اوپک برخلاف EIA پیش‌‌بینی خود از تقاضا را کاهش داد
تناقض برآوردهای نفتی ۳ نهاد بینالمللی
از سوی دیگر، سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) برآورد خود از تقاضا در سال‌جاری را نسبت به گزارش‌ماه گذشته، ۱۶۰ هزار بشکه روزانه پایین آورده و به ۴ /۹۶ میلیون بشکه رسانده است که شامل افت ۳۳۰ هزار بشکه‌‌ای آن در فصل آخر به‌‌دلیل قیمت بالای انرژی و همینطور پایین بودن تقاضای نفت از سوی چین و هند است. اوپک اما پیش‌‌بینی خود از تقاضا در سال آینده را بدون تغییر ۶ /۱۰۰میلیون بشکه در روز تخمین میزند. اوپک گفته عرضه نفت این سازمان در‌ماه گذشته (اکتبر) ۲۲۰ هزار بشکه در روز بالا رفته که ۱۰ هزار بشکه از این رشد مربوط به ایران است. موسسه سوم یعنی اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) برعکس دو موسسه قبلی پیش‌‌بینی خود از تقاضا برای فصل آخر سال را بالا برده و برای سال‌آینده کاهش داده است. این نهاد آمریکایی گفته تا حدودی به دلیل تغییر سوخت مصرفی برای تولید برق از گاز طبیعی به نفت در اروپا و آسیا تقاضا در فصل حاضر بالا می‌رود و در کل تقاضای امسال با رشد ۶۰ هزار بشکه‌‌ای نسبت به برآورد قبلی به ۵ /۹۷میلیون بشکه در روز می‌رسد، با این حال EIA پیش‌‌بینی خود از تقاضای سال بعد را ۱۳۰ هزار بشکه کاهش داده و به ۸۲ /۱۰۰ میلیون بشکه در روز تقلیل داده است.
آژانس: رشد عرضه به قیمت نفت آسیب میزند
آژانس بینالمللی انرژی در تازه‌‌ترین گزارش ماهانه خود برای ماه نوامبر که سه‌‌شنبه منتشر شد، گفته افزایش قیمت نفت ممکن است به‌‌زودی نیروی خود را همزمان با بازیابی عرضه ایالات‌متحده از دست بدهد. قیمت نفت در هفته‌های اخیر به بالای ۸۰دلار بر بشکه رسید، اما طلای‌سیاه سه هفته نزولی را به خود دید که خفیف بود و تاکنون نتوانسته دو شاخص مهم نفتی را به زیر این محدوده بکشاند، با این حال برخی شرکت‌های مشاوره‌‌ای که گروه اقلیت محسوب می‌شوند، پیش‌‌بینی کرده‌‌اند بهای نفت به ۱۰۰ دلار بر بشکه خواهد رسید.
آژانس در گزارش ماهانه خود که توسط فعالان این حوزه به‌‌‌‌دقت دنبال می‌شود، گفت: «بازار جهانی نفت از هر نظر قوی باقی می‌‌ماند، اما رالی قیمت نفت ممکن است در نقطه‌‌ای در آینده تضعیف شود.» این نهاد افزود: «برعکس امید‌هایی که در کنفرانس COP۲۶ در گلاسگو بیان شد، این اتفاق نه به دلیل روند کاهشی تقاضا بلکه به علت روند افزایشی عرضه خواهد بود.»
این نهاد همچنین گفت که تقاضا برای نفت در حال تقویت‌شدن است زیرا مصرف بنزین قوی است و سفرهای بینالمللی همزمان با بازگشایی مرزهای کشورها افزایش می‌‌یابد. این گروه اضافه کرد؛ با این حال، قیمت‌های بالای نفت، فعالیت صنعتی ضعیف‌‌تر و جهش مجددا هشدارآمیز تعداد موارد ابتلا به کووید-۱۹ در اروپا احتمالا افزایش قیمت‌ها را خفیف خواهد کرد.
آژانس پیش‌‌بینی خود از تقاضا برای امسال و سال بعد میلادی را بدون تغییر حفظ کرد. به عقیده IEA، تقاضا در سال ۲۰۲۱ با ۵ /۵ میلیون بشکه افزایش به ۳ /۹۶میلیون بشکه در روز می‌رسد و در سال ۲۰۲۲ هم ۴ /۳ میلیون بشکه رشد خواهد کرد و به ۶ /۹۹میلیون بشکه روزانه ارتقا خواهد یافت.
توریل بوسونی، تحلیلگر بازار نفت این سازمان به سی‌‌ان‌‌بی‌‌سی گفت: «هر چه به سمت پایان سال می‌‌رویم، انتظار داریم که رشد قوی در سمت تقاضا ادامه یابد، اما عرضه بالاخره روند افزایشی خواهد داشت.»
