نبض ضعیف گردشگری خارجی

بر اساس این گزارش‌ها «طبق گزارش شرکت عملیات تجاری بین‌المللی گروه Trip.com تایلند در حال حاضر بهترین انتخاب برای گروه‌های تور چینی است و پس از آن مالدیو و مصر قرار دارند. چینی‌ها نیمی از گردشگران تایلند را به خود اختصاص داده‌اند و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال۲۰۲۳ بین ۱۲ تا ۱۵میلیون چینی به این کشور سفر کنند.» سنگاپور، کوآلالامپور، چیانگ‌مای، مانیل و بالی از دیگر مقصدهای ایده‌ال برای این گردشگران هستند. همان‌طور که ملاحظه می‌شود ایران در این لیست جایی ندارد. با این حال آیا می‌توان نتیجه گرفت که  گردشگری چینی در ایران رونق نیافته است؟ اگر در نظر بگیریم که سهم ایران در پذیرش توریست‌های چینی در سال ۹۸ تنها ۳۲‌هزار نفر بوده و برنامه متولیان گردشگری رسیدن به عدد یک میلیون گردشگر چینی باشد، آنگاه می‌توان مقایسه واقعی‌تری را انجام داد. اینکه آیا نسبت به سال ۹۸ ما با افزایش قابل‌توجهی روبه‌رو بوده‌ایم و اگر این طور بوده آیا به چشم‌انداز مدنظر متولیان توریسم کشورمان نزدیک شده‌ایم یا نه!‌

پاسخ به این پرسش دشوار است. دو نفر از فعالان این حوزه یعنی روسای جامعه هتلداران شیراز و یزد در گزارشی که «دنیای‌اقتصاد» در روزهای اخیر منتشر کرده‌، عنوان کردند این آمار رو به رشد است اما تا پایان فصل نمی‌توان عدد و رقم قطعی در این زمینه ارائه داد. پاسخی که کریم بیگی رئیس جامعه هتلداران اصفهان نیز آن را تایید کرده و در این باره می‌گوید: گردشگران چینی این روزها حضور پررنگ‌تری در اصفهان و سایر شهرهای توریستی مانند شیراز دارند که دلیل آن را می‌توان در ارتباطات خوب دو کشور جست‌وجو کرد.  او با اشاره به اینکه هر گردشگر چینی در صورت داشتن یک سفر رضایت‌بخش می‌تواند سبب جذب گردشگران بیشتری به کشورمان شود، می‌افزاید: با ارائه خدمات خوب می‌توانیم شاهد ورود موجی از گردشگران چینی به کشورمان باشیم.  بیگی در این باره که آیا آماری از میزان گردشگران چینی در هتل‌های اصفهان وجود دارد، بیان می‌کند: این آمار معمولا در پایان فصل مشخص می‌شود و در این زمان می‌توان مقایسه‌ای میان سال‌جاری و سال‌های گذشته داشت.

گردشگران چینی در شهری مانند یزد ترجیح می‌دهند به جای هتل سه ستاره در هتل‌های چهار و پنج ستاره باشند ضمن اینکه بوتیک هتل‌ها نیز مورد پسند آنها نیست، آیا در اصفهان نیز وضعیت به همین ترتیب است؟ رئیس جامعه هتلداران اصفهان پاسخ می‌دهد: هزینه اقامت در ایران به واسطه نرخ دلار پایین است. اگر یک توریست خارجی بخواهد در هتل‌های چهار و پنج ستاره اقامت داشته باشد به طور متوسط بین ۳۰ تا ۴۰ دلار می‌پردازد و همین موضوع آنها را ترغیب می‌کند که چنین گزینه‌هایی را در اولویت قرار دهند. البته ما در مواردی هم شاهدیم که هتل‌های سه ستاره از سوی آژانس‌ها یا این گردشگران رزرو می‌شود. باید توجه داشت فرهنگ گردشگران با هم متفاوت است و گرچه توریست‌های چینی علاقه‌مند به بازدید از سایت‌ها و آثار تاریخی کشورمان هستند اما اقامت در خانه‌های سنتی برایشان جذابیتی ندارد‌، در حالی که غربی‌ها و اروپایی‌ها از چنین خانه‌هایی استقبال می‌کنند. 

