اندک ذخایر ارزشمند استان توریستی برای ملاکها حراج می‌شود؟
قربانی «شمال» به بهانه رونق گردشگری
افسانه احسانی یکی از این کارشناسان است که سال‌ها به عنوان مدرس توریسم فعالیت کرده و تجربه تسهیلگری و فعالیت با جوامع بومی و محلی در اغلب مناطق ایران از روستاهای شمالی تا جزایر جنوب را دارد. تجربه‌‌‌هایی که بخشی از آنها اتفاقا به توسعه گردشگری در این مناطق بر اساس ضوابط محیط‌زیستی منجر شده و توانسته است رونق توریسم را در کنار حفاظت از حیات وحش به دنبال داشته باشد. او در گفت‌‌‌‌‌‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» با بیان اینکه شعار روز جهانی جهانگردی امسال «بازاندیشی در گردشگری» است میگوید: این به این معناست که این روزها گردشگران با نگاه تازه‌ای سفر می‌‌‌روند آنها دیگر در جست‌وجوی مجتمع‌‌‌های گردشگری مجلل و پرزرق و برق نیستند.
او با اشاره به اینکه سرمایه‌گذاری‌‌‌هایی که نشان از غلبه انسان بر طبیعت و محیط دارد و ساختمان‌‌‌های سیمانی بزرگ که صرفا به اقتصاد سرمایه‌گذار می‌‌‌اندیشد جذابیت گذشته را از دست داده است، اضافه می‌کند: گردشگران به طبیعت می‌‌‌روند تا روح و روان‌‌‌شان آرام شود نه اینکه مرتبا با سازه‌‌‌های انسانی مواجه شوند. به گفته این کارشناس گردشگری متاسفانه در استان مازندران شدت دستکاری طبیعت توسط انسان خارج از استانداردهای گردشگری است. او ادامه می‌دهد: اگر بخواهید در این استان بی‌واسطه طبیعت را لمس کنید باید مشقت‌‌‌های زیادی متحمل شوید. دیدن رودخانه و دریا آسان نیست بیش از هر چیزی پلاژ ، رستوران، آلاچیق و بناهای مخصوص دلالی ملکی می‌‌‌بینید.
احسانی میگوید: ابعاد بیلبوردهایی که تمام مسیر جاده را احاطه کرده بیش از حد است به طوری که بارها گردشگران خارجی از من پرسیده‌‌‌اند برایشان توضیح دهم چیزی که روی بیلبورد تبلیغ شده چیست که این‌قدر اهمیت داشته در این ابعاد آن را کنار جاده بزنند. متاسفانه چنین رفتارهایی که صرفا اقتصادی است با پایداری فاصله زیادی دارد و در درازمدت نه تنها گردشگر جذب نمی‌‌‌کند بلکه ایجادکننده دافعه است. این کارشناس گردشگری معتقد است توجه به ملاحظات زیست‌محیطی و ظرفیت برد (تعداد استاندارد حضور گردشگر در یک محل) و جدی گرفتن ضوابط منابع طبیعی و محیطزیست در گردشگری ضروری است. او می‌‌‌افزاید: اگر به این ضوابط و ظاهرا موانع بی‌‌‌توجهی شود منبعی برای جذب گردشگر باقی نمی‌‌‌ماند.
او ادامه می‌دهد: به عنوان فردی که به همه قاره‌‌‌های جهان سفر کرده و در بسیاری از آنها در نشست‌‌‌ها و کنفرانس‌‌‌های بین‌المللی شرکت کرده‌‌‌ام با اطمینان می‌گویم در سایر کشورها توسعه گردشگری اصولی جدی دارد که منطبق بر ملاحظات زیست محیطی و اجتماعی است. احسانی اضافه می‌کند: متاسفانه در کشور ما شاخص‌‌‌های اقتصادی به طور معناداری همواره در ارجحیت قرار می‌گیرند و سایر ارزش‌‌‌ها را قربانی خود می‌کنند غافل از اینکه در درازمدت دیگر ارزشی برای جذب گردشگران باقی نمی‌‌‌گذارد. در سایر کشورها اصولا چنین شیوه‌‌‌هایی اعمال نمی‌شود. در سفرهایی که مسیر‌‌‌های بین شهری یا بین دو کشور را با خودرو یا وسایل نقلیه به جز هواپیما اجرا کردم به عنوان مثال در مسیر ایتالیا به فرانسه در جاده‌ای که جزو جادههای پر تردد و مسیر بین‌المللی گردشگری آلپ محسوب می‌شود مجتمع‌‌‌های گردشگری بسیار کمی‌‌‌ساخته شده ما در یک مسیر حدود سه ساعته بین دو کشور تنها یک مجتمع گردشگری دیدیم که بسیار ساده بود فقط نیازهای اولیه مانند سرویس بهداشتی و غذای ساده و سبک سرو می‌شد.
مسیری که بخش‌‌‌هایی از آن مرا به یاد مسیر زیبای رودخانه سفیدرود می‌‌‌انداخت که متاسفانه هر بار که این مسیر را تجربه می‌کنم با جادههای جدید و مجتمع‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای و... در حال تخریب است. به‌گونه‌ای که نمی‌‌‌گذارند شما فرصتی داشته باشید تا طبیعت را ببینید. او ابراز امیدواری می‌کند که به بهانه گردشگری بدون توجه به نیازهای واقعی صنعت گردشگری و گردشگران برای منافع برخی از سرمایه‌‌‌دارانی که خودشان را سرمایه‌گذار معرفی می‌کنند منابع طبیعی خود را بیش از این ویران نکنیم. مهدی نبیان کارشناس محیطزیست و حیات‌‌‌وحش که در حوزه گردشگری نیز فعال است، گرچه معتقد است گردشگری بیش از سایر اقسام توسعه می‌تواند به محیطزیست کمک کند. با این حال او میگوید: در اغلب مناطق توسعه گردشگری در عرصه‌های طبیعی اتفاق افتاده و شاهد تاسیس هتل و... بوده‌‌‌ایم.
اگر قرار است سازه جدیدی ساخته شود باید راندمان آنچه ساخته شده‌سنجیده شود، به نظر می‌رسد چنین تاسیساتی آنچنان که در ابتدا عنوان می‌کردند بازدهی نداشته است. او خواستار تعیین ضوابط درست برای توسعه گردشگری است و اضافه می‌کند: چنانچه ما ضوابط درست و نظارت کافی داشته باشیم می‌توانیم توسعه گردشگری را داشته باشیم در غیر‌این صورت نتیجه درستی نمی‌‌‌گیریم. گفته‌‌‌های این فعالان حوزه گردشگری نشان می‌دهد توسعه گردشگری تنها زمانی قابل قبول است که در آن ضوابط محیط‌زیستی در نظر گرفته شود. زمانی که این ضوابط که برخی از آن به عنوان مانع یاد می‌کنند در نظر گرفته می‌شود شاهد پایداری در این حوزه هستیم در غیر‌این صورت زمین‌خواری و توسعه ناپایدار در مازندران به عنوان یکی از توریست‌پذیرترین استان‌های کشور را شاهد خواهیم بود.
