سازمان جهانی توریسم بر اساس معیار کلیدی معرفی کرد
بهترین دهکدههای گردشگری ۲۰۲۲
این رتبه‌بندی، آن دسته از مقاصد روستایی را به رسمیت می‌‌‌شناسد که از گردشگری به عنوان محرک توسعه و فرصت‌‌‌های جدید شغل و درآمد بهره می‌‌‌گیرند و در عین حال ارزش‌‌‌ها و محصولات مبتنی بر جامعه را حفظ و ترویج می‌کنند. این ابتکار همچنین روستاها را به دلیل تعهدشان به نوآوری و پایداری در همه جنبه‌‌‌های آن همچون اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی و تمرکز بر توسعه گردشگری در راستای اهداف توسعه پایدار (SDGs) می‌‌‌شناسد. در سال ۲۰۲۲، مجموعا ۳۲ روستا از ۱۸ کشور در سراسر پنج منطقه جهان این امتیاز را دریافت کردند. روستاها توسط یک هیات مشورتی مستقل بر اساس مجموعه‌‌‌ای از معیارهای ارزیابی همچون منابع فرهنگی و طبیعی، ترویج و حفظ منابع فرهنگی، پایداری اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی، توسعه گردشگری و یکپارچه‌‌‌سازی زنجیره ارزش، حاکمیت و اولویت‌بندی گردشگری، زیرساخت و اتصال و بهداشت، ایمنی و امنیت طبقه‌بندی شدند.
در مجموع ۱۳۶ روستا توسط ۵۷ کشور عضو سازمان جهانی گردشگری (هر کشور عضو می‌تواند حداکثر سه روستا را نامزد کند) برای نسخه ۲۰۲۲ ارائه شده است. از این تعداد، ۳۲ روستا به عنوان بهترین روستاهای گردشگری توسط این سازمان شناخته شدند. علاوه بر این، ۲۰ روستای دیگر نیز وارد برنامه ارتقا خواهند شد. تمامی ۵۲ روستا نیز بخشی از شبکه جهانی بهترین دهکدههای گردشگری سازمان جهانی گردشگری در سال ۲۰۲۱ خواهند بود که از این تاریخ ۱۱۵ روستا از پنج قاره را جمع‌‌‌آوری می‌کند. این شبکه چند مزیت از جمله آموزش در محل و آنلاین، اشتراک‌‌‌گذاری روش‌های خوب، شناخت و آگاهی بین‌المللی برند را ارائه می‌دهد.
محرک توسعه روستایی
ابتکار بهترین دهکدههای گردشگری، پروژه شاخص برنامه گردشگری UNWTO برای توسعه روستایی است. هدف این برنامه حصول اطمینان از کمک گردشگری به کاهش نابرابری‌‌‌های منطقه‌‌‌ای در درآمد و توسعه، مبارزه با کاهش جمعیت، پیشرفت برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان و جوانان، پیشبرد نوآوری و دیجیتالی شدن، بهبود ارتباطات و زیرساخت‌‌‌ها، دسترسی به منابع مالی و سرمایه‌گذاری، نوآوری در توسعه محصول و ارزش است. تا به این صورت به زنجیره‌‌‌ای شدن، ترویج شیوه‌‌‌های پایدار برای استفاده کارآمدتر از منابع و کاهش انتشار و ضایعات و افزایش آموزش و مهارت‌‌‌ها دست یابند. این برنامه، سیاستگذاری و مشارکت چند سطحی و مشارکت فعال و توانمندسازی جوامع را ترویج می‌کند.
طرح بهترین دهکدههای گردشگری شامل سه رکن است که بر اساس آن نخست روستاهایی را می‌‌‌شناسد که نمونه‌‌‌ای برجسته از یک مقصد گردشگری روستایی با دارایی‌‌‌های فرهنگی و طبیعی معتبر هستند که ارزش‌‌‌ها، محصولات و سبک زندگی روستایی و جامعه‌‌‌محور را حفظ و ترویج می‌کنند و تعهد روشنی به نوآوری دارند. و پایداری در تمام جنبه‌‌‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مشهود است. رکن دوم آن برنامه ارتقا است، این برنامه به تعدادی از روستاهایی کمک می‌کند که به طور کامل معیارهای دریافت اعتبار را ندارند. این روستاها از UNWTO و شرکای آن در بهبود عناصر مناطق شناسایی شده به عنوان شکاف در فرآیند ارزیابی حمایت دریافت می‌کنند. ایجاد شبکه جهانی، رکن سوم این طرح است که این شبکه فضایی را برای تبادل تجربیات و شیوه‌‌‌های خوب، یادگیری‌‌‌ها و فرصت‌‌‌ها فراهم می‌کند. این شامل کارشناسان و شرکای بخش دولتی و خصوصی است که در ترویج گردشگری برای توسعه روستایی نیز فعالیت دارند.
