بی‌برنامگی باعث سردرگمی فعالان بازار سفر شده است
ابهام و امید در تورهای نوروزی
شمارش معکوس برای رسیدن نوروز ۱۴۰۰ شروع شده و بسیاری درحال انجام دادن کارهای پیش از پایان سال هستند. با این حال سفرهای نوروزی همچنان در هاله‌ای از ابهام به سر می‌برد. نه اقامتگاه‌داران می‌دانند آیا مجازند پذیرش مهمان داشته باشند و نه آژانس‌داران و راهنمایان تورهای گردشگری مطلعند که تورهایشان را به سمت چه مقاصدی برنامه‌ریزی کنند تا با ممنوعیت سفر مواجه نشوند. در چنین وضعیت مبهمی فعالان این عرصه چشم به خبرها دوختهاند، مگر پیش از دقیقه نود خبری مبنی بر دستورالعمل‌های سفرهای نوروزی اعلام شود. محسن حاجی‌سعید، یک راهنمای گردشگری در این باره به «دنیای‌اقتصاد» میگوید: ما نیازمند همت مضاعف وزارتخانه میراث فرهنگی و گردشگری هستیم تا بتواند ادارات کل استانی را تشویق به برگزاری سفرهای نوروزی کند.
با وجود تاکید درباره برگزاری سفرهای نوروزی حاجی‌سعید هم مانند دیگران خواستار سفرهای سازمان‌دهی شده است. او با بیان این مطلب می‌افزاید: کادر درمان طی یک‌ساله شیوع کرونا در کشور متحمل فشار زیادی شده و ما باید یاد بگیریم چطور سفر کنیم که نه جان خود را به خطر بیندازیم و نه جان دیگران را و بار اضافی هم بر دوش کادر درمان نگذاریم.
این راهنمای گردشگری با گله‌مندی از اینکه گردشگری به مثابه یک صنعت در این یک‌سال دیده نشده است، میگوید: متاسفانه شاهدیم متولیان مبارزه با کرونا در کشور گردشگری را مترادف با تفریح می‌بینند و در همین راستا با در نظر گرفتن پروتکل‌ها و دستورالعمل‌هایی برای سایر صنایع، ممنوعیت‌های جدی برای سفر و گردشگری در نظر گرفته‌اند. این درحالی است که گردشگری یک صنعت است و بخش‌های مختلف آن همانند زنجیر به هم وابسته‌اند. در این یک‌سال کارخانه‌ها فعالیت تولیدی خودشان را داشتند، وزارتخانه‌ها همگی باز بودند. وسایل حمل‌ونقل عمومی مانند مترو و اتوبوس هم مانند سابق به ارائه خدمات به شهروندان مشغول بودند، اما زمانی که نوبت به گردشگری می‌رسید همه از ممنوعیت سخن گفته و می‌گویند درحالی که اگر سفر سازمان‌دهی شده باشد چرا باید آن را ممنوع کنیم.
او با اشاره به اینکه باید از تصمیمات قهری در فضای گردشگری فاصله بگیریم، تاکید می‌کند: می‌توان با در نظر گرفتن ظرفیت‌های استانی نظیر ظرفیت‌های اقامتگاه‌های بوم‌گردی یا هتلها در کنار تاب‌آوری بناهای تاریخی با توجه به محدودیت‌های کرونا و پروتکل‌های بهداشتی گردشگری در نوروز را انجام داد تا هم سفر انجام شود و هم کرونا را کنترل کرده باشیم.
اما زمانی که از سازمان‌دهی صحبت می‌کنیم چه شکل و شیوه‌ای از سفر را در نظر داریم؟ حاجی‌سعید میگوید: سازمان‌دهی سفر به معنای انجام آن در قالب آژانس‌ها است که در آنها اقامت‌ها در هتلها و اقامتگاه‌ها صورت می‌گیرد و در آنها پروتکل‌های مدنظر ستادهای استانی مبارزه با کرونا رعایت می‌شود؛ ضمن اینکه تحت نظارت این ستاد هستند. همچنین در سفرهایی که با آژانس‌ها صورت می‌گیرد از راهنمایان گردشگری محلی بهره گرفته می‌شود که گردشگران را از بردن به محل‌های تجمع و ازدحام بازمی‌دارند و تلاش می‌کنند در همکاری با سایر راهنمایان برنامه سفرشان را تنظیم کنند.
او درباره گروه بزرگی از گردشگران که با ماشین شخصی سفر می‌کنند و محل اقامتشان در فضای شهری است، میگوید: سازمان‌دهی سفر برای این گردشگران مانند تورهای اقامت باید اقامتگاه‌ها و هتل‌های دارای مجوز باشد که امکان کنترل تعداد افراد در یک محل وجود داشته باشد و نگرانی‌های مرتبط با کرونا کاهش یابد.
این راهنمای گردشگری در ادامه سخنانش به موج سوم کرونا در آبان اشاره و عنوان می‌کند: بسیاری اوج‌گیری کرونا را به سفر مردم مرتبط می‌دانند؛ اما می‌توانیم به این ماجرا از زاویه دیگری نگاه کنیم. مردم برای ماه‌ها مجبور شدند در خانه بمانند و این امر به افزایش دورهمی‌های خانگی و دوستانه منجر شده و ابتلا به کرونا را افزایش داده است. ما باید بپذیریم محدود کردن راهکار درستی نیست، مردم باید سفر بروند تا توان خودرا بازیابی کنند؛ اما در کنار آن رعایت پروتکل‌ها هم ضروری است.در ووهان چین ما شاهد قرنطینه سفت و سخت بودیم و بسیاری از کشورهای اروپایی هم گردشگری در کشورشان را محدود کردند. محسن حاجی‌سعید در این باره میگوید: عملکرد ما درحوزه کرونا با نگاهی است که به تجربه چین و اروپا داشته‌ایم؛ درحالی‌که این تنها یک سوی ماجراست. در این کشورها حمایت‌ها و پشتیبانی‌های جدی از فعالان این صنعت به عمل آمد تا در این شرایط بتوانند خود را سرپا نگاه دارند. بنابراین اگر ما خواستار تعطیلی مطلق گردشگری هستیم، باید بتوانیم خسارت‌های وارده به این بخش را پوشش دهیم و در غیر این صورت همانند بسیاری از کشورها تلاش کنیم با رعایت پروتکل‌های بهداشتی گردشگری را زنده، سرپا و امیدوار به آینده نگه داریم. گفته‌های حاجی‌سعید بیانگر دوره سخت برای فعالان حوزه گردشگری از آغاز شیوع ویروس کرونا تاکنون است. هتلها و اقامتگاه‌هایی که خالی از گردشگر بودند یا با کمترین میزان ظرفیتشان فعالیت می‌کردند، راهنمایانی که به مشاغل دیگری مشغول شدند آن هم در سالی که در بسیاری از حرفه‌ها تعدیل اتفاق افتاد، فعالان حوزه حمل‌ونقل که بازارشان کساد شد، آژانس‌دارانی که نوروز ۱۳۹۹ برایشان با کنسلی گسترده تورها همراه بود و در ماه‌های آتی نیز نتوانستند خسارت‌های وارده را جبران کنند. فعالان این حوزه حال در دو سه هفته مانده به نوروز چشم به تصمیم مسوولان در وزارت میراث و گردشگری دوختهاند تا ببینند سال ۱۴۰۰ چگونه برایشان آغاز خواهد شد.
