پرونده ويژه

• بلاتکلیفی زنان در انتقال «تابعیت»

  

  آمنه شیرافکن
  اگر نمایندگان مجلس هشتم با درایت بیشتری به مساله تابعیت زن ایرانی رای می‌دادند، امروز می‌توانستیم به ابعاد دیگر مسائل تابعیت زنان بپردازیم، اما متاسفانه تمام راه‌های رفته فعالان زن در نهایت به عقب‌نشینی و بازگشت به نقطه صفر منجر شد.
  جنگ همیشه سایه تاریکی بر زندگی می‏پراکند. عراق و افغانستان دو کشور همسایه ایران درگیر جنگ بودند و دولت ایران پذیرای پناهندگانی از خاک این دو کشور شد. ماحصل این مهمانی سوای تمام مسائل اجتماعی و سیاسی به ازدواج زنان ایرانی با مردان عراقی و افغان منجر شد.

• قضیه اول، باز هم قضیه اول

  

  زینب آژیراک*
  بسیاری ازکشورهای جهان، قوانین محکمی علیه نژادپرستی وضع کرده‌اند عباس کیارستمی، کارگردان نام آشنای سینمای ایران، در اوایل دهه ۶۰ فیلمی ساخت با عنوان «قضیه اول؛ قضیه دوم». او در این فیلم به بررسی یک مساله واحد از دو دیدگاه مختلف پرداخت. نوشتار ما اما تنها داستان قضیه اول است، قضیه ای که در آن دیدگاه‌های مردمانی با زبان فارسی که در کشور فارسی زبان ما غریبه تلقی می‌شوند را، منعکس می‌کنیم.
  ۱) فاطمه خانم ۴۳ سال دارد. او یک سال پیش دو پسر خودش و سه دختر برادرشوهرش را به «خانه کودک ناصرخسرو» آورد تا در کلاس‌های سوادآموزی ثبت‌نام کنند.

• مهاجران افغان و وظایف اخلاقی ما

  

  دکتر موسی غنی‌نژاد
  مهاجرت افغان‌ها به ایران از اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی که کشور افغانستان توسط نیروهای ارتش سرخ شوروی اشغال شد، شتاب بیشتری گرفت. حضور فزاینده همسایگان افغان در ایران، همزمان شد با انقلاب اسلامی در کشور ما و متعاقب آن جنگ تحمیلی هشت‌ساله عراق علیه ایران.
  اقتصاد ایران در این سال‌ها با معضلات بزرگی روبه‌رو‌ بود که از حوادث خود انقلاب و جنگ تحمیلی نشأت می‌گرفت. ایدئولوژی اولیه انقلاب اسلامی، سازگاری چندانی با اقتصاد بازار آزاد و بخش خصوصی نداشت و گرایش کلی به نوعی اقتصاد دولتی و کنترل‌شده بود.

• وضع آموزش کودکان پناهنده در ایران

  

  فاطمه اشرفی*
  با گذشت بیش از ۳۰ سال از پناهندگی افغان‌ها در ایران، هنوز آموزش کودکان مهاجر و پناهنده افغان، با فراز و نشیب‌های بسیاری روبه‌رو است. وجود هر گونه محدودیت‌ در پذیرش دانش‌آموزان افغان در مدارس دولتی کشور در کنار فقر اقتصادی خانواده برای تامین هزینه‌های آموزش، و نیز کمبود آگاهی‌های عمومی و بهداشتی، در نهایت منجر به بروز چالش‌های فراوانی در میان جامعه افغان و میزبان خواهد شد. نیازهایی که عدم توجه مناسب به آنها می‌تواند به شدت در فرآیند دسترسی کودکان پناهنده به حقوق اولیه خود تاثیرگذار باشد.

• مساله «پناهندگان» امری بشردوستانه است

  

  تهیه و تنظیم: محسن آزموده
  برنارد دویل: ژاپن، آلمان و نروژ، بیشترین کمک مالی را برای برنامه‌های مرتبط با پناهندگان افغان در اختیار ایران قرار می‌دهند
  

  اشاره:
  حب وطن‌خواهی، چه در قالب نوستالژیک و چه به شکل عشق به میهن، احساسی ژرف و انکارناپذیر است. هیچ‌کس دوست ندارد «پناهنده» باشد و هر انسانی تمایل دارد که در سرزمین خودش در امن و امان به سر برد.
  پناهندگی اما، همچون هر فاجعه دیگری امری پیش‌بینی‌ناپذیر است و هر لحظه زندگی هر انسانی را تهدید می‌کند. این شعار امسال کمیساریای پناهندگان سازمان ملل است تا شاید به همه خاطرنشان کند که با پناهندگان رفتاری بهتر و انسانی‌تر داشته باشند.

• من کارت اقامت ندارم پس حق تحصیل هم ندارم

  

  ساناز قربانی*
  یادداشتی کوتاه پیرامون تحصیل کودکان افغان در ایران تجربه من به عنوان معلم داوطلب جهت آموزش کودکان افغان دریچه تازه‌ای از وضعیت این کودکان را پیش رویم گشود.
  در اولین روز حضورم در خانه کودک- به عنوان معلم ادبیات کودکان افغان بازمانده از تحصیل که جایی در مدارس دولتی ندارند - از من خواسته شد به همراه چند تن از معلمان به خانه «بس گل» دانش‌آموز تیز هوش مدرسه برویم. «بس گل» مدتی بود که به مدرسه نمی‌آمد و کمک حال پدر در کوره پزخانه شده بود با اصرار فراوان معلم‌ها و البته همراهی پدر «بس گل»، او به مدرسه بازگشت و من در طول سال تحصیلی شاهد تلاش، نظم و پیگیری وی بودم اما پس از پایان سال تحصیلی «بس گل» که باید به دبیرستان می‌رفت و خانه کودک که فقط امکان برگزاری کلاس‌ها را تا سوم راهنمایی داشت و دبیرستان‌های دولتی هم حاضر به پذیرفتن نوجوانان افغان بدون کارت اقامت نبودند از تحصیل بازماند.