«اسپانیا» چگونه جذاب‌ترین نقطه جهان برای گردشگران شد؟
شگرد شاگرد اول کشورهای توریستی
با بررسی جایگاه و نقش صنعت گردشگری در اسپانیا می‌توان به دلایل تلاش گسترده این کشور برای بازگشت بازار گردشگری پی برد. اسپانیا طبق اعلام مجمع جهانی اقتصاد، به‌عنوان بهترین کشور دنیا برای پذیرایی از گردشگران در سال ۲۰۱۹ معرفی شده بود. این کشور مدیترانه‌ای توانسته از سال ۲۰۱۵ جایگاه خود را به‌عنوان رقابت‌پذیرترین کشور جهان در حوزه گردشگری حفظ کند.
گردشگری در اسپانیا بعد از بخش‌های صنعتی و تجاری- بانکی سومین رکن اقتصادی است و حدود ۱۵درصد از تولید ناخالص داخلی اسپانیا را تشکیل می‌دهد. این کشور از دهه ۱۹۶۰ یکی از محبوب‌ترین مقاصد تعطیلات تابستانی به‌ویژه برای گردشگران ایرلندی، انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی و آمریکایی بوده است. صنعت توریسم، اسپانیا را به دومین کشور پربازدید دنیا برای توریست‌ها تبدیل کرده و از فوریه ۲۰۱۹ به مقام اول جهان در رده‌بندی گردشگری رسانده است. اسپانیا در سال ۲۰۱۸، دومین کشور پربازدید جهان بود که ۸/ ۸۲ میلیون گردشگر را ثبت کرد. اسپانیا در فهرست رقابت‌های دوسالانه سفر و جهانگردی که توسط مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۱۹ منتشر شد در بین ۱۴۰ کشور مقام اول را کسب کرد. از طرفی دفتر سازمان جهانی گردشگری در مادرید قرار دارد. اسپانیا با بهره‌گیری از «جاذبه‌های طبیعی»، «آثار باستانی» و «توسعه گردشگری دریایی» و «سلامت» موفق شد گردشگری را به یکی از مهم‌ترین صنایع خود تبدیل کند؛ به‌طوری‌که این صنعت اسپانیا درحال‌حاضر حدود دو برابر صادرات نفتی ایران درآمد دارد و «تبلیغات» و «توسعه زیرساخت‌های گردشگری» در اسپانیا از عوامل موثر موفقیت صنعت گردشگری این کشور است.
اسپانیا بهترین عملکرد را در اولویت سفر و گردشگری، زیرساخت‌های حملونقل هوایی و زمینی، زیرساخت‌های خدمات گردشگری و منابع فرهنگی و سفرهای تجاری و همچنین توسعه گردشگری پزشکی در کنار گردشگری دریایی، تفریحی و البته گردشگری فرهنگی دارد. این عملکرد سبب شده این کشور به دومین مقصد محبوب جهان تبدیل شود.
اسپانیا به‌دلیل داشتن رتبه دوم نرخ امید به زندگی در جهان پس از ژاپن (نرخ امید به زندگی در اسپانیا ۴/ ۸۴ سال است) و همچنین سبک زندگی بسیار سالم و غذاهای فوق‌العاده با کیفیت، زبانزد خاص و عام است. تلفیق سفر گردشگری با سفر سلامت، احیا یا سفر درمانی پزشکی در اسپانیا به آسانی امکان‌پذیر است.
