چرا آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی از بازار نفت، برای اروپا اهمیت ویژه‌ای دارد؟
امواج پیدا و پنهان بازار نفت
یکی از ارقام اصلی که از این گزارش به‌دست می‌آید این است که انتظار می‌رود تقاضای جهانی نفت‌برابر با ۲میلیون و ۳۰۰هزار بشکه در روز افزایش یابد و به ۱۰۱میلیون و ۷۰۰هزار بشکه روزانه برسد. از نتایج مهمی که از این گزارش به‌دست می‌آید عبارت است از اینکه انتظار می‌رود تقاضای جهانی نفت در افق ۲۰۲۴، برابر با ۲میلیون و ۳۰۰هزار بشکه در روز افزایش‌یافته و به ۱۰۱میلیون و ۷۰۰هزار بشکه در روز برسد.
رشد تولید نفت در آمریکا
آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش خود به رشد خیره‌‌‌‌‌کننده تولید نفت در ایالات‌متحده اشاره می‌کند که بر اساس گزارش اداره اطلاعات انرژی این کشور (EIA) اخیرا به ۱۳میلیون و ۲۴۰هزار بشکه در روز رسیده‌است و خاطرنشان می‌کند که افزایش تولید را در کشورهای به‌اصطلاح غیراوپک یعنی کشورهای خارج از ائتلاف مشاهده کرده‌است. بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، افزایش تولید نفت سه کشور گویان، برزیل و ایران، حدود یکمیلیون و ۸۰۰هزار بشکه در روز به عرضه جهانی افزوده است که این رقم در سال‌جاری میلادی به ۱۰۱میلیون و ۹۰۰هزار بشکه در روز رسیده‌است. این همه در حالی اتفاق می‌افتد که این کشورها در انتظار افزایش تولید جهانی‌برابر با یکمیلیون و ۲۰۰هزار بشکه در روز در سال۲۰۲۴ هستند.
افت فروش نفت روسیه
آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد روسیه با عواقب تحریم‌ها مواجه شده‌است؛ زیرا صادرات نفتخام این کشور در نوامبر به‌شدت کاهش‌یافته که این امر همچنین درآمدهای صادراتی این کشور را کاهش داده‌است. درآمد حاصل از فروش نفت و میعانات گازی با کاهش ۱۷درصدی به ۱۵.۲میلیارد دلار (۱۳.۹میلیارد یورو) در ماه رسید‌که کمترین میزان از ژوئیه ۲۰۲۳ است. جالب است بدانید که روسیه به‌صورت داوطلبانه صادرات نفتخام خود را کاهش داده‌است و به‌رغم کاهش ماهانه درآمدهای نفتی، درآمدهای صادراتی این کشور همچنان در مقایسه با سال‌گذشته بالاتر است.
نگاهی به تحولات اوپک
از سویی دیگر، با عنایت به اینکه کشورهای عضو اوپک و سایر صادرکنندگان نفت به رهبری روسیه موسوم به اوپک‌پلاس، از کاهش تولید برای بالابردن قیمت‌های نفتخام حمایت می‌کنند، با این حال اما نبود وحدت‌‌‌‌‌رویه درمیان اعضا، بازار انرژی را متلاطم کرده‌است. خروج تولیدکنندگان کوچک و متوسط نفت از اوپک هر از گاهی اتفاق می‌افتد. به‌عنوان مثال، قطر و اکوادور نیز در یک دهه‌گذشته برای خروج از ائتلاف اقداماتی کردند. در این میان، خروج آنگولا اندکی متفاوت است. این کشور معادل یکمیلیون و ۱۰۰هزار بشکه روزانه تولید نفت دارد. گفتنی است نماینده آنگولا در جریان آخرین نشست این سازمان در نوامبر به تصمیم اوپک برای کاهش سهمیه تولید خود اعتراض کرده‌بود. این کشور به‌دنبال افزایش تولید خود به ۱.۸میلیون بشکه در روز است؛ این در حالی است که سال۲۰۲۳ سالی ناخوشایند برای این کشور به‌حساب می‌آید، شاهد آنکه تنها در ماه مارس تولید آنگولا به پایین‌ترین میزان در دو دهه‌گذشته رسید.
طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی و در نگاه کلان، ذخایر جهانی نفت نیز با کاهش ۱۹میلیون و ۶۰۰هزار بشکه‌‌‌‌‌ای در اکتبر کاهش قابل‌توجهی را ثبت کرده‌است.گفتنی است منحنی رشد تقاضای نفت اروپا به‌رغم رکود گسترده تولیدی و صنعتی در این قاره، ملایم به‌نظر می‌رسد. درحالی‌که پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی در مورد رشد تقاضای نفت برای سال جدید صعودی بوده‌است، اما بازار نفت به‌ویژه در اروپا، با بادهای معکوس قابل‌توجهی روبه‌رو خواهد شد. آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد که حدود ۴۰۰هزار بشکه در روز از تقاضای جهانی نفت برای سه‌ماهه چهارم سال۲۰۲۳ کاسته شده که قاره کهن حدود نیمی از این کاهش را به خود اختصاص داده‌است.
نفت؛ متاثر از اقتصاد جهانی
شرایط متزلزل اقتصاد جهانی فشار نزولی بر قیمت نفت وارد کرده‌است، زیرا قیمت جهانی نفت از اواخر سپتامبر ۲۰۲۳ به میزان ۲۳درصد کاهش یافته‌است. آخرین شاخص مدیریت خرید برای منطقه یورو که یکی از معتبرترین معیارها برای سنجش سلامت اقتصادی است، از چشم‌‌‌‌‌انداز آژانس بین‌المللی انرژی حمایت می‌کند. شاخص مدیریت خرید از دسامبر کاهش مداوم فعالیت‌های تجاری را در مقاطع سه‌ماهه پیش‌بینی کرده‌بود. در همین ارتباط، گزارش آژانس بین‌المللی انرژی نسبت به کاهش احتمالی تقاضای نفت هشدار می‌دهد. در متن این گزارش آمده‌است: «سرعت گسترش تقاضای نفت از ۲میلیون و ۸۰۰هزار بشکه در روز در سه‌ماهه سوم سال۲۰۲۳ به یکمیلیون و ۹۰۰هزار بشکه در روز در پایان سه‌ماهه چهارم کاهش خواهد یافت.» برخی از عوامل اصلی وقوع این رکود، شامل چرخه انقباض سیاست پولی در سراسر جهان و کندی کلی گردش مالی در اقتصاد جهانی است. علاوه‌بر این، مقررات سختگیرانه‌‌‌‌‌تر در مورد استانداردهای بهره‌‌‌‌‌وری و افزایش استفاده از خودروهای الکتریکی، تقاضای نفت را بیشتر کاهش داده‌است.
