنوشت‌سازی برای بازارهای جهانی به شمار رود و بتوان با شواهدی که از بازارها مخابره می‌شود، جهت‌دهی آنها را با قطعیت بیشتری بیان کرد. نفتا نیز به‌عنوان اصلی‌ترین خوراک مایع صنایع پتروشیمی هفته گذشته را با بهای ۴۳۲ دلار و ۷۰ سنت پشت سر گذاشت. به نظر می‌رسد که هنوز زود است بخواهیم ثبات را برای بازارهای جهانی پیش‌بینی کنیم چراکه تحت‌تاثیر شوک‌های بیرونی واکنش‌های شدیدی از خود نشان می‌دهند. تنها مطلبی که می‌توان بیان کرد بی‌میلی بازارهای جهانی نفت خام به افت نرخ است که سعی کرده در کانال ۵۱ دلاری باقی بماند و به نوعی حالت انتظار را برای وقوع شرایط جدید در پیش گرفته است.
کمترین عرضه شیمیایی‌ها در دو سال اخیر
حجم دادوستد هفتگی این بازار باز هم با ارقام کاهشی همراه شد. دادوستد محصولات پلیمری و شیمیایی در بازار فیزیکی بورس کالا هر دو شرایط رکود تورمی را تجربه می‌کنند که ثمره آن افت مستمر حجم معاملات طی چند هفته گذشته است. بررسی حجم عرضه‌های محصولات پلیمری نشان از آن دارد که عرضه محصولات پلیمری نسبت به محصولات شیمیایی روند پایدارتری را به ثبت رسانده است به‌طوری که عرضه پلیمرها با یک نرخ نسبتا ثابت نوسان می‌کند و برای ۸ هفته متوالی در کانال بالای ۸۰ هزار تن قرار گرفت. این درحالی است که مواد اولیه شیمیایی به رغم آنکه افت حجم دادوستد را با وقفه چند هفته‌ای از بازار محصولات پلیمری تجربه کردند، اما به ناگهان و برای هفته گذشته میزان عرضه‌ها تا حدی افت کرد که به کمترین مقدار طی دو سال گذشته رسید. از این‌رو سرعت‌گیر جدی در برابر رشد حجم معاملات به شمار می‌رود. میزان تقاضا نیز در هر دو بازار چندان قدرتمند ارزیابی نمی‌شود. محدود شدن فعالیت واسطه‌گران در بازار آزاد محصولات پتروشیمیایی در کنار عزم جدی مسوولان برای پیاده کردن طرح محاسبه خودکار سهمیه‌های بهین‌یاب نیز مزید بر علت شده و بر این تقاضای کاهشی اثری مضاعف برجای گذاشته است.
هفته گذشته به میزان ۸۴ هزار و ۲۸۵ تن از انواع مواد اولیه پلیمری در بورس کالا عرضه شد که در برابر این میزان عرضه تقاضای ۷۰ هزار و ۹۳۰ تنی شکل گرفت. این میزان تقاضا که افت ۵/ ۹ درصدی را به ثبت رساند، کمترین مقدار طی ۵ هفته گذشته تاکنون به شمار می‌رود. بررسی میزان تقاضا با میزان متوسط تقاضا در ۶ ماهه ابتدایی سال جاری حکایت از افت ۳۳ درصدی دارد که به‌عنوان دلیل اصلی کاهش حجم معاملات در نظر گرفته می‌شود. حجم معاملات برای چهارمین هفته متوالی روند کاهشی خود را حفظ کرده و در معاملات هفته گذشته با ثبت افت ۵/ ۱۱ درصدی به ۵۱ هزار و ۶۲۵ تن رسیده است. این میزان از حجم معاملات در مقایسه با مقداری که به‌عنوان متوسط ۶ ماهه ابتدایی سال جاری ثبت شده است نشان از کاهش ۲۴ درصدی دارد که دادوستدهای این بازار را با خطر رکود تورمی مواجه کرده است. در نهایت برای هفته گذشته ۲۵/ ۶۱ درصد از میزان عرضه‌ها مورد معامله قرار گرفتند که کمترین مقدار طی چهار هفته گذشته به شمار می‌رود. بازار محصولات شیمیایی بورس کالا برای هفته گذشته شرایط بی‌سابقه‌ای را تجربه کرد. افت جدی حجم عرضه‌ها درحالی رخ داد که متقاضیان تمایل چندانی برای خرید همین مواد اولیه کم را نیز نداشتند. بنابراین از دو مسیر افت ۴۴ درصدی تقاضا و کاهش ۳۸ درصدی حجم عرضه‌ها، میزان دادوستدهای مواد اولیه شیمیایی در بورس کالا نیز با افت ۵/ ۴۶ درصدی همراه شد و رقم بی‌سابقه ۱۶هزار و ۹۲۴ تنی برای معاملات هفته گذشته به ثبت رسید. هفته گذشته ۲۷ هزار و ۷۸۹ تن از انواع مواد اولیه شیمیایی در بورس کالا عرضه شد که در برابر این میزان عرضه تقاضایی به حجم ۲۱ هزار و ۲۳ تن شکل گرفت. بررسی حجم عرضه‌های محصولات شیمیایی در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که این میزان از عرضه‌ها نه تنها در سال جاری عددی بی‌سابقه و نادر است، بلکه در دو سال گذشته نیز چنین رقم کاهشی تجربه نشده بود. بنابراین افت جدی حجم معاملات این محصولات را می‌توان از مسیر کاهش عرضه‌ها رهگیری کرد. همچنین در کنار افت جدی میزان عرضه حجم تقاضا نیز به ۲۱هزار تن افت پیدا کرد که کمترین مقدار از ابتدای سال جاری تاکنون به شمار می‌رود.
