«دنیایاقتصاد» به بررسی موضع ایالاتمتحده و چین درخصوص کنترل گرمایش زمین پرداخت
گازهای گلخانهای؛ بلای جان نفتیها
با استناد به مفاد این بیانیه، دو کشور از اجرای حداقل پنج پروژه مشترک در زمینه جذب و ذخیرهسازی کربن در صنایع و حوزه انرژی، در افق ۲۰۳۰ میلادی رونمایی کردند. به نوشته رویترز، درپی برگزاری نشست اخیر اقلیمی به رهبری و میزبانی اماراتمتحدهعربی، دو کشور چین و ایالاتمتحده با صدور بیانیهای مشترک اعلام کردند که با همکاری دوجانبه با افزایش افسارگسیخته گرمایش جهانی از طریق بهرهمندی از انرژی باد، خورشید و سایر اقسام انرژیهای تجدیدپذیر و با هدف جایگزینی نفت، گاز و زغالسنگ، مقابله خواهند کرد. دو ابرقدرت تاکید کردند؛ تلاشهایی را برای افزایش مضاعف ظرفیت انرژیهای تجدیدپذیر در سراسر جهان تا سال۲۰۳۰ مدنظر خواهند داشت. انتظار فعالان حوزه انرژی این است که انتشار گازهای گلخانهای برای تولید برق پس از رسیدن به اوج خود، طی دهه۲۰۲۰ کاهش یابد.
کاهش انتشار متان
با استناد به قسمت دیگری از بیانیه مشترک، دو کشور موافقت کردند تمهیدات و هدف کنترل انتشار متان ذیل توافقنامه پاریس را در تعهدهای اقلیمی آتی خود تا سال۲۰۳۵ میلادی پیگیری کرده و به نتایج ملموس دست پیدا کنند. گفتنی است متن پایانی بیانیه مورد اشاره بهدنبال دو دور نشست نمایندگان ویژه اقلیمی آمریکا و چین، از ۱۶ تا ۱۹ ژوئیه در پکن و از ۴ تا ۷ نوامبر ۲۰۲۳ در سانیلندز کالیفرنیا، در اختیار رسانهها قرارگرفت. در راستای اجرای این بیانیه دو کشور کارگروههای تخصصی برای تمرکز بر موضوعات گذار انرژی، انتشار متان وافزایش راندمان بهرهبرداری از منابع، ایجاد خواهند کرد. بهعلاوه با امضای این بیانیه، گفتوگوهای دوجانبه در مورد سیاستها و راهبردهای انرژی نیز از سرگرفته خواهد شد. بهرغم اینکه بسیاری از واکنشهای اولیه به این توافق مثبت بود، اما کارشناسان حوزه انرژی کماکان معتقدند که بسیاری از اهداف کلان و جزئی اقلیمی میتوانست در این بیانیه درجشده تا چین و ایالاتمتحده برای دستیابی به آنها برنامهریزی و اقدام کنند.
مروری بر کلیات بیانیه مشترک
کلیات و موارد مرتبط با بخش انرژی و مواضع مرتبط با کاپ ۲۸ بیانیه یادشده که در ۲۵بند تنظیمشده، به شرح زیر است: با یادآوری دیدار رئیسجمهور شیجینپینگ و رئیسجمهور بایدن در بالی اندونزی، ایالاتمتحده و چین بر تعهد خود برای همکاری مشترک و همراه با سایر کشورها برای پرداختن به بحران اقلیمی تاکید کردند. در همین زمینه، جان کری، نماینده ویژه ریاستجمهوری ایالاتمتحده در امور اقلیمی و ژی ژنهوا، نماینده ویژه چین برای تغییرات اقلیمی درباره موارد زیر توافق کردند:
- ایالاتمتحده و چین متعهد میشوند که اجرای موثر و پایدار بیانیههای مشترک آنها در آوریل ۲۰۲۱ درباره بحران اقلیمی و در نوامبر ۲۰۲۱ گلاسکو در مورد تقویت اقدامات حمایتی اقلیمی در دهه۲۰۲۰ را ادامه دهند.
- ایالاتمتحده و چین اذعان دارند که بحران اقلیمی بهطور گستردهای بر اقلیم جهانی تاثیر گذاشته است. باتوجه به یافتههای علمی موجود از جمله ارزیابی هیات تغییر اقلیم، ایالاتمتحده و چین همچنان متعهد به اجرای موثر کنوانسیون تغییر اقلیم سازمانملل و موافقتنامه پاریس هستند که بازتابدهنده برابری و اصل مسوولیت مشترک دو کشور و البته متمایز بر اساس مقدورات هر کشورو بر اساس شرایط ملی خود، برای دستیابی به هدف موافقتنامه پاریس درباره کنترل گرمایش زمین خواهند بود.
