دو قطبی سفرهای اروپایی

سازمان تجارت فرودگاهی اروپا در گزارش ترافیک هوایی در اوت ۲۰۲۲، از افزایش ۵۱‌درصدی ترافیک مسافران در سراسر شبکه فرودگاه‌‌‌های اروپا در مقایسه با اوت سال قبل خبر داد که این افزایش بیش از هرچیزی ناشی از ترافیک بین‌المللی مسافر با افزایش ۷۰‌درصدی است. محدودیت‌های سفر برون‌مرزی هم در داخل اروپا و هم در بیشتر بازارهای خارجی برداشته شده است. ترافیک مسافری داخلی با ۸‌درصد با سرعت بسیار کمتری رشد داشته است. در مقایسه با سطوح قبل از همه‌گیری در اوت ۲۰۱۹، ترافیک مسافری در ماه اوت به منفی ۱۲درصد رسید که نسبت به ماه‌‌‌های قبل (ژوئیه با منفی ۴/ ۱۴درصد و ژوئن با منفی ۳/ ۱۷درصد) بهبود بیشتری داشته و بهترین عملکرد ماهانه از زمان شروع همه‌گیری بوده است.

تاثیر جنگ در بازار اتحادیه اروپا

بازار اتحادیه اروپا، به روند بهبود ادامه داد، به طوری که ترافیک مسافران در فرودگاه‌‌‌های این بلوک در ماه اوت در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته ۶۴درصد افزایش یافته است. بهترین عملکرد در فرودگاه‌‌‌های بریتانیا (۱۷۸درصد)، فنلاند (۱۵۵درصد) و ایرلند (۱۴۷درصد) بوده است که نشان‌‌‌دهنده این واقعیت است که این کشورها در کاهش محدودیت‌های سفر در سال گذشته کندتر عمل کرده‌‌‌اند. در مجموع، بازار اتحادیه اروپا در ماه اوت در مقایسه با حجم قبل از همه‌گیری (اوت ۲۰۱۹) به منفی ۱۴درصد رسید.

در مقایسه با سطوح قبل از همه‌گیری (اوت ۲۰۱۹)، فرودگاه‌‌‌های یونان (۵/ ۴درصد)، لوکزامبورگ (۴/ ۶درصد) و ایسلند (۲/ ۰درصد) در ماه اوت به بهبود کامل ترافیک مسافری دست یافتند و حتی از مدت مشابه در سال ۲۰۱۹ فراتر رفتند. در همین حال، فرودگاه‌‌‌ها در سایر بازارهای بزرگ گردشگری از جمله پرتغال (منفی ۸/ ۵درصد)، اسپانیا (منفی۴/ ۷درصد)، ایتالیا (منفی۵/ ۸درصد) و کرواسی (منفی۶/ ۸درصد)، به همراه فرودگاه‌‌‌های رومانی (منفی۸/ ۶) و لیتوانی (منفی۸/ ۷درصد) به بهبودی کامل نزدیک شدند. در مقابل، فرودگاه‌‌‌های اسلوونی (منفی۱/ ۴۰درصد)، فنلاند (منفی۷/ ۳۷درصد)،لتونی (منفی۱/ ۳۱درصد)،جمهوری چک (منفی۵/ ۳۰درصد) و بلغارستان (منفی۳/ ۲۹درصد) تا حد زیادی تحت‌تاثیر بازتابی از تاثیر جنگ در اوکراین و تحریم‌های مرتبط علیه روسیه و بلاروس قرار گرفتند. در میان بازارهای بزرگ‌تر، فرودگاه‌‌‌های فرانسه (منفی۵/ ۱۳درصد) و آلمان (منفی۲/ ۱۴درصد) تاحدی قابل‌توجه عمل کردند و فرودگاه‌‌‌های بریتانیا با منفی۱۹درصد هنوز عقب هستند. در سایر فرودگاه‌‌‌های اروپا، ترافیک مسافران تنها ۷درصد در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته افزایش یافته است.

