شاخص «اعتماد به سفر» در فصل اول ۲۰۲۲ تا سطح «قبل کرونا» صعود کرد
رکورد جهانی رشد سفر
حجم مسافرت خارجی ۱۸۲درصد افزایش یافت که از ابتدای کرونا بیسابقه است
پیشتازی اروپا و آمریکا
دادههای سازمان جهانی گردشگری نشان میدهد که در سه ماه اول سال 2022، «اروپا» تقریبا چهار برابر بیشتر از سه ماه اول سال 2021 (حدود 280درصد رشد) از ورودیهای بینالملل استقبال کرد که این نتایج رو به رشد ناشی از تقاضای قوی درون منطقهای بوده است. در «منطقه قاره آمریکا»، تعداد ورودیها در همان سه ماه با «117درصد»، بیش از دو برابر رشد داشته است. با این حال ورود به اروپا و آمریکا همچنان به ترتیب 43درصد و 46درصد کمتر از سطح 2019 بود. در کنار پیشتازی اروپا و آمریکا دیگر مناطق هم رشد چشمگیری را تجربه کردهاند. «خاورمیانه» پس از دو سال رکود بیسابقه و اعمال محدودیتهای گسترده توانست در سه ماه اول 2022 رشد قوی حدود «132درصدی» را به ثبت برساند و این امر برای «آفریقا» با رشد «96درصدی» نیز همراه بوده است.
اما با این حال ورودیها بهترتیب 59درصد و 61درصد کمتر از سطح 2019 باقی ماندهاند. «منطقه آسیا و اقیانوسیه» که طی دو سال گذشته، میزان ورودی آن همیشه منفی و با رکود چشمگیر مواجه بوده و محدودیتهای بسیار سختگیرانهای برای سفرهای بینالمللی اعمال کرده بودند، بالاخره در سه ماه اول 2022، با افزایش «64درصدی»، رقم رو به رشدی را نسبت به سال 2021 به ثبت رساند. اگرچه باز هم 93درصد کمتر از سطح 2019 بود، زیرا چند مقصد همچنان برای سفرهای غیرضروری بسته هستند. البته ژاپن در هفته گذشته اعلام کرد که پس از دو سال و نیم، مرزهای خود را به روی مسافران بینالمللی باز خواهد کرد که این امر میتواند بر سرعت روند بهبودی این منطقه آسیبزده بیفزاید. بر اساس زیرمنطقه، «کارائیب و مدیترانه جنوبی» همچنان سریعترین نرخ بهبود را نشان میدهند. در هر دو این مناطق، ورودیها به حدود 75درصد از سطوح سال 2019 بهبود یافتهاند و برخی از مقاصد حتی به سطح قبل از همهگیری رسیده یا فراتر از آنها رفتند.
بازگشایی مقاصد
اگرچه گردشگری بینالمللی، 61درصد پایینتر از سطح 2019 باقی مانده است، اما انتظار میرود بهبودی تدریجی در طول سال 2022 ادامه پیدا کند، زیرا مقاصد بیشتری محدودیتهای سفر را کاهش میدهند یا بهطور کامل رفع میکنند و تقاضای سرکوبشده آزاد میشود. آمارها نشان میدهد، تا ماه ژوئن، «45 مقصد» که از این تعداد «31 مقصد» در اروپا هستند، هیچ محدودیتی در ارتباط با کووید-19 نداشتند. در آسیا نیز، تعداد فزایندهای از مقاصد شروع به کاهش این محدودیتها کردهاند. با وجود این چشماندازهای مثبت، یک محیط اقتصادی چالشبرانگیز همراه با تهاجم روسیه به اوکراین، خطری منفی و بحرانی دیگر برای بهبود مداوم گردشگری بینالمللی ایجاد میکند. بهنظر میرسد حمله روسیه به اوکراین، تاثیر مستقیم «محدودی» بر نتایج کلی داشته است، اگرچه سفر در شرق اروپا را مختل کرده است. با این حال، این درگیری پیامدهای اقتصادی عمدهای در سطح جهانی دارد و افزایش قیمت نفت و تورم کلی را تشدید و زنجیرههای تامین بینالمللی را مختل میکند که منجر به هزینههای بیشتر در بخش حملونقل و اقامت در بازار گردشگری میشود.
