عده‌ای از دوستان پیگیری مخالفان منتخبان انتخابات اخیر را موجب آسیب به زیربنای اتاق می‌دانند و از سوی مقابل، عده‌ای پافشاری بر حفظ نتایج انتخابات هیات‌رئیسه را موجب آسیب به کیان اتاق می‌دانند. پس هر دو گروه بر یک نقطه همراستا و هم‌نظرند و آن لزوم جلوگیری از ایجاد آسیب بر درخت ۱۴۰ساله اتاق بازرگانی است.

با این حال اگر یک قدم عقب‌تر برویم، خواهیم دید که خود این اتاق نیز تنها یک پدیده بین‌الاذهانی ا‌ست که به‌عنوان عامل چندصدایی و جلوگیری از تک‌روی و برای ایجاد شرایط گفت‌وگو و در نهایت برای جلوگیری از آسیب‌های اقتصادی محتمل در سیاستگذاری در طول سال‌ها شکل‌ گرفته، تقویت شده و جای خود را باز کرده است.

لذا لازمه گفت‌وگو، وجود شخصیت مستقل است و اگر ما از اتاق توقع اعلام نظر صرفا با نگاه اقتصادی در کرسی‌های مشورتی داریم، باید نه به‌خاطر رئیس‌فعلی اتاق ایران  یا به سود همفکران یا مخالفان وی و نه به‌خاطر اتاق بلکه به‌خاطر کشور به استقلال کامل آن پایبند باشیم، لذا اتاق غیرمستقل، ماهیت خود را از دست خواهد داد و ارزش چانه‌زنی، کسب کرسی، رقابت و جوش و خروش را نیز نخواهد داشت.

به هر حال شرایطی برای اخذ کارت بازرگانی، عضویت در اتاق و هیات نمایندگان به‌عنوان حقوق اجتماعی هر ایرانی در قوانین درج شده و محروم کردن افراد از این حقوق اجتماعی صرفا می‌تواند پیامد حکم قضایی باشد و محدود کردن افراد تحت هر عنوانی برای ورود در جایگاه‌های تشکلی، منجر به خودسانسوری و از دست رفتن کارکرد اتاق و تشکل به‌عنوان صدای مستقل، انذار‌دهنده و پایش و پیش‌بینی‌کننده فضای اقتصادی است. نکته‌ دیگر لزوم استفاده از ابزارهای مبتنی بر دموکراسی در ساختار تشکلی است.

قطعا استقرار دموکراسی مترادف با انتخاب فرد توسط جمع نیست، بلکه جمع باید بتواند بر عملکرد منتخب نظارت و در صورت نارضایتی امکان خلع از قدرت را نیز در اختیار داشته باشد. این مهم هم باید در ساختار مسوولیت‌سازی اتاق نهادینه شود و روندهایی که موجب استمرار حکمرانی عده‌ای محدود و ارث‌گذاری حکمرانی برای دیگران را ایجاد می‌کند، متحول شود و قطعا این ‌سازوکار باید در درون اتاق و از درون اتاق شکل گیرد.

نکته‌ نهایی، لزوم به رسمیت شناختن اقلیت از سوی اکثریت است که هم به‌عنوان یک رکن دموکراسی و هم عاملی برای حفظ چندصدایی درونی، جلوگیری از ایجاد کلونی‌های مخرب خارج از نهاد و همچنین حفظ حرمت خانواده اتاق ضروری است. در نهایت امیدوارم اتفاقات این روزها با درایت «اتاقی‌ها» مدیریت شود و نفع کشور برآیند تصمیم‌گیری‌های پیش‌روی ما باشد.

 * عضو هیات نمایندگان اتاق ایران