رهبران جهان «منّت» مودی را میکشند
این رویدادی است که بر سرفصلهای اخبار داخلی چیرگی یافت و در زمان مهمی هم برای رهبر هند رخ میدهد، زیرا او برای شرکت در انتخابات عمومی برای سومین دوره در سال آینده آماده میشود. با این حال، در حالی که جنگ اوکراین ادامه دارد، اصطکاک بین چین، روسیه و تعدادی از اعضای گروه۲۰ میتواند قدرت مودی را در معرض آزمایش قرار دهد. شی جین پینگ، رهبر چین، در این گردهمایی غایب بود و پکن دلیلی برای این غیبت غافلگیرکننده ارائه نکرد؛ اقدامی که به طور گسترده بهعنوان بیاحترامی به هند تلقی میشود. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، که نمیتواند خطر دستگیری را به جان بخرد، ترجیح داد در مسکو بماند و در عوض، وزیر خارجه خود را به نمایندگی از کرملین بفرستد.
با این حال، جو بایدن، رئیسجمهور ایالاتمتحده، به دهلینو رسید و با مودی دیدار کرد؛ به این امید که از فرصتی که در غیاب رهبران روسیه و چین ایجاد شده است، استفاده کند. با گرد هم آمدن گروه از هم گسسته ۲۰، دستیابی به توافق اجماعی بعید به نظر میرسد. با این حال، تحلیلگران میگویند که این گردهمایی به مودی فرصتی بینظیر برای درخشش در صحنه جهانی و انعطافپذیری ژئوپلیتیک به هند میدهد. «کاجاری کمال»، دانشیار موسسه تاکشاشیلا در هند گفت: «دوقطبی بین شرق و غرب و شکاف بین شمال و جنوب وجود دارد. هند میتواند بهعنوان پل عمل کند. این ریاست راه مهمی برای نشان دادن این موضوع است که هند یک قدرت مسوولیتپذیر است.»
«لحظه غرور»
گروه ۲۰ که بهعنوان رویداد سال هند شناخته میشود، بهشدت در داخل کشور تبلیغ شد، با بیلبوردهایی که چهره مودی را در سراسر دهلی پخش کرده در حالی که درختهای تازه کاشتهشده در سنگفرشهای پایتخت را نشان میدهد. بزرگترین دموکراسی جهان از هر فرصتی استفاده میکند تا اجازه ندهد چیزی این رویداد را خراب کند. به همین دلیل، صدها نیروی امنیتی را مستقر کرده و مناطق وسیعی در شهر را پوشش داده و با نیروهای امنیتی، امنیت را برقرار ساخت. موانعی در سراسر پایتخت تعبیه شد تا مانع جنگ و دعوای میمونهای «لنگور» عصبانی و ایجاد خسارت در مناطق عمومی شهر شود. ردیفهایی از خانهها در محلههای فقیرنشین دیده نمیشود، زیرا بسیاری از آنها توسط مقامات تخریب شده یا با دیوارهای تازهساز جلوی آنها را مسدود کردهاند که دیده نشوند. کانالهای خبری محلی از هیچ جزئیاتی در پوشش اجلاس رهبران دریغ نکردند.
در حالی که قبل از ورود استعمار اروپا، پادشاهیهای فراوان که هند امروزی را تشکیل میدادند، از ثروتمندترین پادشاهیهای جهان بودند، اما برای دههها پس از استقلال، تصویر هند مترادف با توسعهنیافتگی و فقر بود. اما این شهرتی است که مودی مدتها مشتاق بود از شر آن خلاص شود. در حالی که نابرابریهای شدید در توسعه همچنان در این کشور ۴/ ۱میلیارد نفری ادامه دارد، اما گروه ۲۰ واضح بود: هند در حال تبدیل شدن به نیرویی است که باید مورد شناسایی قرار گیرد و روی آن حساب شود. مودی که در تقویم امسال وی سفرهای دیپلماتیک به استرالیا و ایالاتمتحده دیده میشود، خود را بهعنوان دولتمردی معرفی میکند که کشورش را بهعنوان ابرقدرت مدرن تثبیت میکند. سال ۲۰۲۳ از این نظر سال قابلتوجهی بوده است. ماه گذشته هند با فرود نرم یک مریخنورد روی ماه تاریخساز و به چهارمین کشوری در جهان تبدیل شد که چنین شاهکاری را به پایان رساند.
