مترجم: مهدی نیکوئی nikoueimahdi@gmail.com همان‌طور که می‌دانیم، توریسم در خلأ حضور ندارد و فعالیت آن ارتباط تنگاتنگی با سایر بخش‌های کشور از جمله اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی دارد. از این رو عملکرد بخش گردشگری تنها در صورتی موفقیت‌آمیز خواهد بود که بتواند به نحو موثری با این بخش‌ها به تسهیم فعالیت‌ها و اطلاعات، همکاری و تبادل‌نظر بپردازد. اما موضوع اینجا است که بسیاری از این بخش‌ها درک یا علاقه کمی نسبت به فعالیت توریسم در ناحیه دارند؛ به جز آنکه باید یادآوری شود که فعالیت‌های گردشگران کمتر از موفقیت و درخشش سایر بخش‌ها به چشم می‌آید.

اختلاف بین بخش گردشگری و سایر بخش‌ها زمانی اوج می‌گیرد که بحث رقابت بر سر منابع و بودجه مطرح می‌شود (به‌عنوان مثال صنایع استخراجی و معدنی) یا در جایی که نیاز عمومی به افراد خاص یا انواع خاصی از افراد وجود دارد (مانند فعالان بخش‌های تفریحات، تکنولوژی و آموزش) یا زمانی که اختلاف‌نظرهای فلسفی مشاهده می‌شود (مانند فعالان بخش‌های محیط‌زیست، پارک‌ها و حمل‌ونقل).

هرکدام از این کنش‌ها می‌تواند هم تهدید و هم فرصتی برای بخش گردشگری به همراه داشته باشد. بخش‌های محیط‌زیست و صنایع استخراجی و معدنی همواره به توریسم به چشم یک نیروی رقابتی نگریسته‌اند؛ بخش‌های تفریحات، سرگرمی و حمل‌ونقل گردشگری را بیشتر یک متحد یا فرصت تجاری می‌دانند. بخش‌های سیاسی و دولتی ایجادکننده یک محیط گسترده سیاست‌گذاری (قوانین و مقررات) هستند که گردشگری و سایر بخش‌های مرتبط باید به‌طور مداوم به ارزیابی و انطباق خود با آن بپردازند.

به‌منظور تبادل نظر و ارائه موارد در هر کنش، بخش گردشگری باید قادر باشد به اندازه کافی حرفه‌ای عمل کند و آمادگی مواجهه با تغییرات و مخاطرات مختلف را داشته باشد. در گذشته این آمادگی و انعطاف‌پذیری چندان اهمیت نداشت. یک مقصد گردشگری با توسعه یک مزیت رقابتی خاص، می‌توانست تا سال‌ها موفقیت خود را تضمین کند، اما امروزه محیط فعالیت شرکت‌ها بسیار پیچیده و پویا شده است. ذائقه مشتریان، عملکرد و استراتژی رقابتی سایر شرکت‌ها، وضعیت محیط زیست و بسیاری از عوامل دیگر به شدت در حال تغییر هستند و ثبات مطلق را نمی‌توان در محیط مشاهده کرد.

به همین دلیل است که مقاصد و شرکت‌های فعال بخش گردشگری باید آماده هر گونه تغییر و تحول در محیط پیرامون خود باشند و بتوانند به سرعت خود را با تغییرات انطباق دهند. یکی از استراتژی‌هایی که مقاصد امروز برای افزایش آگاهی و انعطاف‌پذیری خود انجام می‌دهند، کوچک‌سازی ساختار و در عین حال توانمند ساختن آن است. آنها ضمن کنکاش مداوم محیط پیرامون خود برای کسب اطلاعات جدید و تشخیص سریع تغییرات در حال ظهور، توان خود را نیز برای انطباق و بهبود مستمر عملکرد افزایش می‌دهند. در غیر این صورت، این تغییرات و مخاطرات ناشی از آن می‌توانند تضعیف‌کننده و آسیب‌رسان گردشگری و مقاصد باشند. متعاقبا، بخش گردشگری فرصت یک بازار کلیدی را از دست داده یا در ایجاد یک همکاری و اتحاد نوآورانه شکست خواهد خورد.

بسیار اتفاق می‌افتد که عدم آمادگی و پختگی بخش گردشگری منجر به تصمیمات و سیاست‌های دولتی می‌شود که توانایی آن را برای رقابت یا رقابت سودآور تضعیف می‌کند. در برخی از موارد خاص، بخش گردشگری حتی نسبت به گستردگی صدمات ناشی از ناآگاهی یا شکست در آمادگی کافی و فعالانه خود اطلاع نداشته است. این موضوع به‌خصوص در تبادل‌نظرهای عمومی می‌تواند فاجعه‌بار باشد، جایی که هم عواید در حال حاضر و هم اعتبار بلندمدت صنعت می‌تواند از دست برود.

ماهیت چندبعدی گردشگری و سیاست‌های مرتبط

مطلبی که در مورد گردشگری قابل ذکر است، ماهیت میان‌رشته‌ای آن است. تجربه گردشگری تحت تاثیر طیف گسترده‌ای از نیروهای اقتصادی، روانشناسی، اجتماعی، تکنولوژیک، قانونی و سیاسی است. برای پاسخگویی همه‌جانبه به این نیازهای مختلف لازم است که به پیچیدگی و تعامل بین آنها در هر موقعیتی توجه کرده و قدردان آن باشیم. مقررات و قوانین روانشناسی، اقتصادی، جامعه‌شناسی و قضایی مختلفی وجود دارند اما تنها برخی از آنها می‌توانند برای بهبود درک ما از بازاریابی بین‌المللی موثر باشند.

علوم محیطی، سیاسی و رفتاری برای تدوین یک سیاست مناسب پارک‌های ملی بسیار حیاتی هستند و سطوح و نوع گردشگران مناسب و مطلوب را تعیین می‌کنند. در سایر انواع مقاصد نیز می‌توان نقش سیاست‌ها و قوانین و مقررات را به وضوح مشاهده کرد. به همین دلیل است که سیاست‌های اتخاذی دولت برای توسعه گردشگری باید ابعاد مختلف مساله را در نظر داشته باشند.

از طرف دیگر ثبات قوانین و مقررات نیز نقشی جدی در گسترش گردشگری دارد. عدم ثبات قوانین و مقررات و تغییر مداوم آنها به جز شکننده کردن گردشگری باعث می‌شود بسیاری از سرمایه‌گذاران نسبت به سرمایه‌گذاری در این بخش مردد شوند. به همین دلیل است که غالبا ثبات قوانین و مقررات را به‌عنوان یک مولفه کلیدی که نقشی مثبت در توسعه گردشگری دارد، می‌دانند. هرچند به‌دلیل تغییرات مستمر در محیط رقابت و فعالیت شرکت‌ها نمی‌توان ثبات را به معنای مطلق کلمه، مثبت ارزیابی کرد و نیاز است متناسب با این تغییرات، قوانین نیز اصلاح شده و بهبود یابند.