میراث فرهنگی ایتالیا دوباره تهدید شد
بازگشت «وندالیسم» به مقاصد توریستی
به گزارش سیانان با کاهش محدودیتهای سفر در تابستان امسال و بازگشت سیل گردشگران به اروپا، اخبار مربوط به رفتار بد توریستها در ایتالیا ادامه یافته است. در ماه ژوئن، دو گردشگر آمریکایی وقتی اسکوترهای خود را به پایین پرتاب کردند، به پلههای اسپانیایی در رم به ارزش ۲۵هزار دلار خسارت وارد کردند. در ماه مه، یک بازدیدکننده سعودی مازراتی اجارهای خود را از پلههای تراورتن پایین آورد و دو تا از پلهها را شکست.در همین حال در ونیز، گردشگران به طور معمول در کانالهای حفاظت شده یونسکو که به عنوان سیستم فاضلاب شهریه کار میروند، شنا میکنند. در ماه اوت، دو استرالیایی در کانال بزرگ موجسواری کردند، در حالی که در ماه مه، آمریکاییها با شنا در کانال باریکی در کنار بنای دیدنی آرسنال قرن چهاردهمی از آنجا خارج شدند.
همچنین در ماه اوت، یک استرالیایی تصمیم گرفت با موتورسیکلت خود در اطراف جاذبه رومی باستانی پمپئی حرکت کند، در حالی که در ماه اکتبر، یک آمریکایی ظاهرا پس از اینکه به او گفته شد که نمیتواند پاپ را ببیند دو مجسمه گرانبها را در موزه واتیکان شکست. دو ماه قبل، یک زوج آمریکایی در حال حک کردن حروف اول خود در طاق آگوستوس، بنای تاریخی ۲۰۰۰ ساله در کنار کولوسئوم، دستگیر شدند. بر اساس گزارش هیات گردشگری ایتالیا، تعداد بازدیدکنندگان بینالمللی از ژانویه تا ژوئیه ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۲۱ حدود ۱۷۲درصد افزایش یافته که این رقم حتی ۵۷درصد بیشتر از سطح قبل از همهگیری است.
توقف وندالیسم در دوران همهگیری
ایکه اشمیت، مدیر گالری اوفیزی در فلورانس، پربازدیدترین موزه ایتالیا در سال ۲۰۲۱، میگوید که رفتار بد گردشگران یا همان وندالیسم چیز جدیدی نیست. حتی فکر نمیکنم امسال بدتر از گذشته باشد. آنچه اکنون اتفاق میافتد همان جایی است که در سال ۲۰۱۹ بودیم، زیرا مجددا بازدیدکنندگان برگشتهاند. مطمئنا افرادی هستند که به وضعیتی که در آن هستند احترام نمیگذارند. مانند زنی که قبل از همهگیری در میان آثار هنری گرانبها نشسته بود تا پدیکور خود را انجام بدهد.
اشمیت میگوید: «اوفیزی» به قدری خوب اداره میشود که به ندرت حوادثی در داخل آن اتفاق میافتد، اما بیرون داستان متفاوت است. این گالری کوچهای برای عابران پیاده ایجاد کرده است که نیمکتهای داخلی آن با سنگ محلی پیترا سرنا حکاکی شده و همچنین به عنوان مکانی برای نشستن گردشگران خسته و گرسنه تبدیل شده است. اما مشکل اینجاست که آنها فقط روی نیمکتها نمینشینند بلکه بر نیمکتهایی که در قرن شانزدهم با دست تراشیده شدهاند، مینشینند و غذا میخورند و سسها را روی سنگهای با ارزش میمالند که به سرعت لکه میشوند. آنها همچنین به گرافیتی کردن نمای بیرونی گالری معروف بودهاند. اشمیت میگوید در سال ۲۰۱۸، کارکنان هر روز صبح مجبور به پاک کردن، تمامی نشانههای ساختمانها را که مردم در اواخر شب پس از نوشیدن بیش از حد حکاکی میکردند، بودند.
