«دنیای‌اقتصاد» نقش اژدهای زرد را در صحنه جهانی انرژی بررسی کرد
از بازار داخلی چین تا عرضه جهانی
بلند‌پروازی شی جین‌پینگ
شی که در حال حاضر از طرح «رویای چینی» برای توسعه اقتصادی و الهام بخشیدن به مردمش بهره می‌برد، رسیدن به قله تاریخی با رهبری مقتدر و در کشوری با بیش از یک میلیارد نفر جمعیت را هدف حزب خود تعریف کرده است. او معتقد به سیاست اصلاحات و گشایش است و باور دارد چین با رویکردی جدید، به سمت افق‌های بالاتر در این مسیر قدم برمی‌دارد.
در مجموع می‌توان دوره ۱۰ساله زمامداری او را از ادوار حیاتی اقتصادی و سیاسی این کشور خواند که طی آن چین به‌‌رغم فرازوفرودهای بسیار داخلی و خارجی، در مسیر برنامه‌ها و اهداف تعیین‌شده پیشرفت چشمگیری را تجربه کرده است. چندین دهه رشد سریع و ادامه آن در یک دهه اخیر البته مشکلات بزرگی را نیز برای این کشور فراهم کرده که از جمله آن ساختار اقتصادی ترکیبی، ایجاد شکاف ناشی از افزایش مستمر ثروت و آسیب‌های زیاد زیست‌محیطی به منابع این کشور است. آینده پیش روی اژدهای زرد با ابهامات فراوانی روبه‌روست که پاسخ به همه، در گرایش‌ها، تصمیمات و اقدامات حزب حاکم و در راس آن شخص رئیس‌جمهور، خلاصه خواهد شد.
چین و تامین انرژی پایدار
در بخش نفت و گاز چین، دست‌کم سه پالایشگاه دولتی به همراه یک پالایشگر بزرگ خصوصی، افزایش ۱۰درصدی حجم بهره‌گیری از ظرفیت پالایشی خود در ماه اکتبر نسبت به سپتامبر را در دستور کار دارند. دلیل این تصمیم به نقل از ناظران بازار انرژی، چشم‌انداز روشن تقاضای بیشتر و در نتیجه افزایش محتمل صادرات سوخت چین در سه‌ماهه چهارم سال جاری میلادی عنوان شده است.
خواسته مدیران و سهام‌داران پالایشگاه‌های چین از دولت این است که در راستای حمایت از اقتصاد این کشور، سهمیه صادرات فرآورده‌های نفتی را به میزان ۱۶میلیون تن برای بقیه سال آزاد کند. واقعیت این است که متعاقب افت معنادار قیمت نفت خام برنت تا زیر ۱۰۰ دلار در هر بشکه، پالایشگاه‌های چین به ذخیره‌سازی در خشکی و روی آب با روی آوردن به ظرفیت ذخیره نفت در خاورمیانه و حتی قاره آمریکا مبادرت ورزیدند. مسوول روابط عمومی یک پالایشگاه دولتی در چین از افزایش ۱۰درصدی تولید در اکتبر نسبت به ماه سپتامبر و رساندن مقدار تولید به مرز ۲۵۰هزار بشکه در روز خبر داد.
او اضافه کرد پالایشگاه در ماه آینده به منظور آماده‌سازی برای گشایش احتمالی در صادرات فرآورده‌های نفتی، حجم بهره‌برداری از ظرفیت پالایش را افزایش خواهد داد، هر چند ابعاد فنی و اجرایی توسعه مدنظر هنوز مشخص نشده است. از یک پالایشگاه دولتی دیگر هم خبر می‌رسد که به دلیل رشد تقاضا در بازار داخلی، درصدد افزایش ۸درصدی تولید در ماه اکتبر است. به گزارش اویل‌پرایس، مجتمع پالایشی و پتروشیمی ژجیانگ این کشور که اکنون در ظرفیت پالایش روزانه ۸۰۰هزار بشکه فعالیت دارد، در ماه‌های آینده قصد دارد تولید روزانه خود را نسبت به سطح کنونی، معادل ۷۰۰ تا ۷۵۰هزار بشکه افزایش دهد.
