حرکت متضاد بورس و بازار

روز گذشته قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی در بورس‌کالا باز هم افزایشی اعلام شد تا سناریوی این شیوه قیمت‌نویسی باز هم استمرار یابد. هفته‌هاست که جریان افزایشی قیمت‌های پایه ادامه داشته است تا اثرگذاری نوسان بهای نیمایی ارز باز هم اثبات شده و البته مهم‌ترین تاثیر آن کاهش اهمیت قیمت‌های جهانی در نرخ‌های پایه است. اینکه اهالی بازار انتظار افت قیمت‌های پایه را داشته باشند ولی جریان افزایشی قیمت‌ها را شاهد باشیم؛ خود یک نگرانی جدید در بازار محصولات پتروشیمی به‌شمار می‌رود که تداوم آن آینده‌ای پیچیده و مبهم را برای بازار رقم می‌زند. این درحالی است که رشد نرخ نیمایی دلار ۹۹/ ۲ درصد یا رقمی نزدیک به۳ درصد است که خود یک سیگنال  مهم به‌شمار می‌رود و از وجود یک داده افزایشی مهم برای این بازار حکایت دارد. همین موضوع اگرچه موجب شده افت قیمت‌های جهانی در این بازار کم‌اهمیت جلوه کند ولی باید گفت که دلار نیمایی است که به اندازه کافی معاملات در بورس‌کالا را تحت‌الشعاع خود قرار خواهد داد. در هر حال از هم‌اکنون باید احتمال رشد قیمت‌ها در بورس‌کالا را در نظر گرفت اگرچه انتظار داریم حجم عرضه‌ها باز هم بالا باقی‌ مانده و معاملات پرحجمی به ثبت برسد.

قیمت‌های پایه اعلامی برای معاملات در یک‌هفته پیش‌رو برای تمامی پلیمرها با رشد نرخ همراه شد تا محرک مهمی برای بازار ترسیم شود. در بازار ترکیبات شیمیایی نیز اوضاع به همین منوال پیش می‌رود اگرچه متانول، بنزن و آروماتیک‌های سنگین با کاهش قیمت‌های پایه روبه‌رو شده‌اند.

هفته گذشته اغلب بازارهای جهانی کاهش نرخ داشتند که نشانه آن را می‌توان به وضوح در افت بهای محصولات پتروشیمیایی، نفت‌خام و نفتا مشاهده کرد آن‌هم در شرایطی که سقوط آزاد کم‌سابقه‌ای در بازار جهانی نفت به ثبت رسید. همین موارد به این معنی است که جریان کاهشی قیمت‌های جهانی در بازار پلیمرها استمرار می‌یابد اگرچه وزن اصلی نوسان قیمت‌ها را باید بر دوش تغییر نرخ نیمایی ارز تصویر کنیم.

قیمت دلار نیمایی در قیمت‌های اعلامی روز گذشته رقمی نزدیک به ۱۳ هزار و ۳۴۳ تومان بود که در مقایسه با هفته قبل از آن رشد ۳ درصدی داشت. این نرخ نیمایی هم‌اکنون در بالاترین سطحی است که در سال‌های اخیر به ثبت رسیده است آن‌هم در شرایطی که رشد هفتگی ۳ درصدی هم بیشترین رشد نرخ هفتگی از هفته منتهی به ۹ خردادماه تاکنون بوده است. این دو داده در نهایت مهم‌ترین سیگنال‌های قیمتی روز گذشته بود ولی اثرات جانبی بیشتری بر بازار برجای می‌گذارد. اگر برای روز گذشته مثلا قیمت آزاد ارز را ۱۵ هزار و ۱۰۰ تومان در نظر بگیریم؛ فاصله قیمتی دلار آزاد و نیمایی کمتر از یک هزار و ۷۶۰ تومان خواهد بود. همین رقم یکی از ارقام بالای اختلاف نرخ در شش‌ماه دوم سال‌جاری است و اگرچه از هفته قبل کمتر است، ولی هنوز رقم بالایی به‌شمار می‌رود. در گزارش‌های قبلی به این نکته اشاره کرده بودیم که فاصله قیمتی بین بهای آزاد و نیمایی ارز یکی از سیگنال‌های مهم بر میزان تقاضای واقعی یا حتی سفته‌بازی در بازار است و همین سیگنال خود می‌تواند محرکی برای رشد تقاضا در هفته جاری به‌شمار رود آن‌هم در وضعیتی که اثرگذاری تقاضای فصلی در روزهای پایانی سال هنوز به اتمام نرسیده است.

