DEPPI هفته گذشته کاهش یافت
حرکت مخالف پلیمرها و دلار
هفته گذشته زمان پیچیده‌ای برای بازار پلیمرها و ترکیبات شیمیایی در بورس‌کالا بود و شاهد ثبت داده‌های متناقض بسیاری بودیم. نوسان قیمت دلار آزاد احتمال رشد تقاضا در بورس‌کالا، افزایش جذابیت خرید در بازار داخلی و رشد قیمت‌ها را با خود همراه داشت ولی چنین امری محقق نشد. شاهد بودیم که قیمت‌ها در بازار آزاد به‌رغم رشد قیمت‌های پایه در بورس‌کالا، وارد یک فاز کاهشی شد که از برتری عرضه بر تقاضا در این بازار مهم خبر می‌دهد. همین امر به تنهایی به موشکافی دقیق‌تری نیاز دارد اگرچه در هفته گذشته به بخش‌هایی از داده‌های اثرگذار بر این بازار پرداخته بودیم اما هم‌اکنون با در دست داشتن داده‌های بیشتر می‌توان اظهارنظر دقیق‌تری داشت.
در هفته‌های اخیر شنیده‌ها و خبرهای بسیاری از احتمال کاهش سهمیه خرید بهین‌یابی مشتریان مخابره شد که همین سیگنال با توجه به ذهنیت‌های افزایشی، موجب شد تا حجم تقاضا با رویکرد سفته‌بازی و واسطه‌گری در بورس‌کالا افزایش یابد. در کنار آن شاهد بودیم که بسیاری از بحث‌ها محقق نشد که خروجی آن تاکنون بالا بودن تقاضای پلیمرها و مخصوصا ترکیبات شیمیایی در بورس‌کالا بوده است. همین نکته موجب شد تا برخی از خریدارانی که تنها به امید رشد نرخ و فروش مجدد اقدام به خرید کرده بودند، خود را در موقعیت متزلزلی مشاهده کرده و با توجه به عدم رشد جدی تقاضا، میل به فروش در بازار افزایش یافت، اگرچه بازار این بار به نوسان قیمت دلار آزاد هم بی‌اعتماد بود. در این وضعیت خریداران اصلی باز هم نیاز خود را از بورس‌کالا تامین می‌کردند ولی این ترس یا دقیق‌تر؛ این ریسک برای آنها مطرح بوده و هست که امکان محدودشدن سهمیه‌های خرید بهین‌یابی وجود دارد. این مطلب تاکنون محرک دیگری برای بالابودن تقاضا به‌شمار می‌رود، اگرچه در هفته قبل به نسبت هفته قبل از آن شاهد کاهش تقاضا بودیم.
این موارد در کنار افت قیمت‌ها در بازار داخلی موجب شد تا در هفته گذشته خرید از بورس‌کالا به نسبت هفته‌های قبل از آن کاهش یابد. به‌صورت دقیق‌تر خریداران اصلی در بورس‌کالا را می‌توان به دو بخش اصلی تقسیم کرد؛ خریدارانی که تلاش می‌کردند مصرف واقعی خود را از این بازار تامین کنند و در بخش دوم خریدارانی که برای حفظ جانب احتیاط و کاهش ریسک فعالیت‌های خود به خرید روی آورده بودند. به عبارت بهتر هنوز در بازار امکان رشد قیمت‌ها وجود دارد زیرا هیچ بعید نیست که قیمت‌های جهانی باز هم افزایشی بوده یا روند صعودی قیمت دلار نیمایی باز هم تداوم یابد. این واقعیت را باید در کنار ریسک احتمالی کاهش سهمیه‌های خرید در نظر گرفت که خروجی آن ورود خریداران جدیدی به بازار است. البته این دسته از خریداران یک ویژگی مهم دارند و آن اینکه تقاضای این افراد تقاضای هیجانی یا خرید انفجاری نیست و اگر قیمت‌ها از جذابیت کافی برخوردار نباشند، تمایل به خرید هم کاهش می‌یابد، یعنی رقابت برای این دسته از خریداران توجیه چندانی نخواهد داشت و تمایل داشتند مواد اولیه خود را با قیمت‌هایی نزدیک به قیمت پایه خریداری کنند. بود و نبود این تقاضا برای رشد قیمت‌ها در بازار تفاوت چندانی با هم ندارد زیرا این شیوه از تقاضا در نهایت وارد رقابت جدی نخواهد شد. به‌صورت دقیق‌تر شاهد بودیم که در هفته گذشته حجم تقاضای مطلوبی در بورس‌کالا به ثبت رسید ولی رقابت برای خرید چندان گسترده نبود.