بهترین روستاهای جهان
نکته قابل‌توجه در روستاهای منتخب جهان در ۲۰۲۲، فراگیر بودن از هر ۵ منطقه جهان است که علاوه بر دهکده‌‌‌هایی از کشورهای پیشرفته و گردشگرپذیر همچون کشورهای اروپایی، کشورهای آمریکای مرکزی و کارائیب به خاورمیانه و آفریقا نیز توجه ویژه‌‌‌ای کرده و سه کشور مراکش، اردن و عربستان در این فهرست جای گرفته‌‌‌اند. همچنین شیلی، اکوادور و پرو از آمریکای جنوبی نیز توانستند خود را در لیست بهترین روستاهای جهان قرار دهند. چین که تا پیش از کرونا گردشگرفرست‌‌‌ترین کشور در جهان بود، در عین حال سهم قابل‌توجهی از گردشگران جهان را به خود اختصاص داد و توانست جز ۱۰ کشور برتر جهان از لحاظ گردشگرپذیری باشد. یکی از جاذبه‌‌‌های گردشگری چین، گردشگری کشاورزی و روستایی آن است که امسال با ثبت دو روستای «داژایی» و «جینگژو»، توانست این دهکده‌‌‌ها را تبدیل به یک برند گردشگری کند.
روستای «داژایی» قدمتی به بیش از ۲۳۰۰ سال دارد و دارای منابع گردشگری غنی، بهویژه شالیزارهای پلکانی سیستم «میراث فرهنگی کشاورزی مهم جهانی» است. این توسعه، «کشاورزی و گردشگری» را برای ترویج حفاظت از میراث فرهنگی شالیزار پلکانی و تولیدات کشاورزی با ارائه تله کابین از مناظر شالیزارها، کشاورزی سنتی، آموزش علوم تالاب، تحقیق و سایر برنامه ادغام می‌کند. میراث کشاورزی شالیزارهای پلکانی داژایی سنتی‌‌‌ترین روش‌های تولید کشاورزی را به کار می‌گیرد که هر ساله گردشگران زیادی را برای تماشا و تجربه فعالیت‌های فرهنگی کشاورزی مانند شخم زدن، برداشت و خشک کردن برنج جذب می‌کند. این روستا با پایبندی به ایده گردشگری سبز مبتنی بر فرهنگ و ترویج فناوری، برای بهبود کیفیت گردشگری تلاش می‌کند. همچنین داژایی دامنه‌‌‌های بایر را احیا کرده و آنها را به زمین‌‌‌های کشاورزی پلکانی تبدیل کرده است. از دهه ۱۹۹۰، سفر جدید روستا به سمت توسعه گردشگری زیستمحیطی، منابع درآمد آنها را متنوع کرده و باعث افزایش رفاه زندگی مردم محلی شده است.
«کانتون آگواریکو» یک شهر کوچک در اکوادور است که توانست امسال در فهرست بهترین دهکدههای جهان جای بگیرد. ویژگی این افراد دفاع از جنگل و اولویت دادن به حفاظت از میراث فرهنگی خود از جمله سنت‌‌‌ها، زبان، پوشش و خوراک‌‌‌شناسی است. در آگواریکو، این فرهنگ‌‌‌های بومی هستند که گردشگری را ترویج و مدیریت می‌کنند تا به عنوان یک جایگزین اقتصادی، هویت خود را حفظ کنند. مدل گردشگری اتخاذ شده در این دهکده، «گردشگری اجتماعی» است.
