طرحی کارآمد برای افزایش بهرهوری آب در استان مرکزی
عزتاله آمری گفت: استفاده و برداشت بیش از اندازه از منابع آبی سبب کاهش ظرفیت این منابع خدادادی شده و تنها راه برونرفت از بحران کمآبی و خشکسالی اصلاح الگوی مصرف، مدیریت مصرف و بالا بردن بهرهوری آب در بخشهای مختلف بهویژه در بخش کشاورزی است.
آمری با اشاره به اینکه ۹۰درصد منابع آب در اختیار بخش کشاورزی است، افزود: متاسفانه برداشتها و مصارف بیرویه و خارج از ضوابط بهخصوص در بخش کشاورزی سبب شده مصارف بیشتر از منابع در دسترس باشد و آب تجدیدپذیر ما پاسخگوی مصارفمان نباشد. این در حالی است که متوسط بهرهوری آب در این بخش حدود ۳۰درصد است که با این حساب حدود ۶۰ تا ۷۰درصد منابع آب در بخش کشاورزی تلف میشود.
وی با اشاره به اینکه کاهش و تغییر نوع بارشها نیز از عوامل افت سطح سفرههای آب زیرزمینی هستند، ادامه داد: کاهش بارندگیها که خود از منابع تغذیهای سفرههای آب زیرزمینی محسوب میشوند عاملی است که سبب کسری مخزن سفرههای آب زیرزمینی میشود به طوری که تمام دشتهای استان اکنون به دلیل کاهش مخازن ممنوعه هستند یعنی بارگذاری جدید یا آب جدیدی برای بخشهای کشاورزی تخصیص داده نمیشود. مدیرعامل شرکت آب منطقهای مرکزی افزود: از طرف دیگر تغییر نوع بارشها نیز در این امر تاثیرگذار است؛ چرا که عموما بارشها تبدیل به باران شده است و ما در زمستان پوشش برفی نداریم و همین تغییر نوع بارشها سبب شده که تغذیه سفرههای آب زیرزمینی مناسب نباشد و از طرفی برداشت بیحد و اندازه از سفرهها سبب شده متوسط کسری مخزن سالانه در دشتهای استان به حدود ۲۰۰میلیون مترمکعب برسد یعنی در طول یکسال سطح سفرههای آب زیرزمینی به این میزان کاهش پیدا کرده و دیگر جبران نخواهد شد.
وی همچنین گفت: گرمی هوا در زمستان نیز باعث میشود چاههای کشاورزی زودهنگام مورد استفاده قرار گیرد و همین نیز در ایجاد کسری مخزن هر چه بیشتر در سفرههای آب زیرزمینی تاثیرگذار است.
آمری با تاکید بر اینکه برای جبران این کسریها راهکارهای لازم در سند سازگاری با کمآبی تدوین شده است، خاطرنشان کرد: سندی به عنوان سند سازگاری با کمآبی توسط وزارت نیرو و با همکاری دستگاههای مرتبط یا ذینفع در موضوع آب در استان تدوین شده که به تصویب کارگروه ملی سازگاری با کمآبی نیز رسیده است که در آن راهکارهای برونرفت از خشکسالی و جبران کسری مخازن سفرههای آب زیرزمینی ارائه شده است. در این سند که در هر سه بخش کشاورزی، صنعت و شرب اتفاق میافتد، هریک از دستگاههای اجرایی برنامههایی دارند که موظف هستند تا پایان برنامه هفتم این برنامههای سازگاری را در استان اجرا کنند و نهایتا نتیجه، اجرای این برنامههای سازگاری با کمآبی باعث خواهد شد. در سال ۶۰۰میلیون مترمکعب از مصارف کاهش پیدا کند.