همچنین مردم خوراکیهای خود را از مکانهایی میخرند که صندلی ندارد و بهدنبال جایی میگردند که بنشینند و اولین جایی که آنها پیدا میکنند «آثار تاریخی» است.به گفته جیانفرانکو زارانتونلو، کمیسر ارشد، این اوضاع در ونیز هم وجود دارد؛ جایی که پلیس شهری تاکنون ۴۳ حادثه شنای گردشگران در کانالها را در سالجاری گزارش کرده است. این تقریبا دو برابر کل سال ۲۰۲۱ است که در آن ۲۴ شناگر گرفتار شدند. مساله نگرانکننده اینکه در سال ۲۰۱۹ حدود ۳۷ مورد در این کانالها شنا کردند. همچنین در سالجاری ۴۶ مورد از تخریب آثار تاریخی ونیز توسط گردشگران ثبت شده است. او میگوید: «آنها همانطور که همیشه رفتار میکردند، رفتار میکنند، فقط اینکه امسال اعداد به قبل از همهگیری بازگشته است و این نشاندهنده افزایش رفتارهای بیرحمانه است.»
گاهی اوقات ونیز به عنوان یک شهر دیده نمیشود بلکه گردشگران طوری رفتار میکنند که گویی ساحل است. حتی برخی از اقدامات خشونتآمیزتر میشوند. در تابستان امسال، یک توریست یک تاکسی آبی را دزدید و آن را در کانال بزرگ به حرکت درآورد. زارانتونلو میگوید که رفتار افراطی، جدید نیست. او میگوید: «چند سال پیش یک گردشگر روسی یک دستگاه واپورتو(اتوبوس آبی) را دزدید. مردم، گوندولاها (قایقهای مخصوص در ونیز) را دزدیدهاند. یک بار در سال نو از یک تلهکابین دزدیده شده افتادند و زمانی که به آنها رسیدیم، یکی از آنها از در حال مرگ بود ما او را نجات دادیم.» جدا از شنا در کانال، تاکنون، زارانتونلو و همکارانش اعلام کردند در سالجاری با یک گردشگر اهل چک در حال حمام کردن در یک بنای یادبود جنگ، یک بلژیکی سوار بر وسپا در اسکله و دو استرالیایی در حال حمام کردن در کانال گرند برخورد کردهاند. همچنین یک ایتالیایی، به یکی از کلیساهای اصلی شهر با گرافیت آسیب رساند.
البته رفتار بد گردشگران به هیچ وجه پدیده جدیدی نیست. برای مثال، گردشگران بریتانیایی، استرالیایی و آمریکایی مدتهاست که به رفتار زشت خود در آسیای جنوب شرقی شهرت دارند. اما تام جنکینز، مدیرعامل انجمن گردشگری اروپا(ETOA) میگوید که یک موج بسیار خاص از حوادث در ایتالیا وجود دارد که آن بهدلیل بافت منحصربهفرد و حساس آن است. او میگوید که شکنندهترین محیطها و معماری ایتالیا بهعنوان شهرهای هنری، منجر به استقبال بیش از حد گردشگران به این کشور میشود. او میگوید: «ایتالیا از نظر ویژگیهای گردشگری فراوانی که این کشور دارد، خاص است و از این نظر منحصربهفرد است که مردم این فضاها را به گونهای اشغال میکنند که در بسیاری از کشورها وجود ندارد.»
او اضافه میکند که ونیز و رم شهرهای زندهای هستند که در آن مردم با گنجینههای فرهنگی همزیستی دارند. هیچ جایی در فرانسه، بهعنوان پربازدیدترین کشور جهان، به این اندازه حساس نیست. آنها سالانه ۶۵میلیون بازدیدکننده بینالمللی دارند، بنابراین حجم انبوه مردمی که به این فضاها میروند به این معنی است که بخش کوچکی از آنها غیرمسوولانه رفتار میکنند. او میگوید از آنجا که محیطزیست بسیار شکننده است، هر آسیبی احتمالا بر یک مکان میراث جهانی تاثیر میگذارد. او میگوید: «من فکر میکنم آنچه ما با آن مواجه هستیم تلفات جانبی حجم عظیم بازدیدکنندگان و رفتار وحشتناک تعداد کم در مقابل کل گردشگران است.» همچنین ممکن است ایتالیا افرادی را جذب کند که علاقه بیشتری نسبت به هنر، معماری و باستانشناسی دارند ولی این افراد لزوما با محیط سازگار نیستند.