او درباره سایر تفاوت‌های گردشگران چینی و اروپایی می‌گوید: چینی‌ها معمولا مقید هستند غذای خودشان را در طول سفر داشته باشند و در رستوران‌ها این غذاها سرو شود. ذائقه غذایی شهروندان این کشور با ما و بسیاری از کشورهای دیگر متفاوت است و گردشگران چینی گرچه دوست دارند غذاهای محلی کشور میزبان را تجربه کنند اما برایشان قابل قبول نیست که در تمام طول سفر چند روزه این غذاها برایشان سرو شود.  بیگی با اشاره به رویداد اردبیل ۲۰۲۳ که با حضور متولیان گردشگری، دبیرکل و سفرای اکو و جمعی از دیپلمات‌ها برگزار شد‌، ادامه می‌دهد: در این رویداد بحثی که بین اعضای جامعه هتلداران مطرح شد به موضوع ذائقه چینی‌ها برمی‌گشت‌، اینکه در هتل‌ها آموزش‌های لازم برای  ارائه غذای چینی را به سرآشپزها ارائه کنیم. سرویس‌دهی خوب به این توریست‌ها از اولویت‌های ما برای جذب گردشگران چینی است و در این زمینه غذا از ملزومات به شمار می‌رود.

هتل‌ها جایگزین مهمانسراهای دولتی شوند

جمشید حمزه‌زاده رئیس جامعه هتلداران ایران نیز در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان می‌کند که هنوز آماری از تعداد گردشگران چینی که به کشورمان سفر کرده‌اند وجود ندارد.‌ با این حال در رویداد اردبیل ۲۰۲۳ جامعه هتلداران اعلام آمادگی کرد که متناسب با خواست گردشگران به آنها خدمات خواهد داد تا فرصت جذب توریست از این کشورها را داشته باشیم. به گفته حمزه‌زاده وضعیت گردشگری ورودی در ایران نامناسب است و از نظر مسافران داخلی نیز با چالش‌‌هایی به واسطه تورم و... مواجهیم. او اضافه می‌کند: در این شرایط باید تلاش کنیم با ارائه خدمات مناسب، باعث اشتیاق گردشگران از کشورهای مختلف و از جمله چین برای سفر به کشورمان شویم.

گردشگران چینی عموما از هتل‌های سه ستاره استقبال نمی‌کنند‌، این در حالی است که تورم و بالا رفتن قیمت‌ها هم باعث شده گردشگران هم اقبالی برای اقامت در هتل‌ها نداشته باشند. آیا این به معنای بحران در این دسته از هتل‌ها نیست؟ رئیس جامعه هتلداران ایران پاسخ می‌دهد: صاحبان این مجموعه‌ها می‌توانند بازاریابی خود را داشته باشند یا تخفیفاتی را برای مشتریان خود در نظر بگیرند. در این زمینه همچنین دستگاه‌های دولتی می‌توانند ورود کرده و از هتل‌های سه ستاره حمایت کنند. این دستگاه‌ها از بودجه کافی برای هزینه کردن اقامت کارکنان خود در سفرهایشان برخوردارند.

او اضافه می‌کند: یکی از موانعی که ما در صنعت هتلداری با آن مواجهیم به مهمانسراهای دولتی برمی‌گردد که مطابق با قانون خدمات کشوری و مصوبات دولتی باید حذف شوند. با حذف این مهمانسراها هتل‌ها با استقبال بیشتری مواجه شده و از رکود خارج می‌شوند.  حمزه‌زاده در این باره که آیا مقاصد گردشگران چینی در سفرشان به ایران مشابه توریست‌های اروپایی است یا خیر، می‌گوید: این گردشگران نیز همان مسیرهای کلاسیک گردشگران ورودی را طی کرده و شهرهایی مانند شیراز، اصفهان و تهران برایشان اولویت دارد. با این حال می‌توان روی مقاصد جدید کار و آنها را تشویق کرد به شهرهای دیگر هم سفر کنند.

گفته‌های این دو فعال حوزه هتلداری نشان‌دهنده رونق ورود گردشگران چینی به ایران است، با این حال همچنان که گفته شد نمی‌توان از این رونق نتیجه گرفت که کشورمان جزو مقاصد پرطرفدار از سوی این گردشگران است؛ زیرا آمارها نشان می‌دهد که کشورهای دیگر توانسته‌اند در این زمینه موفق‌تر عمل کنند. حال باید منتظر ماند و دید در پایان فصل آمار منتشر شده افزایش چند درصدی این گردشگران را نشان می‌دهد و آیا هتل‌ها و سایر بخش‌های مرتبط با توریسم توانسته‌اند خدمات مورد انتظار را به این توریست‌ها ارائه کنند یا خیر!