همچنین اولین فضاپیمای خود را که به مطالعه خورشید اختصاص داشت هفته گذشته به فضا پرتاب کرد. امسال همچنین لحظهای بود که چین را پشت سر گذاشت و به پرجمعیتترین کشور جهان تبدیل شد، در حالی که سال قبل از حاکم استعماری سابق خود یعنی بریتانیا پیشی گرفت و پنجمین اقتصاد بزرگ جهان شد. مودی در مصاحبهای با Press Trust of India گفت: «برای مدت طولانی، هند بهعنوان کشوری با بیش از یکمیلیارد شکم گرسنه تلقی میشد. اکنون، هند بهعنوان کشوری با بیش از یکمیلیارد ذهن آرمانی دیده میشود.» کمال، از موسسه تاکشاشیلا، گفت: «در میان هندیها به دلیل «اکوسیستم بزرگی که در پیرامون این نشستها شکل میگیرد، احساس غرور وجود دارد.» او افزود: «این رونق زیادی به زیرساختها میدهد و فرهنگ هند و میراث غنی آن را به نمایش میگذارد. هند در قلب شمال، جنوب، شرق و غرب قرار دارد. این صدای جهان در حال توسعه است.»
شی غایب؛ پوتین در مسکو
با این حال، «شی» بهوضوح در اجلاس اخیر در هند غایب بود. عدمحضور رهبر ارشد چین که از زمان برگزاری اولین اجلاس سران در سال ۲۰۰۸ بیسابقه بود، در حالی صورت میگیرد که تنشها بین چین و هند، بهویژه بر سر مرز مورد مناقشه آنها و همچنین روابط رو به رشد دهلینو با ایالاتمتحده پرنوسان است. در حالی که بسیاری بهسرعت در مورد این اقدام بیسابقه اظهارنظر کردند و اقدامات شی را برای مودی بیسابقه خواندند، برخی دیگر از تحلیلگران میگویند غیبت او ممکن است لزوما برای رهبر هند چیز بدی نباشد. «آخیل رامش»، یکی از اعضای ارشد انجمن اقیانوس آرام، موسسه تحقیقاتی سیاست خارجی مستقر در هونولولو با تمرکز بر هند، گفت: «فکر میکنم مودی از این فرصت استفاده میکند تا هند را در حضور بایدن به عنوان رهبر جنوب جهانی معرفی کند.
بزرگترین و قدیمیترین دموکراسیهای جهان میتوانند عصر جدیدی را ایجاد کنند که نشاندهنده نیازهای همه باشد.» با این حال، از زمان برعهده گرفتن ریاست گروه۲۰، هند قادر به ارائه بیانیه مشترک نبود. شی و پوتین جانشینها و نمایندههایی فرستاده بودند و هماهنگی برای بیانیه مشترک که به قبای کسی برنخورد کار مشکلی بود. «مایکل کوگلمن»، مدیر موسسه جنوب آسیا در مرکز ویلسون در واشنگتن، در این باره گفت: «از نظر من، تنها پوتین و فقط شی جینپینگ دارای اقتدار یا سرمایه سیاسی برای دادن امتیازات و مصالحههایی هستند که برای موفقیت در مذاکرات لازم است.» هند از زمان شروع جنگ ویرانگر پوتین علیه اوکراین، بارها از رای دادن به محکومیت کرملین خودداری کرده است. در عوض تحریمهای غرب را کنار زده و نفت و تسلیحات روسیه را ذخیره کرده است.
مودی همزمان با کنگره آمریکا صحبت کرده و با جو بایدن رئیسجمهور آمریکا در کاخسفید شام خورده است. هند که عضو گروه امنیتی «کواد» با ایالاتمتحده، ژاپن و استرالیاست، همچنین در میز دو گروه دوست مسکو، یعنی سازمان همکاری شانگهای و بلوک بریکس که شامل روسیه و چین است، جایگاه مهمی دارد. بندبازی ظریف مودی در جهان تقسیمشده امروز، دولتهای غربی را به صف کرده تا «منت» رهبر هند را بکشند. ایالاتمتحده و متحدانش به هند بهعنوان وزنه تعادلی در برابر چین نگاه میکنند، زیرا شی جینپینگ سیاست خارجی تهاجمی را پیش میبرد و در عین حال اقدامات جسورانهتری را در نقاط حساس در سراسر منطقه انجام میدهد.
در عین حال، کشورهای نوظهور و در حال توسعه چشم به راه هند هستند تا به تامین منابع مالی حیاتی از کشورهای ثروتمند کمک کنند و در مورد مسائل مهم از جمله تغییرات آبوهوایی تصمیم بگیرند. مودی ماه گذشته در سخنانی در دهلینو از «دیدگاه فراگیر» هند صحبت کرد و گفت دهلینو از اتحادیه آفریقا دعوت کرده تا به عضویت دائمی گروه۲۰ درآید. کمال از موسسه تاکشاشیلا گفت: «این واقعیت که هند برای نمایندگی این صداها تمایل نشان داده است باید نوعی پیروزی تلقی شود.» برای مودی، رهبری که جاهطلبیها و نفوذش در طول یکدهه قدرتش افزایش یافته است، شکی نیست که این دیدار به عنوان «روایت موفقیت هند» مطرح خواهد شد. رامش هم گفت: «این سال، سال منحصربهفردی است، زیرا دهلینو نهتنها ریاست گروه ۲۰ را بر عهده دارد، بلکه میزبان سازمان همکاری شانگهای و در کواد نیز فعال بوده است. این لحظه، لحظه هند است.»