در گفت‌وگو با مدیرعامل داروسازی لقمان چالش‌های این صنعت بررسی شد
موانع صادرات دارو در چهار پرده
میثم نورمحمدی، مدیرعامل گروه داروسازی لقمان در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» با تحلیل چالش‌های حوزه صادرات، مشکلات صنعت را در موضوعات تامین نیاز داخل، قیمت‌گذاری، کمبود نقدینگی، عدم تخصیص به موقع و به اندازه ارز و بدهی‌های دولتی به شرکت‌های دارویی معرفی می‌کند که توسعه این صنعت را با چالش روبه‌رو کرده است. وی در عین حال به مذاکرات و راهکارهایی اشاره می‌کند که برای عبور از چالش‌های موجود صورت گرفته و خواستار همکاری همه‌جانبه ارگان‌های ذی‌ربط جهت رفع موانع شده است.
مجوزهای صادراتی بزرگ‌ترین چالش شرکت‌های دارو
مدیرعامل شرکت دارویی لقمان با بیان اینکه جلسات متعددی با سازمان غذا و دارو و معاونت دارویی و مدیرانی که در این سازمان دغدغه صادراتی دارند برگزار شده و نتایجی گرفته شده که هنوز به صورت عملیاتی به رفع موانع و مشکلات منتهی نشده است، گفت: به عنوان مثال یکی از دغدغه‌ها در مورد صادرات مساله تامین نیاز داخلی است؛ هرچند برای این منظور راهکارهای خوبی اندیشیده شده، اما امیدواریم این موارد به پروسه عملیاتی نیز برسد. در این راستا مجوزهای صادراتی سازمان برای برخی محصولات چالشی است که پیرو موضوع تامین نیاز داخل وجود دارد؛ البته سازمان تصمیماتی را مانند واردات ماده به صورت عبور موقت مواد اولیه، عملی کرده تا ماده اولیه به کشور وارد و داروی تولیدی نیز صادر شود، با این حال توسعه صادرات در صنعت دارو مفهومی فراگیرتر دارد و انتظار می‌رود موانع موجود برطرف شود تا بتوان از همه ظرفیت صادراتی در این صنعت بهره‌برداری کرد.
نورمحمدی با بیان اینکه خوشبختانه توانسته‌ایم با پیش‌بینی‌ها و مذاکرات و کمک‌های سازمان غذا و دارو مسیر صادرات را تا حدی به پیش ببریم، اضافه کرد، با این حال به عنوان کسی که دغدغه صادرات را دارم علاقه‌مندیم این مشکلات برای توسعه صادرات دارویی برطرف شوند، زیرا صادرات پروسه‌ای طولانی است و باید همه پروسه‌ها به درستی طی شوند تا این نهال بارور شود، اما باید پیش از آن مشکلات و موانع برداشته شوند تا شاهد رشد صادرات باشیم.
مواد اولیه و مشکل تخصیص ارز
به گفته وی در حال حاضر یکی از مشکلات شرکت‌های دارویی اعم از تولیدکنندگان محصول نهایی یا ماده اولیه موضوع تخصیص ارز است. از بهمن ماه 1401 موضوع تخصیص ارز با مشکل روبه‌رو شده که البته اکنون پیرو برخی تخصیص ارزها، بخشی از این مشکلات کاهش یافته، اما به هر حال در چند ماه اخیر واقعا مشکلات زیادی در مسیر تامین مواد اولیه رخ داده است. با توجه به مجوزهای سازمان غذا و دارو، تامین ماده اولیه در این شرکت از طریق واردات و شرکت‌های داخلی تولیدکننده مواد اولیه انجام می‌شود؛ به طوری‌که 50 درصد مواد اولیه از طریق شرکت‌های داخلی و بقیه از طریق واردات تامین می‌شود. اما با توجه به مشکلات نقل و انتقال پول و تخصیص ارز توسط بانک مرکزی، تاخیرهای اخیر تخصیص ارز باعث بروز وقفه در فعالیت شرکت‌های داخلی شده است.