نرخ حملونقل هوایی، زمینی، دریایی و اسکان در اسپانیا در مجموع هزینه‌های سفر را کاهش می‌دهد. اسپانیا از قوی‌ترین کشورهای ارائه‌دهنده خدمات ویلاهای لوکس و مراکز اقامتی ویژه برای گردشگران این کشور بوده تا آنجا که این مساله به یکی از مهم‌ترین منابع کسب درآمد برای صاحبان املاک در این کشور تبدیل شده است. با همکاری بخش‌خصوصی، اسپانیا قصد داشت تا سال ۲۰۲۰، تعداد گردشگران مبتنی بر سلامت یا درمان خود را تا دو برابر افزایش دهد و در رقابت با کشورهای اروپایی و جنوب شرق آسیا مانند تایلند و سنگاپور قرار گیرد. اشتغال‌زایی در گردشگری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و این امر در اسپانیا در سال ۲۰۱۸ باعث شد حدود صدهزار موقعیت شغلی جدید در بخش گردشگری ایجاد شود. حدود ۱۲درصد از اشتغال اسپانیا با ۳/ ۲ میلیون نفر به حوزه گردشگری اختصاص دارد. جذب گردشگر خارجی در اسپانیا ناشی از هشت عامل اصلی است. حملونقل، استراحتگاه‌ها و سواحل تابستانی، گردشگری فرهنگی که برنامه‌های دانشجویی، دین و جشنواره‌ها را دربرمی‌گیرد و همچنین گردشگری تجاری، گردشگری زندگی شبانه، گردشگری زمستانی، گردشگری هنری، گردشگری روستایی و گردشگری سلامت از جمله این عوامل هستند. گردشگری سلامت، درمان و پزشکی تخصصی یکی از ارکان گردشگری اسپانیا به شمار می‌رود و رتبه هفتم جهان در گردشگری سلامت از لحاظ کیفیت و در دسترس بودن را دارد. اسپانیا با اختصاص دادن ۱۵درصد از کل سهم این صنعت به خود در رتبه سوم برترین کشورهای اروپایی فعال در صنعت گردشگری و سلامت قرار دارد. اروپا ۴۰درصد از درآمد سالانه از صنعت گردشگری سلامت در جهان را به خود اختصاص داده است. آلمان و انگلیس در رتبه‌های اول و دوم گردشگری سلامت در اروپا قرار دارند. گردشگری پزشکی به‌عنوان طرحی تخصصی به تصویب رسیده است و وجود سامانه قدرتمند بهداشت و درمان این کشور اعم از بیمارستان‌ها، کلینیک تخصصی و فوق تخصصی، داروخانه‌ها، شرکت‌های دارویی در ورود سرمایه‌های خارجی از بخش گردشگری به اقتصاد اسپانیا یاری رسانده است. با حمایت دولت اسپانیا و محور قرار دادن گردشگری سلامت با برگزاری سمینارها و همایش‌های متعدد در حوزه گردشگری سلامت و درمان پنج شرکت بزرگ اسپانیایی در این زمینه متعهد شدند با حرکت پویا در این مسیر چرخه صنعت گردشگری مبتنی بر سلامت و درمان پزشکی تخصصی را به جلو ببرند. اسپانیا همواره بهترین خدمات درمانی را با کمترین هزینه ممکن در دسترس افراد قرار می‌دهد و مدت زمان انتظار به‌منظور دریافت خدمات درمانی در این کشور در مقایسه با دیگر کشورهای اروپایی بسیار کمتر است. چندین بخش در اسپانیا همچون بنیاد صنعت اسپانیا (EOI)، دپارتمان‌های مختلف وزارت گردشگری اسپانیا، بخش‌خصوصی اعم از شرکت‌های ارائه‌کننده خدمات درمانی و مسافرتی تشکیل یک هم‌افزایی داده‌اند. نتیجه این همکاری‌ها انعقاد دو موافقت‌نامه در راستای جذب هرچه بیشتر گردشگران خارجی نیازمند مراقبت‌های پزشکی، درمانی و سلامت و افزایش درآمد حاصل و اشتغال‌زایی تخصصی برای اسپانیا است. حملونقل اسپانیا، به‌ویژه خطوط هوایی آن بسیار قدرتمند است و روزانه پروازهای بسیاری از سراسر دنیا به این کشور دارد. همچنین از طریق جاده‌ای، ریلی و آبی نیز بسیار پرتردد است. آزادراه‌های اسپانیا شهرهای توریستی را به یکدیگر وصل می‌کنند و با شبکه آزادراه‌های فرانسه ارتباط دارد. خط راه‌آهن اسپانیا نیز بعد از چین بزرگ‌ترین خط راه‌آهن جهان است. مناطق