«دنیای اقتصاد» از وضعیت هاستل‌ها در کشور گزارش می‌دهد
عرضه و تقاضای نامتوازن هاستل‌ها در ایران
یکی از کمبودهای زیرساختی در ساختار گردشگری کشوری که مورد تاکید قریب به‌اتفاق فعالان این صنعت قرار دارد، کمبود واحدهای اقامتی است. حال با توجه به لزوم توسعه واحدهای اقامتی و همچنین افزایش تعداد جوانانی که به ایران سفر می‌کنند، به‌نظر می‌رسد یک راهکار مناسب برای تامین تقاضای گردشگران خارجی و توامان افزایش توان و به‌روزرسانی زیرساخت‌های گردشگری کشور، راه‌اندازی نوعی از اقامتگاه‌ها باشد که به‌عنوان «هاستل» شناخته می‌شود؛ اقامتگاه‌هایی که به گفته یکی از فعالان این حوزه در کشور، در عموم ایام سال تمام اتاق‌هایشان اشغال است و در بدترین شرایط و طی فصل‌های غیر اوج سفر، برای مدتی نهایتا سه‌ماهه ضریب اشغال اتاق‌ها در کمترین مقدار خود به ۵۰ درصد می‌رسد.
اقامتگاهی مناسب جوانان
براساس تعاریف موجود، هاستل به دسته‌ای از اقامتگاه‌های مسافری گفته می‌شود که تفاوت عمده و اصلی آن با هتل در اتاقی است که مسافر در آن ساکن می‌شود. برخلاف هتل که اتاق‌های آن به‌صورت خصوصی است و هر اتاق سرویس بهداشتی و حمام مخصوص به‌خود را دارد، در هاستل‌ها مسافران به‌صورت گروهی در یک اتاق مستقر می‌شوند. در واقع مسافر با مراجعه به هاستل، یک تخت از یک اتاق را برای اقامت شبانه‌اش اجاره می‌کند. همچنین در این اماکن و برخلاف هتل‌ها، سرویس‌های بهداشتی و حمام برای استفاده مشترک تمام ساکنان در نظر گرفته شده و امکان تهیه غذا در آشپزخانه برای مسافر فراهم است. هرچند رفاه اقامت در هتل بیشتر از اقامت در هاستل است، اما هاستل‌ها به‌دلیل قیمت بسیار پایین‌تری که نسبت به هتل‌ها دارند و همچنین فراهم کردن زمینه تجربه زندگی گروهی و تعامل با دیگر مسافران، یکی از انتخاب‌های محبوب جوانان برای اقامت شبانه در سراسر جهان است.
نیاز ایران به توسعه هاستل‌ها
بنابر گزارشی که چندی پیش «المانیتور» در خصوص رشد هاستل‌ها در ایران منتشر کرد، در سال‌های پس از برجام به‌طور چشمگیری بر تعداد جوانان گردشگری که خواهان بازدید از ایران هستند افزوده شده و میانگین سنی ۶۰ ساله گردشگران در کشور، به رقمی بین ۴۵ تا ۵۰ سال رسیده است. این روایت «المانیتور» را می‌توان از این جهت تعبیر کرد که ایران سال‌ها تنها به‌عنوان یک مقصد فرهنگی در میان گردشگران جهانی محسوب می‌شد که به تبع آن عموما توریست‌های مسن را به خود جذب می‌کرد اما در سال‌های اخیر و با گشوده شدن درهای تعامل کشور با جهان، این تصویر یکنواخت دستخوش تحول قرار گرفته و هم‌اکنون ایران علاوه‌بر حفظ اعتبار فرهنگی خود، تبدیل به‌مقصدی ماجراجویانه برای سفر جوانان نیز شده که انگیزه کشف آن را دارند.
از طرفی ایران در ۳ گزارش اخیر مجمع جهانی اقتصاد، به صورت متوالی به‌عنوان ارزان‌ترین مقصد سفر در جهان شناخته شده است که این امر علاوه‌بر دلایل ذکر شده، به جاذبه‌ای اساسی برای سفر گردشگران بک‌پکر (کوله به‌پشت) به کشور تبدیل شده است. با توجه به اینکه عموم این دسته از گردشگران را افراد جوان تشکیل می‌دهند که تمایل آنان به سفر با کمترین هزینه و اجتناب از استفاده از خدمات مجلل هتلی است و همچنین جنس و ماهیتی که در شیوه سفر کردن اتخاذ می‌کنند، ترجیح آنان بر اقامت شبانه در هاستل‌هایی است که نسبت به اقامت در هتل هزینه‌های بسیار کمتری در بردارد.