البته اثبات موارد فوق به داده‌های قطعی نیاز دارد که از جدول آمار معاملات در بورس‌کالا قابل رهگیری نیست. زمانی که دنیای اقتصاد تلاش کرد تا شاخص قیمت پلیمرها در بورس‌کالا را ترسیم کند این نیازهای اطلاع‌رسانی را مدنظر قرار داده بود و هم‌اکنون شاخص قیمت پلیمرهای دنیای اقتصاد موسوم به DEPPI این نیاز را برآورده می‌سازد اگرچه این شیوه تحلیلی را می‌توان برای سایر بازارهای کالایی هم محاسبه و ترسیم کرد.در هفته گذشته شاهد رشد قیمت‌های پایه در بورس‌کالا بودیم ولی DEPPI در هفته قبل افت هفتگی ۰۹/ ۲ درصدی داشت که نشان می‌دهد هیجانی خرید به کاهش رقابت و افت قیمت‌ها در هفته قبل منجر شده است. به‌عنوان یک مثال مشخص DEPPI در هفته منتهی به ۱۴ آذرماه رشد ۱۱/ ۴ درصدی داشت که بیشترین رشد هفتگی این شاخص از هفته منتهی به ۹ خردادماه تاکنون است.همان‌گونه که عنوان شد؛ DEPPI در هفته گذشته با ۰۹/ ۲ درصد کاهش به ۹ هزار و ۵/ ۴۷۶ تومان رسید، اگرچه می‌توان گفت که با فرض نادیده گرفتن افت قیمت هفته قبل، هنوز می‌توان روند کلی در این بازار را افزایشی در نظر گرفت یعنی جریان کلی این نمودار در مسیر رشد نرخ قرار دارد.از ویژگی‌های مهم هفته گذشته می‌توان به رشد محسوس فاصله قیمتی دلار آزاد و نیمایی در روز اعلام قیمت‌های پایه در بورس‌کالا اشاره کرد که این رقم به ۲ هزار و ۴۴۹ تومان رسید که بالاترین فاصله قیمتی ثبت شده از هفته منتهی به ۲ خردادماه تاکنون بود. همین داده احتمال رشد تقاضای پلیمرها در بورس‌کالا را مطرح کرده بود ولی چنین انتظاری محقق نشد آن‌هم در شرایطی که این فاصله قیمتی برای هفته جاری احتمالا کاهش خواهد یافت.
وضعیت دادوستد در بازار پلیمرهای بورس‌کالا
افت حجم دادوستد هفتگی پلیمرها در هفته گذشته به ثبت رسید و شاهد کاهش ۵/ ۲ درصدی این رقم بودیم. در هفته قبل حجم معاملات پلیمرها در بورس‌کالا به نزدیکی ۸۵ هزار و ۹۹۰ تن رسید که هنوز در سطوح بالایی به‌شمار می‌رود. به‌صورت دقیق‌تر در ۴ هفته اخیر حجم معاملات پلیمرها در بورس‌کالا در ارقام جذابی قرار داشتند و می‌توان گفت که بهترین ۴ هفته معاملاتی به‌صورت مستمر در سال‌جاری به ثبت رسیده است. این درحالی بود که متوسط معاملات هفتگی در سال گذشته رقمی کمتر از ۶۳ هزار تن بود و متوسط نیمه اول امسال نیز در سطوحی کمتر از ۵۲ هزار تن در هفته به ثبت رسید. این ارقام همگی نشان می‌دهد که اوضاع در بازار پلیمرهای بورس‌کالا مطلوب است و از این بابت نباید نگرانی خاصی داشت اگرچه برای هفته جاری امکان کاهش حجم معاملات وجود دارد که البته منطقی به نظر می‌رسد.در هفته قبل حجم عرضه‌های هفتگی با ۴۷/ ۲ درصد رشد به ۹۵ هزار و ۵۰۳ تن رسید که بیشترین رقم ثبت شده از روزهای پایانی سال گذشته تاکنون است. یعنی به‌صورت کلی عرضه‌ها در سطوح متعادل و حتی جذابی قرار دارد که البته از متوسط نیمه اول سال‌جاری یا متوسط سال قبل هم بالاتر است.در هفته قبل حجم تقاضای ثبت شده برای خرید پلیمرها در بورس‌کالا با افت ۶۷/ ۱۳درصدی به ۱۲۲ هزار و ۴۲۴ تن رسید که باز هم رقم بالایی به‌شمار می‌رود. اگرچه موارد ذکر شده درخصوص نوسان تقاضا را باید دلایل این عقبگرد تقاضای ثبت شده در بورس‌کالا محسوب کرد. از ویژگی‌های دیگر معاملات در هفته گذشته می‌توان به درصد دادوستد عرضه‌ها اشاره کرد و شاهد بودیم که ۹۰ درصد از عرضه‌های مرسوم در بورس‌کالا مورد معامله قرار گرفته است. همچنین نسبت تقاضا به عرضه‌ها به رقم ۲۸/ ۱ رسید که به معنی ثبت ۱۲۸ تن تقاضا برای هر ۱۰۰ تن عرضه است.