اما افزایش هزینهها، «درآمدهای صادراتی» را سریعتر بهبود میدهد. آخرین گزارش سازمان جهانی گردشگری نشان میدهد که یکمیلیارد دلار از درآمدهای صادراتی گردشگری بینالمللی در سال 2021 از دست رفته است که این رقم بر یکمیلیارد از دست رفته در سال اول همهگیری اضافه شده است. مجموع درآمدهای صادراتی حاصل از گردشگری همچون دریافتیهای حملونقل مسافر در سال 2021 به «713میلیارد دلار» رسیده که در مقایسه با سال 2020 حدود «4درصد» افزایش یافته است، اما همچنان 61درصد کمتر از سطح سال 2019 است. درآمدهای گردشگری بینالمللی به «602میلیارد دلار» رسید که همچنین 4درصد بیشتر از سال 2020 رشد داشته است. اروپا و خاورمیانه بهترین نتایج را به ثبت رساندند و درآمدها به حدود 50درصد از سطوح قبل از همهگیری در هر دو منطقه رسید. با این حال مبلغی که برای هر سفر خرج میشود در حال افزایش است. از میانگین «هزار دلار» در سال 2019 به میانگین «1400 دلار» در سال 2021 رسیده است.
بهبودی، قویتر از حد انتظار
آخرین «شاخص اعتماد» سازمان جهانی گردشگری افزایش قابلتوجهی را نشان داد. برای اولین بار از زمان شروع همهگیری، این شاخص به سطح سال 2019 بازگشت که نشاندهنده خوشبینی فزاینده در میان کارشناسان گردشگری بر اساس افزایش قوی تقاضا در سراسر جهان بهویژه سفرهای درون اروپایی و سفرهای آمریکا به اروپا است.طبق آخرین نظرسنجی هیات کارشناسان «سازمان جهانی گردشگری»، اکثر قریب به اتفاق متخصصان گردشگری یعنی حدود 83درصد، چشماندازهای بهتری را برای سال 2022 نسبت به سال 2021 برآورد میکنند. زیرا ویروس در حال مهار است و مقاصد به کاهش یا رفع محدودیتهای سفر ادامه میدهند. با این حال، بسته بودن مداوم برخی از بازارهای خروجی اصلی، عمدتا در آسیا و اقیانوسیه، و همچنین عدماطمینان ناشی از درگیری روسیه و اوکراین، میتواند بهبودی موثر گردشگری بینالمللی را به تاخیر بیندازد. تقریبا نیمی از کارشناسان (48درصد) اکنون شاهد بازگشت بالقوه ورودیهای بینالمللی به سطوح 2019 در سال 2023 هستند که این رقم در نظرسنجی ژانویه حدود 32درصد بوده است.
البته 44درصد کارشناسان معتقدند که این بازگشت در سال 2024 یا بعد از آن اتفاق بیفتد که این رقم در ژانویه 64درصد بوده است. در همین حال، تا پایان آوریل، ظرفیت هوایی بینالمللی در سراسر قاره آمریکا، آفریقا، اروپا، اقیانوس اطلس شمالی و خاورمیانه به 80درصد سطح قبل از بحران رسیده یا نزدیک به آن است و تقاضا در حال افزایش است. سازمان جهانی گردشگری، چشمانداز خود را برای سال 2022 بهدلیل نتایج قویتر از حد انتظار در سه ماه اول 2022، افزایش قابلتوجه رزرو پروازها و چشمانداز شاخص اعتماد اصلاح کرده است. اکنون انتظار میرود که تعداد گردشگران بینالمللی در سال 2022 به 55 تا 70درصد از سطح سال 2019 برسد که البته این امر، بسته به شرایط مختلفی از جمله میزان ادامه لغو محدودیتهای سفر، تحولات جنگ در اوکراین، شیوع احتمالی ویروس جدید کرونا و جهانی شدن آن، شرایط اقتصادی، بهویژه تورم و قیمت انرژی است.