- ایالاتمتحده و چین به اجرای موثر موافقتنامه پاریس و تصمیمات مربوط به آن، از جمله تعهد اقلیمی گلاسکو، متعهد هستند. هر دو کشور برجایگاه تاثیرگذارکاپ۲۸ در پاسخگویی به بحران اقلیمی در این دههحیاتی و پس از آن تاکید میکنند. آنها به نقش مهمی که در همکاری با یکدیگر برای پرداختن به اهداف موافقتنامه پاریس ایفا میکنند، آگاه هستند.
- ایالاتمتحده و چین درنظر دارند تا گروه مشترک ارتقای اقدامهای اقلیمی را برای دهه۲۰۲۰ فعال کنند تا در چارچوب تعامل دوجانبه برای تسریع اقدامهای مثبت اقلیمی در این دههاقدام کنند.گروه کاری تبادل اطلاعات در مورد سیاستها، اقدامها و فناوریهای کنترل و کاهش انتشار، به اشتراکگذاری تجربههای مرتبط، شناسایی و اجرای پروژههای مشترک و ارزیابی اجرای بیانیه را انجام خواهد داد. این کارگروه با همکاری نمایندگان ویژه اقلیمی دو کشور و با مشارکت مقامات وزارتخانهها و سازمانهای دولتی مربوطه، مدیریت و اداره خواهدشد.
- ایالاتمتحده و چین از بیانیه رهبران گروه۲۰ برای پیگیری تلاشها برای سهبرابرکردن ظرفیت جهانی انرژیهای تجدیدپذیر تا سال۲۰۳۰ حمایت کرده و قصد دارند استقرار انرژیهای تجدیدپذیر در اقتصاد خود را تا سال۲۰۳۰ نسبت به سطوح سال۲۰۲۰ تسریع کنند.
- دو طرف توافق کردند مجمع مشترک کارآیی انرژی را برای تعمیق ارتباط در مورد راهبرد صرفهجویی در انرژی و کاهش انتشار کربن در تمامی بخشهای صنعت، فعال کنند.
- ایالاتمتحده و چین بهزودی گفتوگوهای دوجانبه را درخصوص راهبردهای کلان انرژی دو کشور آغاز کرده، تبادلاتی را درباره مسائل موردتوافق طرفین انجام داده و فعالیتهای مشترک را برای تقویت همکاریهای دوجانبهعملی تسهیل خواهند کرد.
- هدف دو کشور پیشبرد و اجرای حداقل ۵پروژه جذب، ذخیره و استفاده کربن در مقیاس بزرگ از جمله در مراکز عمده انتشار در حوزه صنعت تا سال۲۰۳۰ است.
- دو کشور برنامههای مرتبط با اقدام ملی متان خود را اجرایی خواهند کرد، ضمن آنکه درنظر دارند در این رابطه اقدامهای تکمیلی را در صورت لزوم و بهطور مقتضی انجام دهند.
- دو کشور همکاری عملیاتی را در زمینه تبادل راهحلهای فنی و ظرفیتسازی، باتکیه بر برنامههای اقدام ملی متان خود در افق سال۲۰۳۵ میلادی آغاز خواهند کرد.
- ایالاتمتحده و چین درنظر دارند در زمینه مدیریت انتشار اکسیدنیتروژن همکاری علمی و عملیاتی مشترک داشته باشند.
- دو کشوردر نظر دارند برای حذف HFCها با یکدیگر همکاری کنند و متعهد میشوند از اجرای حداقل استانداردهای ارتقای راندمان درخصوص تمام تجهیزات خنککننده تولیدشده، اطمینان حاصل کنند.
شایان ذکر است چین و ایالاتمتحده متعهد شدند بههمراه اماراتمتحدهعربی، سایر کشورها را نسبت به شرکت فعال در نشستهای مرتبط با کنترل گازهای گلخانهای متان و دیاکسیدکربن ترغیب و تشویق کنند. چین و ایالاتمتحده منتظر اولین گزارش ارزیابی پیشرفت موافقتنامه پاریس بوده که در نوع خود فرصتی اساسی برای اعضای موافقتنامه را فراهم میآورد تا در مورد اجرا و همکاری همهجانبه در راستای دستیابی به هدف دمایی این توافقنامه برای حفظ افزایش میانگین دمای جهانی به کمتر از ۲درجه سانتیگراد و تلاشها برای محدودکردن آن به ۱.۵درجه سانتیگراد ادامه دهند.
- دو کشور ملزم به همکاری با یکدیگر و سایر اعضا برای اتخاذ تصمیم مشترک با اجماع حداکثری، در مورد گزارش ارزیابی جهانی هستند. شایان ذکر است این تصمیم در گام نخست باید منعکس کند که پیشرفت قابلتوجهی در دستیابی به اهداف موافقتنامه پاریس حاصل شدهاست، یا خیر.