دستورالعمل ناظر بر حساب سپرده تجاری
برای این منظور، سامانههایی تدارکیافته و وبسرویسهایی برای تبادل اطلاعات فیمابین بانک مرکزی و سازمان امور مالیاتی کشور و نیز فیمابین بانک مرکزی و شبکه بانکی کشور در نظر گرفته شده است تا فرآیند یادشده با حداکثر سهولت و سرعت انجام پذیرد. با آماده شدن زیرساختهای لازم برای اجرای طرح فوقالاشعار، تدوین مقرراتی برای تفکیک حسابهای سپرده بانکی اشخاص به حسابهای تجاری و غیرتجاری ضروری مینمود. در این راستا، مقرراتی با عنوان «دستورالعمل ناظر بر حساب سپرده تجاری و خدمات بانکی مرتبط با آن» تدوین شد که در بیستوپنجمین جلسه مورخ ۱۲شهریور سال۱۴۰۱ هیات عامل محترم بانک مرکزی مورد تایید واقع شد. ضمن ارسال نسخهای از دستورالعمل یادشده، خاطرنشان میسازد اهم احکام دستورالعمل موصوف به قرار زیر است:
تمام حسابهای سپرده بانکی اشخاص حقوقی، حساب تجاری محسوب میشوند.
حساب سپرده بانکی اشخاص حقیقی، حساب غیرتجاری است و فقط در صورت طی یکی از تشریفات مذکور در ماده (۴) دستورالعمل به حساب تجاری تبدیل میشود. غیرتجاری شدن حسابهای تجاری اشخاص حقیقی نیز فقط در چارچوب رویههای مذکور در همان ماده میسر است.
موسسه اعتباری صرفا مجاز به پذیرش درخواست تجاریشدن حساب سپرده مشتری خارجی است که یکی از مجوزهای فعالیت معتبر شامل اجازه اشتغال صادره توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی یا مجوز سرمایهگذاری خارجی موضوع ماده (۶) قانون تشویق و حمایت سرمایهگذاری خارجی را ارائه کند. مشتریان خارجی فعلی موسسات اعتباری که از ابزارهای پذیرش استفاده میکنند، یکسال مهلت دارند تا مجوزهای لازم را اخذ و به موسسه اعتباری ارائه کنند.
موسسه اعتباری مجاز به پذیرش درخواست ورود شریک جدید به حساب تجاری مشترک نیست. متقاضیان درصورت نیاز به توسیع شرکا، باید درخواست افتتاح حساب مشترک جدید به موسسه اعتباری ارائه و تشریفات لازم را سپری کنند. درخواست خروج هریک از شرکا از حساب تجاری مشترک، پس از طی رویههای مذکور در ماده(۹) دستورالعمل میسر است.
در دستورالعمل مذکور و در رابطه با خدمات بانکی مرتبط با کسبوکار اشخاص کنترلهایی در نظر گرفته شده که مهمترین آنها به قرار زیر است:
هرگونه ارائه خدمات بانکی برای تامین ارز مربوط به واردات کالا و خدمات منوط به وجود حساب تجاری به نام متقاضی واردات است. انتقال وجوه ریالی مربوط به تقاضای تامین ارز برای واردات کالا و خدمات نیز صرفا از محل حساب تجاری امکانپذیر است.
هرگونه اعطای تسهیلات ریالی و ارزی منوط به وجود حساب تجاری به نام متقاضی تسهیلات و کارسازی وجه آن در حساب تجاری است. مگر آنکه به تشخیص رکن اعتباری مربوط در موسسه اعتباری اعطای تسهیلات ریالی در قالب قرضالحسنه، فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک، جعاله و مرابحه به مشتری، در امور غیرتجاری کاربرد داشته باشد. این مهم بر صدور هرگونه ضمانتنامه و نیز گشایش هرگونه اعتبار اسنادی نیز تسری دارد.
برای صاحبان حسابهای تجاری مشوقهای بانکی به شرح مذکور در ماده (۱۶) دستورالعمل در نظر گرفته شده است که موسسه اعتباری با لحاظداشت ماهیت و میزان فعالیت تجاری صاحبان حسابهای تجاری موظف به کاربست آنها است.
واحد مبارزه با پولشویی موسسه اعتباری مسوول نظارت بر اجرای مفاد این دستورالعمل در نظر گرفته شده است.