محمدحسین باقی:
اعراب حاشیه خلیجفارس سخت در تکاپوی توسعه، رهایی از اقتصاد تکمحصولی و تبدیل شدن به قطب تجارت در دنیا هستند. آنها دیرزمانی است که از خواب غفلت بیدار شده و بهسرعت در حال جذب سرمایههای بینالمللی هستند. اعراب در حال توسعه بنادر خود هستند. بنادر نقاط مهم اقتصادی هستند، زیرا بیش از ۸۰درصد حملونقل جهانی همچنان دریایی است.
بندر جبلعلی که در امتداد خط ساحلی دبی قرار دارد، به عنوان یک فانوس درخشنده دریایی قد علم کرده است و دارای مجموعهای از ویژگیهای قابلتوجه است که آن را به مثابه یک مرکز تجاری محوری معرفی میکند.
بندر صحار به عنوان مرکز صنعتی و لجستیکی کاملا یکپارچه در عمان، از نظر استراتژیک در نزدیکی ایران و سایر کشورهای شورای همکاری خلیجفارس، درست خارج از تنگه هرمز واقع شده است. صحار به دلیل موقعیت استراتژیک خود در تقاطع مسیرهای تجاری اصلی بین اروپا، آسیا و آفریقا، ارتباطات نامحدودی را به میلیاردها مصرفکننده از طریق زمین، دریا و هوا و همچنین امکانات لجستیکی پیشرفته را برای انواع محمولهها ارائه میدهد. بندر صحار هر ساله هزاران تماس از کشتیها برای انتقال کانتینرها و محمولههای فله و همچنین سرمایهگذاریهای تجاری داخلی و بینالمللی دریافت میکند.
بندر اسلامی جده علاوه بر قابلیتهای عملیاتی در سطح جهانی که شامل چهار پایانه و ۶۲اسکله چندمنظوره با عمق ۷.۵متر تا ۱۸متر است، در محیطی به مساحت ۱۲.۵کیلومترمربع و ظرفیت سالانه ۱۳۰میلیون تن سکوی جهش تجارت به سمت بنادر مراکش است. در سال ۲۰۲۱، بندر اسلامی جده ۶۰.۶میلیون تن محموله و همچنین در مجموع ۴.۸۸میلیون TEU کانتینر جابهجا کرده است. بندر اسلامی جده بزرگترین دروازه واردات و صادرات عربستانسعودی و برترین نقطه صادرات مجدد دریای سرخ با ۷۵درصد از کل صادرات و حملونقل ورودی کشور است.
با وجود اینکه بندر حمد در دسامبر ۲۰۱۶ شروع به کار کرد، افتتاح فاز نخست و رسمی این بندر در ۵سپتامبر ۲۰۱۷ تحت حمایت امیر شیخ تمیم بنحمد آلثانی برگزار شد. بندر حمد با توجه به ظرفیت سالانه ۷.۵میلیون واحد معادل ۲۰فوت (TEU) و تحت مدیریت «موانی قطر»، یکی از بزرگترین بندرها در خاورمیانه است. این بندر تجلی ملموسی از «چشمانداز ملی قطر ۲۰۳۰ » است؛ بندری که بر رشد اجتماعی، اقتصادی، اکولوژیک و فرهنگی کشور تمرکز دارد. «موانی قطر» علاوه بر موقعیت مناسب برای ایجاد یک مرکز کشتیرانی منطقهای در شورای همکاری خلیجفارس، همچنین از موقعیت مناسبی برای ایفای نقشی مهم در تنوع بخشیدن به اقتصاد قطر بهمنظور آماده کردن آن برای آیندهای بدون هیدروکربن برخوردار است.
بهرهبرداری از «بندر دوبا» در سال ۲۰۲۲ براساس طرح «نئوم» (NEOM) و ابتکارات اداره بنادر عربستان برای تبدیل بنادر منطقه به هاب لجستیک رقابتی بینالمللی به «تنظیمکنندههای ملی دریایی» یعنی «موانی» و «نئوم» واگذار شد. بندر «دوبا»، بندر اصلی ورودی به شمال غربی عربستان، به بندر نئوم تغییر نام خواهد داد. این بندر در نزدیکی «اکساگون»، مرکز صنایع مدرن در نئوم واقع شده است. تا پایان مه ۲۰۲۳، بیش از ۷.۵میلیارد ریال سعودی برای این بندر سرمایهگذاری شد. «شون کلی»، مدیرعامل بندر نئوم گفت: «قراردادهایی برای طراحی، لایروبی، ساخت دیوار اسکله و تجهیزات جابهجایی محموله منعقد شده است.»