همان‌گونه که در نمودار حجم معاملات پلیمرها در بورس‌کالا قابل مشاهده است؛ وضعیت این بازار در هفته‌های اخیر در یک مسیر افزایشی برای حجم معاملات در حرکت بود که شاید اوج حجم معاملات را بتوان در هفته منتهی به ۱۴ آذرماه جست‌وجو کرد که رکورد حجم دادوستد هفتگی برای سال‌جاری به‌شمار می‌رود. همین نکته به این معنی است که بازار پلیمرها به آرامی وارد یک فاز کاهشی از لحاظ حجم معاملات خواهد شد تا هم وضعیت خرید در این بازار به تعادل رسیده و هم موجودی انبارها به آرامی به مصرف برسد. این موارد نشان می‌دهد که بازار پلیمرها با محوریت حجم تقاضای صنعتی در این گروه کالایی در روزهایی شبیه به اوج قرار گرفته است و می‌توان از رونق تولید در صنایع تکمیلی مصرف‌کننده پلیمرها سخن گفت. البته چیزی که بیش از همه اهمیت پیدا می‌کند استمرار حجم معاملات جذاب در این بازار است که به معنی رونق واقعی و مستمر حجم تولید خواهد بود که ناخودآگاه جذابیت خرید محصول نهایی در بازار داخلی و رونق صادرات مصنوعات پلیمری را در بر دارد. حال در شرایطی که قیمت دلار آزاد در مسیر کاهش نسبی قرار گرفته و از اوج قیمتی خود فاصله گرفته است باید منتظر پوست‌اندازی در صنعت پلیمرها بود و به‌صورت دقیق‌تر حجم واقعی تولید و مصرف حقیقی مواد اولیه از این پس با شفافیت بالاتری قابل رهگیری است، بنابراین حجم معاملات یکی دو هفته پیش رو اهمیت بالاتری به نسبت چند هفته گذشته دارد.
رکورد جدید در بازار شیمیایی‌ها
حجم معاملات ترکیبات شیمیایی در هفته گذشته در بورس‌کالا با ۲۲ درصد رشد هفتگی به ۴۰ هزار و ۳۵۰ تن رسید که بالاترین رقم در سال‌جاری و همچنین بیشترین دادوستد ثبت شده از هفته منتهی به ۱۸ مردادماه سال گذشته تاکنون است. در این بازار حجم تقاضای هفتگی رشد ۷/ ۲۹ درصدی داشته و به نزدیکی ۵۹ هزار تن رسیده است که در بالاترین رقم ثبت شده از هفته منتهی به ۲۳ شهریورماه سال گذشته تاکنون به‌شمار می‌رود. این موارد نشانه‌ای قطعی از رونق تولید در صنایع میان‌دستی و پایین‌دستی ترکیبات شیمیایی است آن‌هم در شرایطی که ویژگی‌های فنی این بازار اجازه سفته‌بازی‌های گسترده را به این بازار نمی‌دهد. این سیگنال به معنی رونق واقعی تولید است و از آن مهم‌تر می‌تواند به‌عنوان یک سیگنال مهم برای حمایت از تولید در صنایع پلیمری محسوب شود گویی در این بازار خاص یعنی بازار محصولات پتروشیمی شاهد رونق واقعی تولید هستیم و شاید بتوان گفت که اولین جرقه‌های واقعی خروج از رکود در این صنایع به ثبت رسیده است. اینکه این صنایع بعد از ماه‌ها دست و پنجه نرم‌کردن با رکود با سرعت از رکود خارج شده و رونق را به‌صورت رسمی در آمارهای معاملاتی ترسیم کند یک داده بسیار مهم است و البته می‌تواند بر سایر بازارهای مشابه نیز اثرگذار باشد.به‌نظر می‌رسد گام‌های قدرتمندی برای خروج از رکود برداشته شده است و تداوم این شرایط حتی با یک یا چند قدم عقب‌نشینی، اثر چندانی بر رونق این بازارها نمی‌گذارد گویا اقتصاد (خرد) بازارهای پتروشیمی بعد از بازار فولاد رونق را باور کرده است آن‌هم در شرایطی که رونق بازار پتروشیمی بر خلاف بازار فولاد رونق قیمتی نیست و بهبود را می‌توان به وضوح در حجم معاملات مشاهده کرد.
