موانع اقتصاد ایران در بزنگاه تاریخی

 از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی فعالان صنعتی و اقتصادی می‌توان به مشکلات و دردسرها در مسیر تامین مواد اولیه به میزان و قیمت مناسب، داشتن بازار مصرفی دور از شوک، عدم امکان دسترسی به بازارهای خارجی (چه در حوزه واردات و چه در بخش صادرات)، عدم امکان تامین معیشت  مطلوب کارگران، کارمندان و مدیران با توجه به تورم کمرشکن حاکم بر اقتصاد و سیر صعودی غیر قابل باور آن، نبود امکان پیش‌بینی آینده حتی برای مدت زمان کوتاه، عدم تامین نقدینگی لازم و تکمیلی از طرف سیستم بانکی و... اشاره کرد. طبعا در چنین فضایی نمی‌توان به اصلاح ساختار و جذب سرمایه در بخش‌های مختلف صنعتی و تجاری امید  چندانی داشت.

در شرایط موجود ممکن است چند واحد بزرگ فعال در حوزه‌های غذایی و دارویی، شرایط قابل قبولی داشته باشند؛ اما درصد بالایی از تولیدکنندگان کوچک و متوسط نه شرایط مطلوبی دارند و نه امیدی به فردا. صحت این ادعا را می‌توان با با نگاهی اجمالی به رکود و سکوت حاکم بر کارگاه‌ها در شهرک‌های صنعتی لمس کرد. در ادامه باید خاطرنشان کرد با وجود چالش‌های ساختاری حاکم بر اقتصاد ایران، کشور ما با توجه به شرایط آب‌وهوایی، اندوخته‌های زیرزمینی، تنوع محصولات قابل کشت، موقعیت جغرافیایی، جوانان تحصیلکرده و سرشار از هوش وانرژی، فی‌النفسه از پتانسیل‌های بالایی برای استخراج، تولید، کشت و ساخت برخوردار است.

حال با توجه به آغاز مذاکرات ایران و آمریکا و احتمالاتی که درخصوص رفع تحریم‌ها مطرح می‌شود، بسیاری از بازارها و صنایع می‌تواند از منظر اقتصاد داخلی واجد اولویت باشد و همزمان برای سرمایه‌گذاران خارجی نیز جذاب واقع شوند. ازجمله این صنایع باید به نفت، گاز، پتروشیمی، معادن متنوع زیرزمینی، صنعت فولاد، مواد غذایی و دامداری و کشاورزی اشاره کرد.

در همین ‌حال امکان جذب سرمایه در حوزه‌های مختلف انرژی، خودرو، حمل‌ونقل، تکمیل و رفع نیاز صنعت هوایی و... نیز وجود دارد. در همین ‌حال باید خاطرنشان کرد که بالا بردن سطح کیفی و رفاهی مردم، بالا بردن سطح آموزش و تامین نیازهای آزمایشگاهی و کتابخانه‌ای و تامین استادان آشنا به علم روز، گردشگری، تامین هوای پاک و... زمینه را برای جذب سرمایه و سرمایه‌گذار مهیا می‌کند.

کمبود مدیران آموزش‌دیده مسلط به علم روز (یا حداقل آشنا) از دیگر کمبودهای ماست. به‌خصوص آنکه در دهه‌های اخیر در آموزش و تربیت مدیران آشنا به علوم، فنون و دانش روز توجه کافی و سرمایه‌گذاری لازم را به‌عمل نیاورده‌ایم. امید است با سعی و خطا‌هایی که در ده‌های اخیر به‌عمل آورده‌ایم، شاهد فرهیختگی و پختگی لازم در تمام سطوح و زمینه‌ها باشیم که بتوانیم در آینده این همه فرصت موجود در کشور خوبمان را به دستاورد تبدیل و مردم شایسه و کشور پر فرصت و غنی از اغلب پدیده‌ها را به سطح درخور آن در جامعه جهانی برسانیم. بدون تردید فردا برای این تحرک و این شروع خیلی دیر است و اگر امروز به میل و با اراده و هوشمندی خود تغییر نکنیم فردا باوجود میل و خواسته باطنی ما ناخواسته تغییرمان می‌دهند.

*  فعال اقتصادی