هفتهنامه اکونومیست در شماره اخیر خود یادداشت اسکات بسنت، مشاور اقتصادی دولت ترامپ را منتشر کرد. بسنت را معمار سیاستهای تجاری دولت ترامپ میدانند و این یادداشت را میتوان دستور کار دولت احتمالی دونالد ترامپ در حوزه تجارت جهانی تلقی کرد. این اقتصاددان معتقد است که نظام اقتصادی بینالمللی نیازمند بازنگری اساسی است و با این حال، ترک نظام تجارت بینالملل از سوی ایالات متحده یک اشتباه بزرگ محسوب میشود.
دنیای اقتصاد -کیوان حسینوند:
ادبیات تجربی درباره رشد و توسعه اقتصادی از مطالعه عوامل تعیینکننده نزدیک به زمان حال، به تحلیل عوامل و ریشههای عمیقتر (Deep Roots) و اساسیتر که ریشه در تاریخ طولانیمدت ملل داشتهاند، حرکت کرده است. مجموعه رو به رشدی از کارهای تجربی جدید بر اندازهگیری و برآورد تاثیرات متغیرهای تاریخی بر درآمد کنونی با در نظر گرفتن صریح ترکیب اجدادی جمعیتهای فعلی متمرکز شدهاند. شواهد این مطالعات حاکی از آن است که توسعه اقتصادی متاثر از صفاتی است که در درازمدت بین نسلها منتقل شدهاند و بحث درباره کانالهای مختلفی را ارائه میکنند که از طریق آن ممکن است ویژگیهای منتقلشده بین نسلی، بهعنوان نمونه خصوصیات بیولوژیک (از طریق انتقال ژنتیکی یا اپی ژنتیکی) و خصوصیات فرهنگی (از طریق انتقال رفتاری یا نمادین)، بر توسعه اقتصادی تاثیر گذاشته باشد (انریکو اسپولائور و رومن وازیارگ، ۲۰۱۳). ادبیات ریشههای عمیق یا توسعه مقایسهای (Comparative Development) به بررسی چگونگی تاثیر عوامل تاریخی بر نتایج اقتصادی فعلی و اجتماعی در کشورهای مختلف میپردازد.
دنیای اقتصاد :
یک مطالعه جدید نشان میدهد که قیمتگذاریهای جدید در صنعت تجهیزات پزشکی در آمریکا موجب شده است نوآوری در این صنعت افت قابل توجهی را تجربه کند. بر این اساس، به دنبال سیاست جدید هزینههای تحقیق و توسعه، تعداد اختراعات جدید و کیفیت محصولات بهطور معناداری کاهش پیدا کرده است.
دنیای اقتصاد:
درحالیکه بسیاری از اقتصاددانان به نقش نهادها در توسعه اشاره میکنند، گروهی دیگر از آنها با بررسی ریشه شکلگیری نهادها براساس ویژگیهای تاریخی و جغرافیایی، سعی دارند علل توسعهیافتگی برخی جوامع را توضیح دهند. بر این اساس برخی آداب و رسوم و موقعیتهای خاص جغرافیایی میتوانند بر روند توسعه جوامع اثر بگذارند.
دنیای اقتصاد -فربد بهروز:
پس از آغاز جنگ میان اوکراین و روسیه، کشورهای غربی نظرات متفاوتی حول اعمال تحریم بر روسیه پیدا کردند. این رویداد موضوع تحریم و جنگ اقتصادی را به یکی از موضوعات محبوب رشتههای مختلفی آکادمیک در سالهای اخیر تبدیل کرد و اقتصاد نیز از آن بیبهره نمانده است. پیشینه جنگ اقتصادی در عصر مدرن به قرن بیستم بازمیگردد و یکی از موضوعات جنجالبرانگیز آن دوره بود. این گزارش که بر اساس مقاله هریسون (۲۰۲۳) با عنوان «جنگ اقتصادی: درسهایی از دو جنگ جهانی» تهیه شده است، تجارب به دست آمده تحریم و جنگ اقتصادی در قرن بیستم را بررسی میکند و بهطور خلاصه، درسهای کلیدی بهدستآمده از آن تجربه پر هزینه را ارائه میدهد. این درسها میتوانند به درک بهتر از تحریمها و جنگهای اقتصادی کمک کند.
نکته اولیه روسو این بود که ایده مزیت نسبی زمانی به حد خودش میرسد که نیازهای بقای بشری را تامین کند. از آنجا که هر کسی باید بخورد و بنوشد، نیاز به آن دارد که کس دیگری عرضه کالاهای معیشتی و اساسی را تامین کند؛ به همین خاطر کالاهای معیشتی بهطور متناوب تحت شرایط بهشدت غیر بهینه هم تولید میشود و این به نوبه خود به معنای آن خواهد بود که هزینههای تولید برای برآورده کردن نیازهای بقا به نسبت بالا خواهد بود؛ درحالیکه برگشت آن برای تولیدکنندگان بهطور قابل ملاحظهای پایین خواهد بود.
کسب نوبل اقتصاد سال۲۰۲۴ از سوی اقتصاددانان «نونهادگرا» بار دیگر ایده آنها را در کانون توجهات قرار داده است. به همین مناسبت، «دنیایاقتصاد» یکی از نگاههای انتقادی به این نحله را مورد بررسی قرار داده و به تشریح نکاتی درباره نهادگرایی پرداخته است.
دنیای اقتصاد -کیوان حسینوند:
ظهور نهادهای اجتماعی را میتوان تلاشی از سوی نیروهای درون جامعه برای حل یک مشکل همگانی محسوب کرد. اتحادیههای کارگری را نیز میتوان در دسته چنین تلاشهایی قرار داد؛ نهادی ظهوریافته در جهت افزایش قدرت نیروی کار
(یا میتوان گفت کاستن از قدرت بنگاههای در حال رشد) و تامین منافع کارگران که از این طریق توازنی را میان منافع کارفرما و کارگر، با ایجاد «قدرتی متقابل» (Countervailing Power) برقرار سازد (جان کنت گالبرایت، ۱۹۶۷). اما چنین نهادی لزوما با کارکرد پیشگفته به پیش نرفته و میتوان کاستیهایی را در اهداف، روند و نتایج آن مشاهده کرد به شکلی که اتحادیهها در مواردی، کاملا بر ضد منافع کارگران و نیز کل اقتصاد عمل کردهاند.
دنیای اقتصاد -مهران خسروزاده:
درحالیکه دونالد ترامپ در دومین سال دوران ریاستجمهوری خود جنگ تجاری و تعرفهای با چین را با هدف حمایت از تولید این کشور کلید زد، یک مطالعه اقتصادی نشان میدهد که آورده قصور ترامپ از قواعد تجارت آزاد، کاهش صادرات ایالات متحده و تحمیل هزینه بیشتر به بنگاههای این کشور بوده است؛ بهطوریکه بخش تولید این کشور سالانه به ازای هر کارگر متحمل ۱۶۰۰دلار هزینه بیشتر شده است. این مطالعه تصریح میکند که سیاستهای تجاری اجراشده بر نهادههای وارداتی آثار سوء داشته و بر صادرات آمریکا با طرفهای ثالث اثر گذاشته است.
دنیای اقتصاد:
درحالیکه گرامیداشت کشتهشدگان جنگ یکی از اقدامات رایج برای یادکردن از فداکاری آنهاست، یک مطالعه جدید درباره بریتانیا نشان میدهد که این کار میتواند با تقویت روحیه فداکاری و «سرمایه مدنی» در نسلهای بعدی، مشارکت شهروندان در جنگهای بعدی را افزایش دهد.