خبرنگار استانی «دنیای‌اقتصاد» اثر به‌روزرسانی تقویم تعطیلات بر بازار گردشگری را بررسی کرد
اقتصاد اصفهان منتظر «ویکند دوروزه»
در حالی کلیات لایحه افزایش تعطیلات آخر هفته به دو روز در کمیسیون اجتماعی به تصویب رسیده است که در سال‌های اخیر، همواره تاکید کارشناسان و فعالان حوزه گردشگری دوروزه شدن تعطیلات آخر هفته در راستای افزایش سفرها به‌‌‌ویژه مسافرت‌‌‌های داخلی کوتاه‌‌‌مدت و درمجموع رونق‌بخشی به صنعت گردشگری بوده است.
انتقال تعطیلی آخر هفته از پنج‌شنبه و جمعه به جمعه و شنبه در شرایطی خبرساز شده است که هنوز این طرح به تصویب نهایی نرسیده است و انتظار می‌رود با اجرای آن تحولات خوبی را در حوزه‌‌‌هایی مانند گردشگری شاهد باشیم. به گفته پیرهادی، عضو هیات‌‌‌رئیسه مجلس، ساماندهی تعطیلات پایان هفته موجب تنظیم بیشتر با بازارهای جهانی و منطقه‌‌‌ای، جلوگیری از فرصت‌سوزی تجاری و خسران کشور در این حوزه خواهد شد. در این حال آنچه اهمیت زیادی در رابطه با این تصمیم دارد قبل از هر مصوبه‌‌‌ای باید مشخص شود که اثرات افزایش تعطیلی آخر هفته به دو روز در کشور چگونه خواهد بود؟ اگر نتایج پژوهش‌‌‌ها نشان از اثرات مثبت افزایش تعطیلات داشته باشد همان‌طور که در جهان افزایش تعطیلات منجر به افزایش بهره‌‌‌وری نیروی کار شده است در آن صورت تعطیلی پنج‌شنبه یا شنبه منفعت خواهد داشت.
مساله قابل‌‌‌توجهی که در این میان وجود دارد و ضرورت بررسی بیشتر و جدی‌‌‌تری را هم دارد نقش تعطیلی پایان هفته‌‌‌ها در تحول و رونق‌بخشی گردشگری داخلی است. در چند سال گذشته که صنعت گردشگری کشور تحت‌تاثیر شرایطی چون تحریم‌‌‌ها، کرونا و... با رکود همراه بوده مسوولان و کارشناسان درصدد ارائه تدابیری در جهت رونق‌بخشی به این حوزه بوده‌‌‌اند. به نظر می‌رسد تعطیلی دو روز هفته، طرحی است که در صورت تصویب در مجلس، می‌تواند این صنعت را به معنای واقعی متحول کند. از دیدگاه مسوولان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌‌‌دستی با تصویب طرح مذکور، امکان سفرهای کوتاه‌‌‌مدت دوروزه برای مردم فراهم می‌شود و ساکنان شهرهای بزرگ با سفر به شهرها و روستاهای گردشگری کوچک در اطرافشان، آخر هفته‌‌‌های صنعت گردشگری کشور را ثمربخش‌تر می‌کنند. ضمن آنکه چنین اقدامی به بهبود شرایط روحی و روانی خانواده‌‌‌ها هم کمک زیادی می‌کند.
از طرفی دیگر هم عده‌‌‌ای معتقدند اگر قرار بر رونق صنعت گردشگری با اجرایی شدن طرح تعطیلی دو روز در هفته است فراهم‌‌‌سازی زیرساخت‌‌‌های مناسب در زمینه سفر و گردشگری هم باید موردتوجه باشد. بدون فراهم‌‌‌سازی اقامتگاه‌‌‌های بین‌‌‌راهی استاندارد، بوم‌‌‌گردی‌‌‌ها و هتل‌‌‌های باکیفیت و راهنمایان تور و البته متناسب با شرایط اقتصادی مردم، افزوده شدن بر روزهای تعطیلات، آورده‌‌‌ای برای صنعت گردشگری ندارد. چه‌‌‌بسا بدون در نظرگیری تاثیرات تورم اقتصادی بر قدرت مالی مردم و بدون ارائه راهکارهای اجرایی برای فراهم‌‌‌سازی شرایط مناسب، افزایش تعطیلات آخر هفته نمی‌تواند به‌‌‌تنهایی در جهت رونق گردشگر موثر واقع شود.
در ارتباط با تاثیرات طرح اشاره‌‌‌شده بر صنعت گردشگری محسن مصلحی عضو هیات‌‌‌علمی دانشگاه هنر اصفهان با تاکید بر اینکه تعطیلات آخر هفته تاثیر بسزایی بر حوزه گردشگری خواهد داشت به «دنیای‌اقتصاد» می‌‌‌گوید: اکنون نخستین دلیل برای افزایش تقاضای سفر، تعطیلات است و روزهای عمده تقویم ایرانی که مناسب سفر رفتن است، متقارن با تعطیلات مدارس و دانشگاه‌‌‌ها می‌شود که شامل ایام نوروز به‌‌‌علاوه تابستان بوده و به‌‌‌طورمعمول در تابستان هم آخرین روزهای شهریورماه برای مسافرت انتخاب می‌شود. به این دلیل که بیشتر مردم کشور ما متمایل به سفرهای متمرکز با خانواده بوده و براین اساس به دنبال فرصتی هستند که همه اعضا بتوانند با همدیگر همراه شوند. وی تصریح می‌کند: اما عامل دوم برای افزایش تقاضای مسافرت، شرایط اقلیمی است و خوشبختانه شرایط آب‌‌‌وهوایی کشور به‌‌‌گونه‌‌‌ای است که عموما شهرهای گردشگری کشور، دارای اقلیم چهارفصل بوده و می‌توانند در فصول مختلف پذیرای گردشگران باشند.