ساحلی گردشگری و استراحتگاه‌های بسیاری در اسپانیا وجود دارد که گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند. گردشگری ساحلی بیشترین درآمد را در اقتصاد اسپانیا ایجاد می‌کند. آب و هوای معتدل در طول سال و سواحل مدیترانه، اقیانوس اطلس و همچنین جزایر قناری ده‌ها سال است که گردشگران شمال اروپا را به خود جلب کرده است. محبوب‌ترین سواحل اسپانیا در سمت مدیترانه قرار دارد. انگلیسی‌ها حدود ۲۴درصد از کل توریست‌های خارجی اسپانیا در سال‌های اخیر و همچنین آلمان و فرانسه ۱۵درصد و ۱۶ درصد، اسکاندیناوی و ایتالیا هر کدام ۷درصد و هلند ۵درصد را به خود اختصاص داده‌اند. علاوه‌بر گردشگری تابستانی روش‌های دیگری مانند کنگره‌های گردشگری فرهنگ و یادبودها، ورزش و گردشگری تفریحی در این مناطق وجود دارد از جمله شهرهایی مانند بارسلونا و والنسیا که بزرگ‌ترین بنادر ساحل مدیترانه‌ای اسپانیا هستند. بسیاری از مناطق ساحلی یا جزیره‌ای از اهمیت اکولوژی و طبیعی زیادی برخوردارند و پارک‌های تفریحی بسیاری وجود دارد. در سال ۲۰۱۴ اسپانیا رکورد خود در سواحل آبی را شکست و به ۶۸۱ پرچم آبی دست یافت و رهبر نیمکره شمالی شد. اسپانیا همچنین در پرچم آبی برای تفرجگاه ساحلی صدرنشین است. ۱۳ شهر اسپانیا توسط یونسکو به‌عنوان میراث جهانی اعلام شده است. اسپانیا یک کشور محبوب برای دانشجویان خارج از کشور است و معروف‌ترین دانشکده‌های تجاری و بازرگانی جهان مانند اکسپلوور را دارد که بیشترین دانشجویان را دارد.
شهرهای اسپانیا همچنین میزبان رویدادهای مهم بین‌المللی هستند. مثلا نمایشگاه جهانی بارسلونا در ۱۸۸۸ و ۱۹۲۹، المپیک تابستان ۱۹۹۲، نمایشگاه جهانی سویا ۱۹۹۲، جام ۲۰۰۱ آمریکا در والنسیا، نمایشگاه ۲۰۰۸ در ساراگوزا. علاوه بر این برخی از شهرهای اسپانیا، پایتخت فرهنگ اروپا بوده‌اند. مادرید در ۱۹۹۲، سانتیاگو در سال ۲۰۰۰، سالامانکا در۲۰۰۲ و سن سباستین در سال ۲۰۱۶.
مادرید مکان بسیار محبوبی برای زندگی شبانه است. زندگی شبانه برای گردشگران خارجی و افراد محلی بسیار جذاب است. بعضی از بهترین زندگی‌های شبانه جهان در اسپانیا قرار دارد. از جمله اهداف دولت اسپانیا در افزایش گردشگر خارجی به‌ویژه در بخش زندگی شبانه، تمرکز بر بخش گردشگری خانوادگی است.در بخش گردشگری زمستانی باید گفت اسپانیا کشوری کوهستانی است که دارای استراحتگاه‌های اسکی مشهوری در جهان است که در چند نقطه از این کشور از جمله پیرنه، سیستما مرکزی، سیستما ایبریکو و سیرانوادا واقع شده است.
تعداد گردشگران خارجی در سال ۲۰۱۸، حدود ۶/ ۸۲ میلیون نفر بوده است که نسبت به سال قبل از آن که با ثبت ۹/ ۸۱ میلیون ورودی، رکوردی تاریخی داشته فقط ۹/ ۰درصد رشد داشته است. رشد گردشگری در سال ۲۰۱۷، ۹/ ۸درصد بوده است و این آمار در دو سال قبل‌تر یعنی سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۵ به ترتیب ۳/ ۱۰درصد و ۹/ ۴درصد بوده است. دلیل این کاهش رشد گردشگری را می‌توان رقابت بین کشورهای مدیترانه‌ای از جمله تونس و ترکیه دانست که با ظهور این کشورها اسپانیا ۲۱ میلیون اقامت شبانه در سال ۲۰۱۸ را نسبت به سال ۲۰۱۷ از دست داده است. و متوسط اقامت از ۷/ ۷ روز در سال ۲۰۱۷ به ۶/ ۷ روز در سال ۲۰۱۸ رسیده است. البته هزینه‌های گردشگران خارجی نسبت به درآمد سال ۲۰۱۷، ۱/ ۳درصد افزایش یافته و حدود ۸۰ میلیارد دلار درآمد کسب کرده است. میزان هزینه‌های گردشگری از اتحادیه اروپا حدود ۵درصد کاهش یافته است.