در ایران اما حضور چنین اقامتگاه‌هایی در بازار خدمات مسافرتی کشور چندان که باید جا نیفتاده و هاستل‌داری در کشورمان حوزه‌ای بسیار نوپا است. تنها تعداد بسیار اندکی از این اقامتگاه‌ها در تهران و برخی از شهرهای توریستی کشور از جمله شیراز و یزد وجود دارد که به‌دلیل تعریف نشدن فعالیت آنان در اساسنامه‌های موجود، با چالش‌هایی حقوقی دست و پنجه نرم می‌کنند؛ امری که موجب شده بخشی از بدنه صنعت هتلداری کشور که فعالیت این بنگاه‌ها را به‌غلط در تضاد با منافع خود می‌دانند، از آن به‌عنوان چشم اسفندیار یا پاشنه آشیلی برای سنگ‌اندازی و ایجاد مانع برای فعالیت هاستل‌های موجود یاد کنند.
کسب‌وکاری با تقاضای بالا
یک فعال و کارشناس این حوزه در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» ضمن اشاره به این مساله که همچنان مجوزی با عنوان هاستل به مراکز اقامتی داده نمی‌شود اظهار کرد: «طبق آخرین اطلاعی که دارم هاستل‌های موجود در کشور با عنوان حقوقی مهمانپذیر امکان فعالیت دارند، اما بازاریابی‌های خود را با عنوان هاستل انجام می‌دهند.» جلال راشدی افزود: «متاسفانه هتلداران فعالیت هاستل‌ها را در تضاد با منافع خود می‌دانند، چراکه تصور می‌کنند با رونق هاستل‌ها و تعریف یک کلاس جدید از مراکز اقامتی که در محدوده قیمت پایین‌تری به گردشگران خدمات ارائه می‌کند، فعالیتشان لطمه خواهد دید. از همین‌رو به بهانه نداشتن مجوز فعالیت، تاکنون شکایت‌های بسیاری از هاستل‌ها انجام شده که صحیح نبوده است. هاستل‌های موجود در شهرها تحت عنوان مهمانپذیر مجوز فعالیت دارند و همچنین آنچه که تحت عنوان بوم‌گردی به اقامتگاه‌های خارج از فضای شهری اطلاق می‌شود، در حقیقت ماهیتی مشابه هاستل‌ها دارند.»
وی درخصوص فضای کسب‌وکار هاستل‌داری در ایران خاطرنشان کرد: «به‌رغم مشکلات و موانع متعددی که در ابتدای کار برای ما ایجاد شد، پس از تثبیت جایگاه این کسب‌وکار و در عرض ۳ سال اخیر، نزدیک به ۷۵ هزار گردشگر تنها از طریق مجموعه ما وارد کشور شده‌اند که چون عموم آنان جوان بودند، این مساله بر میانگین سنی گردشگرانی که به ایران وارد می‌شوند به شکلی محسوس تاثیر گذاشته است.» راشدی تصریح کرد: «حتی از همان روزهای نخست نیز استقبال گسترده‌ای از فعالیت ما انجام گرفت چراکه همواره تقاضا برای چنین زیرساختی بالا بوده است. هرچند که شاید یک هاستل به‌اندازه یک هتل درآمد نداشته باشد، اما حجم توریستی که به آن مراجعه می‌کند به‌مراتب بیشتر است به‌گونه‌ای که در قریب به‌اتفاق ایام سال اتاق خالی نداریم و تنها در فصل‌های غیر اوج سفر که چیزی حدود سه ماه به درازا می‌کشد، ضریب اشغال اتاق‌هایمان در کمترین مقدار به ۵۰ درصد می‌رسد.»
باتوجه به افزایش روزافزون تقاضای سفر به ایران از طرف گردشگران جوانی که ترجیحشان اقامت در هاستل است، نه‌تنها توسعه این شاخه از زیرساخت‌های اقامتی باید مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار بگیرد، بلکه به‌لحاظ فرآیندهای حقوقی و مجوزدهی باید نهایت همکاری از طرف سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری انجام شود؛ چراکه این مساله به استفاده هرچه بهتر از فرصت پیش‌آمده برای گردشگری ایران کمک می‌کند و توأمان هم بر اعتبار این صنعت می‌افزاید و هم یکی از معضلات مهم زیرساختی آن را، یعنی کمبود واحدهای اقامتی، برطرف می‌سازد. بنابر اظهار نظر فعالان این حوزه، سرمایه‌گذاری در این حوزه تا حدودی امتحان خود را پس داده و هاستل‌هایی که در ادامه ایجاد خواهند شد با کمبود تقاضا مواجه نخواهند بود. در کنار این موضوع، تنوع در خدمات اقامتی در ایران می‌تواند به متنوع شدن مخاطبان سفر به کشورمان نیز بینجامد و برخی محدودیت‌ها از جمله محدودیت قیمتی را از سر راه متقاضیان سفر به ایران بردارد.
ارسال نظر