البته چیزی که از همه بیشتر برای فعالان بازار مهم ارزیابی می‌شود اثرگذاری این نوسان قیمت‌های رسمی بر قیمت‌های غیررسمی در بازار آزاد است اگرچه باید برای هفته پیش‌رو نیز ذهنیتی کلی از شرایط معاملات و میزان رقابت را هم مورد بررسی قرار دهیم. تا اینجای کار انتظار داریم که در هفته جاری تقاضای بالایی در بازار پلیمرهای بورس‌کالا به ثبت برسد که اولین محرک معاملاتی به‌شمار خواهد رفت.

قیمت‌ها در بازار آزاد و غیررسمی پلیمرها در دو روز اخیر در یک مسیر کاهشی قرار داشته است آن‌هم در شرایطی که بسیاری از معامله‌گران سه احتمال مختلف را مدنظر قرار داده‌اند؛ احتمال کاهش قیمت‌های پایه در بورس‌کالا (که محقق نشد) احتمال رشد حجم عرضه‌ها یا بالاماندن عرضه همچون هفته گذشته و دیگری کاهش تقاضای خرید در بازار داخلی. کاهش تقاضای خرید در بازار آزاد با افت نرخ آزاد ارز در روز ابتدایی هفته جاری محقق شد و شاهد کاهش میل به خرید بودیم که در برابر آن حتی رشد عرضه‌ها نیز مشاهده شد. این روند را باید در شرایطی در نظر گرفت که معاملات جذاب و گسترده هفته گذشته خود سیگنال مهمی برای کاهش التهاب خرید در بازار آزاد بوده و در کنار آن پتانسیل افزایش تزریق کالا به بازار داخلی را تقویت کرده است. البته هنوز در زمان اوج تقاضای فصلی قرار داریم ولی با توجه به نگرانی‌های کرونایی، این وضعیت به احتمال زیاد زودتر از حالت طبیعی متعادل خواهد شد. این مطلب به این معناست که بازار در تکانه‌های پایانی التهاب قرار دارد و هر چه به پایان اسفندماه نزدیک‌تر شویم، آرامش بیشتری را در بازار شاهد خواهیم بود. از سوی دیگر قیمت‌های بالای موجود در بازار آزاد و رقابت گسترده برای خرید در هفته قبل موجب شده تا نرخ‌های معاملاتی بورس‌کالا نیز به‌شدت جذاب شود و در کنار تعطیلات ابتدای فروردین‌ماه سال آینده، شرکت‌های پتروشیمی زمان کافی برای تولید و تحویل کالا را در اختیار خواهند داشت آن‌هم در شرایطی که اما و اگرهای حمل‌ونقل در روزهای ابتدایی سال آینده چندان برجسته نخواهد بود. این وضعیت می‌تواند به بالابودن حجم عرضه‌ها در بورس‌کالا برای هفته جاری کمک کند که در نهایت با احتمال وجود تقاضا، پتانسیل بالابودن حجم معاملات در بورس‌کالا را مطرح می‌کند. این موارد را باید در شرایطی در نظر گرفت که قیمت‌های موجود در بازار آزاد حتی بعضا تا نزدیک به ۷۰ درصد بالاتر از نرخ‌های پایه در بورس‌کالا پیشنهاد می‌شود که همین سیگنال در کنار شفاف‌تر شدن سیگنال‌های ویروسی در بازار داخلی و همچنین اما و اگرهای صادراتی به نگرانی بیشتر در فاز تقاضا در بازار غیررسمی منتهی خواهد شد یعنی پتانسیل رشد تقاضا محدود خواهد شد. البته ذات نوسان قیمت آزاد ارز را هم باید برای جو روانی در بازار داخلی در نظر بگیریم که هنوز هم جذابیت‌هایی برای خرید ایجاد می‌کند. در کل از هم‌اکنون نمی‌توان انتظار داشت که بازار آزاد به‌رغم رشد قیمت‌های پایه با رشد نرخ‌های بیشتری همراه شود اگرچه ثبت چند تکانه قیمتی را نمی‌توان نادیده گرفت. جریان قیمتی در بازارهای کالایی مشابه نیز کاهشی است.