سفرهای جهانی و تهدیدات گردشگری همزمان افزایش پیدا می‌کنند
۱۰ ریسک بزرگ توریسم ۲۰۲۰
موسسه بین‌المللی sos مستقر در سنگاپور، بزرگ‌ترین شرکت ارائه‌دهنده خدمات پزشکی و آموزش‌های مسافرتی در جهان و طرف قرارداد بیش از دوسوم از ۵۰۰ شرکت برتر در حوزه بین‌الملل که هر ساله «نقشه ریسک سفر» را منتشر می‌کند با بررسی ۱۰ مولفه مهم از ریسک سلامتی و امنیتی، مخاطرات سفر در سال ۲۰۲۰ را جهت انتخاب مقصد برای گردشگران بین‌المللی معرفی کرد که براساس آن تهدیدات امنیتی شدید، ناآرامی‌های مدنی و بی‌ثباتی سیاسی و بلایای طبیعی به‌عنوان اصلی‌ترین ریسک سلامت و امنیتی در موانع ورود گردشگر به کشورها پیش‌بینی شده است. در این نقشه خطرناک‌ترین کشورها و بزرگ‌ترین خطراتی که گردشگران را مورد تهدید قرار می‌دهد، براساس تحقیقات ۱۳۰۰ متخصص با بررسی ۲۱۴ کشور مورد ارزیابی قرار گرفته است. مخاطرات توریستی کشورهای دنیا در سال ۲۰۲۰ را می‌توان در چهار پارامتر خطر شامل امنیت گردشگری، سلامت بهداشتی مقصد گردشگری، ایمنی جاده‌ها و تردد توریست‌ها و همچنین ریسک بلایای طبیعی مورد ارزیابی قرار داد.
این موسسه که یازدهمین نقشه سالانه ریسک سفر خود برای سال ۲۰۲۰ را منتشر کرده است، نقشه ریسک سفر و خطرناک‌ترین مکان‌های گردشگری و همچنین بزرگ‌ترین مسائل و خطراتی که گردشگران با آن مواجه هستند را در پنج سطح ریسک سفر شامل عدم ریسک (بی‌خطر)، ضعیف، متوسط، بالا و شدید بررسی کرده است.بر اساس پژوهش‌های صورت گرفته برای سال ۲۰۲۰، کشورهای اروپای شمالی شامل ایسلند(امن‌ترین)، سوئد، فنلاند، گرینلند (ایالت خودمختار دانمارک) و نروژ، اسکاتلند و استونی همچنین کشورهای سوئیس، سن مارینو، اسلوونی، جزایر ترک و کایاکس، جزایر کارائیب و آنگولا از امن‌ترین کشورهای جهان برای گردشگران محسوب می‌شوند. کشورهایی همچون آرژانتین، ژاپن، چین، ایران، امارات، کویت، نامیبیا، آمریکا، کانادا، استرالیا، نیوزیلند و بسیاری از کشورهای اروپایی جزو کشورهای کم خطر برای سفر قرار گرفته‌اند. کشورهایی همچون روسیه، برزیل، هند، ترکیه، عربستان، موزامبیک، کاستاریکا، اندونزی و آفریقای جنوبی در شمار کشورهای خطر ریسک متوسط قرار دارند. براساس بررسی‌های صورت گرفته در موسسه بین‌المللی SOS، کشورهای سودان جنوبی، سیرالئون، لیبریا، گینه‌بیسائو و گینه استوایی، اریتره، بخش‌هایی از مصر و بخش‌هایی از مکزیک با خطر ریسک بالا ارزیابی شده‌اند. همچنین بخش اعظم کشورهای آفریقایی و مناطقی در خاورمیانه مانند لیبی، سوریه، عراق، یمن، افغانستان، پاکستان، سومالی، جمهوری آفریقای مرکزی، با ریسک خطر شدید به‌عنوان خطرناک‌ترین کشورها برای گردشگری معرفی شده‌اند. در سال ۲۰۱۹ که معیارهای رتبه‌بندی ایمنی کشورها، سطح اطمینان از سازمان‌های اجرایی، شیوع حملات تروریستی و میزان قتل‌ها درنظر گرفته شده بود، فنلاند به‌عنوان امن‌ترین کشور برای گردشگران معرفی شد و ایسلند و عمان در رتبه‌های بعدی امن‌ترین کشورهای جهان برای گردشگری قرار گرفتند. همچنین سوئیس، هنگ‌کنگ، امارات، لوکزامبورگ، پرتغال و نیوزیلند در بین ۱۰ کشور برتر قرار گرفته بودند. کشورهای سالوادور، نیجریه، یمن، ونزوئلا و هندوراس ناامن‌ترین مقاصد گردشگری نام گرفتند.