یکی از اقدامات اصلی مراکز گردشگری جامعه، ایجاد راهبردهایی برای حفاظت و ارتقای تنوع فرهنگی و احترام به تولیدات سنتی و فضاهای تبادل فرهنگی و نیز بازیابی، حفظ و ارتقای حافظه اجتماعی و میراث فرهنگی کیچوا وائورانی است. تمامی منابع فرهنگی ملموس و ناملموس در آگواریکو در موسسه ملی میراث فرهنگی اکوادور به رسمیت شناخته شده و ثبت شده است. سازمان جهانی گردشگری «روستای بومی کوهستان چوک» در کشور اتیوپی را در لیست برترین دهکدههای جهان قرار داد که علت اصلی این انتخاب بر اساس ایدئولوژی اکوتوریسم آن است. این دهکده بوم‌گردی مدیریت پایدار زمین را توسعه داده است و انرژی خورشیدی، بیوگاز و مدیریت زباله را ترویج می‌کند.
جامعه کشاورزان محلی در این روستا با انطباق ایدئولوژی روستای زیستمحیطی مولو، گردشگری تجارت منصفانه، توسعه گردشگری پایدار، فرهنگ پایدار و حفاظت از طبیعت را نیز رواج می‌دهد. این روستا که بر گردشگری جامعه محور متمرکز است، ساکنان محلی را تشویق می‌کند تا در اتخاذ یک سبک زندگی پایدار مشارکت فعالی داشته باشند. روستای چوک در جهت حفاظت از منابع طبیعی و اکوتوریسم نیز انجمنی را برای نظارت بر نحوه توسعه و اجرای شیوه‌‌‌های گردشگری در منطقه ایجاد کرده است. این انجمن همچنین شرکت‌های کوچک و متوسط را به توانمندسازی روستاییان با ارائه فرصت‌‌‌های شغلی تشویق کرده و خدمات پرداخت اکوسیستمی پایدار را معرفی کرده است. در کنار این عوامل، تعهد و اقدامات روستا در تلاش برای آینده‌‌‌ای پایدار به وضوح قابل مشاهده است. آنها فعالانه از فناوری مدرن از جمله پنل‌‌‌های خورشیدی برای اهداف تولید غذا و نوشیدنی استفاده می‌کنند. علاوه بر این، یک نهالستان گیاهی نه تنها برای رشد، بلکه برای حفظ تصویر «سبز» روستا استفاده می‌شود، در حالی که توسعه بیوگاز و مدیریت زباله نیز انجام شده است.
اردن دیگر کشوری است که در فهرست ۳۲ روستای برتر نماینده دارد که بیش از هر زمانی می‌تواند در توسعه گردشگری این کشور اثرگذار باشد. روستای «ام‌قیس» از ویژگی‌‌‌های گردشگری منحصربه‌‌‌فردی از جمله مناظر زیبای ذخیرگاه طبیعی آل یرموک برخوردار است که آخرین منطقه گسترش طبیعی جنگل‌‌‌های برگ‌‌‌ریز بلوط، درخت ملی اردن است. علاوه بر این، این روستا دارای بسیاری از درختان چند ساله و اشکال کمیاب از پوشش گیاهی است. این روستا از طریق بازسازی سنتی و تغییر کاربری ساختمان‌‌‌ها برای مقاصد گردشگری به‌‌‌طور ابتکاری احیا شده است. برای افزایش تجربه گردشگری ماجراجویی، روستا در حال توسعه تونل قنات است.
ام قیس همچنین، شمول اجتماعی افراد دارای معلولیت را از طریق بازسازی و توسعه زیرساخت‌‌‌های قابل دسترس و با اجرای چند طرح و سیاست محلی مانند طرح سندروم داون الحدب و طرح گدارا ترویج می‌کند. علاوه بر این، فرصت و امکانات موردنیاز برای تولید و فروش صنایع دستی و محصولات سنتی را در اختیار آنها قرار می‌دهد. جامعه محلی در خط‌مقدم است. این روستا پروژههای تولیدی کوچک و متوسطی را آغاز کرده است که توسط جامعه محلی مدیریت می‌شود. علاوه براین، نقش زنان در‌ام قیس بسیار برجسته است و زنان نقش پیشرو در بخش گردشگری و تجارت روستا دارند.
