عروسک‌گردان ترامپ Reuters

 ترامپ این اظهارات را در جریان سخنرانی در آریزونا در روز یکشنبه، چند روز پس از مداخله مالک تسلا و اسپیس‌‌‌ایکس در کنار رئیس‌‌‌جمهور منتخب برای خنثی کردن لایحه بودجه مورد مذاکره در کنگره بیان کرد. این رویداد آخرین موردی بود که ماسک در آن نقش غیرمعمولی در دولت آینده ترامپ ایفا کرد و انتقاد دموکرات‌‌‌ها و حتی از درون حزب جمهوری‌‌‌خواه را برانگیخت. ترامپ برای اولین‌‌‌بار مستقیما به این انتقادات اشاره و از ماسک تمجید کرد و افزود: «نه، او ریاست‌جمهوری را بر عهده نمی‌‌‌گیرد.» ترامپ همچنین این پیشنهاد، مبنی بر «سپردن ریاست‌جمهوری به ایلان ماسک» را یکی دیگر از «فریب‌‌‌کاری‌‌‌های» مخالفان سیاسی‌‌‌اش خواند. ترامپ در کنایه‌‌‌ای دیگر خاطرنشان کرد که هیچ خطری وجود ندارد که ماسک به‌‌‌طور رسمی ریاست‌جمهوری را بر عهده بگیرد، زیرا طبق قانون اساسی از انجام این کار منع خواهد شد. ترامپ سپس از جمعیت آریزونا پرسید: «می‌‌‌دانید چرا او نمی‌تواند [رئیس‌‌‌جمهور] شود؟ او در این کشور به دنیا نیامده است.»

ماسک متولد آفریقای جنوبی‌-ثروتمندترین فرد جهان براساس مجله فوربس- در آستانه انتخابات، به یکی از بزرگ‌ترین حامیان ترامپ تبدیل شد و از رئیس‌‌‌جمهور منتخب در ماه ژوئیه پس از یک سوءقصد به جان او حمایت کرد و حدود ۲۰۰میلیون دلار از درآمدش را به کمیته اقدام سیاسی اختصاص داد که از ترامپ حمایت ‌کند. او از آن زمان توسط ترامپ برای رهبری وزارت کارآمدی دولت (Department of Government Efficiency (DOGE  انتخاب شد که وظیفه آن اتخاذ رویکرد کاهش سوزاندن هزینه‌‌‌های دولت فدرال است. این به‌اصطلاح «دپارتمان» به‌‌‌عنوان یک هیات مشاوره مستقل، نه یک سازمان رسمی دولتی، نام‌گذاری شده و حوزه فعالیت آن هنوز تعریف نشده است.

مداخله در معامله بودجه

اظهارات ترامپ یک روز پس از آن بیان می‌شود که جو بایدن، رئیس‌‌‌جمهور در حال خداحافظیِ ایالات‌متحده، لایحه بودجه‌‌‌ای را امضا کرد که از تعطیلی دولت جلوگیری می‌کند. لایحه قبلی که توسط اعضای هر دو حزب در کنگره در حال مذاکره بود، چند روز قبل و زمانی که ترامپ در مقام مخالف قرار گرفت، به‌‌‌کل نابود شد. ادعای اصلی رئیس‌‌‌جمهور منتخب این بود که این لایحه سقف بدهی را افزایش نمی‌‌‌دهد، یک جنگ سیاسی که ترامپ امیدوار بود قبل از روی کار آمدنش در ژانویه از آن اجتناب کند. سقف بدهی، سقف استقراض ایالات‌متحده است؛ محدودیتی که کنگره بر میزان پولی که دولت می‌‌‌تواند برای پوشش شکاف بین درآمد و هزینه‌‌‌های خود در نظر بگیرد، اعمال می‌کند. ماسک همچنین با این قرارداد مخالفت کرده بود که در سیل توییت‌‌‌ها در پلتفرم رسانه اجتماعی ایکس که مالکش نیز است، از آن انتقاد کرد. او متعهد شد که از چالش‌‌‌های اولیه برای قانون‌‌‌گذارانی که از قانون اصلی حمایت می‌کنند، حمایت مالی کند. مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا بعدا به رسانه‌‌‌های آمریکایی گفت که با ترامپ و ماسک تلفنی صحبت کرده است، زیرا لایحه جدید مورد مذاکره مجدد قرار گرفته است. لایحه نهایی -که بودجه دولت ایالات‌متحده را با نرخ فعلی تا ۱۴مارس تامین می‌کند- چندین مفاد مخالف ترامپ و ماسک را لغو کرد. با این حال، نسخه نهایی، سقف بدهی را در میان مخالفت بخشی از قانون‌گذاران جمهوری‌‌‌خواه افزایش نداد. ریچ مک‌‌‌کورمیک، قانون‌گذار جمهوری‌‌‌خواه در گفت‌وگو با سی‌‌‌ان‌‌‌ان گفت که مداخله ماسک نشان داد «او نفوذ دارد و او بر ما فشار خواهد آورد تا هر کاری که فکر می‌کند برای او درست است انجام دهیم.» سایر جمهوری‌‌‌خواهان نیز به این موضوع اذعان داشته‌‌‌اند و تونی گونزالس، نماینده مجلس نمایندگان، در مصاحبه‌‌‌ای با شبکه سی‌‌‌بی‌‌‌اس گفت که «احساس می‌کند ایلان ماسک نخست‌‌‌وزیر ما است.» سناتور بیل هاگرتی در گفت‌وگو با سی‌‌‌ان‌‌‌ان از نقش ماسک در مذاکره درباره این لایحه تمجید کرد و در عین حال این تصور را رد کرد که این میلیاردر آمریکایی است که تصمیمات ترامپ را هدایت می‌کند.

100109_654 copy

بسیار حساس و هشداردهنده

فراتر از توافق بودجه، حضور منظم ماسک در کنار ترامپ قبل از روی کار آمدن او در 20ژانویه برای هفته‌‌‌ها باعث ایجاد ناراحتی در میان دموکرات‌‌‌ها شده بود. زمانی که ترامپ پس از پیروزی در انتخابات با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌‌‌جمهور اوکراین صحبت کرد، میلیاردر آمریکایی هم در یک خط دیگر این گفت‌وگوی تلفنی قرار داشت. او همچنین در دیدارهای اخیر با امانوئل مکرون، رئیس‌‌‌جمهور فرانسه و جورجیا ملونی، نخست‌‌‌وزیر ایتالیا در نیویورک حضور داشته است. این انتقاد ناشی از میم‌‌‌های رسانه‌‌‌های اجتماعی است که نشان می‌دهد ترامپ در موقعیت‌‌‌های مختلف به ماسک تبدیل می‌شود. پس از مذاکرات بودجه هفته گذشته، چندین دموکرات، ماسک را متهم کردند که برای تامین منافع خود مداخله کرده است. آنها به حمایت او از حذف ماده‌‌‌ای در لایحه اصلی اشاره کردند که می‌توانست فعالیت‌های تجاری او در چین را محدود کند. رزا دلاورو، نماینده مجلس نمایندگان آمریکا، در نامه‌‌‌ای در روز جمعه به رهبران کنگره نوشت: «بسیار نگران‌‌‌کننده است که رهبری جمهوری‌‌‌خواه مجلس، به اصرار یک‌میلیاردر غیرمنتخب، یک توافق مالی دوحزبی و دو مجلسی را که شامل این ماده حیاتی برای محافظت از مشاغل و توانایی‌‌‌های حیاتی آمریکا بود، لغو کرد.»