از اروپا چه‌خبر؟
در عین حال و در شرایطی که بحران کم‌نظیر تامین انرژی، اروپا را به زانو درآورده و نرخ تورم را در این قاره دورقمی کرده است، شرکت دولتی گاز چین دستور دارد تا صادرات ال‌ان‌جی این کشور به اروپا و حتی مشتریان آسیایی را متوقف کند. به گزارش بلومبرگ، بالاترین نهاد برنامه‌ریزی اقتصادی در چین، یعنی کمیسیون اصلاحات و توسعه ملی، از شرکت‌های پتروچاینا، سینوپک و شرکت ملی نفت فلات قاره خواسته تا محموله‌های گاز ال‌ان‌جی را با هدف تامین نیاز بازار داخلی نگهداری کرده و صادرات آن را متوقف کنند. دلیل اصلی اتخاذ این تصمیم، جلوگیری از وقوع کسری در عرضه گاز در این کشور عنوان شده است، چراکه دولت چین پیش از این برای زمستان پیش‌رو تامین گرمایش پایدار منازل شهروندان را تضمین کرده بود. چنین اقدامی از سوی پکن می‌تواند به منزله کاهش عرضه گاز طبیعی مایع به اروپا و تشدید بحران انرژی در کشورهای اروپایی در صورت سرمای شدید در زمستان پیش رو تلقی شود.
راهبرد انرژی سبز
واقعیت این است که طبق آمار رسمی، چین در سال گذشته با پیشی گرفتن از ژاپن، به بزرگ‌ترین واردکننده گاز ال‌ان‌جی در جهان تبدیل شد. با‌این‌حال احتمال دارد امسال، اولین کاهش معنادار مصرف را تجربه کند. واردکنندگان انرژی به طور دقیق و از نزدیک، اظهارات رهبران چین را که به منظور شرکت در کنگره حزب کمونیست در پکن گرد هم آمده‌اند دنبال می‌کنند. شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین، در سخنرانی ۲ساعته خود تاکید کرد پکن باید به سمت انرژی‌های سبز حرکت کند تا در معرض خطر کمبود انرژی قرار نگیرد. بلومبرگ در ادامه آورده است چین با صادرکنندگانی مانند آمریکا قرارداد‌های بزرگی برای خرید گاز طبیعی مایع منعقد کرده و تجار انرژی چین در سال جاری به دلیل افت تقاضای داخلی، بخش بزرگی از این منابع را به اروپا منتقل کرده‌اند.
چاه‌های فوق عمیق؛ راه‌حل جدید
ظرفیت تولید نفت و گاز میدان نفتی متعلق به شرکت «پتروچاینا تاریم» چین به بیش از ۱۰میلیون تن رسیده است، که شامل ۶۷/ ۸میلیون تن نفت خام و ۶/ ۱میلیارد مترمکعب گاز طبیعی، معادل یک‌سوم میزان کل تولید نفت و گاز سالانه میدان نفتی تاریم است؛ این بدان معناست که تولید نفت و گاز فوق عمیق چین وارد فاز جدیدی شده و پیشرفت چشمگیری داشته است. تنها در طول ۱۰ سال گذشته، میدان نفتی تاریم سرعت نفوذ خود را به لایه‌های فوق‌عمیق سرعت بخشیده است. تعداد چاه‌های حفرشده ۸هزارمتری، به حدود
۶۰ حلقه رسیده که معادل بیش از ۸۰درصد از ظرفیت اسمی کشور را شامل می‌شود. در عین حال ناظران بازار انرژی ادعا دارند واردات گاز از چین در کشورهای اروپایی به علت پیچیدگی‌های فنی و هزینه‌های بالای حمل‌و‌نقل، از رونق قبلی برخوردار نیست. شایان ذکر است که متعاقب تهاجم نظامی روسیه به اوکراین در فوریه سال جاری، هم‌پیمانان اروپایی با همراهی ایالات متحده، چندین بسته یک‌جانبه تحریمی را علیه مسکو تصویب کردند. غرب بی‌محابا به ضدیت تمام‌عیار با خرید و واردات حامل‌های انرژی از روسیه روی آوردکه در پایان مسیر، موجب بروز تورم بی‌سابقه و افزایش قیمت سوخت در قاره سبز شد.
از نظام بانکی چین نیز خبر می‌رسد بانک مرکزی این کشور در جدیدترین بخشنامه خود سررسید وام‌های میان‌مدت را لغو کرده و نرخ بهره را برای دومین ماه بدون تغییر نگاه داشت. انتظار می‌رود چین در این هفته آمارهای تجاری و اقتصادی خود را منتشر کند. پیش‌بینی می‌شود رشد تولید ناخالص داخلی سه‌ماهه سوم این کشور در مقایسه با سه‌ماهه قبل، از بهبود نسبی برخوردار باشد. واقعیت این است که سیاست سختگیرانه رئیس‌جمهور این کشور در مبارزه با پاندمی کرونا، اقتصاد شماره۲ جهان را با ضعیف‌ترین سال عملکرد تقریبا نیم قرن اخیر خود روبه‌رو کرده است.