در سال ۲۰۱۸ نیز سنگاپور رتبه اول امن‌ترین کشورهای جهان را کسب کرد و نروژ، ایسلند و فنلاند در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند همچنین مصر در سال ۲۰۱۸ در رتبه شانزدهم امن‌ترین کشورهای جهان قرار داشته است، اما در سال ۲۰۱۹ و پیش‌بینی‌های سال ۲۰۲۰ جزو کشورهای ناامن جهان با خطر ریسک بالا به‌شمار می‌رود.
بر اساس تحقیقات موسسه IPSOS، چشم‌انداز اقتصاد و بازار در سال ۲۰۲۰، حدود ۴۷ درصد از کارشناسان و برنامه‌ریزان حوزه گردشگری و تجارت احتمال افزایش تهدیدات امنیتی با خطرهایی پیرامون «تهدیدات امنیتی (۶۸ درصد)»، «اعتراضات و تظاهرات مدنی (۵۲ درصد)»، «ناآرامی‌های ژئوپلیتیک (۵۲ درصد)» و «بلایای طبیعی (۵۱ درصد)» را در سفرهای بین‌المللی پیش‌بینی کرده‌اند. بنا بر پیش‌بینی محققان مهم‌ترین خطرها در سال ۲۰۲۰ در حوزه «ژئوپلیتیکی» است که اعتراضات مدنی بخشی از این خطرات است. این اعتراضات به دلایلی مانند نابرابری و خواست مردم برای تغییر جایگاه کشورشان به وجود می‌آید. نمونه بارز آن اکنون در هنگ‌کنگ و در کشوری با ریسک کم مانند شیلی و در کشورهایی با ریسک بالا مانند بولیوی، اکوادور و لبنان دیده می‌شود.
به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، موسسه بین‌المللی SOS با تشکیل کمیته مدیریت ریسک سفر متشکل از متخصصان در زمینه بهداشت و امنیت در ارتباط با خطرهای سفر ۱۰ ریسک مهم که سازمان‌ها در سال ۲۰۲۰ باید در اولویت قرار دهند را تعیین کرده است. ابتدا خطرات مربوط به «تنش‌های ژئوپلیتیک» که مهم‌ترین چالش جابه‌جایی در سازمان‌ها خواهد بود. «جرایم سایبری» که در حال گستردگی است و خطرات امنیتی فزاینده‌ای را تشکیل می‌دهند. تغییرات اقلیمی که تعداد مختل‌شدن سفر را که در اثر تغییرات محیط زیست رخ می‌دهد، افزایش می‌دهد. «ظهور بیماری‌های عفونی» ناشی از عوامل بیماری‌زای ایجاد شده یا در حال ظهور که به دلایل عوامل مختلفی مانند تغییرات اقلیمی، شهرنشینی روبه‌رشد، کاهش واکسن و بی‌ثباتی روبه افزایش هستند. مسائل مربوط به «سلامت روان» که از اهمیت بالایی برخوردار است. «سلامت جسمی» که سازمان‌ها در حفظ آن اصولا پیشگیرانه عمل می‌کنند. «سفرهای تجاری-تفریحی» که کارفرمایان موظف به ایجاد اوقات فراغت برای کارمندان خود در سفرهای تجاری هستند. «ایجاد ارتباط بین نسل هزاره و نسل اینترنت» که با توجه به سلایق و انتظارات مختلف ریسک بسیاری از مشاغل را به چالش می‌کشند و استراتژی‌های خطر را توسعه می‌دهند. حفظ «مشخصات حقوقی» که مراقبت در برابر خطرها را افزایش می‌دهد و تامین منابع «شرکت‌های نوپا و شرکت‌های کوچک و متوسط» بی‌تجربه جهت برآورده‌کردن تعهدات خود به‌منظور مراقبت از گردشگران دهمین فاکتور ریسک به‌شمار می‌آید.
