بررسی‌های اخیر که در کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی ایران صورت گرفته، نشان می‌دهد شناسایی ذی‌نفعان و نیازهای آنها، بررسی فرآیندهای موجود، مسائل و ضرورت‌های قانونی، زیرساخت‌های فناوری اطلاعات در سازمان‌های مربوطه، تعیین الگوی پیاده‌سازی، نحوه یکپارچه‌سازی و تعیین سازمان متولی، وضعیت داده‌ها، نحوه هم‌پیوندی، امنیت و حفاظت از آنها و الگوی تامین مالی و اجرای طرح از مهم‌ترین الزامات پیاده‌سازی پنجره واحد گردشگری به شمار می‌روند. گردشگری به عنوان یکی از حوزه‌های فرابخشی نیازمند مشارکت، درگیری و ارائه محصولات و خدمات متنوعی از سوی بخش‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی است. این هماهنگی با ایجاد پنجره واحد حاصل خواهد شد؛ پنجره واحدی که مدت‌هاست وعده ایجاد آن در گردشگری ایران داده شده اما هنوز محقق نشده است. با این‌همه در بخش تجارت فرامرزی که توسعه پنجره واحد دارای سابقه قابل ملاحظه‌ای در کشورهای پیشرو و در حال توسعه است نمونه‌های موفقی وجود دارد که در این پژوهش از جهت الگوی پیاده‌سازی، نقش تولی‌گری و عوامل کلیدی موفقیت مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

در فنلاند پیاده سازی پنجره واحد از سال ۱۹۹۳ عملیاتی شد. در حال حاضر سازمان امور دریایی، اداره گمرک و ۲۱ بندر بزرگ تامین‌کننده مالی پنجره واحد هستند. این سازمان را می‌توان سازمانی با مشارکت خصوصی- دولتی تعریف کرد؛ چرا که برخی از بندرها دارای مالکیت خصوصی هستند، گرچه در حال حاضر به دلیل مسائل امنیتی در حال حرکت به سمت دولتی شدن است. به باور کارشناسان، در مورد این کشور عامل کلیدی موفقیت همکاری بین شرکا است که مسوول ایمنی و امنیت دریایی، پشتیبانی کالاها و مسائل زیست محیطی هستند. در همین حال، در سنگاپور نیز پنجره واحد از سال ۱۹۸۹ پیاده سازی شد. دولت با تاسیس یک مرکز مستقل برای این کار متحمل هزینه‌ای برای ایجاد و اداره زیرساخت‌ها و خدمات نمی‌شود. به این ترتیب، ذی‌نفعان یعنی شرکت‌های تجاری برای استفاده از خدمات مرکز هزینه‌ها را می‌پردازند. کاربران برای ثبت نام و اشتراک هزینه‌ای پرداخت می‌کنند و هزینه‌ای هم برای هر مجوز صادر شده محاسبه می‌شود.

به این ترتیب ارائه اسناد به راحتی و از محل کار، انجام به صورت ۲۴ ساعته، عدم نیاز به مراجعه برای کنترل اسناد، زمان مورد نیاز برای تایید ۱۰ دقیقه، ارسال اسناد الکترونیکی برای گمرک برای کالاهای مشمول عوارض گمرکی، کاهش هزینه و....از جمله منافع این شیوه برای دولت و فعالان اقتصادی به حساب می‌آید. با توجه به نگاه ساختاری انتقال تجارب، مفهوم پنجره واحد در بخش‌های مختلف می‌تواند یکی از انگیزه‌های توجه به تجارب باشد؛ چرا که اساسا سازمان ملل نیز در تعاریف خود به مقوله الگو بودن این مفهوم اشاره کرده است. بنابراین می‌توان این تجارب فراملی و بخشی را متناسب با نیازهای هر بخش، مورد استفاده قرار داد. در بخش گردشگری در ایران نیز دستگاه‌های بسیاری درگیر هستند که می‌توان با استفاده از تجارب خارجی و بومی کردن این تجارب، یک پنجره واحد برای آنها ایجاد کرد.

اخبار مرتبط