مراکش هم دیگر کشوری از آفریقاست که توانست دو روستای خود را در فهرست ۳۲ دهکده برتر جهان جای دهد. روستای «مولای بوذرکتون» به‌‌‌عنوان مقصد ورزش‌‌‌های آبی به‌‌‌شمار می‌رود که یک دهکده مخصوص ماهی‌گیری از ذخیره‌‌‌گاه بیوسفر آرگان محسوب می‌شود که در اقیانوس اطلس واقع شده است. جنگل آرگان از نظر پژوهشی و توسعه اقتصادی- اجتماعی روستا نقش بسزایی دارد. بومیان روستای بوم‌گردی به لطف این ذخیره، محصولات ارگانیک باکیفیت از جمله غذاهای آرگان، لوازم آرایشی، عسل، صابون، شامپو و خامه تولید می‌کنند. این روستا همچنین به دلیل ماهی‌گیری، کشاورزی و فرش‌‌‌های دستباف چیادما، که از ۱۰۰درصد پشم طبیعی ساخته شده‌‌‌اند، مشهور است.
همچنین مقصد ماجراجویی به‌‌‌دلیل وجود امواج و نسیم‌‌‌های دریایی‌‌‌اش که شرایط مناسبی برای موج سواری و بادبادک بازی است، شناخته شده است. اولین مسابقه موج سواری «سه‌گانه ویندسرف» در سال ۱۹۹۷ در اینجا برگزار شد. نکته برجسته در این روستا، مشارکت جامعه دولتی و خصوصی است. برای حفاظت از خطوط ساحلی و کشاورزی محلی، مشارکت‌‌‌هایی بین شهرداری، پلیس، اپراتورهای خصوصی، سازمان‌های غیردولتی و جامعه مدنی ایجاد شده است. هدف این روستا ایجاد اشتغال پایدار است و از طریق سرمایه‌گذاری در پروژههای کوچک و متوسط گردشگری، روستا متعهد به ترویج اشتغال پایدار است.
روستای مولای بوذرکتون توانست شکاف دیجیتالی را کاهش دهد و برای کاهش شکاف دیجیتال و ایجاد شغل، مشارکت جوانان، بهویژه زنان را تسهیل می‌کند تا به طور فزاینده‌‌‌ای در پروژههای زیستمحیطی و مسوولیت‌‌‌پذیر اجتماعی درگیر شوند. عربستان که در چشم‌‌‌انداز خود برای سال ۲۰۳۰، تبدیل شدن به قطب گردشگری جهان را در نظر دارد روستای «الاولی» را در فهرست ۳۲ دهکده برتر جهان جای داد تا دومین روستای این کشور در کنار «رجال‌‌‌المع» در سازمان جهانی گردشگری ثبت شود.
الاولی این پتانسیل را دارد که یکی از مهم‌ترین مقاصد باستان‌شناسی برای گردشگران از سراسر جهان باشد. دولت عربستان سعودی در حال همکاری با کارشناسان از سراسر جهان در توسعه الاولی است و در ماه آوریل قراردادی ۱۰ ساله با فرانسه امضا کرد که شامل مقرراتی برای هتل‌‌‌ها، زیرساخت‌‌‌های حمل‌ونقل و یک موزه فرهنگ و هنر در سطح جهان است. این منطقه دارای یک منطقه رو به رشد هنری است و مدرسه‌‌‌ای برای آموزش سفالگری، جواهرسازی و صنایع دستی سنتی برای فروش در فروشگاه‌‌‌های توریستی شهر قدیمی ایجاد کرده است. الاولی همچنین از میراث فرهنگی ناملموس خود از جمله سنت‌‌‌های محلی رقص، موسیقی، شعر، داستان‌‌‌سرایی و... محافظت می‌کند و آن را در جشن‌‌‌های فرهنگی به‌‌‌کار می‌گیرد.
اکوسیستم روستا یک ریزاقلیم را در داخل مزارع تشکیل می‌دهد که امکان کشت انواع مختلفی از محصولات را در طول سال فراهم می‌کند و امنیت غذایی کشاورزان را افزایش می‌دهد. این امر با شیوه‌‌‌های کشاورزی سنتی و پرورش دام که از طریق نسل‌‌‌ها در مزارع الجدیده منتقل می‌شود، تسهیل می‌شود. کمیسیون و شرکت توسعه الاولی در حال اجرای یکسری ابتکارات هستند که جذب، رشد و پایداری شرکت‌های کوچک و متوسط را تسهیل می‌کند. در کنار این عوامل، مزارع الجدیده یک سیستم آبیاری سنتی منحصر به فرد برای توزیع آب و آبیاری محصولات با استفاده از تکنیک سنتی قنات دارند.
