به گزارش خبرنگار «دنیای اقتصاد»، ساختمان پلاسکو تهران یک مرکز تجاری مدرن واقع در منطقه ۱۲ شهرداری پایتخت بود. این منطقه که هسته اصلی بافت تاریخی شهر تهران را تشکیل می‌دهد، شامل مجموعه‌ای از خانه‌باغ‌های تاریخی و مراکز آموزشی، فرهنگی و تجاری فاخر و باکیفیت همچون بازار تهران، سردر باغ ملی، خیابان سی تیر و ساختمان وزارت امور خارجه است. استقرار ساختمان پلاسکو با میزان بالای تراکم، هم از لحاظ توده و هم از لحاظ فضا و عملکرد، در این ناحیه در تضاد با ارزش‌های بستر شهری بود و موجب آشفته شدن نظم فضایی و عملکرد شهر تاریخی در منطقه بافت تاریخی تهران شده بود. همچنین انبوه ساختمان‌هایی با معماری نامانوس و کاربرد صرفا تجاری که پس از پلاسکو در این منطقه ساخته شدند تخریب یکدستی هویت این بافت را بیش از پیش تشدید کرد و هم‌اکنون این منطقه میان دوگانه‌ای از اماکن و ابنیه تاریخی و ساختمان‌های مدرن و نامتناسب با پیشینه منطقه به‌سر می‌برد.

حال به‌موجب حادثه تلخ پلاسکو که جان بسیاری را گرفت و جامعه‌ای را در بهت فرو برد، محوطه‌ای خالی در قلب این منطقه پدید آمده است که تعریف کاربری جدید برای آن مورد مناقشه است. در این نشست با اتکا به مطالعه‌ای دانشگاهی که به‌اهتمام اسکندر مختاری و جمعی از دانشجویان وی به‌تازگی صورت گرفته است، میراث شهری محیط اطراف پلاسکو با جزئیات مورد بررسی قرار گرفت و پیشنهاد شد که در تعریف کاربری جدید این فضا ارزش‌های میراث‌فرهنگی لحاظ شود. علاوه‌بر این، این پژوهش نشان داد که در اطراف این ساختمان خانه‌هایی تاریخی و قدیمی همچون خانه خاندان پیرنیا و هدایت نیز قرار دارد که برای بهره‌برداری‌های تجاری و ساخت‌وسازهای انبوه، در معرض تخریب از طرف انبوه‌سازان قرار دارد؛ حال آنکه برای حفظ و مرمت این بناها که از ارزش تاریخی بالایی برخوردار هستند باید اقداماتی فوری اتخاذ شود.

از سوی دیگر، در این مطالعه تاکید شده است که برای حفظ بافت تاریخی تهران و احیای هویت آن، ضروری است که از فرصت پیش آمده برای تعیین کاربری محوطه به‌جای مانده از پلاسکو، کاربردی متناسب با روحیه و قدمت این منطقه در نظر گرفته و با تصویب طرح بازسازی مجدد ساختمان پلاسکو مخالفت شود. موضوع حفظ بافت‌های تاریخی، که شاکله اصلی هویت یک شهر است در حوزه گردشگری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. چندی پیش و در همین خصوص، ریاست سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور با امضای تفاهم‌نامه‌ای با وزارت راه و شهرسازی بر لزوم ارزش نهادن و حفاظت از این ابنیه تاکید کرد و گفت: «باید در توسعه شهری به مولفه‌های فرهنگی توجه کنیم و برنامه‌هایی را انجام دهیم که متناسب با هویت شهری باشد. امروز همه مردم به موضوع میراث‌‌فرهنگی و حفظ آثار و بناهای تاریخی علاقه‌مند شده‌اند و ما نباید دیگر از لفظ بافت فرسوده برای بافت‌های تاریخی استفاده کنیم. حفاظت از بناهای تاریخی و ارزشمند امروز باید بیش ‌از پیش مورد توجه قرار گیرد؛ چراکه این موضوع دارای دو بعد اجتماعی و اقتصادی است.»

علی‌اصغر مونسان با اشاره به نقش اساسی بافت تاریخی در اعتبار گردشگری یک شهر یا کشور تاکید کرد: «با حفظ آثار و بافت‌های تاریخی از هویت، تاریخ و تمدن حفاظت می‌کنیم و از طرف دیگر با استفاده از این ظرفیت‌ها، می‌توان توسعه گردشگری و کسب درآمد در مناطق مختلف کشور را محقق کرد.» به باور کارشناسان و مسوولان، برای حفظ بناهای تاریخی و جلوگیری از تخریب آنها به همکاری تمامی دستگاه‌ها نیاز است و بودجه سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری برای این امر کافی نیست.

اخبار مرتبط