چالش بدهی‌های دولتی
نورمحمدی یادآور شد: شرکت داروسازی لقمان دارای یک مجموعه پخش اختصاصی به نام طب نوین است که سهامدار اصلی آن شرکت لقمان است و مسوولیت توزیع قسمت اصلی داروهای تولیدی این شرکت را بر عهده دارد. برخی مقاصد پخش دارو موسسات و مجموعه‌های دولتی هستند و با توجه به عدم تامین مالی این مراکز از طرف دولت، حجم بدهی بالایی به شرکت‌های پخش تحمیل شده که باعث ضعیف شدن بنیه مالی این شرکت شده است.
به گفته مدیرعامل لقمان، به تبع این چالش‌ها، شرکت‌های داروسازی نیز تاثیر زیادی می‌پذیرند و به دلیل طولانی شدن دوره‌های وصول مطالبات شرکت‌های پخش و داروسازی‌ها، این موضوع به مشکلات نقدینگی شرکت‌های مذکور می‌افزاید. البته دولت تا حدی کمک کرده ولی کفاف بدهی‌ها را نمی‌دهد و تنها مانند یک مسکن عمل کرده است، با این حال امیدواریم دولت با توجه به موضوع تامین حوزه سلامت به این مسائل به صورت جدی‌تر ورود کند و تامین نقدینگی به اولویت دولت تبدیل شود تا شرکت‌ها به بن‌بست نرسند.
تولید دوباره انواع لوازم آرایشی و بهداشتی به زودی
شرکت داروسازی لقمان به عنوان یکی از قدیمی‌ترین شرکت‌های فعال در حوزه داروسازی و سلامت و با بیش از 50 سال فعالیت است که از گذشته انواع آنتی‌بیوتیک را در قالب آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی، تزریقی، جامدات و سوسپانسیون‌ها تولید می‌کند. این مجموعه در سال‌های اخیر نیز در راستای توسعه خطوط تولید خود، دو خط تولید داروی جامدات عمومی در قالب قرص، کپسول و ساشه راه‌اندازی کرده است. خط تولید شربت برند لقمان در کنار خط نیمه جامدات که به تولید کرم و پماد مشغول است و خطوط تزریقی که فعالیت جدید داروسازی لقمان محسوب می‌شود و اصلی‌ترین بخش آن تولید کارتریج‌های دندانپزشکی است از دیگر فعالیت‌های شرکت دارویی لقمان است.
در کنار آن می‌توان به تولید ویال‌های مایع و ویال انسولین برای اولین بار در سال قبل اشاره کرد. در حال حاضر این شرکت مجوزهای لازم را برای تولید ویال‌های تزریقی و محصولات جدید اخذ کرده و با نصب دستگاه‌های آمپول تزریقی و ایجاد تغییراتی در این دستگاه‌ها تولید این محصولات را در دستور کار قرار خواهد داد. لقمان از گذشته به بهداشت و داروی لقمان معروف بوده و تولید انواع لوازم آرایشی و بهداشتی نیز در این شرکت انجام می‌شد و چند سالی است تولید این محصولات متوقف شده، اما به گفته مدیرعامل این شرکت، به‌زودی محصولات این حوزه نیز در سطح بازار تولید و عرضه خواهد شد.
برنامه‌های توسعه لقمان
به گفته نورمحمدی، در بحث‌های توسعه‌ای این شرکت نیز خط جدیدی را با توجه به امکانات این شرکت اضافه و محصولات جدیدی را به بازار عرضه خواهیم کرد. در عین حال در سال جاری لااقل پروانه 30 محصول جدید در حوزه دارو و 20 محصول در حوزه آرایشی و بهداشتی توسط واحد تحقیق و توسعه این شرکت بررسی شده و امیدواریم امسال و سال آینده به بازار ارائه شوند. به این ترتیب امیدواریم با احتساب 30 قلم کالای جدید در سال 1402 تعداد اقلام دارویی لقمان به 180 قلم برسد. در این مجموعه به صورت مستقیم 450 نیروی شاغل مشغول به فعالیت هستند و به زودی 50 نفر دیگر به آن اضافه می‌شود.