او ادامه داد: «بنابراین اوپک‌‌پلاس به روند بازگرداندن عرضه خود ادامه خواهد داد اما ما همچنین عرضه بالاتری از تولیدکنندگان خارج این گروه می‌‌بینیم و بنابراین، ما پیش‌‌بینی می‌کنیم که بازار به یک تعادل نزدیک شود.»
آژانس انتظار دارد تولید جهانی نفت در سه‌ماه پایانی سال ۲۰۲۱، رقم ۵ /۱ میلیون بشکه در روز افزایش یابد که آمریکا به تنهایی ۴۰۰ هزار بشکه آن را در اختیار دارد. همچنین روسیه و عربستان هر‌کدام مطابق توافق اوپک‌‌پلاس، ۳۳۰ هزار بشکه در روز طی این مدت به تولید خود خواهند افزود. در دسامبر، این دو کشور برای اولین‌بار از آوریل سال‌گذشته تولیدی بالاتر از ۱۰ میلیون بشکه روزانه خواهند داشت.
با وجود اینکه آژانس گفته رشد عرضه ممکن است به روند صعودی قیمت نفت آسیب بزند، این نهاد در اقدامی کم‌‌سابقه در گزارش ماهانه خود پیش‌‌بینی قیمت نفت را آورده که بر اساس آن، بهای برنت در سال آینده ۴ /۷۹ دلار بر بشکه به‌‌طور متوسط خواهد بود که بالاتر از برآورد قبلی بود. این نهاد همچنین میانگین برنت برای امسال را به ۵ /۷۱دلار بر بشکه افزایش داده است.
علاوه بر این، آژانس گزارش داده که موجودی‌‌های نفت در کشورهای عضو سازمان همکاری‌‌های اقتصادی و توسعه (OECD) در‌ماه گذشته (اکتبر) اندکی بالا رفته است. این امر برخلاف روند ماه سپتامبر بود که طی آن موجودی‌‌های نفتی اعضای این سازمان ۵۱ میلیون بشکه افت کرد.
کاهش برآورد اوپک از تقاضا
اوپک در گزارش اخیر خود گفته انتظار دارد متوسط تقاضا برای سال‌جاری ۴ /۹۶میلیون بشکه در روز باشد که نشان‌دهنده یک اصلاح نزولی ۱۶۰هزار بشکه‌‌ای نسبت به تخمین‌ماه گذشته آن است که اتفاقا آن هم نزولی بود. اوپک در این گزارش همچنین پیش‌‌بینی خود از تقاضای فصل چهارم ۲۰۲۱ را ۳۳۰ هزار بشکه در روز پایین آورده است. اوپک معتقد است رشد تقاضای امسال ۶۵ /۵میلیون بشکه در روز در مقایسه با سال۲۰۲۰ خواهد بود؛ در حالی که در اکتبر پیش‌‌بینی کرده بود تقاضا در سال‌جاری ۸۲ /۵میلیون بشکه روزانه رشد کند. در سپتامبر اوپک گفته بود این رشد برابر با ۹۶ /۵میلیون بشکه در روز است.
اصلاح نزولی در گزارش اخیر اوپک از یک‌سو به دلیل تقاضای کندتر از انتظار چین و هند در فصل سوم بوده و از سوی دیگر، اوپک گفته قیمت‌های بالای نفت باعث کندی روند ریکاوری در فصل چهارم امسال خواهد بود.
این کارتل برآورد خود را برای تقاضای نفت در این سهماهه با ۳۳۰ هزار بشکه در روز کاهش، ۴۹ /۹۹میلیون بشکه در روز می‌‌بیند که از ۸۲ /۹۹میلیون بشکه در روز پیش‌‌بینی شده در ماه گذشته کمتر است.
با این حال، این سازمان برآوردهای سال۲۰۲۲ خود را بدون تغییر نسبت به اکتبر حفظ کرده و همچنان انتظار دارد تقاضای جهانی نفت در سال آینده به میزان ۲ /۴میلیون بشکه در روز در مقایسه با سال۲۰۲۱ رشد کند. به گفته این سازمان، سال آینده متوسط تقاضای جهانی نفت از سطوح قبل از کووید بیشتر خواهد شد.
برآورد می‌شود که کل تقاضای نفت در سال۲۰۲۲ به ۶ /۱۰۰میلیون بشکه در روز برسد که حدود ۵۰ هزار بشکه در روز بالاتر از سطح سال ۲۰۱۹ خواهد بود.