این امر در واقع انعکاس‌‌‌دهنده اثرات جنگ بود که با از دست دادن تمام ترافیک هوایی تجاری در فرودگاه‌‌‌های اوکراین، کاهش حجم مسافر در فرودگاه‌‌‌های بلاروس (منفی۶/ ۱۶درصد)، روسیه (منفی۲/ ۱۷درصد) و همچنین نتایج ثابت برای فرودگاه‌‌‌های مولداوی (منفی۳/ ۰‌درصد) بوده است. در مقایسه با سطوح قبل از همه‌گیری (اوت ۲۰۱۹)، ترافیک مسافران در سایر اروپا به منفی۱۶درصد رسید. فرودگاه‌‌‌های آلبانی (۳/ ۶۰درصد)، بوسنی و هرزگوین (۲/ ۳۱درصد)، کوزوو (۷/ ۲۲درصد) و ارمنستان (۴/ ۲۱درصد) بسیار بیشتر از حجم قبل از همه‌گیری بودند، در حالی که فرودگاه‌‌‌های بازار عمده ترکیه با منفی۵/ ۴درصد به بهبودی کامل نزدیک شد. از سوی دیگر، فرودگاه‌‌‌های بلاروس (منفی۶/ ۶۰درصد) و مولداوی (منفی۴/ ۲۰درصد) کاهش شدیدی را ثبت کردند، در همین حال، فرودگاه‌‌‌های روسیه با ۷/ ۵‌درصد افزایش موفق شدند با تغییر ترافیک مسافران به مسیرهای داخلی و غیراتحادیه اروپا، بالاتر از حجم قبل از همه‌گیری باقی بمانند.

الگوهای بازیابی عملکرد فرودگاه‌‌‌های اروپا

ترافیک مسافران در پنج فرودگاه برتر اروپایی در ماه اوت در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته ۱/ ۶۸درصد افزایش یافت، اما ۵/ ۱۷درصد کمتر از سطح قبل از همه‌گیری (اوت ۲۰۱۹) باقی ماند که عمدتا به دلیل ادامه محدودیت‌های سفر در بخش‌‌‌هایی از آسیا اتفاق افتاد. استانبول بار دیگر با پذیرایی از ۸/ ۶‌میلیون مسافر در طول ماه، شلوغ‌‌‌ترین فرودگاه اروپا شد. این فرودگاه تنها بازار اصلی اروپایی بود که حجم مسافران آن از سطح قبل از همه‌گیری (اوت ۲۰۱۹) با رشد یک‌درصد فراتر رفت. ترافیک مسافری آن در مقایسه با اوت ۲۰۲۱ نزدیک به ۵۰درصد افزایش یافته است. فرودگاه هیترو لندن با ۰۴/ ۶‌میلیون مسافر در رتبه دوم قرار گرفت و پس از آن پاریس با ۰۲/ ۶‌میلیون مسافر قرار گرفت. حجم مسافران در این دو فرودگاه به ترتیب ۵/ ۱۷۰درصد و ۵/ ۶۹درصد برای مراکز بریتانیا و فرانسه نسبت به ماه مشابه سال گذشته افزایش یافت -و برای هر دو در حدود ۲۰درصد کمتر از سطح قبل از همه‌گیری (اوت ۲۰۱۹) باقی ماند.

محدودیت‌های ظرفیت، ترافیک مسافربری در اسکیپول آمستردام را به ۳/ ۵‌میلیون نفر (۷/ ۴۰درصد نسبت به ماه مشابه سال گذشته و منفی۱/ ۲۸درصد نسبت به اوت ۲۰۱۹) و به ۱/ ۵‌میلیون نفر در فرانکفورت (۱/ ۵۴درصد نسبت به ماه مشابه سال گذشته و منفی۲۵درصد نسبت به اوت ۲۰۱۹) محدود کرد. عملکرد سایر فرودگاه‌‌‌های بزرگ منتخب در ماه اوت نشان‌‌‌دهنده بهبود تابستانی است که هنوز توسط مسیرهای درون‌‌‌اروپایی و فراآتلانتیک مورد استقبال است و تقاضای سفرهای تفریحی بر آن غالب است. آنتالیا تنها ۶هزار مسافر کمتر از مرکز اصلی فرانکفورت داشت و ششمین فرودگاه اروپایی شلوغ در ماه اوت بود. تعداد مسافران اورلی پاریس نیز ۲/ ۷‌درصد فراتر از سطح قبل از همه‌گیری در اوت ۲۰۱۹ رفت. حجم مسافر در پالما د مایورکا (منفی۸/ ۲درصد)، لیسبون (منفی۸/ ۵درصد)، آتن (منفی۱/ ۶درصد)، استنست لندن (منفی۳/ ۹درصد) و دوبلین (منفی۲/ ۱۰درصد) نزدیک به بهبودی کامل پیش از همه‌گیری خود بودند. 

