از صنایعدستی ایران چه میدانیم؟
حیات رنگ در «چادرشب»های شمالی
چادرشب به صورت کلی به نوعی از پارچه دستباف گفته میشود که بهعنوان رختخواب پیچ استفاده میشده است. بافت این پارچه در نقاط مختلف ایران از خراسان تا یزد، مازندران و گیلان رواج داشته است. چادرشبهای نقاط مختلف ایران از نظر طرح و رنگ تقریبا مشابه یکدیگرند ولی چادرشب قاسم آباد گیلان بهدلیل تنوع رنگ و نیز نقوش خاصی که روی آن نقشاندازی میشود، جلوهای خاص دارد. تنوع رنگ و نقش و نیز گوناگونی موارد کاربرد، چادرشب گیلان را از سایر چادرشبها متمایز ساخته است. چادرشببافی هنوز هم یکی از مهمترین صنایعدستی منطقه شرق گیلان بهویژه منطقه روستایی قاسمآباد از توابع شهرستان چابکسر به شمار میآید.
چادرشب به صورت کلی به نوعی از پارچه دستباف گفته میشود که بهعنوان رختخواب پیچ استفاده میشده است. بافت این پارچه در نقاط مختلف ایران از خراسان تا یزد، مازندران و گیلان رواج داشته است. چادرشبهای نقاط مختلف ایران از نظر طرح و رنگ تقریبا مشابه یکدیگرند ولی چادرشب قاسم آباد گیلان بهدلیل تنوع رنگ و نیز نقوش خاصی که روی آن نقشاندازی میشود، جلوهای خاص دارد. تنوع رنگ و نقش و نیز گوناگونی موارد کاربرد، چادرشب گیلان را از سایر چادرشبها متمایز ساخته است. چادرشببافی هنوز هم یکی از مهمترین صنایعدستی منطقه شرق گیلان بهویژه منطقه روستایی قاسمآباد از توابع شهرستان چابکسر به شمار میآید.
در گذشته پاچال بخشی از زندگی زنان قاسمآباد را تشکیل میداده است. هر دختری پیش از ازدواج باید برای خود و فامیل شوهر، چادرشب میبافت. این پارچهها با توجه به نقششان کاربردهای گوناگونی داشتهاند: لباس مردانه و زنانه، رختخواب پیچ، زیرانداز، کمربند و... همچنین رسم است مادران چند چادر شب یکرنگ گرانبها در جهاز دخترانشان میگذارند یا به عنوان چشمروشنی به عروس هدیه میدهند. در عروسیها پشت سر عروس و داماد پارچه چادرشب یکرنگ آویزان میکنند. در گذشته چادرشب را با ابریشم میبافتند و از این رو از ارزش بالاتری نیز برخوردار بوده و به عنوان سرمایه خانواده بهشمار میرفته است. خانواده با فروش یک یا چند چادرشب سرمایه کار و کشاورزی یا خرید و ساخت خانه را فراهم میکرده است. امروزه هم چادرشبهای ابریشمی قدیمی از ارزش خوبی برخوردار هستند و به عنوان گنجینهای گرانبها در صندوقچهها نگهداری شده و تنها سالی یک بار هنگام عید برای هوادهی و جلوگیری از بیدزدگی بیرون آورده میشوند. تالار چوبی خانههای قاسمآباد وقتی با این چادرشبهای رنگارنگ تزیین میشود، دیدنیتر از همیشه است. این هنر- صنعت همواره به صورت ذهنی بافته میشده و این روند هنوز هم ادامه دارد. اگر چادرشب یکرنگ بافته شود، چلهکشی سادهتر خواهد بود و در آن، تنها از یک رنگ استفاده میشود، اما هر نقشی که روی چادرشب میافتد، در هر زمان با رنگش گویای حس بافندهاش است و بافنده به صورت ذهنی رنگ و طرح را انتخاب میکند.
ارسال نظر