نورمحمدی با بیان اینکه فعالیت خود را از اردیبهشت 1401 در این مجموعه آغاز کرده گفت: تیم جدید مدیریتی تحولات خوبی را در همه بخش‌ها به خصوص در حوزه فروش و صادرات با افزودن پخش جدید و ارتقای گستره توزیع در کنار افزایش تولید، رقم فروش و حتی برنامه‌های صادراتی رقم زده است. میزان فروش لقمان در سال 1400 حدود 250میلیارد تومان بوده که با تلاشی که توسط تیم جدید انجام شد این رقم در سال 1401 به 750 میلیارد تومان رسیده است.
توسعه صادرات دغدغه تیم لقمان است
به گفته این فعال حوزه سلامت در زمینه صادرات نیز در خلال سال‌های اخیر توفیق چندانی در این مجموعه حاصل نشده بود، اما در یک سال گذشته بازارها را بار دیگر بررسی کردیم و با صادرات داروهای تولیدی به کشورهای همسایه مانند افغانستان، عراق، حتی تا ونزوئلا توانستیم بازار خود را توسعه دهیم و اتفاقات خوبی را در این حوزه رقم زدیم. ثبت داروسازی لقمان در عراق اتفاق دیگری است که باعث رونق حضور این داروها در این کشور می‌شود، در عین حال ثبت محصولات لقمان در لبنان و سایر کشورها نیز از اقدامات دیگری است که در تلاش هستیم انجام شود. همچنین مذاکراتی با شرکت‌های خارجی به خصوص اروپایی داشتیم تا محصولات این کشورها را به صورت تحت لیسانس در کشور تولید کنیم و بتوانیم فعالیت بین‌المللی را رقم بزنیم و محصولات خوبی را در شرکت تولید کنیم.
نورمحمدی در خصوص سهم بازار محصولات متفاوت تولیدی لقمان افزود: برخی داروها مانند کلداستاپ یا شربت آلومینیوم ام‌جی‌اس سهم بازار بالایی در اختیار دارند. با این حال در موضوع مارکتینگ و افزایش سهم بازار برای محصولاتی که سهم پایین‌تری دارند برنامه‌های بسیار خوبی از طریق واحد بازاریابی داخلی شرکت و برون‌سپاری، صورت گرفته که امید داریم در آینده شاهد موفقیت‌های بیشتر و افزایش سهم بیشتر از بازار برای داروهای مختلف این مجموعه باشیم.
وی در پایان از سهامداران این مجموعه تقدیر کرد و گفت: باید خطاب به سهامداران لقمان که به ما اعتماد کرده‌اند بگویم که با توجه به محصولات جدید و خطوط جدید تولیدی و افزایش سهم بازارها و بهبود صادراتی که برای لقمان پیش‌بینی شده انتظار داریم آینده موفقی در انتظار این مجموعه باشد و بنابراین انتظار داریم با سعه‌صدر بیشتر منتظر حصول نتایج اقدامات و کسب موفقیت‌های بیشتر باشند.
تامین نقدینگی از بزرگ‌ترین چالش‌های شرکت‌های داروسازی
وی در پایان با بیان اینکه یکی از بزرگ‌ترین مشکلات صنعت داروسازی در حال حاضر تامین نقدینگی موردنیاز جهت خرید مواد اولیه و نیازهای شرکت‌ها برای انجام تولید است. تاکید کرد: سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی جهت تخصیص تسهیلات موردنیاز شرکت‌های داروسازی در کنار افزایش نرخ ارز باعث شده تامین نقدینگی موردنیاز به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های شرکت‌های داروسازی در این زمینه تبدیل شود.