مناطق ریسک احتمالی با توجه به تنوع و عادات در حال ظهور گردشگران در سفرهای بین‌المللی و تعیین مقصد به‌وجود می‌آید و سیاست‌های سفر براساس فاکتورهای جدید خطر احتمالی ارزیابی می‌شود. براساس این فاکتورها، حدود ۱۱ درصد از سازمان‌های بررسی‌کننده ریسک سفر براساس اشتراک‌گذاری خدمات اقتصادی مقصد خود را تعیین می‌کنند، ۲۶ درصد براساس مسائل مربوط به زنان، ۳۱ درصد امنیت سایبری را مورد توجه قرار می‌دهند، ۱۵ درصد مسائل بهداشت روان، ۱۲ درصد مسافران معلول و ۲۲ درصد بر اساس مسائل تجاری-تفریحی و ۱۱ درصد مسائل مربوط به دگرباش‌ها را در تعیین مقصد مسافران با توجه به ریسک سفر پوشش می‌دهند.
موسسه بین‌المللی SOS، سنجش ریسک امنیتی تهدیدهای مبتنی بر خشونت سیاسی(جنگ، ترور، مبارزات و اعتراضات سیاسی)، ناآرامی‌های اجتماعی از جمله خشونت‌های فرقه‌ای اقلیتی و قومی و جرائم جزئی را ارزیابی می‌کند. همچنین فاکتورهای دیگری همچون استحکام زیرساخت‌های حمل و نقل، اثربخشی خدمات ایمنی و اضطراری و آسیب‌پذیری کشور در برابر بلایای طبیعی در صورت احتمال تاثیرگذاری درنظر گرفته می‌شوند. موسسه بین‌المللی SOS همچنین مهم‌ترین رویدادهای سیاسی پیش‌رو در سال ۲۰۲۰ چشم‌اندازی از وضعیت امنیت در برخی مناطق همچون انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، درگیری‌های آمریکا در خاورمیانه یا تشدید رقابت ژئوپلیتیک و تجاری آمریکا و چین را مورد ارزیابی قرار داد.
تغییرات اقلیمی در تعیین ریسک سفر از اهمیت بالایی برخوردار است و در سال ۲۰۲۰ این تغییرات مسبب حوادث مختلف همچون توفان هاریکن و آتش‌سوزی‌های آمریکا، سیل در اروپا و زلزله‌خیزی در بخش‌های مختلف کره زمین از ترکیه و ایران تا ژاپن خواهد شد که در ریسک سفر تاثیرگذار خواهد بود. جرائم اینترنتی، آدم‌ربایی، مسائل اقتصادی تاثیرگذار بر سفرهای تجاری از دیگر فاکتورهای ایجاد ریسک برای سفر در سال ۲۰۲۰ هستند. موسسه بین‌المللی SOS همچنین به فاکتورهای خطر سفر زنان نیز توجه می‌کند. با توجه به اینکه مسائلی همانند آزار جنسی، جرائم جنسی و تجاوز همواره موجب بالابردن نرخ ریسک سفر می‌شود بررسی امنیت در هتل‌ها، حمل و نقل، امنیت حمل و نقل عمومی و مسیر تردد جاده‌ای و... در این زمینه از اهمیت بالایی برخوردار است.