در همین حال، فرودگاه‌‌‌های منطقه‌‌‌ای و کوچک‌تر نیز به بازیابی کامل ترافیک مسافر (با منفی۷/ ۴‌درصد برای فرودگاه‌‌‌هایی با کمتر از ۱۰‌میلیون مسافر در مقایسه با اوت سال۲۰۱۹)نزدیک شده‌‌‌اند و همان پویایی را همراه با افزایش ظرفیت قابل‌توجه از حامل‌‌‌های بسیار کم‌‌‌هزینه منعکس می‌کند. با این حال، تغییرات قابل‌‌‌توجهی در عملکرد بین فرودگاه‌‌‌های منطقه‌‌‌ای وجود دارد، به طوری که فرودگاه‌‌‌هایی که به مقاصد گردشگری پرطرفدار خدمات‌‌‌رسانی می‌کنند یا به شرکت‌های کم‌‌‌هزینه متکی هستند، تعداد مسافران آنها بیشتر از سطوح قبل از همه‌گیری (اوت ۲۰۱۹) بوده است که می‌توان به اورادآ (۱۲۴درصد)، تورین (۶/ ۶۴درصد)، زادار (۴/ ۵۵درصد)، سانتورینی (۱/ ۴۱درصد)، کوتایسی (۶/ ۲۶درصد)، تریسته (۸/ ۲۳درصد) و کرکیرا (۶/ ۲۰درصد) اشاره کرد. اولیویر یانکووچ، مدیرکل سازمان تجارت فرودگاه‌‌‌های اروپا گفت: «عملکرد اوت به ما نشان می‌دهد که وضعیت فرودگاه‌‌‌های اروپا تا چه حد قطبی شده است، زیرا آنها تحت سلطه عوامل خارجی هستند. از یک طرف، استقبال عمومی برای سفر کم نشده است همان‌طور که موج تعطیلات نشان می‌دهد. از سوی دیگر ما واقعیت جنگ را داریم. به نظر می‌رسد واقعیت ساده جغرافیایی در آینده تاثیر زیادی در ثروت اعضای ما خواهد داشت.»

وضعیت پروازها

جابه‌‌‌جایی هواپیما در سراسر شبکه فرودگاه‌‌‌های اروپا در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته ۲۷‌درصد افزایش یافته است، به طوری که فرودگاه‌‌‌های بازارهای اتحادیه اروپا ۳۴درصد و بقیه اروپا با منفی۲درصد افزایش یافته‌‌‌اند. در ماه اوت، فرودگاه‌‌‌هایی که بیش از ۲۵‌میلیون مسافر در سال پذیرایی می‌کنند (گروه یک)، فرودگاه‌‌‌هایی با پذیرایی بین ۱۰ تا ۲۵‌میلیون مسافر (گروه ۲)، فرودگاه‌‌‌هایی با استقبال بین ۵ تا ۱۰‌میلیون مسافر (گروه ۳) و فرودگاه‌‌‌هایی که پذیرای کمتر از ۵‌میلیون مسافر در سال (گروه ۴) در مقایسه با سطوح ترافیکی قبل از همه‌گیری (۲۰۱۹) به‌‌‌ترتیب میانگین تعدیل منفی۶/ ۱۶، منفی۸/ ۱۵، منفی۵/ ۵ و منفی۳/ ۳‌درصد را گزارش کردند.