مقصدی بدون قاعده
کارشناسان ایتالیایی میگویند که این شکنندگی در ایتالیا بیش از هرجای دیگری است. امسال داستانهای مشابهی از فرانسه، اسپانیا یا سایر مقاصد محبوب اروپایی گزارش نشده، بلکه این رفتار بد نشاتگرفته از طرز فکر خارجیها نسبت به ایتالیاست. از دیدگاه نیکولا باسانو، تاریخدان سینما، فیلمهایی مانند «زندگی شیرین»، فیلم کلاسیک سال ۱۹۶۰ فدریکو فلینی، ایدهای نادرست از ایتالیا در خارج از کشور ایجاد کرده است.
این تاریخدان سینما معتقد است که ایتالیا توسط گردشگران خارجی بهویژه آمریکاییها از طریق کلیشههایی که در برخی فیلمها مثل «تعطیلات در رم» در اذهان خارجیها ساخته شده، مورد قضاوت قرار میگیرد. مکانهایی که همه چیز آن بر اساس هنر شکل گرفته است بهعنوان مقاصدی عاری از قاعده و قوانین دیده میشوند که گویی هنری در آن نیست. گردشگران نمیدانند چگونه با میراث هنری ارتباط برقرار کنند، زیرا آنها ارتباطی با تاریخ ایتالیا ندارند، بنابراین آنها به تخیل فرهنگی خود و در نتیجه به سینمای این کشور مراجعه میکنند. صحنه فیلم «زندگی شیرین» در فواره تروی به الگویی برای تقلید تبدیل شده است. آنها بین رومیهایی که برای گرفتن انعام لباس یک مجسمه میپوشند و کولوسئوم فرقی نمیگذارند. همه اینها بخشی از چیزی میشود که در آن قانونی وجود ندارد.
ماریا پاسکواله، روزنامهنگار و نویسنده کتاب «چگونه ایتالیایی باشیم» با این موضوع موافق است. او میگوید: «جهان شیفته ایتالیاست و سبک زندگی ایتالیایی علامت تجاری این کشور است. ایتالیاییها در رویکرد خود به زندگی، چیز ناملموسی دارند. واقعا احساس میکنند که جالبترین و باشکوهترین مهمانی است که همه میخواهند وارد آن شوند، اما دعوتها محدود است. بخشی از آن مهمانی برای قدردانی از درک احساس از چیزهای زیادی همچون مناظر شگفت انگیز، صداها، طعمها و بوها الهام گرفته شده است. ایتالیا به عنوان یک ایده، به عنوان یک تصویر هیجان انگیز و پویاست. فریبنده و سرمستکننده، به بیگانگان راه فرار میدهد؛ آزادی را ارائه میدهد.
بسیاری از گردشگران در طول سالها به من گفتهاند که در ایتالیا قانونی وجود ندارد. اما آنها اشتباه میکنند. البته قوانینی وجود دارد، مانند کسی که اینجا زندگی میکند اما متاسفانه اغلب عواقبی برای کسانی که قوانین را رعایت نمیکنند وجود ندارد. مقامات باید کاری برای جلوگیری از این رفتار انجام دهند. اینکه چگونه آنها برای جلوگیری از آن اقدام میکنند یک نکته سوال برانگیز است. لوئیجی بروگنارو،شهردار ونیز، دائم در توییتر درباره اختیارات محدود مقامات برای مقابله با «ابهامها» انتقاد کرده است. از آنجا که بسیاری از این اعمال، مانند شنا در کانالها جزو جرائم مدنی طبقهبندی میشوند، شهرها فقط میتوانند آنها را جریمه و برای مدت ۴۸ ساعت از ورود به محدوده شهر منع کنند. پیگرد قانونی تنها زمانی اتفاق میافتد که به یک اثر تاریخی آسیب جدی وارد شده باشد.