این کارشناس برنامه‌‌‌ریزی توریسم و گردشگری ادامه می‌دهد: اغلب سفرهای خانواده‌‌‌های ایرانی در دو پیک تعطیلی اشاره‌‌‌شده متمرکز می‌شود و در این مدت‌‌‌زمان محدود نوروز و پایان تابستان، جاده‌‌‌ها، مراکز گردشگری، اقامتی و تفریحی در آستانه فشار گردشگران قرار می‌گیرد به‌‌‌طوری که آستانه تحمل جاده‌‌‌های کشور سر آمده به‌‌‌ویژه آنکه حوادث ناگواری به دلیل ازدحام مسافران در این جاده‌‌‌ها رخ می‌دهد. از طرفی هم مراکز پذیرایی و اقامتی شرایط پاسخگویی به مسافران را نخواهد داشت و افراد مجبور می‌‌‌شوند برای اقامت به مراکز غیررسمی رجوع کنند.
مصلحی تاکید می‌کند: با این اوصاف زمانی که چنین شرایطی برای گردشگری کشور پدید می‌‌‌آید تحت عنوان فرصت، نامیده نمی‌شود. چه‌‌‌بسا گردشگری انبوه بیش از ۵۰ سال است که در دنیا منسوخ شده است زیرا وقتی تعداد بالایی توریست وارد یک مقصد می‌شود تمام کارکرد آن منطقه و ساختار برنامه‌‌‌ریزی آن تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد و معمولا این تاثیرات حضور گردشگران برای مقصد، دارای بیلان منفی است. وی می‌‌‌افزاید: اگرچه تصور می‌شود ورود تعداد انبوه مسافران در یک پیک خاص، فرصت درآمدی و اشتغال ایجاد می‌کند ولی با علم اقتصادسنجی به‌‌‌طور دقیق اندازه‌‌‌گیری نشده است که چقدر گردشگری انبوه در پایداری اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تاثیرات منفی برجای می‌‌‌گذارد. این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که تعطیلات پایان هفته موجب افزایش روزهای تعطیل نسبت به میانگین جهانی نمی‌شود، خاطرنشان می‌کند: بر اساس محاسبات انجام‌‌‌یافته روزهای تعطیل تقویم ایرانی باوجود تعطیلات رسمی مانند اعیاد و شهادت‌‌‌ها در مقایسه با کشورهای دیگر، کمتر است حال اگر آخر هفته هم افزوده شود و به شکل جهت‌مندی روی آن کار شود در حوزه گردشگری شاهد اتفاقات خوبی خواهیم بود.
در واقع اگر پراکنش تعطیلات در زمان خاصی متمرکز شود و همه مردم نسبت به‌‌‌روزهای تعطیل آخر هفته اطمینان داشته باشند و نهادینه شود قطعا برای بهره‌‌‌مندی از این فرصت، برنامه‌‌‌ریزی هم انجام می‌گیرد به‌‌‌طوری که خیلی از افراد سفرهای خود را تابع این تعطیلات می‌کنند. این حرکت تعادل و توازنی منطقی برای گردشگران و خانواده‌‌‌ها به وجود می‌‌‌آورد. به گفته این کارشناس آنچه در مقصد برای یک مسافر وجود دارد شامل اقامت، پذیرایی، جاذبه‌‌‌ها، سوغات و.. می‌شود و اگر سفرها به حالت تعادلی رخ دهد عرضه این خدمات هم به‌‌‌طور صحیح‌‌‌تری انجام می‌گیرد. اما وقتی در ایام پر‌تقاضایی چون نوروز اغلب سفرها انجام شود واضح است به دلیل ازدحام زیاد، مسافر هم با شرایط مورد انتظارش در مقصد مواجه نخواهد بود.
وی بیان می‌کند: اگر با توجه به موافقت کمیسیون اجتماعی مجلس با تعطیلات دوروزه، این موضوع به تصویب نهایی رسد تعطیلات در طول سال توزیع می‌شود و همه ایرانیان سفرهای خود را فقط به نوروز و ایامی خاص از تابستان گره نمی‌‌‌زنند؛ حال این یک روز اضافه‌‌‌شده پنج‌شنبه یا شنبه باشد درهرحال تعیین روز خاص چندان تفاوتی در حوزه گردشگری ندارد زیرا تابع ساختار داخل کشور هستیم. مهم آن است که این تعطیلی رخ دهد تا مزایای آن هم به‌‌‌تدریج خود را نشان دهد.
مصلحی در ارتباط با تاثیر این تعطیلات در رونق گردشگری استان‌‌‌هایی مانند اصفهان اظهار می‌کند: بر اساس مطالعاتی که انجام گرفته است میزان اقامت گردشگران خارجی در اصفهان دو‌ونیم روز و گردشگران داخلی هم بین دو تا سه روز است حال اگر قرار بر تعطیلی دو روز در هفته باشد گردشگران داخلی از استان‌‌‌های اطراف اصفهان به‌‌‌طور متوسط با چند ساعت سفر می‌توانند به‌‌‌راحتی آخر هفته‌‌‌های خود را در این استان سپری کنند و این‌‌‌چنین تمام مراکز اقامتی پذیرایی، خدماتی مسافرتی تورهای گردشگری و... در طول سال در تحرک خواهند بود. در واقع تصویب چنین موردی اتفاقی میمون برای تحول صنعت گردشگری استان محسوب می‌شود.
