تضعیف کارآیی اطلاعاتی

عباس گمار/ کارشناس ارشد بازار سرمایه انجام معامله در بازار سهام هزینه آشکار و پنهانی دارد که یکی از کارکردهای اساسی بازار ثانویه سهام، کاهش هزینه معاملات ازطریق تدارک سامانه‌ها و ابزارهای مناسب است. بدیهی است هر چه هزینه معاملات کمتر باشد، تمایل سرمایه‌گذاران به خرید و فروش بیشتر و در نتیجه شفافیت و انتقال اطلاعات جدید بازار به‌عنوان یکی از دیگر کارکردهای اساسی بازار سهام نیز افزایش خواهد یافت. اختلال در سامانه معاملات یکی از هزینه‌های پنهان، اما موثر بر هزینه انجام معاملات سهام است، موردی که معامله‌گران در بازار سهام گاه و بیگاه با آن مواجه می‌شوند. البته این هزینه‌ها صرفا معطوف به سرمایه‌گذاران و معامله‌گران نیست و نهایتا به شرکت‌ها در زمان تامین مالی‌شان تسری خواهد یافت.

اثرات اختلال در سامانه (هسته) و تاثیرات آن از منظر اختلال در کارکردهای بازار از چند جهت (در کوتاه‌مدت و بلندمدت) قابل واکاوی است:  در گام نخست انتقال سریع اطلاعات قرار دارد:  انتقال سریع اطلاعات در بازار یکی از شاخصه‌های مهم بازار سهام کارآست که مختل‌شدن هسته معاملات موجب می‌شود، قیمت به‌عنوان یکی از ساده‌ترین انواع اطلاعات به درستی بین فعالان بازار مخابره نشود. به این ترتیب در پی آن از کارآیی اطلاعات بازار کاسته و موجب هزینه اضافی بر سرمایه‌گذاران می‌شود.  در گام دوم نقدشوندگی بازار سهام قرار دارد:  نقدشوندگی و به اصطلاح روان بودن انجام معاملات، کارکرد دیگر بازار سهام است که با اختلال درهسته معاملات، بر این کارکرد بازار سهام نیز خدشه وارد می‌شود. این موضوع نیز در نهایت هزینه تامین مالی را برای شرکت‌ها در بلندمدت افزایش خواهد داد.  در گام سوم کاهش اعتماد معامله‌گران بازار سهام قرار دارد: نکته آخر، مختل‌شدن سامانه معاملات موجب کاهش اعتماد در بین سرمایه‌گذاران و معامله‌گران می‌شود. زمانی که سامانه معاملات آنلاین برای معامله‌گران قطع، اما ایستگاه‌های معاملاتی کارگزاری وصل باشد، احتمال وقوع زیان برای معامله‌گران وجود دارد. تبعات چیست؟ در پاسخ باید عنوان کرد که از دست رفتن اعتماد به فضای بازار و ایجاد ذهنیت تئوری توطئه و تبانی و در نتیجه کند شدن جذب سرمایه برای عرضه اولیه سهام در بلندمدت به‌عنوان غایت بازار سهام.  به این ترتیب تاکید می‌شود که هرگونه اختلالی در این زمینه باید مرتفع شود تا این سه گام اصلی عنوان شده، یعنی انتقال سریع اطلاعات، نقدشوندگی بازار سهام و اعتماد معامله‌گران با روندی مناسب هدایت و کلیت بازار سرمایه با مسیری مناسب طی شود.