چرا نسل Z به ابزارهای آنالوگ روی آورده است؟

گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد-نیلوفر ادیب نیا؛ براساس گزارشی از سی‌ان‌بی‌سی، زمانی که اولین آیفون به جهان معرفی شد، او تنها نه سال داشت و به یاد می‌آورد که دوران شکوفایی خود را «زیر بمباران بی‌پایان تکنولوژی» گذرانده است. در سال‌های اخیر، گلورفیلد در خود و دوستانش تمایلی مشترک یافت: هر از گاهی برای گریز از سلطه صفحه‌نمایش، مجبور به حذف موقت اپلیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی می‌شدند. او این وضعیت را چنین توصیف می‌کند: «ساعت‌های متمادی، چشم در چشم صفحه‌نمایشم بودم؛ به معنای واقعی کلمه، چسبیده به گوشی، در حال گفتگو با طرفداران، دوستان و این درگیری مداوم، روح مرا عمیقا آزرده و ناراضی کرده بود.»

همین عطش برای رهایی از  پیوندها و آگاهی از اینکه او تنها صدای خسته از هیاهوی تکنولوژی نیست، جرقه تاسیس Kickback را در ذهنش زد؛ برندی که با هدف تسخیر قلب نسل Z، به احیای فناوری‌های گذشته پرداخته است.

این شرکت نیویورکی، گنجینه‌ای از پخش‌کننده‌های CD و صفحه‌گرام، دوربین‌های آنالوگ، اسپیکرها و دستگاه‌های پخش کاست را به بازار عرضه می‌کند. گلورفیلد با هیجان توضیح می‌دهد: «بیشترین موفقیت ما با محصولاتی رقم خورده است که هدف اصلی‌شان، دعوت به دوری جستن از دنیای دیجیتال است. این حس ناب و یگانه، همان تجربه‌ای است که نسل من تاکنون نتوانسته طعم واقعی آن را بچشد.»

واقعیت این است که جوانان امروز بیش از هر زمان دیگری در جستجوی فاصله گرفتن از سلطه تکنولوژی‌اند. در گزارش «آینده تندرستی ۲۰۲۵»، اجلاس جهانی تندرستی، شیفتگی به فناوری‌های گذشته و آنالوگ را به‌عنوان یکی از روندهای غالب سال ۲۰۲۵ معرفی کرده است.

این جریان باعث شده است تا نسل Z و جوانان هزاره  به ابزارهایی روی بیاورند که مدت‌ها پیش جای خود را به گوشی‌های هوشمند داده بودند. بث مک‌گروارتی، مدیر تحقیقات موسسه جهانی تندرستی ، می‌گوید این گرایش شاید بیش از آنکه ریشه در حس نوستالژی داشته باشد، از عطش دیرینه انسان برای تجربه‌های لمسی و حقیقی سرچشمه می‌گیرد.

او توضیح می‌دهد: «مطالعات نشان می‌دهد که انسان‌ها از آغاز حیات، برای لمس کردن و حس کردن، به صورت ذاتی برنامه‌ریزی شده‌اند. گمان می‌کنم این یک نوع طغیان در برابر دنیای دیجیتال بی‌شکل، بی‌جسم و مصرف‌گرای صفحات نمایش است؛ و نشان‌دهنده میلی عمیق به سمت ابزارها و اشیای فیزیکی است که می‌توان آن‌ها را لمس کرد.»

مک‌گروارتی خاطرنشان میکند که با فشرده شدن موسیقی، ارتباطات، سرگرمی و کار در همان دستگاه واحدی که چشمان مردم تمام روز به آن خیره مانده‌اند، نسل‌های جوان بیش از پیش در پی گسستن از سیل مداوم و بی‌جان اطلاعات هستند. او با تاکید هشدار می‌دهد: «وقتی به آمار زمانی که نسل Z در برابر صفحه‌نمایش‌ها سپری کرده است می‌نگریم، درمی‌یابیم که تقریبا معادل یک عمر کامل بوده است.»

از زمان آغاز به کار Kickback در سال گذشته، این برند موفق به کسب درآمدی بیش از ۵۰۰ هزار دلار شده است. گلورفیلد بر این باور است که موفقیت خیره‌کننده استارتاپ او از تمایل شدید نسل Z برای مقابله با دنیای فوق‌العاده یکپارچه‌ای ریشه می‌گیرد که در آن بالیده‌اند؛ راه‌حلی که در بازگشت به ابزارهای ساده و تک‌منظوره نهفته است. او می‌گوید: «حسی واقعا دلپذیر و آرامش‌بخش در این نهفته است که با یک دوربین قدم بزنی و تنها دغدغه‌ات، گرفتن عکس باشد؛ بدون وسوسه برای فرورفتن در گوشی یا چک کردن ایمیل‌های کاری.»

آدام فورست، مدیر وب‌سایت فناوری‌های رترو Retrospekt که از سال ۲۰۱۵ فعال است، می‌گوید: هرچند دستگاه‌های پیشرفته زندگی را آسان‌تر کرده‌اند، اما آن کامل، اما در عین حال، بی‌روح و استریل نیز ساخته‌اند.

فورست که سایتش دوربین‌های پولاروید، گیم‌بوی و ماشین‌تحریر می‌فروشد، توضیح می‌دهد: «به گمان من، تجربه‌های زیسته برای مردم اهمیتی حیاتی دارند. هرچه امور به سمت سهولت بیشتر پیش می‌روند، ارزش تجربه بالاتر می‌رود و اهمیت آن افزون می‌شود؛ حتی اگر این تجربه گاهی ناخوشایند یا دشوار باشد.»

Retrospekt سالانه ۸ میلیون دلار فروش دارد و بیشتر مشتریانش در بازه سنی ۱۳ تا ۳۹ سال قرار دارند. فورست باور دارد که هرچند پیشرفت‌های تکنولوژیکی بدون شک جهان را از جهات بسیاری بهبود بخشیده‌اند، اما تمرکز کامل زندگی در فضای آنلاین و وابستگی مطلق به یک دستگاه واحد، جزو این موارد نیست.

از نگاه او، وقتی انسان خود را از توانایی لمس کردن و کار با اشیایی چون دوربین‌ها و صفحه‌گرام‌ها محروم می‌کند، «در واقع، علیه طبیعت انسانی خود گام برمی‌دارد.» او چنین نتیجه‌گیری می‌کند: «داشتن یک شی فیزیکی، حسی بسیار معنا‌دار و خاص به همراه دارد؛ حسی که گمان نمی‌کنم ما انسان‌ها آمادگی رها کردنش را داشته باشیم. این اشیا، به نوعی، هرچه بیشتر از دسترس ما دور می‌شوند، ارزش والاتری پیدا می‌کنند».