اوپک اعلام کرد که تقاضای جهانی در سه فصل گذشته از عرضه پیشی گرفته است که منجر به کاهش شدید ذخایر در انبارهای تجاری نفت شده است. ذخایر تجاری نفت در OECD از «مازاد عرضه عظیم» در ژوئن۲۰۲۰ به کسری ۱۶۳میلیون بشکه‌‌ای در مقایسه با میانگین پنج ساله ۲۰۱۹-۲۰۱۵ در پایان سپتامبر ۲۰۲۱ کاهش یافت که نتیجه «تلاش‌‌های موفقیت‌آمیز گروه اوپک‌‌پلاس برای تثبیت بازار بوده و با افزایش عملکرد پالایشگاه‌های حمایت می‌شود که نشان‌دهنده بهبود تقاضای نفت پس از بهبود اقتصادی پس از تاثیر اولیه همه‌‌گیری کووید-۱۹ است.»
این گزارش همچنین تولید بالاتر اوپک را نشان داد و پیش‌‌بینی کرد که تولیدکنندگان شیل آمریکا در سال ۲۰۲۲ عرضه بیشتری داشته باشند.
اوپک‌‌پلاس به‌تدریج کاهش تولید خود را پایین می‌‌آورد که در سال گذشته اعمال شده بود. در ماه ژوئن، این گروه موافقت کرد که از ماه آگوست به‌تدریج تولید را به میزان ۴۰۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد. این گزارش نشان داد تولید اوپک در‌ماه اکتبر با ۲۲۰ هزار بشکه در روز افزایش به ۴۵ /۲۷میلیون بشکه در روز رسید و عربستان‌سعودی تولیدکننده اصلی این کارتل نیمی از این افزایش را بر عهده داشت. چهار عضو از ۱۳ عضو اوپک به دلیل کمبود ظرفیت استخراج کمتری داشتند. سه کشور ونزوئلا، ایران و لیبی که به دلایل مختلف از توافق کاهش عرضه اوپک‌‌پلاس معاف هستند هم با افزایش تولید در این‌ماه رو‌‌به‌‌رو شدند که به‌‌ترتیب، رشد عرضه ۵۷هزار، ۱۰هزار و ۱۵ هزار بشکه در روز را ثبت کردند.
اوپک معتقد است تولید نفت شیل آمریکا ۶۱۰هزار بشکه در روز در سال ۲۰۲۲ افزایش یابد که ۲۰۰ هزار بشکه در روز نسبت به پیش‌‌بینی ماه گذشته بالاتر بود، زیرا قیمت‌های بالاتر باعث سرمایه‌‌گذاری بیشتر می‌شود.
با این حال، اوپک پیش‌‌بینی خود از رشد عرضه کلی غیراوپک در سال۲۰۲۲ را به دلیل تجدیدنظرهای نزولی در سایر تولیدکنندگان ثابت نگه داشت.
با توجه به کاهش تقاضا، اوپک انتظار دارد جهان در سال۲۰۲۲ به ۷ /۲۸میلیون بشکه در روز از اعضای خود نیاز داشته باشد که ۱۰۰ هزار بشکه در روز کمتر از ماه گذشته است اما همچنان امکان تولید بالاتر اوپک را فراهم می‌‌کند.
ساز مخالف EIA
اداره اطلاعات انرژی آمریکا اما نظری کاملا خلاف دو موسسه دیگر در مورد روند تقاضا دارد. این موسسه برآورد خود از تقاضای نفت در سهماهه پایانی سال را بالا برده؛ چراکه معتقد است سوئیچ از گاز طبیعی به سوخت‌‌های نفتی در نیروگاه‌ها منجر به رشد مصرف این سوخت‌‌ها می‌شود. EIA برآورد خود از تقاضای امسال را به همین دلیل ۶۰ هزار بشکه افزایش داده و به ۵ /۹۷میلیون بشکه در روز رسانده است.
در همین حال، این نهاد آمریکایی تخمین خود از تقاضا برای سال ۲۰۲۲ را ۱۳۰ هزار بشکه در روز پایین آورده و اکنون می‌گوید که تقاضا در این سال ۳۵ /۳میلیون بشکه روزانه رشد خواهد کرد و به‌‌طور متوسط ۸۲ /۱۰۰میلیون بشکه در روز خواهد بود.
اداره اطلاعات انرژی آمریکا همچنین پیش‌‌بینی کرده قیمت برنت در همین محدوده کنونی تا پایان سال ۲۰۲۱ باقی بماند و متوسطی برابر با ۸۲ دلار بر بشکه طی فصل چهارم ثبت کند، با این حال این اداره دولتی گفته انتظار دارد رشد تولید اوپک‌‌پلاس، نفت‌شیل آمریکا و دیگر کشورهای خارج از اوپک از رشد کاهنده مصرف جهانی نفت در سال۲۰۲۲ سبقت خواهد گرفت و منجر به این می‌شود که قیمت برنت از سطوح کنونی به متوسط سالانه ۷۲دلار بر بشکه افت کند.
