موزه‌ها با «نمایش آنلاین» به توقف کرونایی بازدیدها پایان می‌دهند
هنرنمایی «لوور» برای گردشگران خارجی
بازدیدکنندگان موزه لوور در سال ۲۰۱۸ به عدد ۱۰ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر رسیده بود. در سال ۲۰۱۹ که تقریبا در اواخر آن کرونا بخش‌هایی از جهان را درگیر کرد تعداد این گردشگران به ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر و سال ۲۰۲۰ با افتی محسوس به ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر کاهش پیدا کرد. برای بازگرداندن گردشگران و ایجاد بازارهای جدید موزه لوور به تازگی در ابتکاری جالب ۴۸۲ هزار شیء خود را در اینترنت به رایگان در معرض دید بازدیدکنندگان قرار داده است. متولیان موزه امیدوارند تعداد مشتریان آنلاین خود را به این ترتیب افزایش داده و موزه‌ای که تعداد مشتریان آنلاین آن در سال ۲۰۱۹ حدود یک میلیون نفر بود و در سال ۲۰۲۰ به عدد ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار افزایش یافت را همچنان بیشتر کنند. آنها همچنین در این دوره اقدام به پخش جهانی مستند شبی در لوور: لئوناردو داوینچی و برگزاری حراجی از آثار هنری کردند که این برنامه برایشان ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار یورو درآمد داشت. اما در ایران در دوره کرونا برای جذب گردشگران چه راهکارهایی اندیشیده و چه برنامه‌هایی اجرا شده است؟ محمدرضا کارگر مدیر کل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی در این باره به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: هنوز بسیاری از مردم موزه‌های گلستان، موزه ملی و سایر موزه‌ها را از نزدیک ندیده‌اند. از این رو همان‌طور که لوور بازدیدهای رایگان را برای این دوره طراحی کرده ما در دوران کرونا مجموعه‌ای از بازدیدهای آنلاین داشتیم و این شرایط را برای مردم فراهم کردیم تا به‌صورت زنده موزه و آثار موجود در آنها را دیده و فایل آنها را هم از آپارات دریافت کنند. در این بازدیدهای آنلاین علاقه‌مندان می‌توانستند با صرف دو ساعت با توضیحات راهنمایان بازدیدی کامل از یک موزه داشته باشند. او از معرفی ۱۴۰۰ اثر موزه‌ای شاخص کشور در سال‌جاری خبر داده و می‌افزاید: ممکن است در این ۱۴۰۰ اثر سهم موزه ملی مثلا ۱۰ درصد یا سهم یک موزه ۵ درصد باشد اما تلاش ما این است از تمام موزه‌ها اثر شاخصی را معرفی کنیم تا تبلیغی برای تمام آنها باشد. علاوه بر این طرح که جزو برنامه‌های اداره کل موزه‌هاست، سایر پروژه‌های تبلیغی توسط هر موزه به تنهایی نیز انجام می‌شود. کارگر در همین رابطه به سایت‌های خاص هر موزه اشاره کرده و ادامه می‌دهد: موزه‌ها با بهره‌گیری از سایت‌های‌شان می‌توانند به معرفی آثار خود اقدام و در این راه از تکنیک‌ها و روش‌های مختلف استفاده کنند. علاوه بر آن به مناسبت ۲۸ اردیبهشت ماه که روز جهانی موزه است ما از هر موزه یک اثر تحت عنوان اثر شاخص آن موزه معرفی می‌کنیم.
امضای تفاهم‌نامه با وزارت ارتباطات از دیگر برنامه‌هایی است که طبق گفته مدیر کل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی در دوران کرونا انجام شده است. او با بیان این مطلب می‌گوید: براساس این تفاهم‌نامه ما به هر موزه یک فضا اختصاص داده‌ایم که می‌تواند از آن برای معرفی و... بهره بگیرد. او در پاسخ به این پرسش که با توجه به کاهش قابل‌توجه گردشگران خارجی و به تبع آن کاهش درآمدزایی موزه‌ها آیا برنامه‌ای از سوی این نهادها با توراپراتورهای خارجی برای اجرای تورهای آنلاین انجام شده است یا خیر؟ عنوان می‌کند: تاکنون آنچه انجام شده در حد معرفی بوده و درآمدزایی در این زمینه نداشته‌ایم.
کارگر همچنین درباره فرصت کرونا برای مرمت موزه‌ها می‌گوید: موزه‌ها در ایران فراتر از کرونا پروژه‌های مرمتی سالانه دارند، به‌ویژه موزه‌هایی که بنای آنها قدیمی است. تلاش ما این است که موزه‌ها استانداردهای خود را حفظ کنند و این امر نیازمند برنامه‌هایی برای حفاظت از بنا و آثار آن است.
او در پاسخ به انتقادهایی که درباره شلوغی موزه‌ها در نوروز ۱۴۰۰ وجود داشت، بیان می‌کند: تعداد بازدیدکنندگان موزه‌ها در نوروز امسال نسبت به سال ۹۸ یک هشتم بود و این به آن معناست که ما پروتکل‌های مربوط به کرونا را رعایت کرده‌ایم. صف‌هایی که در این دوره به‌وجود آمد بیرون موزه‌ها بوده که جزو حوزه مدیریتی ما نمی‌شود. ما در نوروز امسال برای بازدید از موزه‌ها سانس‌بندی داشتیم تا فاصله اجتماعی رعایت شود.
وزارت میراث فرهنگی موزه‌ها را جزو مشاغل ضروری می‌دانست که باید باز باشند درحالی‌که ستاد کرونا چنین اعتقادی نداشت. بالاخره موزه‌ها بازمی‌مانند یا در شهرهای قرمز به لحاظ شیوع کرونا بسته می‌شوند؟ مدیرکل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی در این‌باره به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: درحال‌حاضر در شهرستان‌های قرمز موزه‌ها تعطیل شده‌اند و باید منتظر بهبود شرایط و به تبع آن باز شدن موزه‌ها باشیم.
